رابطه ای که افسردگی با مصرف ویتامین D دارد هنوز کاملا واضح نیست اما در بسیاری از مقالات علمی گفته می شود که میزان این ویتامین و هر گونه کمبود آن در بدن ارتباط مستقیم با خطر بروز افسردگی دارد.
مصرف ویتامین D برای عملکرد مناسب بسیاری از ارگان ها و فرایندهای داخل بدن ضروری است اما ارتباطی که میان مصرف این ویتامین ضروری و اختلال های ذهنی و روانی وجود دارد خیلی واضح نیست؛ و خطر ابتلا به افسردگی در نتیجه کم شدن میزان ویتامین D در بدن بسیار کمتر از چیزی است که تصورش را می کنید.
در این مقاله از سایت دکتر چک به اعتقاد جامعه پزشکی در این باره اشاره می کنیم اما بگذارید ابتدا کار را با اشاره به مواردی درباره افسردگی شروع کنیم.
معرفی ویتامین دی و افسردگی
ویتامین D چیست؟
علاوه بر این که می توانیم ویتامین D مورد نیاز خود را از طریق شیر و دیگر مواد خوراکی دریافت کنیم، با مصرف مکمل های دارویی و قرار گرفتن در معرض نور خورشید هم می توانیم این ویتامین را تامین کنیم.
همواره میزان ویتامین D در بدن باید متعادل باشد زیرا باعث افزایش جذب کلسیم شده و مادامی که سن فرد زیادتر می شود، به حجم استخوان ها هم کمک می کند. علاوه بر این، زمانی که میزان این ویتامین در بدن کم باشد با گرفتگی عضلات مواجه می شوید. این ویتامین از ابتلا به پوکی استخوان و دیگر بیماری های استخوانی پیشگیری می کند و به عملکرد مناسب سیستم دفاعی بدن و عصبی عضلانی نیز کمک می کند.
کمبود این ویتامین در بدن منجر به التهاب می شود.
فراموش نکنید که مغز هم برای عملکرد مناسب خود به این ویتامین نیاز دارد. برای انجام یک سری از فعالیت های مهم مغزی باید ویتامین D وجود داشته باشد و یک سری گیرنده های مخصوص این ویتامین وجود دارند که تصور بر این است که این گیرنده ها به کاهش افسردگی کمک می کنند.
در یک مطالعه دیگر مشخص شد که وضعیت ویتامین D در بدن یک نقش اساسی در تنظیم سیتوکین های التهابی، تولید اپی نفرین، تولید نور اپی نفرین و تنظیم میزان دوپامین و سروتونین در بدن دارد. تمام موارد گفته شده همگی برای تنظیم خلق و خوی ضروری هستند.
منظور از افسردگی چیست؟
طبق گفته موسسه ملی سلامت روانی، افسردگی به عنوان نوعی اختلال روانی تعریف می شود که با تجربه افکار و احساسات ناراحت کننده شناسایی می شود.
باید به این نکته توجه داشته باشید که برای این که گفته شود فردی به افسردگی مبتلا است، باید یک الگو در او مشاهده شود و این احساسات را تقریبا هر روز و برای مدت حداقل دو هفته و تا حدود دو سال تجربه کند.
افسردگی به انواع پیچیده تری هم تبدیل می شود؛ مثلا برای این که گفته شود یک فردی به اختلال عاطفی فصلی (SAD) مبتلا است باید موارد بیشتری در او مشاهده شود. اما در کل افسردگی به دو دسته شایع تر تبدیل می شود که شامل افسردگی عمده (MD) و اختلال افسردگی مستمر (PDD) می شود.
از مشخصه های افسردگی عمده مدت زمان تجربه آن است که حدود دو هفته می شود.
اختلال افسردگی مستمر اما حداقل برای مدت دو سال ادامه دارد و شدت آن در طول این مدت متفاوت است.
تصور بر این است که چندین فاکتور و دلیل در بروز افسردگی نقش دارند که شامل این موارد می شود: عوامل ژنتیکی، محیطی، بیولوژی و روانی که همگی به نحوی به یک دیگر ارتباط دارند.
علائم و نشانه های ناشی از ابتلا به افسردگی
از جمله علائم و نشانه های ناشی از افسردگی در آقایان می توان به احساس ناراحتی، کج خلقی و زود رنجی، عصبانیت، مشکل خواب و اشتیاق اشاره کرد و این افراد معمولا بیشتر در معرض خطر مصرف مواد و مشروبات الکلی قرار دارند.
علاوه بر این، ممکن است فرد علاقه خود به چیزهایی که قبلا به آن ها علاقمند بوده است را هم از دست دهد، وزنش کم و زیاد شده، گاهی به فکر خودکشی بیفتد و همیشه احساس خستگی مفرط و نا امیدی داشته باشد. از جمله علائم ناشی از افسردگی که بر روی جسم تاثیر می گذارند هم می توان به سردرد، گرفتگی عضلات و حتی مشکلات گوارشی و شکمی اشاره کرد.
ویتامین D و افسردگی: ارتباطی ضعیف
دانشمندان اطلاعات خیلی زیادی درباره رابطه میان ویتامین D و افسردگی در دست ندارند.
مثلا این را می دانیم که مصرف ویتامین D یک راهکار دائم برای افراد مبتلا به افسردگی نیست.
اختلال عاطفی فصلی را با نور درمانی می توان برطرف کرد و البته این نشان می دهد که احتمالا تاثیر نور خورشید بر روی افسردگی بیشتر از مصرف خود ویتامین D است.
علاوه بر این، این احتمال وجود دارد که کم شدن میزان ویتامین D در بدن یکی از علائم ناشی از افسردگی باشد اما زیاد شدن میزان آن در بدن الزاما یک راهکار قطعی برای درمان افسردگی نیست.
در مطالعه ای که در سال 2011 انجام شد دانشمندان به این نتیجه رسیدند که گروهی از افراد که بیشتر در خطر ابتلا به افسردگی قرار دارند (نوجوانان، جوانان، افراد چاق و آن هایی که به بیماری مزمن مبتلا هستند)، بیشتر هم در خطر کم شدن میزان ویتامین D قرار دارند و ورزش کردن در بیرون از خانه و خوردن خوراکی های غنی از ویتامین D یک راهکار ساده و ارزان برای این دسته از افراد است.
چگونه می توان با افسردگی مقابله کرد
چندین راهکار برای این منظور وجود دارد که شامل مصرف دارو، تمرین های درمانی و تغییر در سبک زندگی می شود.
برای این که فرد بیشترین تاثیر را مشاهده کند احتمالا تحت نظارت پزشک، از دو یا چندین روش استفاده می شود. در ادامه به هر کدام از این راهکارها اشاره می کنیم.
مصرف داروهای ضد افسردگی
قرص های ضد افسردگی به این صورت طراحی شده اند که بر میزان سروم سروتونین موجود در مغز تاثیر بگذارند. زمانی که از این داروها با نظارت پزشک استفاده شود، خلق و خوی را تنظیم کرده و به فرد در مقابله با افسردگی کمک می کند.
رایج ترین داروی ضد افسردگی، بازدارنده های بازجذب سروتونین انتخابی (SSRIs) هستند. عوارض جانبی ناشی از مصرف این داروها کمتر است و بیشتر محدود به اختلال جنسی، بی خوابی، تداخل در خواب، تغییر وزن، اضطراب، سرگیجه، خشکی دهان، سردرد و چندین مورد دیگر می شوند.
البته به تازگی یک اخطاریه درباره این دارو و چندین داروی ضد افسردگی دیگر صادر شده است؛ مبنی بر این که این داروها خطر خودکشی در میان بیماران 25 سال یا جوان تر را بیشتر می کنند.
تمرین های درمانی
همیشه تمرین های درمانی در کنار مصرف دارو داده می شود و به کاهش بعضی از علائم ناشی از افسردگی کمک می کنند.
یکی از محبوب ترین تمرین ها برای درمان افسردگی، رفتار درمانی شناختی (CBT) است. CBT نوعی سیستم بوده که با هدف کمک به بیماران برای بررسی و بازنگری الگوهای ناسالم ذهنی طراحی شده است.
تغییر در عادت ها و سبک زندگی
در کنار مصرف ویتامین D، پزشک توصیه می کند که به وزن، میزان فشار خون، عادت های رژیمی و دیگر مشکلاتی که ممکن است تاثیر منفی بر روی سلامت تان داشته باشند هم توجه داشته باشید.
به طور مثال، تاثیری که ورزش کردن بر روی درمان یک سری بیماری های خاص دارد برابر با تاثیر مصرف دارو است.
به راستی چه ارتباطی میان مصرف ویتامین D و ابتلا به افسردگی وجود دارد؟
باید بگوییم که علائم ناشی از افسردگی تنها به دلیل شناسایی کمبود میزان ویتامین D در بدن برطرف نمی شوند.
درست است که مصرف مکمل های این ویتامین برای بهبود وضعیت سلامتی ضروری است اما به هیچ صورتی به عنوان یک راهکار مناسب برای افسردگی در برزگسالان یا کودکان محسوب نمی شود.
با وجود این که راهکارهای زیادی برای درمان افسردگی وجود دارد اما به هیچ وجه نباید بدون مشورت با پزشک شروع به پیروی از هر کدام از این راهکارها کنید.
