سرطان مقعد در قسمت مقعد رخ می دهد و مقعد در قسمت انتهایی مجرای روده معده ای قرار دارد. سرطان مقعد با سرطان روده بزرگ فرق دارد و افراد کمتری به آن مبتلا می شوند.
این نوع سرطان یک عارضه نادر است اما به تازگی تعداد بیماران مبتلا به این نوع سرطان در حال افزایش است.
فاکتورهای بسیاری باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان مقعد می شوند اما عفونت هایی که دو نوع پاپیلوم انسانی در آن ها نقش دارند، علت ابتلا در 91% موارد است.
تا قبل از سن 35 سالگی کم پیش میان فردی به این بیماری مبتلا شود. معمولا در دهه 60 از عمر انسان مشخص می شود به این سرطان مبتلا است.
سرطان مقعد در ابتدا شاید به نظر برسد شبیه به هموروئید است.
در این مقاله از سایت دکتر چک به بررسی علائم، دلایل، فاکتورهای خطرناک، پیشگیری و درمان سرطان مقعد می پردازیم.
علائم ابتلا به سرطان مقعد
رایج ترین علائم:
- خونریزی از مقعد؛
- خارش در اطراف مقعد؛
- احساس درد یا پر بودن در اطراف مقعد؛
- برآمدگی هایی که ممکن است شبیه به هموروئید باشند؛
- تغییر در حرکات مقعده؛
- باریک شدن مدفوع؛
- ترشح از مقعد؛
- ملتهب شدن گره لنفاوی در سمت کشاله ران یا ناحیه مقعد.
تعدادی از علائم گفته شده با علائم ابتلا به هموروئید، زگیل مقعدی یا پارگی مقعدی یکسان هستند. اما در هر صورت اگر هر کدام از علائم گفته شده را در خودتان مشاهده کردید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
دلایل سرطان مقعد
زمانی فرد به این سرطان مبتلا می شود که سلول ها به طور غیرقابل کنترل شروع به رشد کرده و تومور تشکیل شود. چند نوع سرطان در قسمت مقعد تشخیص داده می شود که بستگی به محل شروع رشد سلول ها دارد.
ویروس پاپیلوم انسانی که از طریق رابطه جنسی منتقل می شود نیز در ابتلا به سرطان مقعد نقش دارد.
وقتی سرطان های دیگر هم در بدن پخش شوند و به مقعد برسند، ممکن است فرد به سرطان مقعد مبتلا شود.
انواع سرطان های مقعد
سرطان مقعد انواع مختلفی دارد که هر کدام با نوع تومور موجود تشخیص داده می شود.
تومورهای خوش خیم
این نوع از تومورها سرطانی نیستند و شامل پولیپ ها، تگ های پوستی، تومورهای سلول گرانول و زگیل های پوستی می شود.
وضعیت های پیش سرطانی
منظور تومورهای خوش خیمی هستند که به مرور زمان رشد کرده و به سلول های سرطانی تبدیل می شوند.
سرطان سلول سنگفرشی
مقعد توسط کانال مقعد به قسمت بیرونی بدن متصل می شود. سلول های سنگفرشی پوشش این کانال را تشکیل می دهند.
اگر در زیر میکروسکوپ به این سلول های یک سطح نگاه شود، شبیه به فلس ماهی هستند.
اکثر سرطان های مقعد از نوع سرطان سلول سنگفرشی هستند زیرا از سلول های سنگفرشی شروع می شوند.
آدنوکارسینوم
به قسمت برخورد کانال مقعد با مقعد، نقطه تغییر گفته می شود. این نقطه از بدن دارای سلول های سنگفرشی و گلاندولار است.
سلول های گلاندولار مسئول تولید موکوس هستند. موکوس کمک می کند تا مدفوع راحت تر از مقعد خارج شود.
ممکن است سلول های گلاندولار در مقعد نیز محل شروع سرطان مقعد باشند. سرطان آدنوکارسینوم نادرتر از سرطان سلول سنگفرشی است.
فاکتورهای خطرناک
از جمله فاکتورهای خطرناک ابتلا به این سرطان شامل موارد زیر می شود:
پاپیلوم انسانی
شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد برخی از پاپیلوم های انسانی خطر ابتلا به انواع سرطان ها را زیاد می کنند. مثلا پاپیوم انسانی نوع HPV16 در بسیاری از سرطان ها از جمله سرطان رحم و تعدادی از سرطان های سر و گردن نقش دارد.
سرطان های دیگر
افرادی که به دیگر سرطان های مرتبط با پاپیلوم انسانی مبتلا بودند، به نظر می رسد بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان مقعد قرار دارند.
این سرطان های دیگر برای خانم ها شامل سرطان واژن یا رحم یا سابقه حضور سلول های پیش سرطانی در رحم می شود.
آقایانی که به سرطان آلت تناسلی مبتلا هستند نیز بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان مقعد هستند.
HIV
افرادی که ویروس HIV در بدن شان است، بیشتر از انسان هایی که این ویروس در بدن شان وجود ندارد در معرض خطر ابتلا به سرطان مقعد قرار دارند.
ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن
خطر ابتلا به سرطان مقعد در افرادی که سیستم ایمنی بدن شان سرکوب شده بیشتر است. سیستم ایمنی بیماران مبتلا به ایدز و آن هایی که بعد از پیوند عضو دارو مصرف می کنند ضعیف تر است.
فعالیت های جنسی
رابطه داشتن با چندین نفر مساوی با بالا رفتن خطر ابتلا به این سرطان است. علت آن هم این است که وقتی فرد با چندین نفر رابطه جنسی داشته باشد، احتمال ورود ویروس پاپیلوم انسانی به بدنش بیشتر می شود.
رابطه جنسی از مقعد هم خطر ابتلا را بیشتر می کند.
جنسیت
سرطان مقعد بیشتر در خانم ها دیده می شود تا در آقایان.
سن
هر چقدر که سن فرد بیشتر می شود، شانس ابتلا به سرطان مقعد هم بیشتر می شود.
استعمال سیگار
شاید برای تان جالب باشد بدانید که افراد سیگاری به طور قابل توجهی در معرض ابتلا به انواع سرطان ها از جمله سرطان مقعد قرار دارند.
ترک سیگار باعث کاهش خطر ابتلا به این سرطان ها می شود.
درمان سرطان مقعد
درمان این سرطان فرایندی منحصر به فرد است.
فاکتورهایی که بر شیوه درمان تاثیر دارند، عبارت اند از:
- اندازه تومور؛
- گرید سرطان، سرطان هایی که گرید بیشتری دارند، تهاجمی تر هستند؛
- پخش شدن سرطان در بدن؛
- سن و وضعیت عمومی بیمار.
شیمی درمانی و رادیو درمانی از رایج ترین شیوه های درمانی موجود هستند.
عمل جراحی
نوع جراحی به اندازه و موقعیت تومور بستگی دارد. دو نوع روش جراحی وجود دارد.
بخش برداری
در صورتی که تومور کوچک باشد، پزشک جراح در این روش تومور و بافت های اطراف را از بدن خارج می کند. این روش فقط در صورتی فایده دارد که اسفنکتر یا ماهیچه مقعد سرطانی نشده باشند.
بیمار در این روش هنوز می تواند عمل دفع مدفوع را انجام دهد.
بخش برداری شکمی
دکتر جراح در این روش مقعد، راست روده و بخشی از روده را بر می دارد. فرد نمی تواند عمل دفع مدفوع را انجام دهد و از این رو، پزشک یک کولوستومی ایجاد می کند.
پزشک از طریق ایجاد کولوستومی، قسمت انتهایی روده را به خارج شکم منتقل می کند. سپس یک کیسه در قسمت باز یا شکاف قرار گرفته و مدفوع در آن جمع می شود.
شیمی درمانی و رادیو درمانی
ممکن است بیمار مجبور شود شیمی درمانی، رادیو درمانی یا هر دو را انجام دهد. اگر این دو روش تاثیر داشته باشند، دیگر نیازی نیست بیمار کولوستومی را انجام دهد.
شیمی درمانی
در این روش از داروهایی برای نابودی سلول های سرطانی یا جلوگیری از تقسیم شدن آن ها استفاده می شود.
رادیو درمانی
در این روش از اشعه های پرقدرت برای نابود کردن سلول های سرطانی استفاده می شود.
شیمی درمانی و رادیو درمانی هر دو عوارض جانبی زیادی دارند. پزشک برای کم کردن عوارض جانبی آن ها روش های درمانی دیگری را توصیه می کند.
پیشگیری
هیچ راه قطعی برای پیشگیری از ابتلا به سرطان مقعد وجود ندارد اما با کارهای زیر می توانید این خطر را تا حدودی کم کنید:
داشتن رابطه جنسی ایمن تر
با داشتن رابطه جنسی ایمن تر، خطر ورود ویروس های پاپیلوم انسانی و HIV به بدن کمتر می شود. این ویروس ها هر دو از طریق رابطه جنسی وارد بدن شده و خطر ابتلا به سرطان مقعد را بیشتر می کنند.
در هنگام داشتن رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید.
واکسن زدن
امروزه واکسن ویروس پاپیلوم انسانی تولید شده است. توصیه می شود نوجوانان، چه دختر چه پسر، این واکسن را بزنند. البته این واکسن مخصوص بزرگسالان نیست.
ترک سیگار
همان طور که در قسمت بالا هم گفتیم، سیگار کشیدن خطر ابتلا به سرطان مقعد را بیشتر می کند. بهتر است ترک کنید.
سخن آخر
سرطان مقعد از جمله سرطان های نادر به شمار می آید که ویروس پاپیلوم انسانی در آن نقش دارد.
اگر هر کدام از علائم گفته شده را مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید تا خطر بروز عواقب و سرطان کمتر شود.
واکسن پاپیلوم انسانی بزنید.
بسیاری از بیمارانی که ابتلا به این سرطان در آن ها تشخیص داده می شود، می توانند تا مدت های طولانی به زندگی شان ادامه دهند. تشخیص زود هنگام، راز حفظ سلامتی است.
