علت استفراغ خونی در بارداری چیست و چگونه درمان می شود؟

حالت تهوع صبحگاهی یکی از نشانه های معمول و رایج بارداری است که با حالت تهوع و استفراغ شناخته می شود. زمانی که دفعات استفراغ زیاد شده و شدت زیادی هم داشته باشد، منجر به استفراغ خونی در بارداری (هماتمسیس) خواهد شد.

این یک شرایط اورژانسی است که نیاز به مراقبت های زود هنگام پزشکی دارد. در این مقاله از سایت دکتر چک قصد داریم اطلاعات کاملی درباره دلایل، نشانه ها و علائم، مشکلات بعدی و راه های رفع این عارضه را در اختیارتان قرار خواهیم داد…

استفراغ خونی چیست؟

استفراغ خونی به نوعی از استفراغ گفته می شود که در آن مقدار زیادی خون قرمز یا قهوه ای وجود داشته باشد. معمولا زمانی که خون به رنگ قرمز روشن باشد، نشان دهنده این است که مجرای بالایی گوارشی، مری، معده یا روده دوازدهه در حال خونریزی هستند.

زمانی که رنگ خون، قهوه ای رنگ باشد، نشان دهنده این است که اسیدهای معده در حال تبدیل هموگلوبین به هماتین هستند.

آیا استفراغ خونی در بارداری عادی است؟

باید بگوییم که خون بالا آوردن در بارداری یک عامل رایج و معمولی نیست و در صورت بروز این شرایط باید به مراکز درمانی مراجعه کنید.

این حالت در مواقعی پیش می آید که در اثر مریضی صبحگاهی، لوله های مری آسیب دیده و خونریزی کنند.

حتما بخوانید: آیا آب لیمو، شربت و چای لیمو برای زنان باردار مفید است؟

باید به این نکته نیز اشاره کنیم که عفونت های مجرای گوارشی یا سایر بیماری های جدی و خطرناک هم می توانند باعث وجود خون در استفراغ شوند. هر زمانی که با این حالت روبرو شدید، به سرعت به مراکز درمانی مراجعه کنید تا پزشک علت آن را تشخیص دهد و راه های درمانی مناسب را تجویز کند.

استفراغ خونی در بارداری نشانه چیست؟

دلایلی که باعث می شود مادر باردار در استفراغ خود، خون مشاهده کند، دقیقا با دلایلی که زنان و مردان دیگر با آن روبرو می شوند، مشابه است.

معمول ترین دلایلی که برای استفراغ خونی وجود دارند شامل موارد زیر می شود:

• ورم شدید معده یا زخم گوارشی: ورم شدید معده (التهاب مجرای معده) یا زخم گوارشی (زخم های دردناکی که در مجرای داخلی شکم به وجود می آیند) که باعث سوزش معده شده و به شریان آسیب می زند. در نهایت، استفراغ مادر خونی می شود.
• واریس مری: در حقیقت، بزرگ شدن رگ های موجود در مری پایینی است و باعث خونریزی می شود؛ اما فرد هیچ دردی احساس نمی کند.

معمولا علت بالا آوردن خون در بارداری، فشار خون بالا یا بیماری کبد الکلی (در این بیماری مصرف طولانی مدت مشروبات الکلی باعث آسیب به این ارگان می شود) می باشد. در صورتی که پزشک این عارضه را تشخیص دهد، از شما می خواهد تا سریعا به بیمارستان مراجعه کنید.

• پارگی در قسمت مری: آروغ های طولانی مدت باعث پاره شدن مجرای مری شده و استفراغ خونی در بارداری را به دنبال دارد.
• بیماری رفلاکس گاستروازوفاژیال (GORD): در این بیماری، اسیدهای معده از این نقطه خارج شده و به مری تراوش می کنند و به مجرای این ناحیه آسیب زده و در نهایت باعث خونی شدن استفراغ می شوند.
• خون قورت داده شده: گاهی اوقات امکان دارد که خونی که با استفراغ خارج می شود را قورت دهید.

یکی دیگر از حالت هایی که ممکن است برای تان آشنا باشد، خون دماغ شدن های شدید است.

دلایل دیگری نیز باعث بروز این عارضه می شوند که کمتر اتفاق می افتند؛ عبارتند از:

• قورت دادن سمومی مثل: آرسنیک یا اسید خورنده؛
• سرطان معده یا مری؛
• بیماری های خونی مثل ترامبوسیتوپنی، هموفیلی، سرطان خون و کم خونی.

علائم و نشانه هایی که با این عارضه همراه هستند

علاوه بر خون که در استفراغ خونی مشاهده می کنید، علامت و نشانه های زیر هم به علت خونریزی بستگی دارند:

• حالت تهوع بارداری؛
• ضربان قلب تند؛
• دید تیره؛
• سرگیجه بارداری؛
• پریشانی؛
• ضعیف شدن؛
• سرد و مرطوب شدن پوست؛
• کم شدن دفعات دفع ادرار؛
• احساس درد در قسمت بالای شکم.

تشخیص استفراغ خونی در دوران بارداری

بعد از این که خون در استفراغ خود مشاهده و به مراکز درمانی مراجعه کردید، پزشک درباره رنگ خون و صدماتی که در چند روز گذشته یا مدتی قبل تر، برایتان پیش آمده سئوال هایی می پرسد.

تست و آزمایش هایی که در دوران بارداری برای خانم های باردار انجام می شود با آزمایش های افراد دیگر تفاوتی ندارد. پزشک تنها با کمک آزمایش های تصویر برداری می تواند علت اصلی این نوع استفراغ را مشخص کند.

حتما بخوانید: علت ریزش مو در بارداری چیست؟ چگونه درمان می شود؟

چندین مورد از آزمایش های تصویر برداری که پیشنهاد می شوند؛ شامل موارد زیر می شود :

• اسکن فراصوت؛
• اشعه ایکس؛
• اسکن ام آر آی؛
• اندوسکوپی؛
• اسکن دارو اتمی؛
• آزمایش های خون.

عواقب و مشکلات خون بالا اوردن در زمان بارداری

• مسدود شدگی: در زمانی که ممکن است خون درون ریه ها جمع شده و نفس کشیدن را سخت کند.
• استنشاق: خون موجود در استفراغ دوباره درون مجراهای تنفسی کشیده می شود.
• کم خونی: معیوب شدن گلبول های قرمز خون که با از دست رفتن سریع خون، از بدن به وجود می آید.

برای اینکه از ایجاد این شرایط پیشگیری کنید، توصیه می کنیم که همیشه استفراغ خود را بررسی کنید تا از عدم وجود خون در آن مطمئن شوید؛ علی الخصوص اگر هر کدام از نشانه های ذکر شده در بالا را هم در خود مشاهده کردید!

چه راه هایی برای درمان استفراغ خونی در بارداری وجود دارد؟

برای درمان و کنترل این عارضه، شدت استفراغ کردن مهم است.

در مواردی که فرد فقط مقدار کمی خون در استفراغ خود مشاهده می کند، پزشک با تجویز دارو تا این حالت را برطرف می کند؛ اما اگر مقدار خون موجود بسیار زیاد بود، باید سریعا عمل انتقال خون انجام شود؛ زیرا جان فرد در خطر است.

علت استفراغ در درمان آن تاثیر می گذارد. راه های درمان شامل آزمایش اندوسکوپی با بستن زخم داخلی یا جراحی فوری برای متوقف کردن و کنترل خونریزی است.

آیا راهی برای پیشگیری از خون بالا آوردن در دوران بارداری وجود دارد؟

این که مادر در این دوران، حالت تهوع و استفراغ داشته باشد کاملا عادی است؛ اما با رعایت چندین نکته می توانید از شدید شدن استفراغ و خونی شدن آن جلوگیری کنید. بعضی از این موارد عبارتند از:

• همواره به بهداشت فردی خود اهمیت دهید و قبل از دست زدن به مواد غذایی، بعد از دستشویی، بعد از دست زدن به زباله یا مواد آلوده، حتما دست های خود را بشویید.
• با افرادی که دچار ورم معده و روده هستند، در تماس نباشید.
• اگر دچار عفونت های معده ای و روده ای هستید، به مواد غذایی دست نزنید.
• اگر عفونت دارید، شنا در استخرهای عمومی برای شما ممنوع است.
• مصرف مواد خام برایتان ممنوع است و باید گوشت را به خوبی بپزید.
• از خوردن غذاهای ادویه دار که باعث تحریک شکم یا رفلاکس اسید معده می شوند، بپرهیزید.
• سیگار کشیدن و مصرف مشروبات الکلی را ترک کنید.
• پرخوری نکنید.
• وقت که شدیدا حالت تهوع دارید، خود را تحریک به استفراغ کردن نکنید.

درمان خانگی استفراغ خونی در بارداری

استفراغ خونی در دوران بارداری نشانه ای است که می گوید فرد باید سریعا تحت رسیدگی های پزشکی قرار بگیرد.

از دست دادن خون باعث ضعیف شدن بدن می شود که این مورد اصلا برای سلامت جنین تان خوب نیست. از طرف دیگر، استفراغ خونی باعث بد مزه شدن دهان می شود.

حتما بخوانید: آیا مصرف دارچین در بارداری خطرناک است؟ فواید و عوارض

موارد زیر عواملی هستند که به شما کمک می کنند تا دوره ای از بارداری خود را که با حالت تهوع همراه است، به آسانی پشت سر بگذارید:

• آب نمک: پس از استفراغ، مایعات از بدن خارج شده و استفراغ های مکرر نیز باعث از دست رفتن شدید آب بدن می شود. در این شرایط باید مایعات درون وریدی یا محلول هایی را برای جذب آب به صورت دهانی، مصرف کنید؛ زیرا این مایعات حاوی الکترولیت ها هستند و به جذب آب از دست رفته بدن، کمک می کنند و شرایط را بهبود می بخشند.
• نوشیدن آب فراوان: سعی کنید تا آب، آب میوه و محلول های حاوی الکترولیت بیشتری بنوشید تا آب از دست رفته را جبران کنید.
• از رژیم غذایی متعادلی پیروی کنید: رژیم غذایی مناسبی  برای خود انتخاب کنید که مواد مغذی و معدنی به میزان کافی در آن وجود داشته باشد و به سلامت شما کمک کند. احتمالا صبح ها که از خواب بیدار می شوید، حالت تهوع دارید. با خوردن تست یا شیرینی می توانید این احساس را سرکوب کرده و انرژی زیادی جذب کنید.
• از خوردن خوراکی های روغنی پرهیز کنید یا مصرف آن ها را به حداقل برسانید: بهتر است که در دوران بارداری، غذاهای ادویه دار و روغنی نخورید؛ زیرا باعث تحریک به استفراغ کردن می شوند.

توصیه می کنیم که خوراکی های آب پز و تقریبا بی نمک را امتحان کنید. وعده های غذایی خود را تقسیم کنید و در هر وعده، غذای کمتری بخورید و قبل از خواب هم، نباید زیاد غذا بخورید!

• به اندازه کافی استراحت کنید: حالت تهوع ناشی از استفراغ، باعث استرس، بی خوابی و خستگی مفرط مادر می شود؛ بنابراین بهتر است که تا جای ممکن استراحت کنید و استرس نداشته باشید. رعایت این دو نکته، به رشد بهتر جنین تان کمک می کند.

آیا استفراغ خونی یکی از نشانه های سقط جنین است؟

باید بگوییم که این عارضه از نشانه های سقط جنین نیست؛ بلکه خونریزی واژن، ترشحات واژن، انقباضات و احساس ضعف از نشانه های معمولی هستند که فرد در هنگام سقط آن ها را تجربه می کند.

خونریزی واژن در دوران بارداری بسیار شرایط جدی و مهمی است و در چنین شرایطی باید سریعا به پزشک مراجعه کنید تا دچار عواقب و مشکلات در آینده نشوید.

همچنین اقدامات لازم را انجام دهید تا حالت تهوع و استفراغ خود در دوران بارداری و خطر استفراغ خونی را به حداقل برسانید. اگر در استفراغ خود خون مشاهده کردید، سریعا به مراکز درمانی مراجعه کنید.

اگر نیاز به پزشک دارید ولی نمی توانید به صورت حضوری به پزشک مراجعه کنید حتما از خدمات مشاوره آنلاین پزشکی پزشک لاین استفاده کنید.

تهیه شده توسط تیم تحریریه دکترچک