ویتامین D یک ریزمغذی است که نقشی مهم در سلامت استخوان و سوخت و ساز کلسیم بر عهده دارد. در گذشته دانشمندان تصور می کردند مصرف ویتامین D ریسک تشدید حملات آسم را کم می کند اما به نظر می رسد امروزه خلاف این امر ثابت شده است.
آسم نیز یک بیماری مزمن ریوی محسوب می شود که تقریبا همه مردم در هر سن و سالی را هدف قرار می دهد.
در این مقاله از سایت دکتر چک می خواهیم با ذکر دلیل و استدلال به این سوال پاسخ دهیم که آیا مصرف ویتامین D خطر تشدید آسم را کمتر می کند یا خیر. علاوه بر این، به طور خلاصه نیز بیماری آسم را بررسی می کنیم.
ویتامین D چه مزایایی برای سلامتی دارد؟
ویتامین D یک ویتامین حل شونده در چربی است که انسان از طریق رژیم غذایی، مکمل های غذایی و نور خورشید آن را دریافت می کند. از طرف دیگر، این ویتامین نقش مهمی در سلامت استخوان، افزایش فیبر ماهیچه و متابولیسم کلسیم بر عهده دارد.
دلیل افزایش محبوبیت این روزهای ویتامین D این است که مزایای خیلی زیادی برای سیستم ایمنی بدن دارد. نوع فعال این ویتامین به کاهش پاسخ التهابی بدن و تقویت تولید سلول های ایمنی بدن کمک می کند.
برای این که بدن بتواند از کلسیم موجود برای رشد استخوان و سلامت بدن استفاده کند، به ویتامین دی نیاز زیادی دارد. زمانی که میزان این ویتامین در بدن کم می شود، این فرایند بر هم خورده و استخوان ها ضعیف می شوند.
از طرف مقابل بیماری آسم را داریم که طبق ادعای پزشکان مصرف این ویتامین خطر تشدید آسم را کم می کند.
بیماری آسم بر ریه ها و تنفس تاثیر می گذارد. گاهی اوقات این بیماری به خاطر تماس با یک سری از محرک های خاص تشدید می شود. متاسفانه هیچ راهکاری هم برای درمان قطعی این عارضه وجود ندارد و فقط بر کنترل علائم و پیشگیری از تماس مجدد با محرک ها تمرکز می شود.
در سال 2016، دانشمندان بر این باور بودند که مصرف ویتامین دی می تواند جلوی تشدید حملات آسم را بگیرد.
آیا مصرف ویتامین D برای آسم خوب است؟
منظور از تشدید حملات آسم این است که علائم به اندازه ای وخیم شوند که لازم شود بیمار با کورتیکواستروئیدهای سیستماتیک درمان شود.
در سال جاری نیز یک مطالعه دیگر در همین زمینه انجام شد که نتایج آن تا حدود زیادی با مطالعه قبلی یکسان بود؛ البته چندین تفاوت جزیی هم داشت. نتایج به دست آمده از این مطالعه را مشاهده می کنید:
“در این مطالعه صرفا یک نوع از ویتامین دی به نام کلسیتریول بررسی شد و مشخص شد که کلسیتریول نقش قابل قبولی (اما نه چشمگیر) در کنترل آسم دارد. اما از طرف مقابل، مشخص شد ویتامین دی تاثیر خارق العاده ای در پیشگیری از بروز حملات آسم ندارد.”
با توجه به این که نتایج تا حدودی مشابه و غیرقطعی هستند، باید بگوییم که این ویتامین تاثیری در پیشگیری از ابتلا به بیماری آسم، کنترل علائم یا کاهش شدت حملات این بیماری ندارد.
با این حساب، دیگر نباید ویتامین دی مصرف کنم؟
در این مطالعه گفته نشده است که بیمار مبتلا به آسم نباید ویتامین دی مصرف کند چرا که این ویتامین مزایای زیاد دیگری برای سلامتی دارد.
بهتر است در این مورد با پزشک معالج خود مشورت کنید زیرا اگر آسم دارید و فقط با هدف کاهش تشدید حملات آسم ویتامین دی مصرف می کنید، باید بگوییم که این ویتامین دردی را دوا نمی کند!
نقش ویتامین D در تسکین آسم در کودکان
حالا می خواهیم نقش ویتامین دی در تسکین آسم در کودکانی را بررسی کنیم که به خاطر آلودگی های هوا در داخل خانه دچار آسم شده اند.
ویتامین دی توانایی این را دارد که علائم آسم در کودکان چاق و فربه که در حومه شهر زندگی می کنند و به خاطر آلودگی های هوای داخل خانه دچار آسم شده اند را کاهش دهد.
مطالعه ای بر روی 120 کودک برای مدت نه ماه انجام شد. دانشمندان سطح ویتامین خون کودکان، علائم ناشی از آسم و سطح آلودگی هوا در خانه های آن ها را بررسی کردند.
در نهایت مشخص شد که آلودگی هوای داخل خانه یک فاکتور مهم در بروز علائم آسم است. از طرف مقابل، در صورتی که میزان ویتامین دی موجود در بدن کودکان مبتلا به آسم که اضافه وزن هم دارند کم شود، گرد و خاک داخل خانه حکم محرکی برای بدتر شدن علائم آسم را بازی می کند.
مروری بر بیماری آسم
در ادامه این بیماری را به طور خلاصه بررسی می کنیم.
آسم چیست؟
بیماری آسم که به آن برونشیت آسم هم می گویند، ریه ها را تحت تاثیر قرار می دهد. آسم عارضه ای مزمن است یا به عبارت دیگر، بعضی روزها حال بیمار خوب است و بعضی روزها از حملات این بیماری راحتی ندارد.
منظور از حمله آسم چیست؟
زمانی که به طور نرمال نفس می کشید، ماهیچه های اطراف مجرای هوایی در حال استراحت هستند و هوا به راحتی در آن ها جریان دارد اما در هنگام حمله آسم، سه اتفاق رخ می دهد:
- اسپاسم برونش. ماهیچه های اطراف مجرای هوایی منقبض می شوند. در صورت مجراهای هوایی باریک شده و هوا نمی تواند آزادانه درون آن ها جریان داشته باشد.
- التهاب. در این حالت دیواره های مجراهای هوایی ملتهب می شوند و ریه ها نمی توانند هوای زیادی خارج کنند.
- تولید موکوس. در هنگام این نوع حملات، بدن میزان موکوس بیشتری تولید می کند و مجراهای هوایی مسدود می شوند.
دلایل ابتلا به آسم
پزشکان دقیقا دلیل ابتلا به آسم را نمی دانند اما این فاکتورها خطر ابتلا به این بیماری را بیشتر می کنند:
- آلرژی. خطر ابتلا به آسم با آلرژی بیشتر می شود.
- فاکتورهای محیطی. ممکن است فرد بعد از تماس با ترکیبات آزاد دهنده برای مجراهای هوایی مثل مواد آلرژی زا، سموم، گاز یا دود سیگار دیگران، به آسم مبتلا شود.
- عوامل ژنتیکی. در صورتی که پدر و مادرتان به آسم یا بیماری های آلرژیک مبتلا باشند، خطر ابتلا به آسم در شما بیشتر می شود.
- ابتلا به عفونت های مجرای تنفسی. بعضی از عفونت های مجراهای ادراری مثل ویروس سین‌سیشیال تنفسی به ریه های کودکان در حال رشد آسیب می زند.
علائم آسم
بیماران مبتلا به این بیماری خیلی آشکارا علائم آن را مشاهده می کنند. البته علائم این بیماری شباهت زیادی با بسیاری از عفونت های مجرای تنفسی دارد. به طور کلی، علائم آن عبارت اند از:
- احساس فشار و درد در قفسه سینه؛
- سرفه کردن (به ویژه شب ها)؛
- تنگی نفس؛
- خس خس کردن.
احتمالا در هر بار حمله بیماری تمام این علائم را همزمان مشاهده نکنید. در رابطه با آسم مزمن نیز هر بار علائم و نشانه های مختلفی را تجربه می کنید. حتی در فاصله بین دو حمله آسم نیز علائم ممکن است تغییر کنند.
آسم را چگونه درمان می کنند؟
صرفا با مصرف یک سری دارو می توانید علائم این بیماری را کنترل کنید. این داروها عبارت اند از:
برونکودیلاتورها
وظیفه این داروها آرام کردن ماهیچه های اطراف مجراهای هوایی است و به طبع آن، هوا به راحتی می تواند جریان داشته باشد. موکوس نیز خیلی راحت در این مسیرها حرکت می کند.
این داروها مخصوص بیماران مبتلا به آسم مزمن بوده و بیشتر مخصوص تسکین علائم این بیماری هستند.
داروهای ضد التهاب
این داروها می توانند التهاب و میزان تولید موکوس در مجراهای هوایی را کم کنند. در نتیجه، هوا راحت تر می تواند وارد ریه ها شده و از آن ها خارج شود.
پزشک این داروها را با هدف کنترل یا پیشگیری از پیشرفت علائم و درگیر شدن بیمار با آسم مزمن تجویز می کند.
درمان های بیولوژیکی
از این داروها برای بیماران مبتلا به آسم شدید استفاده می شود.
آیا راهی برای پیشگیری از حملات آسم وجود دارد؟
اگر مشخص شود آسم دارید، باید محرک هایی که باعث بروز حمله می شوند را شناسایی کنید. سپس از این محرک ها فاصله گرفته تا از دست حملات این بیماری در امان باشید.
البته این را هم باید در نظر داشته باشید که راهی برای پیشگیری از ابتلا به آسم وجود ندارد.
