به نظر شما کودک ماندن بهتر است یا بالغ شدن؟ تفاوت بلوغ زودرس و دیررس چیست؟ بلوغ زودرس بهتر است یا دیررس؟ تولید هورمون های استروژن و پروژسترون در بدن عامل اصلی شروع بلوغ است. در این مقاله از سایت دکتر چک به بلوغ زودرس و بلوغ دیررس در دختران و پسران و تفاوت های میان هر کدام اشاره می کنیم.
بلوغ چیست؟
در حقیقت بلوغ به یک دوره زمانی گفته می شود که در طی آن اندام های جنسی دختر یا پسر شروع به رشد می کنند و رشد خود را ادامه می دهند یا به عبارت دیگر، اندام های جنسی فعالیت خود را شروع می کنند. اگر بخواهیم درباره نشانه های دیگر ناشی از بلوغ بگوییم، می توانم به تغییر احساسات از حالت کودکی به بزرگسالی اشاره کنیم.
بلوغ زودرس چیست؟
اگر بلوغ و علائم ناشی از آن در قبل از سن هشت سالگی برای دختران و در قبل از سن نه سالگی برای پسران شروع شود، گفته می شود که دختر یا پسر دچار بلوغ زودرس هستند.
مهم نیست که عامل اصلی در شروع بلوغ زودرس چه بوده است، در هر صورت شروع بلوغ زودرس با ترشح هورمون های جنسی و شروع به کار اندام های جنسی همراه است.
بلوغ زودرس در دختران
به طور نرمال، دختران باید از حدود سنین ده تا یازده سال به بلوغ برسند و دختران بیشتر از پسران دچار بلوغ زودرس می شوند.
اگر والدین علائمی که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم را در دختران خود مشاهده کردند، باید به پزشک مراجعه کنند.
دلایل بلوغ زودرس در دختران
عوامل بسیاری در بلوغ زودرس دختران نقش دارند. به طور کلی این عوامل را می توان به دو دسته تقسیم بندی کرد: عوامل محیطی و عوامل مرکزی.
بلوغ زودرس محیطی کمتر از نوع مرکزی آن در دختران دیده می شود.
از جمله دلایل موجود برای شروع بلوغ زودرس محیطی می توان به وجود کیست یا تومور در تخمدان، کم کاری غده تیروئید، وجود تومور در غده آدرنال، قرار گرفتن در معرض داروهای هورمونی و وجود تومور یا توده در غده های فوق کلیه اشاره کرد.
اما در بلوغ زودرس مرکزی، بدن زودتر روند تولید هورمون را شروع می کند و از جمله عوامل آن می توان به وجود ضایعات مغزی یا نخاعی و وجود مشکل ساختاری در مغز اشاره کرد.
علائم بلوغ زودرس در دختران
علائم و نشانه های ناشی از بلوغ زودرس در دختران عبارت اند از:
- شروع به رشد سینه ها (این نشانه معمولا زودتر از سایر نشانه ها ظاهر می شود)؛
- شروع عادت ماهانه؛
- آکنه؛
- رشد مو در ناحیه شرمگاهی یا زیر بغل.
پیامدهای بلوغ زودرس در دختران
بلوغ زودرس با یک سری پیامدهای جسمانی و روانی همراه است که عبارت اند از:
- کوتاه ماندن قد. دوره بلوغ زودرس زودتر از بلوغ طبیعی تمام می شود و از این رو، قد دختر کوتاه تر از حد نرمال می شود.
- فشارهای روحی و استرس. هنگامی که دختر برای اولین بار عادت ماهانه می شود، ممکن است با فشار روحی مواجه شود.
- مشکلاتی در رفتار. از جمله این مشکلات می توان به تحریک پذیری و تغییرات خلقی اشاره کرد.
- فعال شدن از نظر جنسی.
بلوغ زودرس در پسران
به طور طبیعی، پسران باید در حدود یازده سالگی به بلوغ برسند اما در بلوغ زودرس، این فرایند قبل از سن نه سالگی شروع می شود.
دلایل بلوغ زودرس در پسران
دلایل بلوغ زودرس در پسران مشابه با دلایل بلوغ زودرس در دختران است.
علائم بلوغ زودرس در پسران
شایع ترین علائم بلوغ زودرس در پسران عبارت اند از:
- افزایش سایز آلت تناسلی و بیضه ها؛
- تولید اسپرم؛
- رسیدن به نعوظ بدون تحریک؛
- جوش زدن؛
- رشد موی صورت؛
- بم شدن صدا.
پیامدهای بلوغ زودرس در پسران
بلوغ زودرس در پسران با یک سری پیامد و عوارض همراه است که عبارت اند از:
- کوتاه ماندن قد.
- مشکلاتی در رفتار که میل جنسی نامتناسب با رفتار نمونه ای از آن ها است.
- آزار و اذیت دیگران.
بلوغ دیررس چیست؟
اگر سن دختران از سیزده سال بگذرد و سن پسران از چهارده سال بگذرد و علامتی مشاهده نشود، گفته می شود که به بلوغ دیررس مبتلا هستند.
بلوغ دیررس در دختران
اگر دختر از سن سیزده سال بگذرد و رشد سینه ها آغاز نشده باشد و هنوز تا شانزده سالگی عادت ماهانه شروع نشده باشد، گفته می شود دچار بلوغ دیررس شده است.
دلایل بلوغ دیررس در دختران
از جمله دلایل دخیل در بلوغ دیررس در دختران می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عوامل ژنتیکی؛
- ابتلا به بیماری های مزمن مانند دیابت؛
- اختلال در فعالیت های غده های هیپوفیز و تیروئید؛
- بیماری های کبد و کلیه؛
- وجود مشکلاتی در تخمدان (اگر تخمدان ها آسیب دیده یا به خوبی رشد نکرده باشند، هورمون هایی که باید را به طور کلی تولید نکرده یا میزان کمی از آن ها را تولید می کنند)؛
- سوء تغذیه.
علائم بلوغ دیررس در دختران
با توجه به عاملی که باعث تاخیر در شروع بلوغ در دختران شده است، علائم نیز متفاوت می باشند. علائم شایع ناشی از بلوغ دیررس در دختران شامل موارد زیر می شود:
- عدم رشد سینه ها تا سیزده سالگی؛
- عدم رشد موها در ناحیه شرمگاهی یا زیر بغل؛
- عدم رشد شروع چرخه عادت ماهانه؛
پیامدهای بلوغ دیررس در دختران
باید بگوییم که برخلاف پیامدهای مخرب ناشی از بلوغ زودرس در دختران، تاثیراتی که بلوغ دیررس بر دختران می گذارد در دوران بزرگسالی جنبه مثبت بیشتری دارند.
تاثیرات ناشی از بلوغ دیررس در دختران:
- اجتماعی تر و برون گرا هستند و تصور خوبی از بدن خود دارند؛
- مشکلات رفتاری کمتری دارند.
بلوغ دیررس در پسران
اگر سن پسر از چهارده سال عبور کرد و علائمی در خود مثل بزرگ شدن بیضه ها را مشاهده نکرد، گفته می شود که به بلوغ دیررس مبتلا است.
تعداد کمی از پسران دچار بلوغ دیررس می شوند اما این نوع بلوغ در پسران شایع تر از دخترها است. پسر مبتلا به بلوغ دیررس علائمی که در دوستان خود ظاهر شده اند را در خود مشاهده و تجربه نمی کند.
دلایل بلوغ دیررس در پسران
بارزترین دلایل بلوغ دیررس در پسرها عبارت اند از:
- ابتلا به بیماری های مزمن مثل نارسایی کلیوی؛
- مصرف کورتون؛
- کم کاری تیروئید؛
- ابتلا به بیماری های مادر زادی؛
- شیمی درمانی و مصرف یک سری از داروهای خاص؛
- آسیب دیدن به بیضه ها.
علائم بلوغ دیررس در پسران
از جمله شایع ترین علائم ناشی از بلوغ دیررس در پسران می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سن پسر از چهارده سالگی می گذرد اما هنوز بیضه ها بزرگ نشده اند؛
- تغییرات جسمانی قابل توجهی در خود احساس نمی کنند؛
- عدم رشد مو در ناحیه تناسلی و صورت.
پیامدهای بلوغ دیررس در پسران
از جمله عوارض ناشی از بلوغ دیررس در پسران می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش اعتماد به نفس و گوشه گیری اجتماعی؛
- تسلط کمتری بر خود دارند؛
- از میزان خلاقیت بیشتری برخوردار هستند.
بررسی اجمالی
در این مقاله به بررسی علائم و عوامل ناشی از بلوغ های زودرس و دیررس در دختران و پسران اشاره و تفاوت آنها را بیان کردیم. توصیه می شود نسبت به این علائم هوشیار بوده و در صورت مشاهده هر کدام جهت درمان اقدام کنید.
