شیر مادر یکی از بهترین هدایایی است که مادر می تواند به نوزاد تازه متولد شده خودش بدهد. به همین منظور افزایش شیر مادر  یکی از مهمترین دغدغه های مادران می باشد .

شیردهی تداعی گر حس مادری برای زنان است. شیر مادر برای نوزادان بسیار مغذی است و میزان بهینه چربی، قند، آب و پروتئین دارد. همه ی این مواد مغذی برای رشد جسمی و روحی کودک ضروری است. از آن دسته مادرانی نباشید که نوزادانشان را شیرخشکی می کنند. حتی اگر شاغل هستید، سعی کنید شیر خودتان را بدوشید و به کودک بدهید. در این مقاله از سایت دکتر چک 10 ماده ی غذایی برتر که تغذیه آنها سریعترین راه برای افزایش شیر مادر می باشدرا برایتان معرفی خواهیم کرد.

تغذیه ی کودک با شیر مادر خطر ابتلا به آسم یا آلرژی، بیماری های تنفسی و عفونت های مکرر گوش را کاهش می دهد. حتی شیر مادر پیوند جسمی و عاطفی بیشتری بین مادر و نوزاد به وجود می‌آورد.

مادران پرستار نیز از این مزایا بهره مند می شوند. بسیاری از زنان بعد از زایمان، عواملی چون  :کوچکترشدن رحم، کاهش وزن، کاهش افسردگی پس از زایمان، و از دست دادن خون کمتری را تجربه می کنند. همچنین خطر ابتلا به سرطان پستان، بیماری های قلبی عروقی و آرتریت روماتوئید نیز در آن ها کاهش پیدا می کند.

دارو برای افزایش شیر مادر

سازمان بهداشت جهانی (WHO) از تغذیه ی کودک با شیر مادر حمایت می کند؛ زیرا به دلیل فوایدی که دارد، تغذیه و نیاز های ضروری کودک را تا شش ماهگی، تامین می کند.

سریعترین راه برای افزایش شیر مادر با تغذیه

کودک در ماه های رشدش به میزان متفاوتی از شیر مادر احتیاج دارد؛ بنابراین مادرانی که تازه زایمان کرده اند، باید مواد غذایی غنی تری مصرف کنند. برخی از خانم ها از روش های سنتی، مانند: کمپرس گرم، خوردن شیر، مصرف گیاه رازیانه، چای زیره و همچنین مصرف سیر برای افزایش شیر مادر استفاده می کنند.

1. جو دوسر را همانند فرنی برای افزایش شیر مادر طبخ کنید

خوردن جو دوسر می تواند به مادران شیرده کمک کند، تا میزان کمیت و کیفیت شیر ​​خود را افزایش دهند. این ماده میزان تولید هورمون «اکسی توسین» را در بدن بیشتر می کند. هورمون اکسی توسین باعث افزایش شیرمادر، افزایش پیوند عاطفی میان مادر و کودک می شود. همچنین به جلوگیری از کم خونی و فقر آهن که در برخی مادران شایع است نیز کمک می کند.

برای زنانی که دچار افسردگی پس از زایمان می شوند، لازم است که به اندازه ی یک لیوان، جو دو سر پرک پخته شده را در هر وعده مصرف کنند.

این ماده غذایی پر از غلات و  فیبر است که به راحتی تهیه شده و به راحتی هضم می شود. بهتر است از جو دو سر ارگانیک استفاده کنید. از خوردن ترکیباتی از جو دو سر، که حاوی نمک و شکر هستند، خودداری کنید! می توانید جو دو سر را آسیاب کرده، در شیر بریزید و میل کنید.

جو دو سر را می توانید با موادی همچون: عسل، پودر هل، پودر دارچین، انواع مغزها، گردو، آجیل، توت فرنگی خرد شده و دیگر میوه ها نوش جان کنید.

2. بادام، میان وعده عالی برای تولید شیر مادر

بادام و سایر اقلام آجیل ها مانند: گردو و بادام زمینی، برای مادران شیرده فوق العاده سالم و مقوی است. بادام سرشار از پروتئین، فیبر، ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان های مختلف است که برای سلامت کلی مادر و همچنین نوزاد تازه متولد شده او، بسیار مهم می باشد.

علاوه بر این، چربی های اشباع نشده موجود در بادام، باعث افزایش شیر مادر می شوند.

بادام را در میان وعده ها میل کنید. در هر وعده، خوردن 5 یا 6 عدد بادام کافی است. از خوردن بادام های بو داده و شور و نمکی خودداری کنید!

توجه: اگر به آجیل حساسیت دارید، بادام مصرف نکنید!

3. روغن نارگیل را در میان وعده ها برای تولید شیر مادر مصرف کنید

روغن نارگیل فوق العاده ی بکر، هم برای مادران باردار و هم برای مادران شیرده، بسیار سالم و مفید است. این ماده حاوی اسیدهای چرب ضروری، مانند: اسیدهای چرب امگا 3 است که به تولید هورمون های شیر مادر کمک می کند.
در حقیقت، این اسیدهای چرب ضروری، در تولید شیر مادر و چربی بیشتر موثر هستند.

به علاوه، روغن نارگیل تقویت کننده ی سیستم ایمنی بدن است و می تواند انرژی مورد نیاز تازه مادران را برای مراقبت از کودکشان فراهم کند.

روغن نارگیل

مادران شیرده باید روزانه 1 تا 3 قاشق غذاخوری روغن نارگیل میل کنند. همچنین می توانید از روغن نارگیل، برای تهیه ی سس سالاد و نیز شست و شوی بدن استفاده کنید.

4. پرتقال

پرتقال بخورید. زیرا پرتقال منبع غنی از ویتامین C است و برای مادران شیرده بسیار مفید است. نتایج مطالعه ای در سال 2002، در بولتن غذا و تغذیه نشان داده است که میزان ویتامین C موجود در شیر مادر، با میزان دریافت ویتامین C مادر ارتباط دارد. در این مطالعه آمده است که باید میزان سبزیجات و ویتامین C را در رژیم غذایی، افزایش داد.

پرتقال ها همچنین با سایر مواد مغذی مانند: ویتامین های A و B، کلسیم، منیزیم، پتاسیم و فسفر ترکیب می شوند. پرتقال برای تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود افزایش وزن به دلیل بارداری، پر خاصیت است.

در حین مراقبت از کودک، روزانه حدود 2 لیوان آب پرتقال بنوشید. برای نتیجه بهتر، آب پرتقال غنی شده با کلسیم را امتحان کنید. همراه با آب پرتقال، آب، سوپ و شیر کم چرب را انتخاب کنید تا بدن شما را به خوبی آبرسانی کند. پرتقال یک آبرسان قوی است. توجه کنید که هیچ وقت شیر را با آب پرتقال ننوشید و سعی کنید 3 الی 4 ساعت بین دو نوشیدنی فاصله بیندازید!

توجه: از نوشیدن بیش از حد آب پرتقال خودداری کنید؛ زیرا اسید سیتریک موجود در آب پرتقال، ممکن است باعث نفخ در کودک شده و گاز تولید کند.

5. شنبلیله

هم دانه های شنبلیله و هم برگ های این گیاه، ماده ای عالی برای تحریک ترشح شیر مادر هستند. «کولین» موجود در شنبلیله موجب رشد کودک می شود. به علاوه، این گیاه حاوی مقادیر زیادی از آهن، فیبر، کلسیم ، ویتامین ها و مواد معدنی متنوع است.

حتی شنبلیله، به کاهش مشکلات رایج بعد از زایمان، مانند: نفخ شکم و درد بدن کمک می کند.

روزانه یک فنجان چای شنبلیله بنوشید. برای تهیه چای شنبلیله، یک قاشق غذا خوری دانه های شنبلیله را در یک فنجان آب خیس کنید و  بگذارید شب تا صبح خیس بخورد. صبح محلول بدست آمده را بر روی گاز جوش دهید.

می توانید کمی پودر تخم شنبلیله را به سوپ یا اسموتی های مختلف اضافه کنید.

همچنین برگ های شنبلیله را به سوپ، سبزی قرمه سبزی، انواع کوکو ها و سالاد های گیاهی اضافه کرده و نوش جان کنید.

توجه: اگر مبتلا به دیابت   یا آلرژی نامعلومی هستید، شنبلیله را مصرف نکنید. همچنین خوردن شنبلیله، در دوران بارداری توصیه نمی شود!

6. تخم مرغ، مناسب برای تولید بیشتر شیر مادر

تخم مرغ از آن ماده های غذایی منحصر به فردی است که بدن را سیر نگه می دارد و خوردن آن را به مادران شیرده توصیه می کنیم. تخم مرغ سرشار از پروتئین، لوتئین، ویتامین های B12 و D، ریبوفلاوین، فولات و کولین است.

افزایش شیر مادر در طب سنتی

مطالعه‌ای در سال 2013 در ژورنال روانپزشکی آمریکا گزارش داده است:« افزایش مصرف کولین در دوران بارداری و شیردهی ممکن است با ارتقاء رشد طبیعی عملکرد مغز، نوزادان را از بیماری هایی که در آینده رخ می دهد، محافظت کند».

پیش از این، مطالعه ای در سال 2009 در نشریه Nutrition Review  نشان داده است که میانگین مصرف کولین برای کودکان بزرگتر، مردان، زنان و زنان باردار بسیار پایین تر از میزان مصرف مناسب توصیه شده  توسط انستیتوی پزشکی است.

زرده تخم مرغ یکی از معدود غذاهای سرشار از ویتامین D است که برای نوزادان تازه متولد شده بسیار مهم است. تخم مرغ حاوی 8 اسید آمینه ی ضروری بدن است و خوردن آن را به مادران شیرده توصیه می کنیم؛ زیرا شیر مادر را افزایش می دهد.

تخم مرغ را در رژیم غذایی روزانه ی خود جای دهید. می توانید تخم مرغ را به اشکال مختلفی مصرف کنید؛ مثل: تخم مرغ آب پز، نیمرو، اسکرامبل و عسلی؛ البته املت ،ترکیب تخم مرغ و گوجه، هم انتخاب مناسبی است.

7. ماهی سالمون، آزاد و قزل آلا

مادران باردار و مادران شیرده باید حتما مصرف ماهی سالمون را در وعده های خویش جای دهند. ماهی سالمون منبع غنی از پروتئین و DHA است. DHA نوعی اسید چرب امگا 3 است که مصرف آن برای پیشرفت سیستم عصبی کودک بسیار مهم است. بسیار از خانم ها دچار کمبود ویتامین D هستند. ما توصیه می کنیم که در طول هفته حداقل  دو وعده ماهی سالمون استفاده کنند تا کمبود ویتامین D، را جبران کنند.

ماهی سالمون

نتایج مطالعه ای در سال 2012، در مجله تغذیه نشان داده است: «مصرف ماهی سالمون در دوران بارداری باعث بهبودی چشم گیری از میزان شیر ​​مادر در دوران شیردهی می شود».

خوردن 2 وعده ماهی سالمون در طول هفته و در دوران بارداری، میزان اسید چرب های مختلف را برای بدن جنین تامین می کند.

همچنین این ماهی خاصیت ضد افسردگی دارد که دانشمندان به آن پی بردند و آزمایشی بر روی موش های صحرایی که تازه زایمان کرده بودند، انجام دادند. آن ها نتیجه گرفته اند که این ماده سطح کورتیکواسترون و سیتوکین های ضد التهابی که در این موش ها مشاهده می شود، کاهش می دهد.

در طول هفته باید 2 وعده ماهی سالمون مصرف کنید. اگر به ماهی سالمون دسترسی ندارید می توانید از ماهی آزاد و ماهی قزل آلا استفاده کنید. ترجیحا ماهی های دریایی را مصرف نکنید؛ زیرا حاوی سرب و جیوه هستند و به جای آن، ماهی های پرورشی مصرف کنید.

8. برای افزایش شیر مادر هویج مصرف کنید

مادران باردار و شیرده باید حتما هویج را در وعده های غذایی خود جای دهند؛ زیرا این ماده غنی از ویتامین A می باشد. ویتامین A به رشد سالم جنین و نوزاد کمک می کند؛ پس مصرف آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

نتایج مطالعه ای در سال 2001، در مجله ی تغذیه مشخص کرده است که خوردن میوه ی پاپایا و هویج رنده شده به تقویت ویتامین A در بدن کمک می کند. این مطالعه اهمیت غذاهای گیاهی را در جلوگیری از کمبود ویتامین A توصیه می کند.

مطالعه دیگری در سال 2007، در ژورنال تغذیه ی اروپا، میزان اهمیت بتاکاروتن را به عنوان منبع ویتامین A نشان می دهد. به علاوه، هویج حاوی آلفا و بتاکاروتن است که باعث تقویت سلامتی و شیردهی بافت سینه می شود.

می توانید برای صبحانه، آب هویج تازه میل کرده یا هویج را در سوپ ها و سالاد ها استفاده کنید. حتی می توانید هویج را به صورت خام بجوید؛ زیرا برای تقویت شیر دهی و تولید بیشتر شیر مادر، بسیار مفید می باشد.

9. اسفناج، تولید کننده ی غنی شیر مادر

مصرف اسفناج و همچنین سایر سبزیجات برگ سبز مانند: کلم، برگ چغندر، کولارد سبز و کلم بروکلی برای مادران شیرده ضروری می باشد.

ویتامین A موجود در اسفناج رشد سالم کودک شما را تضمین می کند. و همچنین آنتی اکسیدان های موجود در آن، ایمنی کودک شما را تقویت می کنند. این ماده منبع غنی از کلسیم است که مصرف آن برای مادران گیاه خوار توصیه می شود.

همچنین این گیاه برگ سبز، حاوی فولات است که از نقایص مختلف هنگام تولد، در بارداری جلوگیری می کند. اسفناج حاوی مقادیر غنی از آهن می باشد که مصرف این گیاه را برای مادرانی که در هنگام زایمان خون زیادی را از دست دادند، توصیه می کنیم. همچنین این گیاه، مقادیر ویتامین C از دست رفته ی بدن را جبران می کند.

اسفناج

به مادران شیرده برای افزایش شیر مادر توصیه می کنیم که اسفناج را به صورت آب پز و پخته شده میل کنند؛ ولی افراد عادی می توانند اسفناج را در سالاد ها و ساندویچ ها استفاده کنند. اصلا پختن آن سخت نیست. فقط کافی است داخل آب جوش بریزید.

10. برنج قهوه ای

غذای فوق العاده ی دیگری که می تواند تولید شیر مادران شیرده را افزایش دهد، برنج قهوه ای است. برنج قهوه ای به دلیل داشتن فیبر زیاد و مواد مغذی غنی، بهتر از برنج سفید است.

برنج قهوه ای سرشار از کربوهیدرات های پیچیده است و به شما کمک می کند تا در مدت زمان طولانی تری احساس  سیری داشته باشید.  همچنین این برنج سطح قند خون را حفظ کرده و کالری لازم را برای بدن شما فراهم می کند تا بهترین کیفیت شیر را برای حمایت از رشد و پیشرفت کودک در مرحله ی اولیه رشدش تولید کند.

نتایج مطالعه‌ای در سال 2007، در ژورنال تغذیه ی اروپا نشان داده است که مصرف منظم برنج قهوه ای از قبل جوانه زده، تأثیرات مفیدی بر سلامت روانشناختی افراد دارد. برنج قهوه ای به تقویت سلامت روان و ایمنی مادر، در دوران شیردهی کمک می کند. اگر می خواهید شیرتان زیاد شود، برنج قهوه ای بخورید.

یک فنجان برنج قهوه ای پخته شده برای ناهار یا شام وعده ی غذایی بسیار مناسبی است. با این حال، لازم است که دانه های برنج را چند ساعت قبل از پخت، در آب خیس کنید؛ زیرا با این کار، برنج شما راحت تر پخته می شود.

منبع