پماد کلوتریمازول ۱ درصد یکی از معروف‌ترین و شناخته شده‌ترین داروها برای درمان قارچ‌های پوستی به شمار می‌رود. از آنجایی که دسترسی به این دارو هم با نسخه و هم بدون نسخه در اکثر کشور‌های جهان امکان‌پذیر است، بهتر است قبل از خرید این پماد بدون مراجعه به پزشک، اطلاعات جامعی درباره موارد مصرف و عوارض احتمالیاش داشته باشید.
در دکتر چک، قصد داریم به طور مفصل توضیح دهیم که پماد کلوتریمازول ۱ درصد برای چیست و چطور می‌توان آن را استفاده نمود. با ما همراه باشید…
موارد مصرف پماد کلوتریمازول 1 درصد
همانطور که قبلا عنوان شد، پماد کلوتریمازول یک داروی ضد قارچ است که برای درمان عفونت‌های پوستی ناشی از قارچ‌های مخرب (یا همان مخمر‌های پوستی) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کلوتریمازول، با ایجاد سوراخ در غشای سلولی قارچ‌های پوستی، آن‌ها را از بین برده و عفونت قارچی را درمان می‌کند
البته این دارو به صورت اسپری و محلول نیز در دسترس است، اما رایج‌ترین شکل آن به صورت کرم/پماد می‌باشد. این پماد، می‌تواند طیف وسیعی از مشکلات پوستی نظیر موارد زیر را درمان کند:
- عفونت قارچی پای ورزشکاران؛
- درماتوفیتوز (که باعث کچلی نیز می‌شود)؛
- قارچ ناخن دست یا پا؛
- جوش‌ها و واکنش‌های پوستی ناشی از پوشک آلوده؛
- عرق سوز؛
برای درمان بیماری برفک دهان که بیشتر در کودکان و خردسالان رایج است، می‌بایست طبق نظر پزشک، از اسپری یا محلول کلوتریمازول استفاده شود.
نکات کلیدی درباره پماد کلوتریمازول
- بهبود اولیه عفونت‌های قارچی با استفاده از پماد کلوتریمازول، معمولا بین 5 الی 7 روز پس از درمان اتفاق میافتد.
- برای درمان کامل و قطعی، می‌بایست پماد کلوتریمازول را 2 الی 3 بار در روز و برای مدت زمان حداقل 2 هفته، بر روی موضع بمالید.
- یکی از رایج‌ترین عوارض جانبی پماد کلوتریمازول، سوزش خفیف در ناحیه اعمال شده است.
چه کسانی می‌توانند و چه کسانی نمی‌توانند پماد کلوتریمازول را مصرف نمایند؟
به طور معمول، اکثر بزرگسالان و کودکانی که هیچ سابقه‌ای از واکنش‌های آلرژیک نسبت به اشکال رایج کلوتریمازول (پماد، اسپری و محلول) نداشته باشند، می‌توانند از شکل پمادی آن استفاده نمایند.
با این حال، استفاده از این دارو برای همه افراد توصیه نمی‌شود. پزشک قبل از تجویز پماد کلوتریمازول، از سابقه آلرژیک بیمار و داروهایی که در حال حاضر برای کنترل بیماری‌های دیگر استفاده می‌کند، سوالاتی را می‌پرسد. چنانچه تداخلی در داروها وجود داشته باشد یا بیمار در گذشته نسبت به این دارو واکنش‌های شدیدی نشان داده باشد، پزشک داروی دیگری را برای درمان قارچ پوستی تجویز می‌کند.
زمان و طرز استفاده از پماد کلوتریمازول
مدت زمانی که می‌بایست پماد کلوتریمازول را بر روی پوست خود بمالید، به نظر پزشک و میزان عفونت قارچی بستگی دارد. به طور کلی، پزشکان توصیه می‌کنند که این پماد را برای حداقل 2 هفته استفاده نمایید. ممکن است در هفته اول، تمام علائم عفونت قارچی برطرف شود و هیچ زائده‌ای بر روی پوست وجود نداشت باشد. با این حال، برای از بین بردن عفونت‌های پنهان احتمالی و جلوگیری از عود مجدد بیماری، بهتر است زمان توصیه شده را رعایت کنید.
در موارد شدید‌تر، با توجه به شدت بیماری و ناحیه پوستی درگیر، پزشک توصیه می‌کند که پماد را 3 الی 4 هفته مصرف نمایید.
توصیه می‌شود قبل از مصرف، ناحیه را با آب و صابون به خوبی شسته و خشک نموده، و سپس پماد روی آن مالیده شود.
برای اثر دهی بیشتر دارو، بهتر است روزی 2 الی 3 بار، در فاصله‌های زمانی مشخص، آن را بر روی موضع بمالید. سطح آلوده به عفونت قارچی، می‌بایست با پماد با ضخامت حدودی 0.5 سانتیمتر پوشانده شود.
در صورتی که ناحیه درگیر بسیار وسیع و یا مودار است، بهتر است به جای پماد، از اسپری یا محلول کلوتریمازول استفاده شود. همچنین، از استعمال پماد در اطراف دهان و چشم خودداری کنید.
فراموشی مصرف پماد کلوتریمازول
در صورتی که مصرف یک الی دو نوبت این دارو را فراموش کرده‌اید، اصلا نگران نباشید. می‌توانید بلافاصله پس از یادآوری، پماد را روی موضع بمالید و پس از آن، طبق روال همیشگی، پماد را مصرف کنید.
در چنین زمان‌هایی، از استفاده بیش از حد پماد (با ضخامت بیشتر) بپرهیزید؛ چرا که این کار تاثیر چندانی بر روی روند درمانی ندارد و در عوض، می‌تواند موجب التهاب و قرمزی پوست شود.
عوارض جانبی پماد کلوتریمازول 1 درصد
پماد کلوتریمازول 1 درصد مانند تمام داروهای دیگر، می‌تواند در برخی از افراد، موجب بروز برخی واکنش‌ها و عوارض جانبی شود. با این حال، شدت و نوع عوارض در همه افراد یکسان نیست و ممکن است برخی از افراد این عوارض را تجربه نکنند. عوارض جانبی این دارو، جنبه طولانیمدت نداشته و معمولا با قطع مصرف، ناپدید می‌شوند.
برخی از عوارض جانبی رایج پماد کلوتریمازول 1 درصد عبارتند از:
- تحریک و قرمزی پوست؛
- احساس درد یا سوزش در ناحیه اعمال شده؛
واکنش‌های آلرژیک جدی پماد کلوتریمازول 1 درصد:
در موارد نادر، ممکن است پس از استعمال این پماد، دچار نوعی واکنش آلرژیک شدید و خطرناک به نام آنافیلاکسی شوید. در چنین شرایطی، به محض مشاهده علائم این واکنش آلرژیک، می‌بایست با در دست داشتن جعبه با خود دارو و یا یادداشت نام آن بر روی کاغذ، هر چه زودتر به نزدیک‌ترین واحد درمانی مراجعه نموده و کمک‌های پزشکی فوری را دریافت نمایید. برخی از علائم واکنش آنافیلاکسی عبارتند از:
- بثورات پوستی شدید مانند تاول، قرمزی، لایه لایه شدن پوست و…؛
- خس خس در ناحیه قفسه سینه؛
- احساس درد یا گرفتگی در گلو؛
- تنگی و سخت شدن تنفس؛
- تورم زبان، لب، صورت یا گلو.
آیا زنان باردار یا شیرده می‌توانند از پماد کلوتریمازول 1 درصد استفاده کنند؟
به طور کلی، در صورتی که زنان باردار هیچگونه سابقه واکنش آلرژیک نسبت به این دارو را در گذشته نداشته‌اند، می‌توانند در زمان بارداری، از آن استفاده نمایند. استفاده از این پماد در زمان شیردهی نیز بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود.
چنانچه نوزاد شیرخوار دچار برفک دهان شده است، می‌بایست پس از هربار شیردهی، پماد کلوتریمازول را به نوک پستان بمالید تا از قارچی شدن و اختلال در روند درمان برفک دهان نوزاد، جلوگیری شود.
تداخلات دارویی پماد کلوتریمازول 1 درصد
مصرف همزمان برخی از مکملها یا داروها نظیر قطره گوش sofradex با پماد کلوتریمازول، می‌تواند باعث ایجاد برخی از واکنش‌ها و یا بی‌اثر کردن داروها شود. بدین منظور، بهتر است قبل از مصرف این پماد، اطلاعات کاملی درباره داروهای مصرفی خود به پزشک دهید.
در صورتی که پس از مصرف پماد کلوتریمازول، هیچ بهبودیای در پوست خود مشاهده نکردیم چه کنیم؟
اگر پس از 7 روز، هیچ تغییر یا بهبودی مشاهده نکردید و یا بیماری پوستی شما شدید‌تر شد، می‌بایست برای مراجعه مجدد به پزشک اقدام نمایید. ممکن است پزشک داروی شما را تغییر دهد و یا دوزهای بالاتر پماد کلوتریمازول را تجویز کند.
توجه داشته باشید که مصرف طولانی مدت این دارو (برای بیش از 4 هفته) می‌تواند منجر به مقاومت دارویی پوست شده و روند درمان را سخت‌تر کند. در نتیجه، به محض اینکه پس از 1 هفته متوجه شدید هیچ بهبودی در درمان حاصل نشده است، بهتر است برای تغییر شیوه درمان به پزشک مراجعه نمایید.
اثربخشی بیشتر پماد کلوتریمازول 1 درصد با داشتن سبک زندگی سالم
از آنجایی که در اکثر مواقع، قارچ‌های پوستی به دلیل تغذیه ناسالم و یا نداشتن بهداشت مناسب ایجاد می‌شوند، رعایت برخی از موارد در طول درمان، می‌تواند به بهبودی سریع‌تر و کمتر شدن شدت بیماری کمک کند.
این موارد عبارتند از:
- از خارش پوست آسیب دیده اکیدا خودداری کنید. این کار باعث گسترش عفونت و آسیب بیشتر به پوست می‌شود.
- هر بار قبل از استعمال دارو، پوست را کاملا تمیز کنید. همچنین، در صورت کثیف شدن پوست در طول روز و یا تعریق زیاد، حمام و سپس خشک کردن کامل پوست را فراموش نکنید.
- در زمان خشک کردن پوست پس از شستشو، بهتر است حوله تمیز را به آرامی روی پوست قرار داده تا خشک شود. دقت کنید که کشیدن حوله بر روی پوست، می‌تواند به منتقل کردن عفونت قارچی کمک کند.
- هر بار پس از مالیدن پماد بر روی پوست، دستان خود را به طور کامل با آب و صابون بشویید.
