کاردیومیوپاتی به عارضه ای گفته می شود که ماهیچه های قلب را تحت تاثیر قرار می دهد. در صورتی که به این بیماری مبتلا شوید، قلب نمی تواند خون را به خوبی به قسمت های دیگر بدن ارسال کند.
همین امر باعث می شود بیمار با خستگی مفرط، تنگی نفس یا تپش قلب مواجه شود. این بیماری به مرور زمان بدتر و بدتر می شود.
در روش های درمان این بیماری بر کاهش سرعت پیشرفت آن و بهبود کیفیت زندگی بیمار تاکید می شود.
در این مقاله از سایت دکتر چک به بررسی کاردیومیوپاتی، دلایل ابتلا، علائم، روش های درمان و تشخیص، فاکتورهای خطرناک و پیامدهای این بیماری بپردازیم.
کاردیومیوپاتی چیست؟
زمانی که فرد به کاردیومیوپاتی مبتلا می شود، میوکاردیوم یا ماهیچه قلب تحت تاثیر قرار می گیرد. این بیماری که به آن بیماری ماهیچه قلب هم می گویند، باعث سفت یا بزرگ شدن قلب شده و بافت را زخم می کند. در نتیجه، قلب دیگر نمی تواند خون را به خوبی روزهای قبل به قسمت های دیگر بدن ارسال کند.
همزمان که روزها سپری می شوند، قلب ضعیف شده و این بیماری به نارسایی قلبی ختم می شود. در این مرحله فرد باید درمان شود. حتی این وضعیت به حدی وخیم می شود که بعضی از بیماران در نهایت چاره ای به جز پیوند قلب نخواهند داشت.
مرد یا زن با هر سن و سال یا نژادی ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. از هر 500 نفر در جهان یک نفر به شایع ترین نوع کاردیومیوپاتی که ارثی است، یعنی هایپرتروفیک، مبتلا است.
انواع کاردیومیوپاتی
کاردیومیوپاتی به چند نوع تقسیم می شود که عبارت اند از:
- کاردیومیوپاتی متسع؛
- کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک؛
- کاردیومیوپاتی ایسکمیک قلب؛
- ناهنجاری بطن راست؛
- کاردیومیوپاتی محدود کننده؛
- کاردیومیوپاتی ترانستیریتین آمیلوئیدوز؛
- سندروم قلب شکسته (کاردیومیوپاتی با محرک استرس)؛
- کاردیومیوپاتی با محرک شیمی درمانی؛
- کاردیومیوپاتی با محرک مشروبات الکلی؛
- عدم انسجام بطن چپ؛
- کاردیومیوپاتی حاملگی.
این بیماری چه علائمی دارد؟
از جمله علائم کاردیومیوپاتی می توان به این موارد اشاره کرد:
- خستگی مفرط؛
- سرگیجه؛
- تپش قلب؛
- احساس درد یا فشار در قفسه سینه؛
- نامنظم شدن ضربان قلب؛
- تنگی نفس در هنگام کار یا حتی استراحت؛
- ورم کردن پاها یا زانوها؛
- نفخ کردن شکم به خاطر انباشته شدن مایعات؛
- سرفه کردن در هنگام دراز کشیدن؛
- به سختی خوابیدن؛
- ضعف کردن.
تا زمانی که بیمار برای مداوا دست به کار نشود، این علائم روز به روز بدتر می شوند. سرعت پیشرفت بیماری در بدن عده ای از بیماران خیلی بیشتر از سایرین است.
البته بعضی از بیماران اصلا نشانه ای مشاهده نمی کنند و به همین خاطر هم نیازی به درمان ندارند. بیماران دسته دیگر نیز همزمان با پیشرفت بیماری به مرور زمان علائمی را مشاهده می کنند.
چه دلایلی باعث ابتلا به کاردیومیوپاتی می شوند؟
دلایل ابتلا به این بیماری در یک جمله خلاصه می شوند: ژن هایی که از پدر و مادر خود دریافت می کنید. دانشمندان توانسته اند هزاران جهش ژنتیکی که منجر به کاردیومیوپاتی می شوند را شناسایی کنند.
البته ابتلا به کاردیومیوپاتی دلایل دیگری هم دارد که عبارت اند از:
- بیماری های شریان کرونری؛
- بیماری های خود ایمنی مثل بیماری های بافت همبند؛
- عفونت هایی که ماهیچه قلب را تحت تاثیر قرار می دهند؛
- التهاب قلب؛
- ابتلا به دیابت؛
- ابتلا به بیماری تیروئیدی؛
- دیستروفی ماهیچه‌ای؛
- بیماری هایی که کلسترول خون را بالا می برند؛
- سارکوئیدوز؛
- آمیلوئیدوز؛
- هموکروماتوز.
گاهی اوقات پزشکان دلیل اصلی ابتلا به کاردیومیوپاتی را نمی توانند تشخیص دهند.
این بیماری چه بلایی سر قلب می آورد؟
نوع کاردیومیوپاتی و تاثیری که بر انسان های مختلف دارد، متفاوت است. هر کدام از انواع این بیماری بر ساختار قلب تاثیر گذاشته و توانایی این ارگان در پمپاژ کردن خون به سراسر بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.
حتی سیستم الکتریکی بدن که باعث تولید ضربان قلب می شود نیز تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرد.
فاکتورهای خطرناک این بیماری را بشناسید
فاکتورهای خطرناک این بیماری که تغییر دادن بعضی از آن ها از توان شما خارج است، عبارت اند از:
- سابقه نارسایی قلب، کاردیومیوپاتی یا ایست قلبی ناگهانی در خانواده؛
- سابقه حملات قلبی؛
- استفاده طولانی مدت از کافئین یا مشروبات الکلی؛
- بارداری؛
- اتفاق هایی که استرس بسیار بالایی دارند، مثل از دست دادن عزیزان؛
- پرتو درمانی یا شیمی درمانی جهت درمان سرطان؛
- شاخص توده بدنی از 30 بیشتر باشد.
پیامدهای کاردیومیوپاتی
همزمان که کاردیومیوپاتی پیشرفت می کند، با مشکلات دیگری هم روبرو می شوید که عبارت اند از:
- بر هم خوردن نظم ضربان قلب؛
- نارسایی قلبی؛
- سکته؛
- بیماری دریچه ای قلب؛
- ایست قلبی؛
- شوک کاردیوژنیک.
این عارضه را چگونه تشخیص می دهند؟
وقتی بعد از مشاهده علائم گفته شده به پزشک مراجعه کردید، وی درباره تاریخچه پزشکی خودتان و خانواده سوالاتی می پرسد. معاینه هم می شوید.
اگر احتمال داده شود بیماری قلبی دارید، پزشک شما را به متخصص قلب ارجاع می دهد.
به طور کلی با انجام این آزمایش ها می توان این بیماری را تشخیص داد:
- الکتروکاردیوگرافی سیار؛
- آزمایش خون؛
- اشعه ایکس از قفسه سینه؛
- سی تی اسکن از قلب؛
- ام آر آی قلب؛
- اکوکاردیوگرام؛
- الکتروکاردیوگرام؛
- تست ورزش قلب؛
- کاتتریزاسیون قلبی؛
- نمونه برداری از میوکاردیال.
روش های درمان کاردیومیوپاتی
روش هایی که برای درمان این بیماری وجود دارد، به درمان دائم ختم نمی شوند اما به کنترل علائم و کاهش سرعت پیشرفت بیماری کمک می کنند.
پزشک به بیمار توصیه می کند تغییراتی در سبک زندگی اش ایجاد کند و از دارو یا دستگاه هایی استفاده کند. روش درمان به نوع کاردیومیوپاتی و میزان پیشرفت آن بستگی دارد.
ایجاد تغییراتی در سبک زندگی
تغییر سبک زندگی روزانه به بهبود قلب کمک می کند. می توانید این راهکارها را امتحان کنید:
- مصرف غذاهای کم نمک و کم چربی.
- حفظ وزن ایده آل.
- منظم ورزش کردن.
- خواب کافی.
- کاهش میزان استرس.
- عدم مصرف تنباکو.
- عدم مصرف مشروبات الکلی.
تجویز دارو
با در نظر گرفتن دلیل ابتلا به بیماری و چنانچه بیمار به عارضه های خطرناک دیگر مبتلا باشد، داروهایی با هدف افزایش گردش خون و مدیریت علائم تجویز می شود.
متخصص قلب این داروها را تجویز می کند:
- آنتی-هیپرتانسیو؛
- رقیق کننده های خون؛
- داروهای ضدآریتمی قلب؛
- داروهای مخصوص کاهش کلسترول خون؛
- آنتاگونیست‌های آلدوسترون؛
- کورتیکواستروئیدها.
دستگاه هایی با هدف منظم کردن ضربان قلب
دستگاه هایی که پزشک در بدن بیمار قرار می دهد، ضربان قلب را منظم می کنند. این دستگاه ها مخصوص نظارت بر تپش قلب هستند و زمانی که ضربان قلب نامنظم می شود، امواج الکترونیکی را برای قلب ارسال می کنند.
یکی از این دو دستگاه در بدن بیمار قرار می گیرد:
- ضربان سازها؛
- دستگاه دفیبریلاتور کاشتنی قلبی.
دستگاه هایی با هدف بهبود گردش خون
بعضی از دستگاه ها به پمپاژ بهتر خون کمک می کنند. یکی از این دو دستگاه در بدن بیمار قرار می گیرد:
- دستگاه درمان همزمان سازی قلبی؛
- دستگاه کمکی بطن چپ.
عمل جراحی
اگر علائم بیمار پیشرفت کرده باشند یا به بیماری های قلبی دیگر مبتلا باشد، پزشک یک سری مداخلات درمانی دیگر را پیش می گیرد. یکی از این کارها، عمل جراحی است.
اگر روش های گفته شده امتحان شوند اما نتیجه ای حاصل نشود، بیمار باید تحت عمل جراحی قلب باز قرار گرفته یا پیوند قلب انجام شود.
آیا راهی برای کاهش خطر ابتلا به کاردیومیوپاتی وجود دارد؟
با یک سری روش و رویکرد می توانید خطر ابتلا به بیماری هایی که منجر به کاردیومیوپاتی می شوند را کم کنید. توصیه می کنیم این کارها را انجام دهید:
- فشار خون را زیر نظر داشته باشید. سعی کنید نمک زیاد نخورده و بیشتر غذاهای سالم مثل گوشت و سبزیجات گریل شده مصرف کنید.
- میزان کلسترول خون تان زیاد نشود. غذاهایی که حاوی چربی های اشباع شده هستند (مثل لبنیات بیسکویت) را با خوراکی هایی که چربی های اشباع نشده دارند (مثل روغن زیتون، آواکادو و آجیل) جایگزین کنید.
- به طور منظم ورزش کنید. حداقل روزانه نیم ساعت پیاده روی کنید.
- تنباکو، مشروبات الکلی یا کافئین زیاد مصرف نکنید؛ سعی کنید یک لیمو را در آب بفشارید و نوش جان کنید.
- برای درمان و کنترل بیماری های دیگر مثل آپنه خواب یا دیابت اقدام کنید.
- برای چک آپ به طور منظم پیش پزشک بروید.
- تمام داروهای تجویز شده را مصرف کنید.
با این که نمی توانید جلوی ابتلا به نمونه های ارثی این بیماری را بگیرید اما می توانید بستگان نزدیک خود را از بیماری تان مطلع کنید. با این کار در حق آن ها خوبی کرده و مشخص می شود در معرض ریسک ابتلا به این بیماری قرار دارند یا نه.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر یک یا چندین مورد از علائم گفته شده را در خودتان مشاهده کردید، بهتر است به مراکز درمانی مراجعه کنید.
اگر نفس کشیدن برایتان سخت شد، ضعف کردید یا قفسه سینه تان برای بیش از چند دقیقه درد گرفت، فورا با اورژانس تماس بگیرید.
از آن جایی که بعضی از کاردیومیوپاتی ها ارثی هستند، اگر یکی از اعضای خانواده بیمار باشد دیگر اعضا هم باید زیر نظر پزشک باشند.
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/16841-cardiomyopathy
https://www.bhf.org.uk/informationsupport/conditions/cardiomyopathy
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cardiomyopathy/symptoms-causes/syc-20370709
