امروزه شاهد عرضه و تایید سریع داروهای جدید برای درمان سرطان (از جمله سرطان میلوم متعدد، سرطان کبد، سرطان تخمدان) هستیم اما هنوز اثربخشی آن ها در بلند مدت برای بیماران بررسی نشده است. چندین سال گذشته است اما هنوز هیچ شواهد علمی مطمئنی وجود ندارد که نشان دهد داروهای سرطان باعث افزایش امید به زندگی یا بهبود کیفیت زندگی بیمار می شوند. گروهی از محققان در دانشگاه گوتنبرگ اقدام به تحقیق در این زمینه کرده اند.
داروهای مخصوص درمان سرطان بخش قابل توجهی از منابع صنعت داروسازی را در اختیار گرفته اند؛ صنعتی که همواره در حال توسعه و رونمایی از روش های درمانی جدید است. آژانس دارویی اروپا (EMA) داروهای درمان سرطان را تایید کرده است و حتی بعد از طی کردن فرایندهای مشخصی در کشورهای اروپایی نیز عرضه می شوند.
برای این که داروهای درمان سرطان زودتر به دست بیماران برسند، این روزها شاهد این هستیم که این داروها صرفا با در نظر گرفتن مطالعاتی که اثرات مصرف این داروها بر روی نشانگرهای زیستی را نشان می دهد به تایید مقامات می رسند. این در حالی است که شواهد مشخصی وجود ندارد که نشان دهد مصرف این داروها باعث افزایش طول عمر یا کیفیت زندگی بیماران می شود. مطالعه ای که توسط محققان سلامت در دانشگاه گوتنبرگ انجام شد، نشان می دهد بسیاری از داروهای جدید درمان این بیماری هنوز شواهد علمی مشخصی ندارند. این در حالی است که بعضی از آن ها چندین سال است که عرضه شده اند.
مشخص نبودن اثرات این داروها در مطالعات مهم
محققان در این مطالعه داده های مربوط به بررسی چندین ساله 22 داروی درمان سرطان را بررسی کردند. کشور سوئد در طول ده سال گذشته این داروها را تحت پوشش گرفته بود. اثرات این داروها به طور متوسط برای مدت 6.6 سال بررسی شده بود.
حداقل در یک مطالعه به وضوح نشان داد که هفت مورد از 22 دارویی که توصیه شده بودند، می توانند کیفیت زندگی یا امید به زندگی بیمار را بهبود ببخشند. آزمایش های کنترل شده تصادفی بر روی 15 داروی دیگر نتوانستند وجود همین نتایج را نشان دهند یا این که اصلا به نتیجه ای نرسیدند. فقط یکی از این داروها بود که شواهد پزشکی و علمی برای افزایش انتظار از زندگی و بهبود کیفیت زندگی بیمار را داشت.
منابع محدود
به گفته گابریلا چاسا استراند، دانشجوی دکتری در آکادمی ساحلگرنسکا و نویسنده ارشد این مقاله علمی در دانشگاه گوتنبرگ، “ما با مطالعه خود ثابت کرده ایم که اکثر داروهای درمان سرطان (درمان سرطان پانکراس با ایجاد تغییراتی در RNA) در بازار عرضه شده اند، شواهد کافی دال بر اثرگذاری بر افزایش طول عمر یا کیفیت عمر بیماران ندارند.”
بر اساس گفته این دسته از محققان، با در نظر گرفته این واقعیت که امروزه با وجود منابع محدود در سیستم های بهداشت و درمان شاهد افزایش تولید داروهای جدید مخصوص درمان سرطان هستیم، به این معنی است که این داروها باید بیشتر بررسی شده تا مشخص شود باید تحت پوشش قرار بگیرند یا خیر.
آن ها در ادامه می گویند، “عدم وجود شواهد محکم و قابل اتکا که ثابت کنند مصرف این داروها نتایج خوب و مهمی بر بیمار بر جای می گذارند، باعث بروز مشکلاتی می شود. علاوه بر این، با قطعیت نمی توان گفت مصرف این داروها مزایای خاص و معناداری برای بیماران دارد. به طبع آن، مردم نسبت به این مسئله شک می کنند که آیا از منابع موجود در سیستم بهداشت و درمان به خوبی استفاده می شود یا خیر.”
نتایج این مطالعه در ژورنال علمی بررسی بالینی دارو به چاپ رسیده است.
درمان سرطان؛ کلام آخر
با توجه به این که این روزها شاهد عرضه داروهای مختلف و جدید برای درمان سرطان هستیم، گروهی از محققان در دانشگاه گوتنبرگ در این زمینه یک تحقیق انجام داده اند. به گفته آن ها، اکثر داروهایی که امروزه با عنوان داروهای درمان سرطان در بازار عرضه شده اند، شواهد کافی دال بر بهبود کیفیت زندگی و امید به زندگی بیمار ندارند.
آن ها داده های مربوط به 22 دارو که در طول 10 سال گذشته در سوئد تحت پوشش قرار گرفته بودند را بررسی کردند. میانگین زمان پیگیری اثرات این داروها 6.6 سال بود. یک مطالعه با صراحت اعلام کرده بود که حداقل هفت دارو از این 22 دارو می توانند کیفیت زندگی و امید به زندگی بیمار را افزایش دهند. آن ها نتوانستند داده های محکم یا کافی برای اثربخشی 15 داروی دیگر پیدا کرده یا به دست آوردند.
