طاسی منطقه ای نوعی بیماری خود ایمنی بوده که باعث ریزش غیرقابل پیش بینی موها می شود. به باور داشمندان علت این بیماری ژنتیکی است زیرا معمولا تمام اعضای خانواده را هدف قرار می دهد.
در این مقاله از سایت دکتر چک می خواهیم طاسی منطقه ای، دلایل، روش های درمان، علائم و راهکارهای خانگی را بررسی کنیم.
طاسی منطقه ای چیست؟
طاسی منطقه ای که به آن آلو پسیا آره آتا هم می گویند، نوعی اختلال خود ایمنی بوده که باعث ریزش دسته ای موها می شود. میزان ریزش مو در هر فرد متقاوت است. بعضی از مردم فقط کمی از موهایشان می ریزد اما دیگران بخش قابل توجهی از موهایشان را از دست می دهند.
گاهی اوقات در این بیماران دوباره رشد موها شروع می شود اما باز هم شاهد ریزش هستیم. البته بعضی دیگر هم بعد از رشد مجدد موها دیگر خبری از ریزش نیست.
طاسی منطقه ای انواع مختلفی دارد که شامل موارد زیر می شود:
- آلوپسیا آره آتا توتالیس؛ این فرد مبتلا قبلا تمام موهایش ریخته اند.
- آلوپسیا آره آتا یونیورسالیس؛ تمام موهای سر فرد می ریزد.
- آلوپسیا آره آتا منتشر شده؛ به جای ریزش دسته ای مو شاهد نازک شدن موها خواهیم بود.
- آلوپسیا آره آتا اوفیاسیس؛ شاهد ریزش مو در دو طرف و پشت سر هستیم.
علائم آلوپسیا آره آتا یا طاسی منطقه ای را بشناسید
شایع ترین نشانه این بیماری، ریزش دسته ای مو است. دسته های مو به اندازه یک سکه عمدتا از قسمت کاسه سر شروع به ریزش می کنند. موهای هر قسمتی از صورت و سر، حتی ریش ها و مژه ها هم ممکن است بریزد.
این ریزش ناگهانی بوده و به این صورت است که بیمار در عرض فقط چند روز یا در یک بازه هفتگی شاهد ریزش بخش قابل توجهی از موهایش خواهد بود.
در ناحیه ای که بعدا شاهد ریزش مو خواهید بود هم از قبل خارش و سوزش دارید. از آن جایی که فولیکول های مو آسیب ندیده اند، در صورت برطرف شدن التهاب آن ها امکان رشد مجدد مو وجود خواهد داشت.
بیمارانی که معمولا به صورت ناگهانی چند دسته از موهایشان می ریزد، بدون نیاز به درمان موها دوباره شروع به رشد می کنند.
حدود 30 درصد از بیماران شاهد طولانی شدن مدت زمان این بیماری یا چرخه مستمر ریزش و رشد مجدد خواهد بود.
حدود نیمی از بیماران بعد از یک سال وضعیت شان خوب می شود اما عده ای بیشتر از یک چرخه را تجربه می کنند.
ناخن های دست و پا هم تحت تاثیر این بیماری قرار می یرند و این تغییرات معمولا اولین نشانه های شروع بیماری طاسی منطقه ای است.
متوجه چندین تغییر کوچک در ناخن ها می شوید که عبارت اند از:
- ایجاد فرو رفتگی های کوچک روی ناخن ها؛
- ایجاد لکه ها و خط های سفید؛
- سفت و سخت شدن ناخن؛
- ناخن ها دیگر درخشندگی سابق را ندارند؛
- نازک و جدا شدن ناخن ها.
از جمله علائم بالینی دیگر این بیماری می توان به این موارد اشاره کرد:
- عجیب شدن ترتیب موها: زمانی با این وضعیت مواجه می شویم که چندین نخ موی کوتاه که انتهایشان نازک شده است، در اطراف یا داخل لبه های قسمت های کچل شده رشد می کنند.
- مرگ مو: این اتفاق زمانی رخ می دهد که موها قبل از رسیدن به سطح پوست بشکنند.
- سفید شدن موها: در نواحی آسیب دیده با این بیماری شاهد رشد موهای سفید خواهیم بود.
طاسی منطقه ای را چگونه تشخیص می دهند؟
معمولا پزشکان خیلی راحت صرفا با بررسی علائم می توانند این بیماری را تشخیص دهند. میزان ریزش مو را مشاهده کرده و موهای نواحی آسیب دیده را زیر میکروسکوپ بررسی می کنند.
در صورتی که بعد از معاینه بالینی اولیه پزشک نتوانست این بیماری را تشخیص دهد، نوبت به نمونه برداری از پوست می رسد. گاهی اوقات لازم می شود بیمار یک سری آزمایش دیگر هم انجام دهد تا مشخص شود به دیگر بیماری های خود ایمنی هم مبتلا است یا نه.
چرا فرد به این بیماری مبتلا می شود؟
طاسی منطقه ای مسری نیست بلکه در دسته بیماری های خودایمنی قرار می گیرد به این صورت که سیستم ایمنی بدن فولیکول های مو را با پاتوژن ها مثل باکتری اشتباه گرفته و به آن ها حمله می کند.
به جز همین مسئله، اکثر بیماران سالم هستند و هیچ مشکل پوستی مشاهده نمی شود. هر فردی در هر سن و سالی ممکن است به این بیماری مبتلا شود اما معمولا بیشتر در اواخر سال های نوجوانی، اوایل دوران کودکی یا بزرگسالی دیده می شود.
این بیماری ژنتیکی بوده و به عبارت دیگر، تمام اعضای خانواده را مبتلا می کند. اگر یکی از اقوام نزدیک به این بیماری مبتلا باشد، دیگر اعضای خانواده تا قبل از 30 سالگی مبتلا می شوند.
اگر پدر یا مادر بیمار باشند نیز تا 50 درصد احتمال دارد بچه هایشان هم بیمار شوند.
در میان افرادی که به طاسی منطقه ای مبتلا هستند، خطر ابتلا به بیماری های تیروئیدی، اگزما، آلرژی های بینی و آسم بیشتر است.
درمان آلوپسیا آره آتا
در صورتی که این بیماری زود تشخیص داده شده و برای درمان اقدام شود، می توان این چرخه را بر هم زد. حدود 80 درصد از بیماران بدون نیاز به درمان و بعد از گذشت حدود یک سال شاهد رشد دوباره موهایشان هستند.
اما اگر موها رشد نکرد، باید برای درمان اقدام کرد. روش های درمان این بیماری عبارت اند از:
تزریق استروئید
با این روش می توان ریزش مو در قالب دسته های کوچک را درمان کرد. داروهای استروئیدی مستقیما و برای چندین بار به فرق سر تزریق می شود. این داروها جلوی سیستم ایمنی بدن را گرفته و اجازه نمی دهند به فولیکول های مو حمله کند.
بعد از گذشت چهار هفته از درمان به این شیوه، شاهد رشد مجدد مو خواهیم بود. احتمالا لازم می شود بیمار هر چند ماه یک بار این داروها را تزریق کند.
موهایی که جدید درآمده اند، دائمی یا موقت هستند و احتمال ریزش دوباره وجود دارد.
استروئیدهای موضعی (کرم و پماد) و قرص های استروئید
پزشکان معمولا این دسته از استروئیدها را تجویز می کنند اما هنوز فواید آن ها در بلند مدت مشخص نشده است.
بعد از درمان با این روش، موها دوباره رشد می کنند اما عوارض جانبی شدیدی به همراه دارد که شامل ابتلا به دیابت، ایجاد زخم های معده، خارش و گاهی اوقات رشد مو در سایر قسمت های بدن می شود. هر چقدر دوره درمان طولانی تر شود، احتمال بروز عوارض جانبی هم بیشتر می شود.
ایمنی درمانی
موثرترین روش برای درمان ریزش مو ایمنی درمانی است. در این روش به پوست قسمتی از سر که موهای آن ریخته است، یک بار در هفته داروی دیفن سیپرون تزریق می شود و با گذشت زمان، دوز دارو هم بیشتر می شود.
حدود سه ماه بعد از این که بدن بیمار نسبت به درمان واکنش نشان داد، شاهد رشد دوباره موها خواهیم بود.
عوارض جانبی قابل توجه ایمنی درمانی شامل واکنش آلرژیک، درماتیت خفیف، اگزما یا واکنش های پوستی شدید می شود. کاهش دوز دارو تاثیر بسزا در کاهش عوارض جانبی دارد.
در صورتی که روند درمان متوقف شود، ریزش موها دوباره آغاز می شود.
پماد دیترانول
در مقایسه با روش ایمنی درمانی، پماد دیترانول تاثیر کمتری بر روند بهبودی دارد و ریسک بروز واکنش های پوستی و خارش هم بیشتر می شود.
استفاده از این پماد حتی باعث ایجاد لکه در فرق سر و مو هم می شود.
درمان با اشعه UV
در این روش بیمار معمولا باید دو تا سه بار در هفته و برای حدود 12 ماه به بیمارستان برود اما با این وجود، این روش درمان تاثیر قابل توجهی هم ندارد.
مینوکسیدیل
یکی دیگر از داروهایی که تجویز می شوند نیز مینوکسیدیل است.
به طور کلی باید بگوییم که هیچ راه قابل اعتماد، بی خطر و موثری برای درمان بلند مدت و همیشگی آلوپسیا آره آتا وجود ندارد.
آیا خودمان هم می توانیم کاری انجام دهیم؟
اگر از این مسئله نگران هستید، خودتان در خانه می توانید این روش ها را امتحان کنید:
- سبک موهایی را انتخاب کنید که قسمت هایی که مو ریخته است را بپوشاند.
- کلاه یا شال بپوشید.
- موهای سر را شیو کنید.
- مژه هایی که ریخته اند را با آرایش یا تاتو بپوشانید.
با این که طاسی منطقه ای یک بیماری موقت و قابل درمان است اما به چالشی بزرگ برای بیمار تبدیل می شود. اگر شاهد ریزش غیرطبیعی موهایتان هستید و این مسئله نگران تان کرده است، بهتر است به مراکز درمانی مراجعه کنید.
