اینکه بعد از عمل سنگ کلیه چه بخوریم و چه نخوریم، همواره یکی از سوالات افرادی است که به دنبال بهبودی سریعتر و جلوگیری از ایجاد مجدد سنگ کلیه هستند. سنگ کلیه، عارضه‌ای است که می‌تواند باعث ایجاد درد زیاد در افراد شود و انجام فعالیت‌های عادی و روزانه را مختل کند. در صورتی که عبور سنگ از کلیه به روش‌های طبیعی و در طول زمان میسر نباشد، پزشک توصیه می‌کند که برای خارج کردن آن، از عمل جراحی استفاده شود.
ما در مجموعه دکترچک، قصد داریم به طور مفصل بیان کنیم که بعد از عمل سنگ کلیه چه بخوریم تا روند بهبودی با سرعت بیشتری طی شود. با ما در سایت دکتر چک همراه باشید…
سنگ کلیه چه مشکلاتی را ایجاد می‌کند؟
قبل ازاینکه به سراغ رژیم غذایی برویم، بهتر است با مشکلاتی که سنگ کلیه ایجاد می‌کند آشنا شویم. شناخت این مشکلات، به شما کمک می‌کند تا با حساسیت و تعهد بیشتری عمل کرده و به رژیم غذایی‌تان اهمیت دهید.
زمانی که کلسیم با مواد شیمیایی مانند فسفر یا اگزالات واکنش‌های شیمیایی برقرار کند، غلیظ شده و می‌تواند در مجاری ادراری، تبدیل به سنگ کلیه شود. همچنین، این سنگ‌ها می‌توانند در اثر تجمع اسید اوریک تشکیل شوند. به مرور زمان، این سنگ‌ها راه خروج ادرار را سد کرده و به تدریج بزرگتر میشوند. هر چه اندازه سنگ بزرگتر باشد و ظاهر خشنتری داشته باشد، احتمال خراشیدن مجاری ادراری و ظاهر شدن درد و التهاب وجود دارد. در موارد شدید‌تر، ممکن است باعث عفونت جوارح داخلی بدن شود.
پیشگیری از ایجاد سنگ کلیه، معمولا با داشتن یک رژیم غذایی مناسب به سادگی انجام می‌شود. بدین منظور، پزشکان چه برای افرادی که دارای سنگ کلیه هستند، چه افرادی که مستعد ابتلا به آن هستند و چه کسانی که به تازگی جراحی سنگ کلیه را انجام داده‌اند، یک رژیم غذایی مخصوص را پیشنهاد می‌دهد.
رژیم غذایی بعد از عمل سنگ کلیه
رژیم غذایی که پس از عمل سنگ کلیه در نظر گرفته می‌شود، تا حد زیادی به تکنیکی که در حین عمل به کار رفته است بستگی دارد. پزشکان بسته به اندازه سنگ و شرایط جسمی بیمار، از روش جراحی لاپاراسکوپی، لیتوتریپسی یا جراحی باز سنگ کلیه استفاده می‌کند. مراقبت‌های بعد از عمل هر کدام از این تکنیک‌ها، منحصر به فرد و متفاوت از دیگری است.
به طور کلی، پزشک به بیماران تحت درمان سنگ کلیه که دوران نقاهت پس از عمل خود را سپری می‌کنند، موارد زیر را توصیه می‌کند:
هیدراته ماندن
مصرف زیاد مایعات برای افرادی که مستعد تشکیل سنگ کلیه هستند، به کاهش تجمع رسوبات کمک می‌کند. همچنین مصرف آب زیاد، به کاهش احتمال عفونت پس از عمل نیز کمک زیادی می‌کند. پزشکان توصیه می‌کنند پس از عمل، روزانه حداقل 12 لیوان آب نوشیده شود.
مصرف مرکبات
مرکبات سرشار از آب و سیترات طبیعی هستند. میوه‌هایی نظیر لیمو، گریپ فروت و پرتقال برای افرادی که مبتلا به سنگ کلیه هستند و یا افرادی که به تازگی عمل سنگ کلیه را انجام داده‌اند به کاهش احتمال عفونت و از بین بردن رسوبات مجاری ادراری کمک می‌کند.
مصرف کلسیم و ویتامین D
در صورتی که میزان کلسیم موجود در بدن پایین باشد، سطح اگزالات افزایش می‌یابد. در نتیجه، احتمال ایجاد سنگ کلیه افزایش می‌یابد. بهتر است به جای مصرف قرص‌های مکمل، از منابع طبیعی کلسیم مانند ماست، شیر، پنیر، حبوبات، سبزیجات با برگ‌های سبز تیره، آجیل، دانه‌ها و… استفاده نمایید.
در صورتی که گیاهخوار هستید و یا به هر دلیلی نمی‌توانید شیر و لبنیات را مصرف کنید، می‌توانید شیرسویا یا منابع گیاهی کلسیم را مصرف نمایید.
مصرف ویتامین D همزمان با مصرف منابع کلسیم، به جذب بهتر کلسیم در بدن کمک می‌کند. منابع طبیعی ویتامین D عبارتند از ماهی‌های چرب، پنیر، زرده تخم مرغ و…
خوردن وعده‌های غذایی کوچک
پس از عمل جراحی، بهتر است از مصرف وعده‌های غذایی سنگین پرهیز کنید. بدین منظور، می‌توانید به جای داشتن 3 وعده غذایی سنگین در طول روز، 5 یا 6 وعده غذایی سبک‌تر داشته باشید و فواصل غذا خوردن خود را کمتر کنید.
مصرف غذاهای سرشار از فیبر
مصرف غذاهایی که سرشار از فیبر هستند، علاوه به کمک به دستگاه گوارش، می‌توانند برای سلامت عمومی شما و سرعت بخشیدن به روند بهبودی کمک کند.
بعد از عمل سنگ کلیه از چه چیزهایی باید اجتناب کنیم؟
علاوه بر گنجاندن مواد غذایی مناسب در رژیم غذایی، می‌بایست برخی از غذاها را از لیست خود حذف کنید. این غذاها و نوشیدنی‌ها، می‌توانند احتمال التهاب پس از عمل یا بازگشت دوباره سنگ کلیه را افزایش دهند.
غذاها و نوشیدنی‌های مضر پس از عمل سنگ کلیه، عبارتند از:
غذاها یا نوشیدنی‌های پر نمک
چنانچه نمک دریافتی روزانه از سطح مشخصی بالاتر رود، احتمال رسوب کلسیم در ادرار افزایش می‌یابد. غذاهایی مثل انواع شورها، دوغ، غذاهای فرآوری شده و… که نمک زیادی دارند، می‌توانند بازگشت سنگ کلیه را تضمین کنند. در نتیجه، در زمان درست کردن غذا و یا خرید غذا از بیرون از منزل، به میزان نمک آن دقت کنید.
پروتئین حیوانی
انواع گوشت قرمز، گوشت سفید و تخم مرغ می‌توانند اسید اوریک خون را افزایش داده و باعث تجمع سنگ در مجاری ادراری شوند. همچنین، پروتئین حیوانی می‌تواند سیترات ادرار را کاهش داده و به غلظت آن اضافه کند. توجه کنید که سیترات نقش مهمی در از بین بردن سنگ و شن‌های مجاری ادراری دارد.
برای داشتن رژیم غذایی سالم پس از عمل سنگ کلیه، می‌توانید پروتئین حیوانی را با پروتئین‌های گیاهی نظیر توفو، کینوا، ماست یونانی، دانه پیا، هوموس و… جایگزین کنید.
غذاهای حاوی اگزالات
سیب زمینی، آجیل، چای، تربچه، اسفناج و… حاوی اگزالات زیاد هستند. با اینکه این غذاها به حفظ سلامت کلی بدن کمک می‌کنند، اما اگزالات موجود در آن‌ها می‌تواند به کلیه آسیب بزند. برای جلوگیری از تاثیر بد اگزالات، می‌توانید همراه با این غذاها، منابع کلسیم را مصرف کنید تا در طول مراحل هضم، اگزالات به کلسیم متصل شده و خنثی شود.
نوشیدنی‌های گازدار
انواع نوشیدنی‌های صنعتی و گازدار، حاوی مقدار زیادی فسفات هستند. این ماده شیمیایی می‌تواند باعث ایجاد سنگ کلیه در مجاری ادراری شود و به قطر شن و سنگ‌های موجود بیافزاید.
قند و شکر
ساکارز و فروکتوزی که در قند و شکر وجود دارند، احتمال ایجاد سنگ کلیه را افزایش می‌دهند. همچنین قند موجود در شیرینی‌ها و غذاهای فرآوری شده می‌تواند باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شده و احتمال ایجاد عفونت مجاری ادراری را افزایش دهد.
بدین منظور، پس از عمل، باید از خوردن غذاهایی نظیر کیک و شیرینی، آب میوه‌های صنعتی، انواع شربت‌ها، انواع نوشابه‌ها و… خودداری کنید.
نوشیدنی‌های الکلی
نوشیدنی‌هایی مانند آبجو، شراب و… که حاوی الکل هستند، اثرات کم آبی بر روی بدن دارند. این نوشیدنی‌ها، علاوه بر از بین بردن رطوبت طبیعی بدن، می‌توانند احتمال ایجاد سنگ کلیه را افزایش دهند.
چند نکته برای افرادی که به سنگ کلیه مبتلا هستند
همانطور که می‌دانید، سنگ کلیه جزو عارضه‌هایی است که احتمال برگشت آن زیاد است و تا حد زیادی (جز موارد نادر) به رژیم غذایی فرد وابسته است. داشتن یک رژیم غذایی گیاهی که سرشار از آب فراوان و مرکبات تازه است، می‌تواند شما را از ابتلای دوباره به آن مصون نگه دارد.
دقت کنید که در صورتی که رژیم غذایی خود را اصلاح نکنید، داروهای تجویز شده توسط پزشک نمی‌توانند آنطور که باید موثر واقع شوند. در نتیجه، اولین و مهم‌ترین گام برای داشتن زندگی سالم، اصلاح و سپس پایبند بودن به رژیم غذایی است.
فرهاد
سه شنبه ۲ خرداد ۱۴۰۲بعداز جراحی به روش پی سی ان ال چند روز باید از نزدیکی باخانوم دوری کرد