انسداد یا چسبندگی روده به مسدود شدن روده کوچک یا بزرگ گفته می شود که وضعیت خطرناکی است و دلایل متعددی دارد.
فردی که دچار گرفتگی روده باشد، خروج گاز یا مدفوع در او، گاهی غیرممکن یا به سختی انجام می شود. گرفتگی ناتمام روده منجر به اسهال می شود.
چسبندگی روده باعث تجمع مواد غذایی، اسید معده، گاز و مواد مایع می شود و در صورتی که ادامه داشته باشد، باعث فشار شده و گرفتگی یا شکاف ایجاد می کند. فرقی نمی کند که علت این گرفتگی چه باشد؛ زیرا حفره شکم را مسدود کرده و باکتری هایی منتشر می کند که این باکتری ها شرایط را کشنده می کنند.
حتما بخوانید: سرطان روده بزرگ – دلایل ابتلا ، علائم ، راه های درمان و طول عمر بیماران مبتلا
در این مقاله از وب سایت دکترچک قصد داریم تا علائم و دلایل گرفتگی روده را شرح دهیم. علاوه بر این، به روش درمانی پزشکان و نحوه پیشگیری از آن هم اشاره می کنیم…
علائم چسبندگی روده
گرفتگی روده دردناک و همراه با پریشانی است. علائم گرفتگی روده عبارت اند از:
- استفراغ؛
- اسهال؛
- نفخ؛
- یبوست؛
- گرفتگی عضلات؛
- بی میلی به غذا؛
- ناتوانی در خروج مدفوع یا گاز معده؛
- حالت تهوع؛
- درد شدید؛
- التهاب شکم.
استفراغ و اسهال از علائم اولیه انسداد روده هستند. این دو عامل نشان دهنده این هستند که تا قبل از پیشرفت بیماری، فرد می تواند تحت درمان قرار بگیرد.
حتما بخوانید: دلایل تعریق شبانه در خواب چیست؟ چگونه درمان می شود؟
در صورتی که بعد از این علائم تب هم داشتید، باید به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا نشانه شکاف برداشتن روده است.
علت گرفتگی روده
دلایل متعددی برای گرفتگی روده وجود دارد که ممکن است مکانیکی یا غیرمکانیکی باشد.
گرفتگی های مکانیکی نوعی سدهای فیزیکی هستند که جریان مواد در روده را محدود یا به کلی قطع می کند که شامل موارد زیر می شود:
- چسبیدگی یا بافتی که بعد از جراحی شکمی یا لگنی رشد می کند؛
- آماس واگراهه؛
- شیء خارجی در صورت بلع؛
- سنگ لوزالمعده؛
- فتق؛
- عفونت؛
- بیماری های التهابی روده (IBDs)؛
- دخول بخشی از روده به بخش دیگر؛
- اولین مدفوع نوزادان؛
- تومور؛
- روده پیچ خورده.
برخی از این عوامل به گرفتگی های مکانیک روده، مثل: ایلئوس یا فلجی ایلئوس مربوط می شود. این شرایط تنها زمانی اتفاق می افتند که مانعی برای کار کردن تمام دستگاه گوارش وجود داشته باشد.
حرکات روده های کوچک و بزرگ در هماهنگی با انقباض هاست. در صورتی که چیزی این فرایند را مختل کند، گرفتگی غیرمکانیکی رخ می دهد. گرفتگی روده یک عارضه کوتاه مدت است که در صورتی که پزشک موفق به تشخیص آن شود، قابل درمان است.
البته شرایط پزشکی طولانی مدت یا مزمن باعث گرفتگی غیرمکانیکی روده می شود.
دلایل گرفتگی های غیر مکانیک روده عبارتند از:
- جراحی شکم یا لگنی؛
- دیابت؛
- عدم تعادل میان الکترولیت ها؛
- هیپوتیروئیدیسم( کم کاری تیروئید)؛
- بیماری هیرسوتیسم که در این بیماری سلول های عصبی انتهای روده از بین می روند؛
- عفونت ها؛
- برخی از اختلال های عصبی و عضلانی، مثل: بیماری پارکینسون؛
- مصرف داروهای شبه افیونی.
عوامل خطرناک چسبندگی روده
بعضی از شرایط، خطر گرفتگی روده را بیشتر می کنند. در صورتی که روده های انسان کاملا رشد نکرده باشد، بیشتر در معرض خطر قرار خواهد گرفت.
سایر عوامل خطرناک چسبندگی روده عبارت اند از:
- سرطان، علی الخصوص سرطان معده؛
- بیماری کرون یا دیگر بیماری های IBD که دیواره های روده را ضخیم می کنند؛
- سابقه انجام عمل جراحی روده یا لگنی که خطر چسبندگی را بیشتر می کند؛
- پرتو درمانی.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
وقتی که دچار دردهای شدید شکمی شدید، باید سریعا به مراکز درمانی مراجعه کنید.
گرفتگی روده عواقب خطرناکی دارد و اگر با هر کدام از علائم گفته شده روبرو شدید، باید به دکتر مراجعه کنید.
تشخیص گرفتگی روده
اولین قدم در تشخیص گرفتگی روده، معاینه جسمانی است. در این عارضه برآمدگی های سفتی در قسمت شکم به وجود می آید که پزشک می تواند آن را تشخیص دهد.
پزشک درباره سابقه بیماری تان سئوال هایی می پرسد.
وی با کمک گوشی طبی فعالیت های روده را بررسی می کند. اگر صداها عادی نباشند یا بسیار کم باشند، احتمالا به گرفتگی روده مبتلا شده اید. در ضمن پزشک تست های دیگری را توصیه می کند که شامل موارد زیر می باشد:
- آزمایش خون برای بررسی میزان الکترولیت ها، فعالیت های کبد، کلیه و شمارش خون؛
- آندوسکوپی؛
- سی تی اسکن؛
- پرتو ایکس.
احتمالا پزشک از یک شیء به نام «کانترست» استفاده می کند تا به کمک آن در هنگام تست تصویربرداری، روده ها واضح تر دیده شوند.
درمان گرفتگی روده
درمان گرفتگی روده به علت و شدت مسدود بودن آن بستگی دارد.
اگر گرفتگی کاملا مکانیکی باشد باید عمل جراحی انجام شود.
از راه های درمان گرفتگی روده می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف دارو: مصرف داروهای شبه افیونی منجر به یبوست می شود؛ پس بهتر است که فرد از داروهای ملین استفاده کند.
- معاینه و بررسی: برای تشخیص ایلئوس باید چندین روز روده را زیر نظر گرفت؛ ولی اغلب با گذشت زمان خوب می شود. در این مدت شخص باید مصرف غذا و نوشیدنی را محدود کرده تا از انباشته شدن دوباره جلوگیری کند. پزشک با تزریق مایعات به رگ های وریدی سعی می کند تا آب بدن فرد را تامین کند.
- لوله گذاری دهان و بینی: در این روش یک لوله بلند را از بینی وارد شکم می کنند که مایعات و گازهایی که در معده به دام افتاده اند را آزاد کرده و فشار را برطرف می کند؛ در نتیجه درد و استفراغ را از بین می برد.
- جراحی: پزشک جراح قسمتی از روده را که آسیب دیده یا مسدود شده است، خارج می کند.
- تزریق وریدی: در این روش پزشک یا پرستار سعی می کند تا دارو یا آب را وارد روده کرده تا فشردگی های روده و یبوست های شدید را درمان کند.
داروهای موثر:
- داروهای ضد تهوع برای پیشگیری از استفراغ؛
- داروهای تسکین دهنده درد؛
- داروهای آنتی بیوتیک برای مبارزه با عفونت باکتریایی.
تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی
با ایجاد تغییرات کوچک در رژیم غذایی و سبک زندگی می توان گرفتگی های روده را کمتر کرد.
پس از افزایش سن، سرعت دستگاه گوارش کم می شود؛ در نتیجه، بهتر است که افراد تغییراتی در زندگی شان به وجود بیاورند.
توصیه می شود از این تغییرات در رژیم غذایی خود استفاده کنید:
- در هر وعده مقدار کمتری غذا بخورید؛
- به خویی غذا را بجوید؛
- از خوردن مقدار زیاد خوراکی های حاوی فیبر زیاد، مثل: گیاهان گندمی و آجیل بپرهیزید؛
- میزان مصرف کافئین خود را کم کنید؛ زیرا روده را تحریک می کند؛
- از مصرف غذاهای سخت مثل: گوشت خشک خودداری کنید؛
- میوه و سبزیجات مصرف کنید تا از گوارشتان راحت تر شود؛
- غذا را به حدی بپزید که نرم شود؛
- غذاهایتان را رقیق مصرف کنید؛ مثل: غذاهایی که با سس سرو می شوند.
با این تغییرات در سبک زندگی خود می توانید از این عارضه عبور کنید:
- بیشتر ورزش کردن؛
- زیاد آب خوردن؛
- کم کردن استرس؛
- ترک یا محدود کردن سیگار؛
- نوشیدن کمتر مشروبات الکلی.
عواقب گرفتگی روده
گرفتگی روده باعث بروز عواقب و مشکلات دیگری می شود؛ مثل:
- از دست رفتن آب بدن؛
- به هم خوردن تعادل الکترولیت ها؛
- مرگ بافت های روده؛
- ورم چرکی داخل شکم؛
- معیوب شدن کلیه؛
- سوراخ شدن روده که منجر به عفونت می شود؛
- تنفس ریوی؛ در این حالت فرد مایعاتی مثل استفراغ را استنشاق می کند؛
- مسمومیت عفونی که یک عفونت خونی بسیار کشنده است.
افرادی که برای درمان گرفتگی روده خود عمل جراحی انجام داده اند هم دچار بعضی از این عوارض می شوند؛ مثل:
- چسبندگی؛
- از کار افتادگی روده؛
- آسیب دیدگی عصب ها؛
- سندرم روده کوچک در طی آن قسمتی از روده از کار می افتد یا از بین می رود؛
- باز شدن زخم.
در ناحیه ای که گرفتگی روده اتفاق افتاده است، خون جریان ندارد و باعث بروز این مشکل می شود.
بدتر از آن، این وضعیت باعث مرگ و از کار افتادگی دیگر اندام های بدن می شود.
پیشگیری از انسداد روده
سبک زندگی که انتخاب های سالم در آن انجام شود، راهی عالی برای کم کردن خطر گرفتگی روده است. حتی کم ورزش کردن هم در عدم ابتلا به این عارضه موثر است.
حتما بخوانید: درد بیضه نشانه چیست و چگونه درمان می شود ؟
محصولات زیادی وجود دارند که به بهبود حرکات روده کمک می کنند؛ مثل داروهای ملین و نرم کننده های روده. مصرف میوه های نرم مثل: انجیر و هلو هم راهی طبیعی و سالم است.
اگر دفع مدفوع یا خروج بادها از شکم تان به سختی انجام می شود باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. هر چقدر که زودتر تحت درمان قرار بگیرید، خطر بروز گرفتگی روده هم کمتر می شود.
خلاصه
زمانی که قسمتی از روده کوچک یا بزرگ مسدود شود، چسبندگی رخ داده است. باید این شرایط را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید.
در صورت عدم درمان، کشنده است و احتمالا عوارض جدی در پی خواهد داشت.
اگر فرد به رژیم غذایی خودش توجه کند، فعالیت بدنی داشته باشد و آب فراوانی بنوشد، می تواند از بروز انسداد یا چسبندگی روده پیشگیری کند.
در بیشتر مواقع گرفتگی روده درمان شدنی است. راه های درمانی بسیاری برای موارد جدی تر وجود دارد.
منبع: medicalnewstoday
