گاباپنتین چیست؟

کپسول گاباپنتین با نام تجاری Neurontin و به عنوان داروی ژنریک در دسترس است. داروهای ژنریک معمولا ارزان تر از داروها با نام تجاری هستند. گاباپنتین به صورت کپسول، قرص پیوسته رهش و آهسته رهش نیز موجود است و پزشک آن را تجویز می کند.

علت مصرف گاباپنتین

کپسول گاباپنتین برای درمان بیماری های زیر استفاده می شود:

  • تشنج : از گاباپنتین در درمان حملات تشنجی و صرع جزئی در بزرگسالان و کودکان 3 ساله و بزرگتر استفاده می شود .
  • درد عصب یا نورالژی : درد شدیدی است که به علت آسیب عصبی، در بزرگسالان بروز می کند . بعد از اینکه به ویروس واریسلا زوستر مبتلا شدید، عوارضی در بر دارد( این ویروس معمولا در افرادی که آبله مرغان گرفتند، به وجود می آید.) برای درمان دردهای عصبی ناشی از این عفونت از کپسول های گاباپنتین استفاده می شود .

شما باید گاباپنتین را با داروهای دیگر استفاده کنید؛ به علت اینکه این دارو بخشی از یک روش درمانی محسوب می شود.

نحوه ی عملکرد گاباپنتین

گاباپنتین جزو داروهای ضد تشنج می باشد. این داروها عملکرد مشابهی دارند و اغلب برای درمان بیماری های مشابه استفاده می شوند.

عملکرد این کپسول دقیقا مشخص نشده است؛ اما به نظر میرسد که در بیماری درد عصب یا نورالژی، مانع افزایش حساسیت می شود. در بیماری تشنج، مصرف گاباپنتین ممکن است روی سطح کلسیم تاثیر بگذارد؛ زیرا سطح پایین کلسیم، می تواند باعث تشنج شود.

علت مصرف گاباپنتین

مصرف کپسول گاباپنتین، باعث سرگیجه و خواب آلودگی می شود. در حین مصرف این دارو از رانندگی کردن اجتناب کنید!

عوارض جانبی گاباپنتین

کپسول گاباپنتین می تواند عوارض جانبی خفیف یا جدی به همراه داشته باشد. در فهرست زیر برخی از عوارض جانبی مهم ذکر شده که ممکن است هنگام مصرف گاباپنتین با آنها مواجه شوید( تمام عوارض جانبی در این فهرست ذکر نشده اند).

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص عوارض جانبی احتمالی یا نکاتی پیرامون نحوه ی غلبه بر عوارض جانبی این کپسول، با پزشک یا داروساز مشورت کنید.

برخی از عوارض جانبی رایج عبارتند از:

  •  عفونت ویروسی؛
  •   تب؛
  •  تهوع و استفراغ؛
  •  مشکل در تکلم؛
  •   رفتار نابهنجار؛
  • حرکات تشنجی.

این عوارض جانبی در افراد بالای 12 سال دیده می شود. مقدار این دارو براساس سن تغییر می کند؛ مثلا: برای بیماران 3 تا 12 سال، عفونت ویروسی ۱۱ درصد، تب ۱۰ %، حالت تهوع و یا استفراغ ۸ %، خستگی ۸ %و رفتار نابهنجار ۸ % است. این علائم در زنان و مردان یکسان هستند.

اگر این عوارض خفیف باشند، ممکن است طی چند روز یا چند هفته، از بین بروند. اگر این عوارض به حدی شدید هستند که از بین نمی روند، به پزشک یا داروساز مراجعه کنید.

عوارض مصرف گاباپنتین در طولانی مدت

اگر عوارض جانبی جدی دارید با پزشک تان تماس بگیرید. اگر این علائم خطرناک و وضعیت تان اورژانسی است، با شماره ی اورژانس تماس بگیرید. این عوارض جانبی جدی و علائم آن ها شامل تغییرات در حالات روحی و یا عصبانیت می شوند که عبارتند از:

  • افکار خودکشی یا مرگ؛
  • تلاش برای خودکشی؛
  • عصبانیت شدید؛
  • بدخلقی؛
  • بی قراری؛
  • حملات تشنجی؛
  • اختلال در خواب؛
  • خشم؛
  • رفتار خشونت آمیز؛
  • پر گویی، فعالیت بیش از حد؛
  • تغییرات غیرعادی در رفتار.

هم چنین این عوارض جانبی شامل تغییر در رفتار و تفکر؛ به خصوص در سنین3 تا 12سال می شوند که این علائم عبارتند از:

  • تغییرات احساسی؛
  • پرخاشگری؛
  • عدم تمرکز؛
  • بی‌ قراری؛
  • تغییر در عملکرد تحصیلی؛
  • بیش فعالی.

بی قراری

واکنش آلرژیک شدید این علائم عبارتند از:

  • زخم های پوستی؛
  • ورم؛
  • تب؛
  • تورم غدد لنفاوی؛
  • تورم لب ها؛
  • زردی پوست یا سفیدی چشم؛
  •  خونریزی یا کبودی غیرعادی؛
  • خستگی شدید یا ضعف؛
  • درد ماهیچه ای ناگهانی؛
  • عفونت های مکرر.

تداخل دارویی گاباپنتین

این تداخلات دارویی ممکن است عوارض متفاوتی داشته باشند؛ مثلا: مصرف این دارو با برخی از داروهای دیگر، باعث تسریع روند درمان شده و تداخل با برخی از داروها می تواند باعث افزایش عوارض جانبی شود.

در بخش زیر، فهرستی از داروهایی فراهم شده که می توانند با گاباپنتین تداخل داشته باشند.( در این فهرست، تمام داروهایی که با گاباپنتین تداخل دارند، ذکر نشده اند).

قبل از مصرف این دارو، درباره نحوه مصرف آن ها با پزشکتان مشورت کنید. همچنین، اگر ویتامین، گیاهان دارویی و مکمل استفاده می کنید، به پزشک تان اطلاع دهید تا قرص ها و داروهایی برای شما تجویز می کند که با داروهای فعلی تان تداخل نداشته باشند.

اگر در مورد تداخلات دارویی سوال دارید، می توانید از پزشک یا داروساز سوال کنید.

قرص های مُسکن

مصرف قرص های مُسکن ( مانند: مورفین) با گاباپنتین، باعث افزایش عوارض جانبی مانند خستگی می شود.

داروهای کاهش دهنده ی اسید معده

هنگام مصرف گاباپنتین، داروهای خاصی که برای درمان مشکلات اسید معده استفاده می شوند، می توانند مقدار گاباپنتین در بدن شما را کاهش دهند. مصرف گاباپنتین 2 ساعت پس از مصرف این داروها، می تواند به جلوگیری از بروز این مشکل کمک کند. مثال هایی از این داروها عبارتند از:

  • آلومینیوم هیدروکسید؛
  • منیزیم هیدروکسید.

نحوه ی مصرف گاباپنتین

دوز مصرفی این دارو به عوامل مختلفی بستگی دارد. این عوامل عبارتند از:

  • نوع بیماری که برای درمان آن از این قرص استفاده میشود؛
  • سن؛
  • نوع قرص گاباپنتین که مصرف می کنید؛
  • بیماری های دیگری که ممکن است داشته باشید.

معمولا، پزشک تان با دوز کم شروع می کند و بعد مقدار دارو را متناسب با وضعیت شما، افزایش یا کاهش می دهد و وقتی دارو اثر کرد، مقدارش را کاهش می دهند.

قرص گاباپنتین

در بخش زیر، دوزهای مصرفی رایج پیشنهاد شده اند. هر چند، باید مطمئن شوید که مطابق دستور پزشک، این دارو را مصرف می کنید. پزشک تان براساس بیماری، بهترین دوز مصرفی را تجویز می کند.

شکل و حجم ژنریک گاباپنتین

  • شکل: کپسول
  • حجم: 100 میلی گرم، 300 میلی گرم و 400 میلی گرم

دوز مصرفی برای بیماران مبتلا به درد عصب یا نورآلژی

دوز مصرفی برای کودکان تا 17 سال

مقدار دوز مصرفی برای افراد زیر 18 سال تعیین نشده است.

دوز مصرفی برای بزرگسالان 18تا 64 سال

دوز معمولی برای شروع: روز اول: 1300 میلی گرم، روز دوم: 600میلی گرم، روز سوم: 900 میلی گرم( شما می توانید سه بار در روز، هر بار 300 میلی گرم مصرف کنید). پزشک ممکن است بعد از سه روز، دوز مصرفی را افزایش دهد.

حداکثر مقدار مصرف: 1800میلی گرم به صورت روزانه(شما می توانید 3بار در روز، هربار 600 میلی گرم مصرف کنید).

دوز مصرفی برای افراد مُسن 65 سال به بالا

با افزایش سن، عملکرد کلیه کاهش پیدا می کند. پزشک ممکن است مقدار دارو را کاهش دهد، بنابراین این دارو بیش از حد در بدن ساخته نمی شود. استفاده ی بیش از حد این دارو، می‌تواند خطرناک باشد. پزشک ممکن است دوز مصرفی را بر اساس نحوه ی عملکرد کلیه، تغییر دهد.

دوز مصرفی برای بیماران مبتلا به صرع یا تشنج های با شروع پارشیال

دوز مصرفی برای کودکان تا 2 سال

مصرف این دارو برای کودکان زیر 3سال توصیه نشده است.

دوز مصرفی برای کودکان 3 تا11 سال 

دوز رایج برای شروع: 10  تا 15میلی گرم به صورت روزانه، سه بار در روز این قرص را مصرف کنید، به سه دوز مساوی تقسیم و در طول روز در ساعتهای مختلف مصرف می شود. پزشک کودک تان ممکن است مقدار دارو را تغییر دهد.

دوز مصرفی برای افراد 12 تا 17 سال

دوز رایج برای شروع مصرف: 300 میلی گرم، سه بار در روز. این مقدار میتواند به میزان 2400 تا 3600  میلی‌گرم افزایش پیدا کند.

دوز مصرفی برای بزرگسالان 18 تا 64 سال

مقدار مصرفی رایج برای شروع:900میلی گرم به صورت روزانه. پزشک ممکن است دوز مصرفی را به میزان 2400 تا 3600 میلی گرم افزایش دهد.

حداکثر دوز مصرفی: 50  میلی‌گرم.

دوز مصرفی برای افراد مُسن 65 سال به بالا

با افزایش سن، عملکرد کلیه ممکن است کاهش پیدا کند. پزشک ممکن است مقدار دارو را کاهش دهد، بنابراین این دارو بیش از حد در بدن ساخته نمی شود. استفاده ی بیش از حد این دارو میتواند خطرناک باشد. دکتر ممکن است دوز مصرفی را بر اساس نحوه ی عملکرد کلیه، تغییر دهد.

دوز مصرف برای مشکلات خاص

مشکلات کلیوی: اگر بیش از 12سال سن و مشکل کلیوی دارید، دوز این دارو را باید تغییر دهید. مقدار مصرفی بستگی به نحوه ی عملکرد کلیه ها دارد.

مشکلات مصرف گاباپنتین 

هنگام مصرف گاباپنتین باید از عوارض آن آگاه باشید. اگر حین مصرف قرص دچار سرگیجه، صرع یا تشنج شدید، به پزشک اطلاع دهید.

مشکلات خواب آلودگی

گاباپنتین میتواند فرآیند تفکر را آهسته کند و باعث خواب آلودگی شود. هنوز مشخص نشده است که عوارض این دارو چه مدت ادامه دارد. زمان مصرف این دارو، از رانندگی کردن اجتناب کنید!

 مشکلات افسردگی

استفاده از این دارو می تواند باعث بروز افکار خود کشی و اِقدام به آن شود. اگر احساس افسردگی کردید یا متوجه تغییر در رفتارتان شدید یا فکر خودکشی یا صدمه به خودتان را داشتید با پزشکتان مشورت کنید.

حساسیت اُرگان های بدن نسبت به این دارو

این دارو باعث حساسیت اُرگان های بدن و افزایش حساسیت گلبول های سفید و بروز علائم سیستمیک می شود که می تواند حتی کشنده باشد. در صورت بروز علائمی، مانند: خارش پوست، تب یا تورم گره های لنفاوی فوراً با پزشک تماس بگیرید.

مشکلات آلرژی

این دارو می تواند باعث بروز واکنش های آلرژیک شود. این علائم عبارتند از:

  • تنگی نفس؛
  • تورم در گلو یا زبان؛
  • کهیر؛
  • زخم پوستی.

تنگی نفس

اگه به این دارو آلرژی دارید، نباید آن را مصرف کنید؛ زیرا امکان دارد باعث مرگ تان شود.

مشکلاتی که به علت  تداخل الکل با این دارو رخ میدهد

زمان مصرف این قرص از نوشیدن الکل ، اجتناب کنید.  گاباپنتین می تواند باعث بی خوابی و نوشیدن الکل نیز باعث خواب آلودگی بیشتر می شود. همچنین، نوشیدن الکل باعث گیجی ، عدم تمرکز و حواس پرتی می شود.

هشدار برای افرادی که بیماری های خاص دارند

برای مبتلایان به صرع: استفاده از این قرص را به صورت ناگهانی متوقف نکنید؛ زیرا این کار باعث بروز بیماری صرع می شود. صرع، یک بیماری است که در آن فرد به مدت 30 دقیقه، دچار تشنج می شود. گاباپنتین میتواند برای کودکان 3 تا 12سال که مبتلا به صرع هستند، عوارض جانبی ایجاد کند. این دارو، مشکلات کودکان در تفکر و مشکلات رفتاری، مثلا: بیش فعالی یا رفتار خشونت آمیز را افزایش می‌دهد.

برای مبتلایان به بیماری کلیوی: در افراد مبتلا به بیماری کلیوی، این دارو به سختی جذب می شود. با پزشکتان در مورد تاثیر این دارو ، مشورت کنید.

هشدار برای گروه های دیگر

برای زنان باردار: تحقیقات در خصوص استفاده از گاباپنتین در طول بارداری در انسانها انجام نشده است؛ اما این تحقیقات بر روی حیوانات، نشان میدهد که این دارو روی جنین و مادر تاثیرات متفاوتی دارد. اگر باردار هستید یا میخواهید باردار شوید با پزشک تان صحبت کنید. اگر در طول مصرف دارو باردار شدید، به پزشک تان اطلاع دهید.

برای خانم های شیرده: این قرص میتواند وارد شیر مادر شود و برای کودک عوارض جانبی ایجاد کند. اگر به بچه شیر میدهید با پزشک تان مشورت کنید. شاید لازم باشد تصمیم بگیرید که شیر دادن یا استفاده از این دارو را متوقف کنید.

برای سالمندان: با افزایش سن، بیماری های کلیه افزایش پیدا می کند و این دارو بیش از حد در بدن تان ساخته نمی شود. برای همین پزشک ممکن است با دوز کم شروع کند؛ زیرا میزان زیاد این دارو در بدن می تواند عوارض جدی ایجاد کند.

برای کودکان: اثر گاباپنتین روی کودکان مطالعه نشده است. این قرص نباید در افراد زیر 18سال و برای درمان تشنج در کودکان زیر 3 سال استفاده شود!

چگونه گاباپنتین را قطع کنیم ؟

قرص گاباپنتین برای درمان کوتاه مدت و طولانی مدت استفاده میشود. اگر استفاده از آن را قطع کنید با خطرات جدی مواجه می شوید!

برای قطع کردن مصرف گاباپنتین، باید آرام آرام دوز مصرفی را کاهش داده و یکباره آنرا قطع نکنید. پزشک شما برای قطع مصرف این گاباپنتین طرحی را می چیند و به شما پیشنهاد می کند.

وقتی دوز دارو کاهش می یابد ، ممکن است دچار اضطراب ، تحریک یا بی خوابی شوید. حتما در مورد این علائم با پزشک خود مشورت کنید تا بتواند برنامه دوز شما را تنظیم کند. به یاد داشته باشید برنامه انعطاف پذیر است و راحتی شما مهم است.

اگر استفاده از این دارو را متوقف کنید یا اصلا از آن استفاده نکنید، این عواقب را به همراه دارد:

بیماری صرع: می تواند خطر ابتلا به صرع را افزایش دهد. در این بیماری، حمله های کوتاه مدت و یا طولانی مدت، برای ۳۰ دقیقه یا بیشتر رخ می دهند. اگر پزشک شما تصمیم بگیرد که دوز را کاهش دهد یا قطع کند، او این کار را به مرور انجام خواهند داد. مقدار دوز مصرفی کاهش خواهد داد و یا درمان شما در طول مدت یک هفته، قطع خواهد شد.

در بیماری درد اعصاب: علائم بهبود پیدا نمی کند.

اگر به طور ناگهانی مصرف دارو را قطع کنید: آماس و فشار خون تان ممکن است به سرعت افزایش پیدا کند. فشار خون بالا باعث افزایش خطر حمله قلبی یا سکته می شود.

اگر فراموش کنید که دارو را مصرف کنید یا طبق برنامه مصرف نکنید:  ممکن است دارو خوب عمل نکند. برای عملکرد بهتر آن، باید بدن تان مقدار کافی از این دارو را دریافت کند.

اگر بیش از حد از این قرص استفاده کنید: این کار عوارضی به همراه دارد. علائم مصرف بیش از حد دارو، عبارتند از:

  • دوبینی؛
  • مشکل در تکلم؛
  • خستگی.

اگر بیش از حد، دارو مصرف کردید، با پزشک تماس بگیرید. اگر علائم شدید شدند، به اورژانس مراجعه کنید.

اگر یک دوز را فراموش کنید چه اتفاقی میفتد؟ اگر فراموش کردید از این قرص استفاده کنید، در اسرع وقت آن را مصرف کنید. هرگز 2 کپسول را همزمان مصرف نکنید. این کار میتواند عوارض جدی به همراه داشته باشد!

چطور تشخصی دهید که دارو خوب عمل میکند: در این صورت، باید تشنج کاهش و دردهای عصبی پیدا کند.

نکات مهم در رابطه با مصرف قرص گاباپنتین

اگر پزشک تان این قرص را برای شما تجویز می کند، این نکات و عوارض ذکر شده را به خاطر داشته باشید:

نکات کلی

  • شما میتوانید این قرص را با معده ی پر یا خالی مصرف کنید. مصرف گاباپنتین با غذا می تواند دردهای شکم را کاهش دهد.

شرایط نگهداری

  • گاباپنتین را در دمای 68 تا 77 درجه ی فارنهایت نگه داری کنید.
  • این کپسول را در محیط های مرطوب مثل حمام نگه ندارید!

تجدید نسخه 

نسخه های این دارو ممکن است دوباره تجویز شود یا نیاز به تجویز دوباره نداشته باشند. همچنین، پزشک تان به اندازه ای در نسخه برای شما تعداد دارو را می نویسد که مورد تایید است.

وقتی در سفر داروها را همراه خودتان برمیدارید:

  •  هنگام سفر، داروها را در چمدان نگذارید، داروها باید در دسترس خودتان باشند.
  • نگران اشعه ی ایکس در فرودگاه نباشید. اشعه ی ایکس به داروها آسیب نمی رساند. همچنین، امکان دارد که لازم باشد نسخه ی دارو را به کارکنان فرودگاه نشان دهید؛ بنابراین همیشه نسخه اصلی را همراه خود داشته باشید.
  • این دارو را در کاپوت ماشین و وقتی هوا خیلی گرم یا خیلی سرد است داخل ماشین نگذارید.

هشدارهای بالینی

دکتر، عملکرد کلیه را بررسی خواهد کرد.

بیمه

بسیاری از شرکتهای بیمه برای این قرص نیاز به تاییدیه دارند. این یعنی، پزشک باید تاییدیه ی شرکت بیمه را بگیرد، قبل از اینکه شرکت بیمه برای دریافت مجوز، پول پرداخت کند.

آیا داروهای مشابه دیگر هم وجود دارد؟

داروهای دیگر برای درمان بیماری تان وجود دارند. برخی از آن ها  ممکن است برای شما مناسب تر از بقیه ی داروها باشند. در مورد اینکه کدام دارو برای شما مناسب است، با پزشک تان مشورت کنید.

ایا گاباپنتین مرفین دارد ؟

نخیر و مصرف آن با دارو های مرفین دار توصیه نمی شود.

 


مطالب مرتبط را حتما مطالعه کنید :

اگر کمبود امگا ۳ داشته باشید چه بیماری هایی به سراغتان خواهد آمد ؟
ویتامین A چیست و چه تاثیراتی بر سلامتی افراد دارد ؟
ویتامین B12 چیست و چه نقشی در سلامتی شما دارد؟

 

منبع