روده کوچک در اصل یک روده دراز، نازک، تا شده و مارپیچی است که از معده تا روده بزرگ ادامه دارد. طول آن حدود 6.7 تا 7.6 متر است. بیشتر فرایند هضم و جذب غذا در این قسمت انجام می شود. خونریزی روده کوچک دلایل زیادی دارد و تعدادی از بیماران هم به همین دلیل در مدفوع خود خون دیده یا به کم خونی (نبود تعداد کافی از سلول های قرمز خون برای انتقال اکسیژن به سراسر بدن) مبتلا می شوند.
معمولا این خونریزی برای مدت کوتاهی متوقف شده و دوباره شروع می شود. بنابراین، پیدا کردن دلیل اصلی خونریزی یک چالش بزرگ به شمار می آید.
در این مقاله از سایت دکتر چک به بررسی علت و علائم خونریزی روده کوچک، تشخیص و درمان اشاره می کنیم.
علائم خونریزی در روده کوچک
روده کوچک یا بدون سر و صدا یا برای مدت زیادی خونریزی می کند اما وقتی که علائم ظاهر شوند، فرد با موارد زیر مواجه می شود:
- وجود خون در مدفوع؛
- سیاه و تیره شدن مدفوع؛
- کم خونی بدون هیچ دلیل قانع کننده ای.
در صورتی که خونریزی به طور ناگهانی یا شدید اتفاق بیفتد، با علائم زیر همراه خواهد بود:
- سرگیجه و یا ضعف؛
- درد در قسمت شکم؛
- وجود خون در مدفوع یا سیاه و تیره شدن مدفوع.
مجرای گوارشی یا معده روده ای از مری، شکم، روده کوچک، روده بزرگ، راست روده و مقعد تشکیل شده است. ممکن است هر کدام از این قسمت ها نیز دچار خونریزی شوند و مقداری خونریزی به حدی اندک باشد که فقط با آزمایش مشخص شود.
در صورتی که قسمت بالای مجرای گوارشی دچار خونریزی شود، این علائم را دارد:
- وجود خون به رنگ قرمز روشن در استفراغ؛
- استفراغ که شبیه به دانه های قهوه باشد؛
- مدفوع قهوه ای رنگ؛
- وجود خون تیره در مدفوع.
در صورتی که قسمت پایین مجاری گوارشی خونریزی کند، با این علائم همراه است:
- مدفوع قهوه ای رنگ؛
- وجود خون تیره در مدفوع؛
پس این موارد نشان می دهند که علائم خونریزی در روده کوچک با علائم خونریزی در مجرای گوارشی مشابه هستند و صرفا با دیدن این علائم نمی توان گفت که دچار خونریزی روده کوچک شده اید چرا که روده کوچک هم بخشی از مجرای گوارشی است و حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
دلایل خونریزی روده کوچک
علت خونریزی در روده کوچک با دلایل خونریزی در روده بزرگ یا شکم فرق دارد.
علت خونریزی روده کوچک در اکثر بیماران، عارضه تلانژکتازی است و در عده ای دیگر در نتیجه ناخوشی روده به علت مصرف قرص های ضد التهابی غیراستروئیدی است.
علت خونریزی در روده کوچک در عده ای دیگر از بیماران نیز بیماری های کرون و وجود تومور در این قسمت از بدن است.
باید به خاطر داشت که پخش شدن جراحات روده کوچک به سن و قومیت بیماران بستگی دارد. جراحات عروقی بیشتر در بیماران بزرگ تر که بیش از 50 سال سن دارند به ویژه آن هایی که به اختلال های قلبی و کلیوی مبتلا هستند، شایع است.
این در حالی است که بیماران کم سن و سال تر بیشتر با بیماری های زمینه ای مثل بیماری کرون، دیورتیکول مکل و تومورهای خوش خیم و بد خیم روده کوچک دست و پنجه نرم می کنند.
رایج ترین دلیل بروز خونریزی روده کوچک در قاره آسیا، التهاب و وجود تومور در این قسمت از بدن است.
تلانژکتازی که به رگ های خونی غیر طبیعی گفته می شود و در داخل دیواره های روده کوچک قرار دارند، منشا اصلی خونریزی ها در روده کوچک به شمار می آیند. البته تلانژکتازی بیشتر در بیماران بزرگ تر دیده می شود.
تلانژکتازی در صورتی رایج تر می شود که سن فرد بیشتر شده و با بیماری های دیگر مثل بیماری مزمن کلیوی و نوعی خاص از بیماری های قلبی همراه شود.
در صورتی که مصرف داروهای غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا آسپیرین باعث بروز زخم شده باشد نیز فرد دچار خونریزی می شود.
وجود رگ های خونی مربوط به عارضه های قلبی خاص یا دستگاه های کاشت قلب نیز ممکن است در خونریزی روده کوچک نقش داشته باشند.
تشخیص خونریزی در روده کوچک
همان طور که گفتیم، دلایل زیادی برای خونریزی در روده کوچک وجود دارد و عملا فقط و فقط با انجام آزمایش می توان دلیل و منشا خونریزی را پیدا کرد.
آزمایش های بسیاری برای تشخیص خونریزی در روده کوچک وجود دارد. در اکثر بیماران، اولین قدم انجام آزمایش اندوسکوپی و یا انتروسکوپی است.
در صورتی که با این آزمایش ها پزشک نتوانست منشا خونریزی را پیدا کند، نوبت به گزینه بعد یعنی کپسول آندوسکوپی می رسد.
روش های دیگری که وجود دارد، شامل آزمایش اشعه ایکس می شود؛ در این آزمایش، از روده کوچک اسکن گرفته می شود.
اکنون آخرین گزینه ای که باقی می ماند، انتروسکوپی در حین عمل جراحی است. همن طور که از نامش نیز مشخص است، در این روش فرد باید تحت عمل جراحی قرار گرفته و معمولا فقط در صورتی انجام می شود که روش های قبلی بی فایده بوده باشند.
درمان خونریزی در روده کوچک
در صورتی که تلانژکتازی عامل خونریزی در روده کوچک باشد، یک جریان الکتریکی اندک از طریق روش اندوسکوپی به قسمت وارد می شود تا قسمت مورد نظر سوزانده شود.
در صورتی که در هنگام انجام اندوسکوپی مشخص شود دلیل خونریزی تلانژکتازی است، فورا می توان مشکل را برطرف کرد و دیگر نیاز نیست فرد دوباره برای اندوسکوپی مراجعه کند.
در صورتی که در هنگام انجام کپسول آندوسکوپی منشا بیماری پیدا شود، با استفاده از روش های اندوسکوپی، انتروسکوپی استاندارد، انروسکوپی عمیق یا انتروسکوپی در حین عمل جراحی (استفاده از این روش به موقعیت خونریزی و تلاش های قبلی صورت گرفته برای درمان این مشکل بستگی دارد) می توان آن را درمان کرد.
در موارد نادر و هنگامی که تعداد زیادی تلانژکتازی در محل روده کوچک وجود داشته باشند، باید آن قسمت از روده کوچک از طریق عمل جراحی خارج شود.
با روش اندوسکوپی می توان پولیپ های را نیز خارج کرد.
گاهی اوقات در صورتی که با روش اندوسکوپی نتوان پولیپ را درمان کرد، بیمار باید تحت عمل جراحی قرار بگیرد.
معمولا برای از بین بردن تومورها، چه خوش خیم و چه بد خیم، بیمار باید عمل شود. البته همیشه نیازی نیست که تومورهای خوش خیم هم از بدن خارج شوند و فقط پزشک در صورتی آن ها را خارج می کند که باعث خونریزی زیاد شوند.
دلایل دیگر خونریزی را با مصرف قرص و دارو می توان درمان کرد. یعنی اگر علت خونریزی به بیماری کرون مربوط شود، بیمار باید داروهای مخصوص بیماری کرون را مصرف کند.
آینده بیمارانی که دچار خونریزی روده کوچک می شوند
هنوز مشخص نیست که وضعیت بیماران در بلند مدت به ویژه بعد از درمان با روش اندوسکوپی چگونه خواهد بود.
با وجود این که نرخ خونریزی دوباره زیاد است، معمولا در روش اندوسکوپی دیگر خیلی به تزریق خون نیازی نیست.
