ویتامین A نوعی ویتامین محلول در چربی است که به طور طبیعی در بعضی از مواد خوراکی وجود دارد. بدن برای داشتن دید طبیعی، سیستم ایمنی قوی و تولید مثل، به ویتامین آ نیاز دارد. علاوه بر این ویتامین A به قلب، ریه ها، کلیه ها، و سایر اندام های بدن کمک کرده تا وظایف خود را به صورت طبیعی انجام دهند.

ویتامین آ به دو گروه تقسیم می شود. ویتامین نوع اول که با نام « ویتامین از قبل شکل گرفته شده» شناخته می شود، در گوشت قرمز ،ماکیان، ماهی، و محصولات لبنی یافت می شود. ویتامین نوع دوم، یا «پرو ویتامین A،» در میوه ها، سبزیجات و سایر محصولات گیاهی به فراوانی یافت می شود. رایج ترین نوع ویتامین آ که در مواد خوراکی و مکمل های رژیمی «بتاکاروتن »نام دارد. تا آخر مقاله با دکتر چک همراه باشید…

بدن ما چقدر ویتامین A نیاز دارد ؟

سن و وضعیت تناسلی، دو عامل تعیین کننده در مقدار ویتامین A مورد نیاز بدن است. مقدار توصیه شده از Vitamin A برای نوجوانان 14 ساله یا بیشتر، بین 700 تا 900 میکروگرم در هر روز می باشد. مقدار توصیه شده برای بزرگسالان زن باید بین 1.200 تا 1.300 RAE باشد. خردسالان و کودکان کوچک تر از 14 سال بایستی مقدار کمتری از این ویتامین را مصرف کنند.

بعلاوه مقدار ویتامین A خوراکی ها و مکمل های رژیمی بر روی برچسب تمامی کالاها با واحد بین المللی (IU و  میکروگرم RAE) نوشته شده است. تبدیل واحد بین المللی به واحد RAE بسیار زمان بر است. به طور مثال: با توجه به غذایی که هر فرد مصرف می کند، مقدار 900 میکروگرم RAE از ویتامین آ برابر با 3.000 تا 36.000 از واحد IU همین ویتامین است.

سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) برای بزرگسالان و کودکان 4 ساله یا بزرگ تر یک معیار کلی روزانه (DV) تعیین کرده است. این میزان 5.000 DV است که باید از طریق غذاهای گیاهی و حیوانی تامین شود. DV واحد توصیه شده برای مصرف ویتامین آ نمی باشد؛ به طور مثال این دو واحد از نظر مولفه های سن و جنسیت با هم تفاوت چندانی ندارند. برای این که مقدار مصرف روزانه ویتامین A را به 100 درصد DV برسانید، بهتر است که به مصرف منابع غنی از این ویتامین روی بیاورید .

ویتامین A در کدام غذا ها است ؟

ویتامین A در کدام خوراکی ها وجود دارد؟

بسیاری از غذاها به طور طبیعی حاوی Vitamin A هستند؛ بعلاوه این ویتامین به طور غیرطبیعی به شیر یا دانه جو دوسر نیز اضافه می شود. بهتر است با مصرف غذاهای متنوع حاوی ویتامین آ نیازهای بدن خود را برطرف کنید. از جمله این خوراکی ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • جگر گاو و سایر گوشت ها (اما باید بگوییم که مقدار کلسترول موجود در این گوشت ها بسیار زیاد است؛ در نتیجه باید کمتر مصرف شود)
  • بعضی از گونه های ماهی ، مثل: ماهی سالمون ؛
  • سبزیجات سبز برگ دار و سایر سبزیجات سبز، نارنجی و زرد رنگ؛ مانند کلم بروکلی، هویج و کدو ؛
  • میوه ها، مثل طالبی، زرد آلو، و انبه ؛
  • محصولات لبنی؛ ( در رتبه نخست تامین ویتامین A مردم آمریکا قرار دارند)
  • دانه های جودوسر فراوری شده مخصوص صبحانه.

مکمل های رژیمی ویتامین آ به چه صورت هایی ارائه می شوند؟

مکمل های رژیمی ویتامین A در شکل های متنوعی به بازار عرضه می شوند؛ این ویتامین به شکل « رتینیل پالمیتات »(که نوعی ویتامین آ از پیش شکل گرفته است)، بتاکاروتن (پرو ویتامین A) یا این که به صورت ترکیبی از ویتامین های از پیش شکل گرفته و پرو ویتامین تولید می شود. یکی از ترکیبات بیشتر مکمل های مواد معدنی – مالتی ویتامین، Viamin a است. البته امروزه ویتامین های A به شکل مکمل های رژیمی هم در داروخانه ها وجود دارد.

آیا مقدار لازم از Vitamin A به بدن انسان می رسد؟

بیشتر مردم آمریکا مقدار ویتامین A مورد نیاز خود را تنها از طریق همان خوراکی شان تامین می کنند (و نه از راه مکمل های رژیمی). بسیار کم پیش می آید که کمبود این ویتامین در بدن شخصی گزارش شود. با این وجود باز هم بعضی از گروه هایی از مردم از کمبود ویتامین آ رنج می برند:

  • نوزادان نابالغ که در سال اول تولدشان عموما مقدار ویتامین A بدن شان بسیار کم است؛
  • نوزادان، کودکان، زنان باردار و زنان شیرده در کشورهای در حال توسعه؛
  • کسانی که به بیماری« فیبروز مثانه» مبتلا هستند.

 اگر ویتامین A مورد نیاز به بدن انسان نرسد چه اتفاقی می افتد؟

در ایالات متحده آمریکا تعداد افرادی که از کمبود ویتامین آ رنج می برند، بسیار کم است؛ این در حالی است که کمبود این ویتامین در بسیاری از کشورهای در حال توسعه به مسئله ای رایج تبدیل شده است. بارزترین نشانه کمبود این ویتامین در کودکان و زنان باردار، نوعی بیماری به نام «خشکی چشم »است. درواقع افراد مبتلا به این بیماری نمی توانند در محیط های کم نور به خوبی اطراف شان را ببینند. درصورتی که این وضعیت درمان نشود، فرد نابینا خواهد شد.

ویتامین A چه تاثیراتی بر سلامتی افراد دارد؟

امروزه دانشمندان در حال تحقیق و بررسی بر روی خواص ویتامین A هستند تا به نحوه تاثیرگذاری آن بر بدن انسان پی ببرند. در این قسمت به برخی از دستاوردهای آنان اشاره می کنیم.

سرطان

افرادی که میزان مصرف بتاکاروتن در میان آنها بالا است، کمتر در معرض ابتلا به بعضی از سرطان ها، مانند سرطان ریه یا سرطان پروستات، قرار می گیرند. اما طبق تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته، مشخص شده است که مصرف این ویتامین یا مکمل های رژیمی آن، تنها خطر احتمال مرگ این بیماران (بیماران سرطانی) را پایین می آورد. به نتیجه یکی دیگر از تحقیقات دقت کنید: افراد سیگاری که مقدار زیادی غذاهای غنی از بتاکاروتن می خورند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان ریه هستند. درواقع مصرف این ویتامین هیچ تاثیر مثبتی روی افراد سیگاری ندارد.

تباهی لکه زرد

بیماری تباهی لکه زرد (AMD)، یا از دست دادن قدرت بینایی، یکی از اصلی ترین دلایل نابینا شدن در میان بزرگسالان است. در میان کسانی که به این بیماری مبتلا هستند و مدام خطر وخیم تر شدن شرایط آن ها را تهدید می کند، ثابت شده است که مصرف آنتی اکسیدان ها، زینک، کوپر در صورت همراه شدن یا نشدن با بتاکاروتن می تواند سرعت نابینا شدن فرد را کاهش دهد.

سرخک

مصرف دوزهای بالا این ویتامین در کودکانی که مبتلا به سرخک هستند (که این شرایط به ندرت در شمال آمریکا پیش می آید)، در کوتاه کردن دوره تب و اسهال (که ناشی از سرخک باشد) موثر است. بعلاوه با خوردن این مکمل، خطر مرگ کودکانی که در یکی از کشورهای جهان سوم زندگی می کنند و از بیماری سرخک رنج می برند، بسیار کم است.

خواص ویتامین A

آیا ویتامین A برای بدن ضرر دارد؟

بله همین طور است؛ مصرف دوزهای بالا این ویتامین برای بدن مفید نمی باشد.

درصورتی که در مصرف ویتامین آ از پیش شکل گرفته شده (چه در داروها و چه در بیشتر مکمل ها) زیاده روی کنید، حالت تهوع، اسهال، سر درد و حتی مرگ به سراغ تان می آید. زنان باردار باید به میزان مصرف این ویتامین دقت کنند؛ چرا که مصرف زیاد آن بر نوزادشان تاثیر منفی خوهد داشت. درنتیجه مصرف دوزهای بالا از Vitamin A برای مادران باردار ممنوع است.

درصورتی که مقدار بتاکاروتن یا سایر اشکال ویتامین A از پیش شکل گرفته شده در بدن زیاد شود، پوست به رنگ نارنجی زرد درمی آید؛ که این شرایط بسیار خطرناک است. مصرف زیاد بتاکاروتن ارتباطی با عیب های مادر زادی یا سایر بیماری های جدی تر که ناشی از مصرف ویتامین A از پیش شکل گرفته شده است، ندارد.

در فهرست زیر به حداکثر مقدار مجاز مصرف ویتامین A از پیش شکل گرفته شده با واحد IU اشاره کرده ایم. افرادی که زیر نظر پزشک از این ویتامین در غالب دارو استفاده می کنند نباید به این اعداد توجه کنند. در این جدول حداکثر مقدار بتاکاروتن و سایر شکل‌های ویتامین A از پیش شکل گرفته شده ، ذکر نشده است.

بازه سنی                                                                     حداکثر مقدار مجاز

تولد تا 12 ماهگی                                                           2.000 IU

کودک 1 تا 3 ساله                                                          2.000 IU

کودک 4 تا 8 ساله                                                          3.000 IU

کودک 9 تا 13 ساله                                                        5.667 IU

نوجوان 14 تا 18 ساله                                                     9.333 IU

بزرگسالان 19 سال و بیشتر                                             10.000 IU

آیا ویتامین A با سایر داروها در تداخل است؟

بله امکان دارد که این ویتامین با برخی از داروهایی که مصرف می کنید، در تضاد باشد. به طور مثال:

  • «اورلیستات»، که نوعی داروی کاهش وزن است، باعث  جذب این ویتامین شده؛ در نهایت، در بعضی از افراد، سطح آن در خون کم می شود.
  • تعداد زیادی از انواع غیرطبیعی ویتامین A را تنها می توان با نسخه تهیه کرد. مثلا داروهای درمان« پسوریازیس»،« اسیترتین »(SORIATANE) و« بکساروتن (TARGRETIN) »که برای درمان تاثیرات پوستی ناشی از غده های لنفاوی سلول T مصرف می شود، از این دسته از داروها به حساب می آید. مصرف همزمان این داروها با مکمل های حاوی ویتامین A به شدت برای سلامت فرد خطرناک است و باعث افزایش سطح این ویتامین در خون می شود .

با پزشک معالج خود، داروساز یا سایر افراد خبره در این زمینه مشورت کنید و درباره مکمل های رژیمی و داروهایی که مصرف می کنید، اطلاعات به دست آورید. این افراد درباره تداخل این داروها و مکمل های رژیمی با داروهای نسخه دار یا بدون نسخه شما یا تداخل احتمالی داروها با نحوه جذب، استفاده، یا شکستن مواد مغذی به شما توضیحاتی خواهند داد.

ویتامین  A خوراکی سالم

دولت فدرالی برای مردم آمریکا یک دفترچه راهنمای رژیمی منتشر کرده است و در آن عنوان شده است که مردم بایستی تمام مواد مغذی خود را از طریق غذا به دست آورند. مواد غذایی حاوی مواد معدنی، انواع ویتامین ها و فیبرهای رژیمی و سایر مواد مورد نیاز بدن هستند. مقدار مواد مغذی موجود در مکمل های رژیمی و غذاهای فراوری شده بسیار کمتر از مقدار توصیه شده است.

 

در مورد ویتامین های زیر اطلاعات خوبی به دست آورید :

ویتامین B12 چیست و چه نقشی در سلامتی شما دارد؟
 اگر ویتامین K مورد نیاز به بدن انسان نرسد چه اتفاقی می افتد؟ خواص و مضرات
چرا بدن ما به ویتامین C نیاز دارد ؟ از خواص ، مضرات و کمبود ویتامین سی آگاه باشید

 

منبع : ods