قطعا تمام خانم ها بعد از سقط جنین دچار افسردگی نمی شوند اما باید این را در نظر داشته باشید که فرقی نمی کند سقط جنین از قبل برنامه ریزی شده بود یا این که ناگهانی بوده، در هر صورت مادر دچار افسردگی می شود.
جالب است بدانید که نیمی از مادرانی که باردار می شوند، طبق خواسته قبلی شان نبوده است. البته دلایل مختلفی برای این امر وجود دارد که شامل فاکتورهای اجتماعی، مالی، روانشناسی یا مسائل مربوط به رابطه می شود.
در بعضی از موارد، مادر و پدر به خاطر محیط اطراف دوست ندارند باز هم بچه دار شوند. به هر حال هر کسی دلیل منحصر به فرد خودش را دارد.
همان طور که دلایل سقط جنین متفاوت هستند، واکنش احساسی فرد نسبت به آن هم متفاوت است. عده ای راحت و خوشحال می شوند و عده ای هم حسابی افسرده شده و گریه و زاری می کنند. در صورتی که این احساسات شدید و مستمر باشند، به این معنی است که فرد افسرده شده است.
در این مقاله از سایت دکتر چک می خواهیم درباره افسردگی بعد از زایمان، علائم افسردگی، فاکتورهای خطرناک و مقابله با افسردگی صحبت کنیم.
افسردگی چه علائمی دارد؟
افسردگی یک وضعیت فاجعه بار روحی محسوب می شود و افراد مبتلا با این علائم و نشانه ها مواجه می شوند:
- احساس ناراحتی یا بی حوصلگی؛
- مشکل در تفکر، تمرکز و تصمیم گیری؛
- رنجور شدن؛
- نداشتن انرژی؛
- خوابیدن بیش از حد یا اصلا نخوابیدن؛
- از دست دادن علاقه به رابطه جنسی؛
- بی میلی نسبت به انجام فعالیت های مورد علاقه.
حتی ممکن است فرد احساس پشیمانی کرده و عزت نفسش هم پایین بیاید. دیگر نمی تواند به راحتی کارهای روزمره اش را انجام داده و عملا شبیه به مرده متحرک می شود!
عواقب این حالت روحی شامل از بین رفتن روابط و از دست دادن شغل می شود.
آیا سقط جنین باعث افسردگی می شود؟
جالب است که سال 2015 در مقاله ای گفته شد که سقط جنین الزاما باعث افسردگی و مشکلات روحی نمی شود. البته منظور این نیست که همه یکسان هستند و هیچ یک اصلا افسرده نمی شوند.
بلکه بسته به شرایط، هر فردی ممکن است ناراحت شده، استرس بگیرد یا احساس کند اصلا نمی تواند با این وضعیت کنار بیاید.
چندین دلیل شناخته شده برای این که مادر احساس می کند اصلا نمی تواند با این غصه کنار بیاید، عبارت اند از:
- تصور می کند سقط جنین یک لکه ننگ است و کسی از او حمایت نمی کند؛
- در گذشته هم بیماری های روحی روانی داشته است؛
- ویژگی هایی که به شخصیت مربوط می شوند مثل پایین بودن عزت نفس.
یک مطالعه دیگر هم انجام شد و دانشمندان به این نتیجه رسیدند که با این که مادر بعد از سقط جنین بیشتر به مصرف داروهای ضد افسردگی تمایل پیدا می کند اما فاکتورهای خطرناک صرفا به سقط جنین مربوط نمی شوند و مسائل دیگر هم در میان است.
سقط جنین چه تاثیراتی بر روی احساسات می گذارد؟
تاثیراتی که در اینجا درباره شان صحبت می کنیم برای همه صدق نمی کند اما در کل سقط جنین یک رخداد استرس آور در زندگی است. در این دوران هم فرد با یک سری واکنش های احساسی و روانشناختی مواجه می شود.
از دست دادن جنین، چرخه هورمون ها را به هم می ریزد. احساسات منفی ظاهر شده بعد از سقط جنین برنامه ریزی شده به خاطر تغییرات هورمونی است؛ البته این احساسات با سقط جنین برنامه ریزی نشده هم تقریبا یکسان هستند.
از جمله احساسات منفی و رایج می توان به این موارد اشاره کرد:
- احساس پشیمانی؛
- عصبانیت؛
- خجالت؛
- افسوس یا حسرت خوردن؛
- از بین رفتن عزت نفس یا اعتماد به نفس؛
- احساس انزوا و تنهایی؛
- مشکلات خواب و کابوس دیدن؛
- ایجاد مشکلات در روابط؛
- فکر کردن به خودکشی.
علاوه بر این، اگر مادر به فکر خودکشی افتاد یا عزت نفسش آسیب دید، حتما باید با پزشک صحبت کند.
باورهای مذهبی، مشکلات در روابط و نداشتن حمایت اجتماعی هم مقابله با این احساسات را سخت تر می کنند؛ به ویژه اگر مادر تنها بوده و کسی را نداشته باشد که با او صحبت کند.
البته این را هم باید در نظر داشته باشید که وضعیت روحی رواحی مادر بعد از سقط جنین، خیلی خوب نشان می دهد که بعد از سقط چه واکنشی نشان خواهد داد.
به عبارت دیگر، مثلا اگر مادر سابقه افسردگی دارد، احتمال تجربه افسردگی شدیدتر بعد از سقط جنین بیشتر می شود.
آیا امکان پیشگیری یا درمان افسردگی وجود دارد؟
در صورتی که مادر درست بعد از سقط جنین دچار افسردگی شود، می توان آن را درمان کرد. روش های درمان عبارت اند از:
- حمایت و پشتیبانی؛ مثلا مادر در گروه های اجتماعی عضو شود.
- مشاوره؛ مثلا در جلسات رفتار درمانی شناختی شرکت کند.
- مصرف دارو؛ به عنوان مثال، داروهای ضد افسردگی مصرف کند.
با ایجاد این تغییرات در سبک زندگی نیز نتیجه خوبی می گیرید:
- داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل؛
- ورزش کردن به طور مستمر؛
- کاهش استرس تا جای ممکن؛
- یادگیری تکنیک های رسیدن به آرامش مثل یوگا یا مدیتیشن.
راهکارهایی برای غلبه بر این احساس
در ادامه به چندین راهکار علمی تر برای حل این مشکل می پردازیم.
1. سعی نکنید احساسات را سرکوب کنید.
با وجود این که نباید اجازه دهید احساسات و افکار منفی شما را شکست دهند اما در عین حال توصیه می کنیم به طور آگاهانه این احساسات را بررسی کنید. احتمالا به خاطر احساس خجالت یا ترس نمی خواهید اجازه دهید این احساسات بروز داده شوند.
با این حال، فراموش نکنید که در طول دوره بهبودی حتما باید درباره احساسات خود صحبت کنید. حتی می توانید خودتان در خانه یک کاغذ و قلم جلویتان گذاشته و هر حسی که دارید را بنویسید.
2. مکانی امن برای رسیدگی به احساسات پیدا کنید.
بعضی از خانم ها مدام احساسات شان را سرکوب می کنند. شاید سقط جنین موضوع خیلی جالبی در خانواده یا محله تان نباشد و به همین خاطر اصلا برای سوگواری فرصت نداشته باشید.
دلیل هر چیزی که می خواهد باشد، باید این را به خودتان یادآوری کنید که احساسات تان واقعی و ارزشمند بوده و برای این که این مرحله را پشت سر بگذارید حتما باید سوگواری کنید.
گاهی اوقات این احساسات به حدی سنگین هستند که اصلا خودمان به تنهایی نمی توانیم بار آن ها را به دوش بکشیم که اصلا اشکاالی ندارد. در این مواقع می توانید با مشاور صحبت کرده تا آرام شوید.
3. داستان خود را تعریف کنید.
اغلب خانم ها بعد از سقط جنین حس تنهایی می کنند. توصیه می کنیم درباره تجربه ای که در این مدت کسب کرده اید، با دیگران صحبت کرده تا روند درمان زودتر طی شود.
قطعا این به خودتان بستگی دارد که بخواهید اعضای خانواده یا دوستان از داستان شما مطلع شوند یا نه.
4. بپذیرید.
حتی اگر این رویداد غیرمنتظره باشد هم باز باید آن را بپذیرید و کنار بیایید. به خودتان برای سوگواری زمان داده تا این دوره را پشت سر بگذارید.
چه زمانی از پزشک متخصص کمک بگیریم؟
گاهی اوقات با این که تمام این روش ها را امتحان کرده و احساسات را بروز داده، باز هم نمی توانیم راحت با این شرایط کنار بیاییم.
اگر بیشتر از یک ماه با این وضعیت مواجه بودید و دچار افسردگی شدید، بهتر است از پزشک متخصص کمک بگیرید.
علاوه بر این، اگر احتمال می دهید نشانه های افسردگی یا سایر بیماری های روحی را دارید و همین طور تعادل میان هورمون ها بر هم خورده است، بد نیست به مراکز درمانی مراجعه کنید.
سوالات پرتکرار
در این جا به چند سوال پرتکرار درباره سقط جنین و مشکلات روحی اشاره می کنیم.
معمولا چقدر طول می کشد تا حس افسردگی در مادر برطرف شود؟
زمان تعیین شده ای برای بهبود روحی یا درمانی بعد از سقط جنین وجود ندارد زیرا این مسئله به خود فرد و وضعیت او بستگی دارد.
افرادی که بعد از این مسئله حس خوبی ندارند، با کمک گرفتن از دیگران می توانند زودتر این دوره را پشت سر گذاشته و احتمال بدتر شدن افسردگی را کم کنند.
سقط جنین چه تاثیری بر سلامت مادر دارد؟
حتما در این باره باید با پزشک خود صحبت کنید زیرا سقط جنین عواقبی به دنبال داشته که مادر باید در جریان آن ها قرار بگیرد.
