در ایالت متحده آمریکا سالانه 1.5 میلیون نفر از این خطا ها آسیب می بینند و هزاران نفر جان خود را از دست می دهند. مطالعات مختلف تخمین زده اند که 1.8 تا 9.3 درصد این موارد مربوط به خطاهای دارویی و تجویز اشتباه دارو است که در سالمندان 4 برابر بیشتر از جوان ها به چشم می خورد. در این مقاله از دکتر چک به بررسی در خصوص خطاهای دارویی می پردازیم.
خطاهای دارویی و تجویز اشتباه دارو چیست؟
خطاهای دارویی یعنی اشتباه در تجویز یا توزیع یا استفاده داروها یا مصرف نامناسب داروها که باعث ایجاد خطرات زیان آور می شود.
هر ساله هزاران نفر به صدمات حاصل از تجویز یا مصرف نادرست دارو دچار می شوند. این خطاها همگی قابل پیشگیری هستند.
شایع ترین خطاهای دارویی شامل چه مواردی می‌شود؟
استفاده نادرست از داروها را خطاهای دارویی می گویند. از فاحش ترین خطاهای دارویی مصرف خودسرانه دارو بدون تجویز پزشک است.
شایع ترین خطاهای دارویی شامل موارد زیر می شود:
استفاده نادرست دارو؛ قرص دایمتیکون یا ملاتونین که باید به صورت زیر زبانی مصرف شوند را بیمار ببلعد.
- زمان و دفعات ناصحیح مصرف
- مصرف داروی تاریخ گذشته یا داروهای تقلبی
- دستورالعمل اشتباه در خصوص آماده سازی دارو
- استفاده دو یا چند دارو که با هم تداخل دارند که طبق برخی از بررسی ها یکی از علت های شایع مصومیت دارویی یا مرگ این مورد گزارش شده است.
به طور مثال: مصرف فلوکستین (دارویی افسردگی) با داروی میگرن سوماتریپتان نام برد. هر دوی این داروها روی سطح سروتونین مغز تاثیر می گذارند. عوارض جانبی که مصرف همزمان این دو دارو با خود به همراه دارد عبارتند از: احساس گیجی؛ افزایش ضربان قلب؛ بالا رفتن دمای بدن.
خطای دارویی در تجویز پزشک و پایش دارو در بیمارستان ها
برخی از این خطاهای دارویی به پزشکان و پرستان در داخل بیمارستان مربوط می شود
- تجویز نادرست دارو؛
- تجویز دوز غلط دارو؛
- از قلم افتادن داروی ای حیاتی در هنگام تجویز؛
- تجویز شکل دارویی نامناسب؛
- اشتباه در پایش داروها؛ برخی از بررسی ها و مطالعات نشان داده است که غفلت و بی تجربی برخی از پرستاران از اصلی ترین عوامل خطاهای پایش دارویی به شمار می رود.
- بدخطی برخی از پزشکان داروها؛ در طی اعلام برخی از گزارشات 80 درصد مصمومیت دارویی به بدخطی پزشکان و تشخیص غلط داروساز مربوط می شود.
پیامد استفاده نادرست از داروها
از عوارض خطای دارویی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقاومت دارویی در برخی از بیماران
- از دست دادن کیفیت دارو که در مواردی موجب مرگ بیمار می شود
- ضرر مالی که با عث کاهش دسترسی به برخی از داروهای ضروری می شود و در قیمت دارو تاثیر می گذارد
خطای دارویی چگونه اتفاق می افتد؟
مدیکال اکسپرس اعلام کرده است که احتمال دارد اشتباهات یا خطاهای دارویی برای هر فرد و در هر مکانی اتفاق بیفتد( این مکان ها می تواند خانه، بیمارستان، داروخانه یا آسایشگاه ها باشد). لازم به ذکر است که کودکان بیشتر از سایر گروه ها در معرض خطاهای دارویی قرار دارند؛ زیرا دوز مصرفی آن ها کمتر از بزرگسالان است.
اقدامات در خصوص مواجه با خطاهای دارویی
برخی از نکات به شما کمک می کند که با دوری از این اشتباهات در مصرف دارو از بدنتان مراقبت کنید. مهم ترین روش کم کردن خطاهای داروی محافظت و مراقبت از خود است. لازم است قبل از مصرف هر گونه دارویی از موارد مصرف و عوارض جانبی احتمالی آن آگاهی به دست بیاورید و اگر در خصوص دارویی ابهامی دارید از پزشک یا داروساز مشورت بخواهید یا دستورالعمل داخل جعبه دارو را بخوانید.
