ریزش مو در بارداری و رشد آنها با روز های عادی متفاوت است. رشد موها طی یک چرخه طبیعی انجام می شود. در حالت عادی، در هر زمان معینی، ۹۰ درصد مو رشد کرده و ۱۰ درصد آن در حالت استراحت (مرحله تلوژن) قرار دارد. بعد از دو تا سه ماه استراحت، مو ریزش کرده و مو های جدید جایگزین آن می شوند.
اما در دوران بارداری این چرخه طبیعی رشد، در مرحله استراحت متوقف می شود؛ در نتیجه موهایتان ضخیم تر می شود و نمی ریزد؛ اما همیشه و در همه خانم های باردار ممکن است چنین اتفاقی نیوفتد. یعنی نباید انتظار داشت که همه خانم های باردار مو های ضخیمی داشته باشند؛ زیرا برخی افراد در دوران بارداری به دلایل مختلفی ریزش مو دارند.
در این مقاله در مورد روش های کنترل ریزش مو و باید و نبایدهای آن در دوران بارداری صحبت می کنیم.
آیا ریزش مو در بارداری طبیعی است؟
ریزش موی جزئی، در دوران بارداری کاملا طبیعی است. تحقیقات نشان داده است که تقریبا 40 تا 50 درصد از زنان باردار دچار ریزش مو می شوند؛ اما خوشبختانه این ریزش مو کاملا موقتی و گذراست.
ترشح هورمون پروژسترون در دوران بارداری افزایش می یابد؛ به همین دلیل ممکن است مو ها کمی خشک تر از حالت عادی شوند. در نتیجه احتمال شکستن ساقه مو در نزدیکی ریشه آن بیشتر شده و مو ها می ریزند.
این اتفاق در دوران بارداری دلایل مختلفی دارد؛ اما اگر ریزش غیر عادی و شدیدی دارید، باید حتما با پزشک تان مشورت کنید تا علت اصلی آن را پیدا کنید.
چه عواملی سبب این عارضه در دوران بارداری می شوند؟
اگر ریزش مو هایتان در دوران بارداری بیشتر از حالت عادی است، جای نگرانی ندارد. نوسانات هورمونی و تغییرات جسمی در بارداری تاثیر زیادی بر ریزش مو ها می گذارند. این اتفاق معمولا موقتی بوده و تا زمان تولد نوزاد تان ادامه دارد. دلایل دیگری هم ممکن است باعث ریزش مو ها در دوران بارداری شوند؛ مانند:
تغذیه نادرست
بدن شما در دوران بارداری به مواد مغذی بیشتری نیاز دارد. تغذیه نادرست و ناکافی تاثیر زیادی در ریزش مو ها دارد. البته کمبود پروتئین، ویتامین و مواد معدنی ( روی) نیز تاثیر بسزایی در روند ریزش مو دارند. ممکن است به دلیل داشتن حالت تهوع و استفراغ در سه ماهه اول، نتوانید به درستی غذا بخورید و مواد غذایی کافی به بدن تان نرسد. البته مصرف ویتامین های اضافی مانند: ویتامین A (رتینول) نیز ممکن است منجر به ریزش مو شود.
بیماری ها
برخی بیماری ها مانند: دیابت و عفونت های قارچی ممکن است باعث ریزش مو در بارداری شوند. همچنین مصرف بعضی از داروها مثل: دارو های مخصوص فشار خون بالا و دارو های ضد افسردگی و اضطراب نیز در ریزش مو موثر هستند.
حتما بخوانید: خطرات نیش پشه و حشرات در بارداری و راه های درمان آن
اگر هم زمان با مصرف داروی خاصی، مو هایتان میریزد، حتما با پزشک مشورت کنید.
نوسانات هورمونی
در دوران بارداری تغییرات هورمونی زیادی در بدن رخ می دهد که کاملا طبیعی است و منجر به ریزش مو می شود. این تغییرات چرخه طبیعی رشد مو را متوقف می کند و باعث ریزش بیش از حد موها (تلوژن افلوویوم) می شود. البته این مشکل بعد از چند ماه به طور خود به خود برطرف می شود و جای نگرانی ندارد.
عوامل ژنتیکی
یکی از عوامل مهم ریزش مو مربوط به عامل ژنتیک و سابقه خانوادگی است؛ یعنی اگر والدین و اعضای خانواده شما چنین مشکلی داشته باشند، به احتمال زیاد شما هم دچار این مشکل می شوید.
مصرف برخی دارو ها و انجام بعضی روش های درمانی می تواند در رفع این مشکل موثر باشد.
هیپو تیروئیدیسم (کم کاری تیروئید)
کم کاری غده تیروئید سطح هورمون تیروئید در بدن را کاهش می دهد که بسیاری از خانم های باردار نیز دچار این مشکل می شوند. هورمون تیروئید مسئول حفظ متابولیک پایه، سیستم گوارش، حفظ سلامت روانی و حتی مو و ناخن هاست؛ در نتیجه، کاهش سطح این هورمون منجر به ریزش مو می شود.
سندروم تخمدان پلی کیستیک
سندروم تخمدان پلی کیستیک نوعی اختلال هورمونی است که باعث می شود تخمدان خانم ها به مقدار زیادی هورمون های مردانه ترشح کند. این اختلال باعث رشد مو های زائد در برخی از قسمت های بدن شده و البته تا حدی باعث ریزش موی سر نیز می شود.
بیماری های پوستی در پوست سر
آلرژی پوستی و برخی عوامل تاثیر گذار دیگر، مانند: عوامل محیطی، ممکن است باعث نازک شدن و ریزش موی سر شوند.
روش های جلوگیری از بارداری
قطع مصرف دارو های ضد بارداری یا استفاده از هر نوع روش جلوگیری دیگر، ممکن است باعث ریختن موی سر شود. سقط جنین، زایمان زودرس و به دنیا آوردن نوزاد مرده نیز از دیگر عوامل تاثیر گذار بر این مشکل هاست.
ریزش مو در بارداری به تنهایی یک مورد اورژانسی یا خطرناک نیست؛ اما علت آن، یعنی کمبود مواد مغذی یا برخی بیماری های ناشی از آن، می تواند خطرناک باشد.
اگر در دوران بارداری دچار موهای زائد زیادی شدید، حتما با پزشک مشورت کنید؛ اما اگر شدت آن زیاد نیست، نگران نباشید و فقط سعی کنید با ایجاد چند تغییر کوچک در زندگی روز مره و عادات غذایی تان آن را برطرف کنید.
ریزش مو را در دوران بارداری چطور کنترل کنیم؟
روش های مختلفی وجود دارند که می توانید با انجام آن ها ریزش موی سر تان را کنترل کنید و مو های سالم تری داشته باشید؛ مثلا:
- مو هایتان را بیش از حد شانه نکنید؛ زیرا این کار باعث آسیب پذیری و شکنندگی بیشتر مو ها می شود.
- مو های تان را خیلی سفت نکشید و محکم نبندید. مثلا: مدل های دم اسبی محکم، گیس کردن محکم، مدل گوجه ای که مو ها را خیلی سفت و محکم جمع می کند، مدل خرگوشی و یا هر مدل دیگری که باعث فشار آوردن به مو هایتان می شود، به موها آسیب زده و آن ها را شکننده می کند.
- استفاده از مواد شیمیایی صاف کننده و دستگاه های حرارتی برای صاف کردن مو ها باعث خشکی و شکنندگی آن ها می شود.
- از شامپوها و نرم کننده های ملایم تر استفاده کنید.
- از رنگ موهای شیمیایی استفاده نکنید؛ زیرا ترکیبات شیمیایی آن ها مضر است و ریزش موهای تان را افزایش می دهد.
- سبزی ها و میوه های بیشتری مصرف کنید؛ زیرا حاوی آنتی اکسیدان و فلاونوئید های زیادی است و از فولیکول مو در مقابل آسیب ها و شکنندگی محافظت می کنند.
- از دستگاه های حرارتی برای مدل دادن به مو های تان استفاده نکنید.
رعایت نکات بالا تا حد زیادی در کنترل ریزش مو های تان موثر است. اگر لازم بود می توانید از دارو یا روش های درمانی ساده و خانگی نیز همراه با رعایت نکات بالا، استفاده کنید تا نتایج بهتری بگیرید.
روش های درمانی خانگی
رعایت نکات زیر ممکن است به جلوگیری از این عارضه در دوران بارداری کمک کند:
از محصولات ارگانیک استفاده کنید
مصرف محصولات و غذا های ارگانیک و طبیعی، مخصوصا برای افرادی که مو هایشان به دلیل عفونت های قارچی و آلرژی پوستی می ریزد، بسیار مفید می باشد. مصرف این محصولات برای افرادی که پوست حساسی دارند، کاملا بی خطر است.
حتما بخوانید: آیا مصرف دارچین در بارداری خطرناک است؟ فواید و عوارض
ماساژ پوست سر با روغن
احتمالا ماساژ پوست سر با روغن ولرم به کنترل ریزش مو کمک می کند. روغن نارگیل، جوجوبا، روغن بادام، روغن زیتون و خردل برای تغذیه پوست سر و انجام ماساژ بسیار مفید هستند.
ژل آلوئه ورا
مصرف عصاره و یا ژل آلوئه ورا برای درمان بسیاری از اختلالات پوستی موثر است. ماساژ پوست سر با این ژل از عفونت، خشکی و ریزش موی سر جلوگیری می کند.
استفاده از آملا (انگور هندی)
آملا نام نوعی انگور هندی است، این داروی گیاهی به درمان ریزش مو کمک می کند. این دارو را می توان هم به صورت خوراکی مصرف کرد و هم پوست سر را با روغن آن ماساژ داد. این کار باعث تقویت موها شده و از ریزش آن ها جلوگیری می کند.
مصرف داروی گیاهی neem ضد باکتریایی
Neem نوعی داروی گیاهی طبیعی و ضد باکتری است که از رشد باکتری ها روی پوست جلوگیری می کند و از آن برای درمان عفونت پوستی و ریزش مو استفاده می کنند. شما می توانید یک برگ تازه از این گیاه را بچینید و آن را روی پوست سر تان بمالید.
استفاده از شیر نارگیل تازه
نصف فنجان شیر نارگیل تازه را روی پوست سر تان ماساژ دهید. 20 تا 30 دقیقه صبر کنید و سپس با یک شامپوی گیاهی مناسب، مو هایتان را بشویید؛ حتما از شیر تازه استفاده کنید.
مخلوط روغن کرچک و روغن اسطوخودوس
شش قاشق غذا خوری روغن کرچک و یک چهارم قاشق چای خوری روغن اسطوخودوس را با هم مخلوط کنید. آن را روی پوست سر تان بمالید و تا یک ساعت صبر کنید.
در هر صورت بهتر است که راجع به استفاده از هر گونه روغن ابتدا با پزشک تان مشورت کنید؛ زیرا مصرف بعضی از روغن ها در دوران بارداری توصیه نمی شود!
آب لیمو
یک تخم مرغ را با مقداری آب لیمو مخلوط کنید و آن را روی پوست سر تان بمالید، تا نیم ساعت صبر کنید و سپس بشویید. این کار به ابریشمی و ضخیم تر شدن مو ها کمک کرده و از ریزش آن ها جلوگیری می کند.
بذر خیس شده ی شنبلیله
دانه های شنبلیله را در شب خیس کنید و صبح آن را خرد کنید تا خمیری از آن تهیه شود. این خمیر را روی مو ها و پوست سر تان بمالید و پس از 3 تا 4 ساعت بشویید. این کار به درخشندگی و رشد موهایتان کمک می کند.
استفاده از تخم مرغ، ماست و روغن زیتون
همه این مواد را با هم مخلوط کنید تا به شکل خمیر در آید و هفته ای یک بار از آن استفاده کنید.
بهتر است هم زمان با انجام این روش ها، محصولات و شامپو های تان را نیز در دوران بارداری عوض کنید تا نتایج بهتری بگیرید.
روش های خانوادگی
مصرف مکمل ها و محصولات مخصوص پوست و مو تاثیر زیادی در کنترل ریزش مو ها دارد؛ بنابراین بهتر است همزمان با مصرف روش های خانگی و دارو های گیاهی، از این محصولات هم استفاده کنید.
بهتر است قبل از استفاده آن ها، حتما با پزشک مشورت کنید.
مکمل ها:
مصرف موارد زیر برای کنترل یا کاهش ریزش موها و همچنین جلوگیری از نازک شدن تار های مو مفید می باشد.
شامپوها و نرم کننده های مو:
خشک شدن موها در دوران بارداری طبیعی است. برای جلوگیری و درمان خشکی موها، از شامپو ها و نرم کننده هایی استفاده کنید که خاصیت مرطوب کنندگی بیشتری داشته باشند. البته می توانید از محصولات مخصوص مو های خشک و آسیب دیده نیز استفاده کنید. مثل:
- شی باتر (روغن شی مخصوص مو) که رطوبت مو را افزایش داده و از ریزش آن جلوگیری می کند.
- روغن نارگیل، برای رطوبت رسانی به فولیکول مو مناسب است.
- آلوئه ورا، برای درمان و جلوگیری از ریزش موها.
- روغن جوجوبا، یک رطوبت رسان طبیعی است که برای رطوبت رسانی به مو و پوست سر استفاده می شود.
- روغن آووکادو، حاوی ویتامین E ، D و پتاسیم بوده و برای حفظ سلامتی موها مناسب است.
روش های درمانی
اگر ریزش مو هایتان در بارداری خیلی شدید باشد، باید حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن تریکو تراپی یا روش های درمانی دیگری که متناسب با شرایط شما باشد، تجویز کند.
حتما بخوانید: علت کم آبی بدن در بارداری و روش های جلوگیری از آن
روش تریکو تراپی یک رژیم سه مرحله‌ای است که هدف آن درمان ریزش مو می باشد. در طی این رژیم درمانی، باید از سه نوع محصول استفاده کنید: قطره های مخصوص پوست سر، اسپری مو حاوی پروتئین و مکمل های غذایی.
این روش به تقویت رشد مو، بازگشت رشد مو به چرخه طبیعی اش و جلوگیری از ریزش آن ها کمک می کنند.
یادتان باشد که شما هرگز نمی توانید ریزش مو هایتان را یک شبه کنترل کنید و مدتی طول می کشد تا مو هایتان به حالت طبیعی بازگردند؛ بنابراین باید کمی صبور باشید، تا بدن و مو هایتان به حالت عادی قبل از بارداری تان بازگردد.
تهیه شده توسط تیم تحریریه دکترچک
