پولیپ روده بزرگ به زائده بافتی گفته می شود که از پوشش بخشی از روده بزرگ بیرون زده است.
پولیپ های روده بزرگ از موارد شناخته شده هستند و مرد و زن، پیر و جوان را هدف قرار می دهند.
تخمین زده می شود که حدود 30 درصد از بزرگسالان با سن 50 سال یا بیشتر به پولیپ های کولورکتال مبتلا باشند. پولیپ های کولورکتال به پولیپ های روده بزرگ یا راست روده گفته می شود.
اکثر پولیپ های روده بزرگ بی ضرر هستند اما اگر پیشرفت کنند، به سرطان تبدیل می شوند. البته برای این که به پولیپ های سرطانی تبدیل شوند سال ها زمان می برد.
در این مقاله از سایت دکتر چک به بررسی دقیق پولیپ های روده بزرگ، دلایل، روش های درمان و پیشگیری اشاره می کنیم.
انواع پولیپ روده بزرگ
هر کدام از پولیپ ها، فاکتورهای خطرناک متفاوتی دارند. علاوه بر این، اندازه پولیپ هم به شدت آن بستگی دارد.
شانس سرطانی شدن پولیپ هایی با اندازه بین 1.5 تا 3.5 سانتی متر بیشتر از پولیپ هایی با اندازه پنج میلی متر یا کمتر است.
پولیپ های هیپرپلازی و آدنوماتوز از شایع ترین نوع پولیپ های روده بزرگ هستند.
پولیپ های هیپرپلازی
پولیپ های هیپرپلازی یا متورم معمولا بی ضرر هستند و نگران کننده نیستند. به ندرت پیش می آید که این نوع پولیپ ها سرطانی شوند.
پولیپ های آدنوماتوز
پولیپ های آدنوماتوز سرطانی نیست اما ممکن است در آینده به بافت های سرطانی تبدیل شوند.
پولیپ های آدنوماتوز که اندازه شان بزرگ تر است، احتمال سرطانی شدن شان در آینده بیشتر است. پزشکان معمولا توصیه می کنند این نوع پولیپ ها از بدن خارج شوند.
پولیپ های بدخیم
پولیپ های بدخیم به پولیپ هایی گفته می شود که حاوی سلول های سرطانی هستند. شدت سرطان و وضعیت عمومی بیمار، روش درمان این نوع پولیپ ها را تعیین می کنند.
علائم پولیپ روده بزرگ
معمولا افرادی که این مشکل را دارند، هیچ نشانه ای مشاهده نمی کنند.
معمولا دکترها بعد از انجام آزمایش های روتین یا آزمایش تشخیص اختلال های دیگر متوجه وجود این پولیپ ها می شوند.
دکتر معمولا به بزرگ ترها و افرادی که در معرض خطر پولیپ قرار دارند، توصیه می کند به طور منظم عکس برداری انجام دهند.
تشخیص زود هنگام پولیپ های روده بزرگ شانس خارج کردن زائده ها بدون بروز عواقب را فراهم می کند.
معمولا فرد نشانه های زیر را مشاهده می کند:
- خونریزی از راست روده. این رایج ترین علامت وجود پولیپ ها است اما در عین حال، نشانه بیماری های دیگر مثل هموروئید یا زخم های کوچک در مقعد هم می باشد.
- درد شکمی. پولیپ های بزرگ که بخشی از روده بزرگ را مسدود می کنند، باعث گرفتگی و دردهای شکمی می شوند.
- تغییر در رنگ مدفوع. خونریزی پولیپ های کوچک باعث ایجاد رگه های قرمز در مدفوع می شود. در صورتی که خونریزی شدیدتر باشد، رنگ مدفوع مشکی می شود. البته عوامل دیگری مثل غذاها، داروها و مکمل های دارویی هم رنگ مدفوع را تغییر می دهند.
- کمبود میزان آهن و کم خونی. در صورتی که پولیپ ها به مرور زمان خونریزی کنند، ممکن است فرد دچار کمبود آهن شود. کم خونی باعث ضعف، رنگ پریدگی، تنگی نفس، سرگیجه یا خستگی مفرط می شود.
- تغییر در حرکات روده که بیشتر از یک هفته ادامه داشته باشند، از جمله یبوست یا اسهال.
دلایل بروز پولیپ های روده بزرگ
دو حالت وجود دارد: یا فرد با این پولیپ ها به دنیا آمده یا در طول عمر به آن ها مبتلا می شود.
پزشکان هنوز دلیل اصلی بروز پولیپ های روده بزرگ را نمی دانند اما ظاهر آن ها به فاکتورهای زیر ارتباط دارد:
- پیروی از یک رژیم غذایی با میزان چربی بالا؛
- خوردن زیاد گوشت قرمز؛
- عدم مصرف فیبر به میزان کافی؛
- سیگار کشیدن؛
- چاقی مفرط.
در بعضی از موارد، فاکتورهای ژنتیکی باعث تکثیر بیش از اندازه سلول های روده بزرگ می شوند. وقتی که این اتفاق در روده بزرگ می افتد، پولیپ های روده بزرگ ایجاد می شوند.
اگر این اتفاق در راست روده بیفتد هم فرد به پولیپ های کولورکتال مبتلا می شود.
تحت شرایط زیر احتمال ابتلا به پولیپ های روده بزرگ بیشتر می شود:
- پولیپ های آدنوماتوز خانوادگی؛
- سندرم گاردنر؛
- سندرموتز ژوگر.
افرادی که به این اختلال ها دچار هستند، بیشتر در معرض خطر بروز سرطان در قسمت های مختلف بدن از جمله روده بزرگ و روده کوچک قرار دارند.
فاکتورهای خطرناک
یک سری از فاکتورهای خطرناک فرد را بیشتر در معرض ابتلا به پولیپ های روده بزرگ قرار می دهند:
- چاقی مفرط؛
- ورزش نکردن؛
- سیگار کشیدن؛
- خوردن مشروبات الکلی؛
- بیماری های التهابی روده مانند بیماری کرون؛
- سابقه خانوادگی ابتلا به پولیپ های روده بزرگ؛
- دیابت کنترل نشده نوع دو.
تشخیص
با روش های مختلفی می توان پولیپ های روده بزرگ را تشخیص داد. این روش ها عبارت اند از:
- کولونوسکوپی. در این روش یک لوله بزرگ و باریک از طریق راست روده وارد روده بزرگ می شود. این لوله دارای یک دوربین است و با تصاویری که نشان می دهد، می توان پولیپ ها را از بدن خارج کرد.
- سیگموئیدوسکوپی. در این روش نیز یک لوله باریک از طریق راست روده وارد بدن شده تا یک سوم قسمت انتهایی روده بزرگ بررسی شود.
- سی تی اسکن. در این روش از امواج برای تهیه تصاویری از روده بزرگ استفاده می شود.
- آزمایش مدفوع. با این آزمایش می توان تغییرهای ژنتیکی یا وجود خون در مدفوع که ممکن است نشانه وجود پولیپ ها یا سرطان باشد را تشخیص داد.
درمان پولیپ روده بزرگ
معمولا دکترها برای درمان پولیپ های روده بزرگ، آن ها را از بدن خارج می کنند. شاید توصیه کنند تغییراتی هم در سبک زندگی خود ایجاد کنید تا پولیپ ها دوباره ایجاد نشوند.
پزشک ها با روش های زیر پولیپ های روده بزرگ را درمان می کنند:
- کولونوسکوپی. پزشک در پایان کولونوسکوپی اقدام به درمان پولیپ می کند. در صورتی که پولیپ ها کوچک تر باشند، پزشک مایعی زیر پولیپ تزریق می کند تا پولیپ برجسته شده و راحت تر آن را از بافت های اطراف جدا کند.
- لاپاراسکوپی. پزشک در این روش قسمت های کوچکی از شکم یا لگن را برش داده و وسیله ای به نام لاپاراسکوپ را وارد روده بزرگ می کند. از این روش برای خارج کردن پولیپ های خیلی بزرگ استفاده می شود. اگر با روش کولونوسکوپی هم نتوان پولیپ را به طور ایمن خارج کرد، پزشک روش لاپاراسکوپی را انجام می دهد.
- خارج کردن روده بزرگ و راست روده. پزشک فقط در صورتی این روش را پیشنهاد می کند که وضعیت فرد وخیم بوده یا سرطان داشته باشد. این روش به کسانی که پولیپ های آدنوماتوز خانوادگی داشته باشند هم توصیه می شود.
بعد از خارج کردن پولیپ، پزشک آن را به آزمایشگاه می فرستد تا مشخص شود که سرطانی هست یا نه.
پزشک برای کسانی که پولیپ دارند یا به سرطان روده بزرگ مبتلا هستند هم داروی آسپیرین یا کوکس می دهد تا جلوی شکل گیری پولیپ های جدید گرفته شود.
پیشگیری
با انجام کارهای زیر می توان خطر را کم کرد:
- از زیاده روی در مصرف مشروبات الکلی خودداری کرده و سیگار کشیدن را کنار بگذارید.
- وزن تان را کم کرده تا به وزن ایده آل برسید.
- ورزش کنید؛ حداقل هر هفته 150 دقیقه ورزش ایروبیک انجام دهید.
- هر روز حداقل سه تا پج وعده میوه و سبزیجات بخورید.
- از خوردن غذاهای چرب و فراوری شده و زیاده روی در خوردن گوشت قرمز خودداری کنید.
- مشخص شده است که مصرف روزانه آسپرین با دوز پایین خطر بروز پولیپ های کولورکتال و سرطان را کم می کند. مصرف آسپرین با عوارض جانی همراه است. قبل از مصرف حتما با پزشک صحبت کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر هر کدام از وضعیت های زیر را تجربه کردید، بهتر است به مراکز درمانی بروید:
- درد شکمی؛
- وجود خون در مدفوع؛
- تغییر در عادت های دفع مدفوع که بیشتر از دو هفته ادامه پیدا می کنند.
سخن آخر
پولیپ روده بزرگ به زائده بافتی گفته می شود که از پوشش بخشی از روده بزرگ بیرون زده است.
مبتلایان به پولیپ روده بزرگ معمولا علائمی در خود مشاهده نمی کنند. اکثر این پولیپ ها بی خطر هستند اما تعدادی رشد کرده و سرطانی می شوند.
بهترین راه درمان پولیپ های روده بزرگ و پیشگیری از بروز سرطان، خارج کردن آن ها از بدن است.
