تومور استرومال دستگاه گوارش، نوعی نادر از سرطان است که در مجرای گوارش دیده می شود. تومورهای استرومال در معده یا روده کوچک به وجود می آیند.
احتمالا سلول های کاجال بینابینی (ICC) رشد کرده و به تومورهای استرومال تبدیل می شوند. سلول های کاجال بینابینی نوعی خاص از سلول های مستقر در مجرای گوارشی هستند.
در این مقاله از سایت پزشکی دکتر چک به بررسی تومور استرومال دستگاه گوارش، علائم، فاکتورهای خطرناک، تشخیص، پیشگیری و درمان می پردازیم.
علائم تومور استرومال
تومور استرومال دستگاه گوارش همان طور که از نامش هم پیدا است، در مجرای گوارشی به وجود می آید. کم تر از یک درصد از تمام تومورهای دستگاه گوارش را این نوع تومور تشکیل می دهد.
تومور استرومال دستگاه گوارش با دیگر تومورهای مجرای گوارشی از قبیل سرطان معده یا سرطان روده بزرگ فرق دارد زیرا این نوع از سرطان ها در بافت های دیگری رشد می کنند.
این نوع تومورهای دستگاه گوارش منجر به بروز نوعی از سرطان به نام سارکوم می شوند. این سرطان در بافت هایی رشد می کند که قسمت های مختلف بدن را به هم وصل کرده و از ساختارها و قسمت های مختلف بدن پشتیبانی می کنند.
اندازه و موقعیت قرار گیری این تومورها در علائمی که بروز می دهند، نقش دارد. اما تعدادی از علائمی که فرد مبتلا به تومور استرومال تجربه می کند عبارت اند از:
- خونریزی از دستگاه گوارش؛
- تب؛
- تعریق های شبانه؛
- کم شدن وزن بدون دلیل؛
- درد شکم؛
- مشکل در بلع غذا؛
- گرفتگی روده؛
- استفراغ خون؛
- خستگی.
فاکتورهای خطرناک؛ چه افرادی بیشتر در معرض تومورهای استرومال قرار دارند؟
در حال حاضر، تعداد فاکتورهای خطرناک شناخته شده برای تومورهای استرومال زیاد نیست و شامل موارد زیر می شود.
بالا بودن سن
به نظر می رسد بیشتر افراد بالای 50 سال به تومورهای استرومال مبتلا می شوند.
سندرم های خاص ارثی
در بعضی از موارد به نظر می رسد که سندرم های خاص ارثی باعث می شود تعدادی از اعضای خانواده همگی به تومورهای استرومال دستگاه گوارش مبتلا شوند. تعدادی از این سندرم ها عبارت اند از:
سندرم اولیه خانوادگی تومورهای استرومال دستگاه گورش
معمولا تعداد زیادی از مردم به این نوع سندرم مبتلا نمی شوند اما به این صورت است که فرزند یک ژن معیوب KIT را از پدر و مادرش دریافت می کند. این احتمال بیشتر وجود دارد که افراد مبتلا به این نوع سندرم در سنین جوانی به سندرم استرومال دستگاه گوارشی مبتلا شوند.
حتی ممکن است تعداد این تومورها در بدن افراد مبتلا به این سندرم حتی بیشتر هم شود.
نوروفیبروماتوز نوع 1
علت ابتلا به این عارضه، ژن معیوب NF1 است. کودک مبتلا به این عارضه با تومورهای خوش خیم بزرگ و رنگدانه های غیرطبیعی پوست زندگی می کند.
سندرم کارنی استراتاکیس
علت ابتلا به سندرم ارثی کارنی استراتاکیس، تغییر در یکی از ژن های SDH است.
فردی که دومین تومور استرومال نیز در دستگاه گوارشش ایجاد می شود، با این فاکتورهای خطرناک مواجه است:
تعداد زیاد میتوز
منظور از تعداد میتوزها، تعداد سلول های تقسیم شده در یک قسمت مشخص از بافت سرطانی است. وقتی که تعداد میتوزها زیاد باشد، معمولا نشان می دهد سرطان در بدن پراکنده شده است.
تومور در قسمتی در خارج از دستگاه گوارش وجود داشته باشد
در صورتی که محل رشد تومور در قسمت شکم نباشد و در قسمت دیگری از دستگاه گوارش باشد، احتمالا یک تومور استرومال دیگر هم در بدن ساخته می شود.
جهش یک ژن خاص
مطالعات نشان می دهند وقتی که جهش ژن KIT exon 9 رخ دهد، فرد باید زیر نظر پزشک باشد زیرا امکان بازگشت دوباره سرطان وجود دارد.
فاکتورهای خطرناک دیگر، مثل اندازه تومور و محل پاره شدن تومور، فرد را در خطر بیشتری قرار می دهد زیرا ممکن است این تومورها دوباره ایجاد شوند.
پیشگیری از تومور استرومال
با توجه به موارد زیر می توان تا حد قابل توجهی از شکل گیری تومورهای استرومال در دستگاه گوارش پیشگیری کرد:
- سیگار کشیدن را ترک کنید.
- میزان مصرف مشروبات الکلی را محدود کنید.
- وزن ایده آل خود را حفظ کنید.
- به اندازه کافی بخوابید.
- به طور منظم ورزش کنید.
تشخیص
اولین باری که پیش پزشک می روید، معاینه بدنی انجام می دهد تا وجود توده در قسمت شکم یا دیگر قسمت های دستگاه گوارش را متوجه شود.
در صورتی که پزشک مشکوک شود یک تومور استرومال در بدن وجود دارد، بیمار را برای انجام تصویر برداری یا اندوسکوپی می فرستد.
با وجود این که در این روش ها می توان وجود توده یا تومور در مجرای گوارشی بیماری را تشخیص داد اما در بعضی از موارد باید بیوسپی یا نمونه برداری هم انجام شود.
در این آزمایش، سلول هایی از این قسمت از بدن خارج شده و برای آزمایش فرستاده می شوند. سپس در آزمایشگاه بررسی می شود که سلول های سرطانی در میان سلول ها وجود دارند یا خیر.
درمان تومور استرومال
چندین راه برای درمان تومور استرومال دستگاه گوارش وجود دارد که در ادامه آن ها را بررسی می کنیم:
عمل جراحی
در صورت امکان، در وهله اول باید کل بافت سرطانی در راستای درمان تومور استرومال دستگاه گوارش از بدن خارج شود.
روش درمانی نئوادجوانت
در صورتی که نتوان در وهله اول عمل جراحی را انجام داد، بیمار باید روش درمانی نئوادجوانت را انجام دهد. در این روش، تومور منقبض می شود.
تعدادی از روش های درمانی نئوادجوانت عبارت اند از شیمی درمانی، پرتو درمانی و هورمون درمانی.
بازدارنده های تیروزین کیناز
بازدارنده های تیروزین کیناز نوعی از داروهای مخصوص شیمی درمانی هستند که مانع آنزیم تیروزین کیناز می شوند.
آنزیم های تیروزین کیناز مسئول ارسال سیگنال های رشد به سلول ها هستند. وقتی جلوی این آنزیم ها گرفته شوند، روند رشد و تکثیر سلول های سرطانی متوقف می شود.
روش های درمانی دیگر
فردی که تومور استرومال در دستگاه گوارشش وجود دارد می تواند داروهای دیگر مخصوص درمان سرطان را نیز مصرف کند که شامل سونیتینیپ و رگورافنیب می شوند.
عوارض جانبی ناشی از روش های درمان تومورهای استرومال
شایع ترین عوارض جانبی ناشی از روش های درمان عبارت اند از:
- حالت تهوع؛
- اسهال یا یبوست؛
- کاهش شمارش گلبولی؛
- انقباض ماهیچه ها؛
- احساس خستگی؛
- تغییر در مو یا پوست.
تومورهای استرومال دستگاه گوارش چه تاثیری بر بدن دارند؟
این تومورها در دسته تومورهای غیرشایع قرار گرفته و در هر جایی از دستگاه گوارش رشد می کنند، از مری گرفته تا مقعد.
تعدادی از این تومورهای کوچک و بی خطر هستند اما تعدادی دیگر بزرگ شده یا سرطانی می شوند.
وقتی این تومورها در بدن شکل می گیرند، عده ای هیچ نشانه ای در خودشان مشاهده نمی کنند اما بعضی دیگر حس ناخوشایند و درد یا خونریزی دارند.
آیا تومورهای استرومال ارثی هستند؟
اکثر این تومورها نتیجه بروز تغییرات ناگهانی در سلول ها هستند و به ارث ارتباطی ندارند.
اما بعضی از تومورهای ارثی، فرد را بیشتر در معرض خطر شکل گیری این نوع از تومور قرار می دهند، مثل سندرم خانوادگی تومور استرومال دستگاه گوارش، نوروفیبروماتوز نوع 1 و سندرم کارنی استراتاکیس.
اگر هر کدام از اعضای خانواده به این نوع بیماری ها مبتلا هستند، باید پزشک را در جریان قرار دهید.
مروری بر تومور استرومال
تومور استرومال دستگاه گوارش نوعی سرطان است که در بافت نرم مجرای گوارشی شکل می گیرد.
در صورتی که سرطان زود تشخیص داده شود و در بدن پراکنده نشود، بیمار به طور کامل خوب می شود.
با وجود این که هیچ راهکار تضمین شده ای برای در امان ماندن از این تومور وجود ندارد اما با داشتن فعالیت بدنی، وزن ایده آل و سیگار نکشیدن می توان خطر ابتلا به این سرطان را کم کرد.
