شوک قلبی ( کاردیوژنیک ) زمانی اتفاق می افتد که قلب نتواند خون را به مغز و سایر اندام های اصلی پمپاژ کند که یک مورد اورژانسی پزشکی است که نیاز به درمان فوری دارد.
شوک کاردیوژنیک می تواند در اثر حمله قلبی یا سایر مسائل قلب ایجاد شود. برای جلوگیری از عوارض یا مرگ، درمان سریع لازم است. انجام اقداماتی برای تقویت سلامت قلب میتواند به کاهش خطر شوک قلبی کمک کند. با دکتر چک همراه باشید…
شوک قلبی یا کاردیوژنیک به چه صورت است؟
شوک کاردیوژنیک حالتی است که قلب نتواند خون تازه و اکسیژن دار را به مغز و سایر اندام ها عرضه کند که به صورت ناگهانی اتفاق می افتد.
بدون رسیدن خون و اکسیژن تازه به اندام ها و مغز، بدن دچار حالت شوک می شود. شوک کاردیوژنیک یک فوریت پزشکی است. بدون درمان فوری، شوک کاردیوژنیک می تواند کشنده باشد.
حتی با درمان مناسب، شوک قلبی همچنان بالقوه کشنده است. تحقیقات در مورد قلب باز خاطرنشان می کند که ۲۵ الی ۵۰ درصد از افرادی که شوک قلبی دارند، می میرند.
بخشی از دلیل این میزان بالای مرگ و میر این است که حالت شوک می تواند به نوعی مانند یک چرخه عمل کند. آسیب اولیه که عامل شوک است، باعث آسیب بیشتر نیز می شود، که این وضعیت ادامه می یابد و مقدار شوک و آسیب شدید تر میشود.
درمان سریع برای جلوگیری از این چرخه و کمک به فرد در بهبودی ضروری است.
علت های شوک کاردیوژنیک
موسسه ملی قلب، ریه و خون (NHLBI) اظهار داشت که حمله قلبی شایع ترین علت شوک قلبی است اما تنها علت آن نیست. آنها خاطرنشان می کنند که سایر علل احتمالی عبارتند از:
- نارسایی قلبی؛
- صدمات قفسه سینه؛
- برخی از داروها مانند مسدود کننده های کانال کلسیمی، اگرچه این مورد بسیار نادر است؛
- لخته شدن خون؛
- تجمع مایع در قفسه سینه؛
- خونریزی داخلی؛
- از دست دادن خون؛
- آمبولی ریوی؛
- عوارض نادر ناشی از جراحی قلب.
در برخی از افراد ممکن است خطر شوک قلبی بیشتر باشد، از جمله کسانی که:
- سن آنها 75 سال یا بیشتر است؛
- دارای بیماری های قلبی عروقی زمینه ای مانند آترواسکلروز، نارسایی قلبی یا بیماری دریچه ایسکمیک هستند؛
- اضافه وزن یا چاقی دارند؛
- دیابت یا پیش دیابت داشته باشید؛
- دارای اختلالات ریوی مانند پنوموتوراکس هستند.
شوک کاردیوژنیک در مردان بیشتر از زنان است. علاوه بر این، مردم آمریکای آسیایی و جزایر اقیانوس آرام بیشتر از افراد متعلق به سایر اقوام در معرض خطر شوک قلبی هستند.
علائم شوک قلبی
علائم شوک کاردیوژنیک به عنوان واکنش به از دست دادن خون غنی از اکسیژن در بدن رخ می دهد.
علائمی که فرد تجربه می کند ممکن است به سرعت پایین آمدن فشار خون و میزان پایین آمدن آن بستگی داشته باشد. برخی از افراد ممکن است در ابتدا علائم خفیف را تجربه کنند، در حالی که دیگران ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند و سپس بلافاصله از هوش می روند.
علائم و نشانه های احتمالی عبارتند از:
- افت ناگهانی فشار خون؛
- ضربان قلب آهسته؛
- برجستگی رگها در گردن؛
- پاهای متورم؛
- رنگ پریده و لکه های آبی به پوست دستها و پاها؛
- پوست عرق کرده؛
- گیجی؛
- از دست دادن هوشیاری؛
- تنفس سریع و پی در پی.
اگر فردی تحت درمان قرار نگیرد، شوک کاردیوژنیک می تواند عوارض تهدید کننده زندگی، مانند آسیب اندام و نارسایی کامل عضو را ایجاد کند. همچنین در برخی موارد می تواند کشنده باشد.
تشخیص
پزشکان در حین انجام هرگونه درمان احتمالی، به سرعت کار می کنند تا براساس علائم و نشانه های فرد تشخیص دهند.
روند تشخیص شامل الکتروکاردیوگرام (ECG) است که فعالیت قلب را نشان می دهد. تحقیقات در ژورنال انجمن قلب آمریكا خاطرنشان كردند كه پزشكان باید ECG را ظرف 10 دقیقه از زمان حضور شخص، ارائه دهند. این آزمایش ممکن است بی نظمی در ریتم قلب را نشان دهد که می تواند به پزشکان کمک کند تا علت را تشخیص دهند.
به طور مشابه، اکوکاردیوگرام می تواند تصویری از قلب را نشان دهد تا به پزشکان کمک کند هر منطقه از آسیب ناشی از حمله قلبی را تشخیص دهند.
ابزارهای تشخیصی دیگر به ثبات فرد کمک می کنند. پزشکان ممکن است آزمایش های مختلف خون را در روز اول، یا حتی در ساعات اولیه، برای فرد تجویز کنند. نتایج این آزمایشات ممکن است به تشخیص آنها کمک کند یا روند درمان را تغییر دهد.
درمان شوک قلبی
شوک کاردیوژنیک یک فوریت پزشکی است و نیاز به درمان فوری دارد. هدف از درمان این است که جریان خون در مغز و سایر اعضای بدن در اسرع وقت بازگردانده شود تا از آسیب محافظت شوند.
درمان ها بسته به شرایط فرد در هنگام شروع درمان، ممکن است شامل اقدامات قلبی یا سایر جراحی ها باشند.
درمان ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مایعات داخل وریدی؛
- کاتتریزاسیون قلب برای آنژیوگرافی کرونر؛
- مکمل های اکسیژن؛
- تهویه مکانیکی؛
- دستگاه های پشتیبانی گردش خون مکانیکی (MCS)؛
- داروهایی مانند وازوپرسورها برای انقباض رگهای خونی و افزایش فشار خون.
سایر درمان ها متمرکز بر پیشگیری یا درمان آسیب به سایر اندام ها هستند.
به عنوان مثال، تحقیقات نشان می دهد که آسیب حاد کلیه در ۱۳ الی ۲۸ درصد از افراد مبتلا به شوک قلبی رخ می دهد. این افراد ممکن است به درمان های دیگر مانند دیالیز یا جایگزینی مایعات نیاز داشته باشند.
حتی با پیشرفت های مدرن، عمل درمان هنوز هم برای بشر چالش برانگیز است.
پیشگیری
هیچ آزمایش غربالگری تضمینی برای شوک قلبی وجود ندارد. از آنجا که علت اصلی شوک قلبی، حمله قلبی است، هر کسی که علائم حمله قلبی را تجربه کند، باید فوراً به مراقبت های پزشکی مراجعه کند.
علاوه بر این، پایین آوردن خطر حمله قلبی و بیماری های قلبی میتواند به کاهش احتمال وقوع شوک قلبی کمک کند.
سازمان NHLBI اعمالی را توصیه می کند که افراد می توانند برای سلامتی قلبشان و کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی، در سبک زندگی خود را اعمال کنند. این موارد شامل:
- ترک سیگار، اگر فرد سیگاری است، یا اجتناب از دود دست دوم؛
- محدود کردن مصرف الکل؛
- رسیدن به وزن سالم یا حفظ یک محدوده وزنی مناسب؛
- حفظ فشار خون و سطح کلسترول سالم؛
- یافتن راه هایی برای کنترل استرس، مانند ذهن آگاهی، مراقبه یا تنفس عمیق؛
- ورزش منظم؛
- هر شب 7 تا 9 ساعت خوابیدن؛
- محدود کردن برخی از غذاها، مانند غذاهای سرشار از سدیم، چربی های اشباع شده و قندها.
هیچ تضمینی وجود ندارد که این عوامل از بروز هرگونه شوک قلبی جلوگیری کنند. زیرا بعضی موارد، مانند آسیب یا عوارض ناشی از جراحی نیز ممکن است منجر به بروز این مسئله شود. با این حال، کنترل عوامل رژیم غذایی و سبک زندگی که بر قلب تأثیر می گذارند میتواند خطر را تا حد ممکن کاهش دهد.
خلاصه مطلب
شوک کاردیوژنیک یک فوریت پزشکی است که زمانی اتفاق می افتد که قلب نتواند خون غنی از اکسیژن را به مغز و سایر اندام ها ارائه دهد. این بیماری معمولاً به دلیل حمله قلبی یا نارسایی قلبی رخ می دهد، اما همچنین می تواند به دلایل مختلف ناشی از سایر اتفاقات باشد.
درمان سریع شوک کاردیوژنیک برای داشتن بیشترین شانس زنده ماندن در فرد و جلوگیری از آسیب به اندام ها یا نارسایی اندام بسیار مهم است. حتی با درمان مناسب، خطر مرگ زیاد است.
هرکسی که ناگهان علائم شوک کاردیوژنیک یا حمله قلبی را نشان دهد، باید فوراً با خدمات فوریت های پزشکی تماس بگیرد.
