حتما تا به حال در مورد خواص فیبر و فواید آن بر روی دستگاه گوارش چیز های زیادی شنیده اید، اما آیا از نحوه عملکرد مواد فیبری و تاثیرات دقیق آن اطلاعی دارید؟ آیا رابطه آن با میکروبیوم روده را میدانید ؟ برای خواندن ادامه این مطلب با دکتر چک همراه باشید…
دانشمندانی که بر روی منابع فیبری مختلفی تحقیق می کردند نشان دادند کدام یک از مولکولهای فیبری بر روی باکتری های روده موش های آزمایشگاهی تاثیر مثبت دارد.
رژیم های غربی به طور معمول دارای چربی های اشباع شده، قند زیاد و فیبر کم هستند. شواهد زیادی وجود دارد مبنی بر اینکه چنین رژین غذایی با میکروبیوم های روده مان سازگاری ندارد.
این دسته از میکروب ها برای سلامتی ما بسیار مهم هستند. آنها به ما در هضم مواد غذایی کمک می کنند، برای سیستم ایمنی بدن ضروری هستند و ممکن است با جنبه های سلامتی گسترده تری مانند سلامت روانی و قلبی مرتبط باشند.
در اوایل سال جاری، مجله “اخبار پزشکی امروز” به سفارش سازمان بهداشت جهانی گزارش داد که خوردن بین 25 تا 29 گرم فیبر در هر روز با کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2، بیماری های قلبی، سکته مغزی و سرطان روده بزرگ ارتباط دارد.
پزشکان به بعضی از افراد توصیه می کنند که به دلیل شرایط خاص پزشکی مانند اختلال التهابی روده، رژیم های غذایی کم فیبر را مصرف کنند. اما اگر مشکل التهابی خاصی ندارید، استفاده از رژیم غذایی با فیبر بالا برای سلامتی روده تان بسیار مهم است.
کارشناسان تغذیه توصیه می کند که زنان بالغ در سنین 31 تا 50 سال در طول روز 25.2 گرم فیبر، و مردان بالغ در همان رده سنی 30.8 گرم فیبر مصرف کنند.
اما کدام منابع فیبر بهتر هستند و میکروبهای روده ما به کدام مولکولهای فیبری پاسخ بهتری می دهند؟
تیمی متکشل از محققان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن واقع در سنت لوئیس، با همراهی و همکاری محققان بین المللی، برای مدتی طولانی بر روی انواع مختلف فیبر ها و تاثیر آن ها بر روی میکروب های مفید روده آزمایشات زیادی را انجام دادند.
همه فیبرها تاثیرات یکسانی ندارند
دکتر جفری گوردون، استاد ارشد و مدیر مرکز خانواده ادیسون در علوم زیست شناسی و سیستم های ژنوم، توضیح می دهد: “به همه ما گفته شده که فیبر برای سلامتی مان مفید است.”
وی در ادامه گفت: ” در حقیقت فیبر مخلوط بسیار پیچیده ای از اجزای مختلف است. علاوه بر این فیبر های حاصل از گیاهان مختلف که به روش های مختلفی در طول تولید مواد غذایی پردازش می شوند، ترکیبات متفاوتی نسبت به هم دارند. به عنوان مثال فیبری که در دانه سویا وجود دارد همانند فیبر سویا چرخ کرده ای که از فروشگاه ها می خرید نیست. متأسفانه ما دانش دقیقی از این تفاوت ها و اهمیت بیولوژیکی آنها نداریم.”
دکتر گوردون و همکارانش برای آزمایش چگونگی تأثیر منابع مختلف فیبر بر فراوانی باکتریهای روده به سراغ موشها رفتند.
حیواناتی که در این مطالعه بر روی آن ها آزمایش شد در شرایط استریل پرورش داده شدند و میکروبیوم روده خود را نداشتند. در عوض به هر یک از آنها یک کپسول حاوی 20 گونه از باکتری روده Bacteroides که از روده یک انسان سالم گرفته شده بود دادند.
پس از آن هر موش به مدت 4 هفته رژیم غذایی خاصی را مصرف کرد که شامل یک غذای اصلی (مشترک برای همه) همراه با فیبر اضافه بود.
غذای اصلی ، حاوی مقادیر زیادی چربی های اشباع و مقادیر کمی میوه و سبزیجات بود. این تیم از این غذا به عنوان الگوی رژیم غذایی غربی استفاده کردند که به طور معمول چربی زیاد و فیبر کمی دارد. به هر کدام ازین موش ها فیبر های مختلفی داده شد.
این تیم 34 منبع مختلف فیبر از جمله پروتئین نخود، پوست مرکبات، ژله مرکبات، پوست گوجه فرنگی، فیبر پرتقال، فیبر سیب، فیبر پوسته جو دوسر، کاکائو، دانه چیا و سبوس برنج را آزمایش کردند. درمجموع این آزمایش منجر به شبیه سازی 144 نوع رژیم غذایی مختلف شد.
مقالات مرتبط رو هم مطالعه کنید :
خوردن ماهی و کاهش خطر ابتلا به سرطان روده
آیا نخوابیدن در شب و تغییر ساعت خواب تاثیری بر روی سلامت روده دارد؟
آنها سپس تجزیه و تحلیل کردند تا متوجه شوند که چگونه 20 گونه مختلف باکتریایی نسبت به فیبر های گوناگون واکنش نشان دادند. درمجموع 21 مورد از این ترکیبات دارای تأثیرات قابل توجهی بودند، نتیجه این تحقیقات به محققان این امکان را داد تا این گونه های باکتری را با عنوان “قابلیت برداشت مواد مغذی متمایز ” نام گذاری کنند.
نتیجه این تحقیقات نشان داد که فراوانی باکتری thetaiotaomicron در حضور ژله مرکبات و الیاف نخود فرنگی افزایش یافته، در حالی که سطح باکتری ovatus در حضور آب جوی غیر الکلی و سبوس جو افزایش یافته بود. سایر فیبر هایی که منجر به افزایش گونه های باکتری ها در این مطالعه شدند اینولین با وزن مولکولی بالا، مالتودکسترین مقاوم و پسیلیوم بودند.
محققان با مطالعه بیشتر فهمیدند که کدام کربوهیدراتهای فعال در آماده سازی فیبر مورد نظر برای افزایش گونه های مختلف باکتریایی نقش بیشتری دارند.
مایکل ال پاتود نویسنده اول این تحقیق توضیح می دهد: “آزمایشات ما نشان داد که در فیبر نخود ترکیبات مولکولی فعالی شامل نوعی پلی ساکارید به نام arabinan وجود دارد، در حالی که در ژله مرکبات که از پوست پرتقال درست می شود نوع دیگری پلی ساکارید به نام هموگالاکتورونان مسئول گسترش باکتریها بود.”
این تیم همچنین بررسی کردند که چگونه برخی از گونه های باکتری هنگام تعامل با منابع مختلف فیبر با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. آنها دریافتند که روابط سلسله مراتبی بین این گونه ها برای هر فیبر خاص وجود دارد.
این تیم توضیح می دهد: “یک میکروبیوم روده سالم انسان از تنوع میکروبی بسیار خوبی برخوردار است. برای کسانی که به دنبال توسعه داروهای مرتبط با عملکرد روده هستند، تعیین گونه های مختلف میکروبی کار سختی است.
دکتر جفری گوردون می گوید: ” مشخص کردن اینکه کدام یک از اجزای یک رژیم غذایی برای میکروب های روده مفید هستند خیلی مهم است چرا که به سلامتی افراد کمک می کند و از بروز بیماری های مختلف جلوگیری می کند.
