میلیت حاد شل یک نوع عارضه عصب شناختی است که خوشبختانه خیلی رایج نیست و بیشتر بر نخاع اثر گذاشته و باعث ضعف عضلانی می شود. معمولا نوزادان بیشتر از بزرگسالان تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرند.
طبق بررسی های صورت گرفته، بیش از نود درصد از مبتلایان به این عارضه را نوزادان تشکیل می دهند.
هنوز اطلاعات دقیقی درباره این عارضه در دست نیست اما سازمان ها همچنان در حال تحقیق و به دست آوردن اطلاعات هستند.
در این مقاله از سایت دکتر چک می خواهیم بیشتر درباره میلیت حاد شل، از جمله علائم و نشانه ها، دلایل ابتلا به آن، زمان مراجعه به پزشک و نحوه درمان این عارضه صحبت کنیم.
منظور از میلیت حاد شل چیست؟
میلیت حاد شل یک عارضه عصب شناختی خطرناک اما نادر است که باعث ضعیف شدن یک سری از ماهیچه های خاص و عدم رفلکس نشان دادن آن ها می شود. بیمار به صورت ناگهانی یک سری علائم را تجربه کرده و حتی نفس کشیدن هم تحت تاثیر قرار می گرد.
این بیماری باعث التهاب ماده خاکستری نخاع می شود. در مغز و نخاع ماده خاکستری وجود دارد.
این قسمت از مغز استخوان به فرد امکان انجام درست و بدون مشکل کارهای روزانه را می دهد. علاوه بر این، ماده خاکستری موجود در نخاع هم نقش خیلی مهمی در کنترل حرکات بدن دارد.
این را هم باید بدانید که این عارضه تقریبا یک بیماری جدید محسوب می شود و برای اولین بار در سال 2014 شناسایی شد. در گذشته هر کدام از بیمارانی که با یک سری علائم به پزشکان و مراکز درمانی مراجعه می کردند، تصور می کردند که بیمار به میلیت عرضی مبتلا شده است.
این عارضه چه علائم و نشانه هایی به همراه دارد؟
اگر هر کدام از این علائم را مشاهده کردید باید فورا و بدون فوت وقت به مراکز درمانی مراجعه کنید. شایع ترین علائم ناشی از عارضه میلیت حاد شل عبارت اند از:
- احساس ضعف ناگهانی در بازوها یا پا؛
- به طور ناگهانی عضلات دیگر واکنش نشان نمی دهند؛
- پلک ها افتاده یا به سختی می توانید چشم ها را تکان دهید؛
- یک قسمت از صورت می افتد؛
- به سختی می توانید غذا را قورت دهید؛
- حرف هایتان واضح نیست؛
- کمر درد، گردن درد و پا درد می گیرید.
حتی بدن بعضی از بیماران بی حس شده و احساس سوزن سوزن شدن می کنند و حتی نمی توانند ادرار کنند. البته این علائم خیلی رایج نیستند.
در موارد خیلی شدید هم بیمار مبتلا به این عارضه دچار نارسایی دستگاه تنفس شده و دمای بدن و میزان فشار خون مدام کم و زیاد می شود.
علائم نارسایی دستگاه تنفسی عبارت اند از:
- نفس نفس زدن؛
- خستگی مفرط و خواب آلودگی شدید؛
- بی قراری.
اگر هر کدام از این علائم را در نوزاد خود مشاهده کردید، فورا به مراکز درمانی بروید.
دلایل ابتلا
با این که پزشکان هنوز نمی دانند چه عاملی باعث ابتلا به میلیت حاد شل می شود اما سازمان های بهداشت بر این باور هستند که یک سری از ویروس ها از جمله انتروویروس در این بیماری نقش خیلی پر رنگی دارند.
جالب است بدانید که بیش از 90% از مبتلایان به میلیت حاد شل قبل از این که متوجه شوند به این عارضه مبتلا هستند، دچار عفونت ویروسی شده بودند.
انتروویروس ها گروهی از ویروس ها بوده که باعث بروز یک سری از بیماری هایی می شوند که معمولا خفیف هستند. البته انتروویروس ها عامل ابتلا به فلج اطفال هم هستند. انتروویروس D68 معمولا باعث ابتلای فرد به بیماری های تنفسی و گردش خون می شود.
درمان میلیت حاد شل و دوره بهبودی
هیچ راهی برای درمان قطعی میلیت حاد شل وجود ندارد اما با این حال، پزشک این روش ها را برای درمان بیماران توصیه می کند:
- مصرف داروهای کورتیکواستروئیدی؛
- تغییر پلاسما خون؛
- مصرف داروهای ضد ویروسی؛
- انجام روش گلوبولین ایمنی.
البته این را هم باید در نظر داشته باشید که هیچ کدام از این روش های درمان نمی توانند تاثیر قابل توجهی بر بهبود علائم داشته باشند.
این را هم باید در نظر داشته باشید که یک سری از کودکان هم وضعیت شان بهتر می شود اما ضعف عضلانی برطرف نمی شود.
درمان در بلند مدت
گزینه های توان بخشی فیزیکی در بلند مدت نتیجه های بهتری دارند. بعضی از بیماران هم مجبور می شوند عمل انتقال عصب را انجام داده تا آسیب های وارده به اعصاب برطرف شوند.
در دوران درمان هم فرد باید به طور منظم به پزشک متخصص، نورولوژیست، فیزیوتراپ، دکتر بیماری های عفونی و متخصص کار درمانی مراجعه کند.
تشخیص
پزشک به راحتی نمی تواند این عارضه را تشخیص دهد زیرا موارد ابتلا خیلی زیاد نیستند و شباهت زیادی با سایر بیماری های عصب شناختی مثل میلیت عرضی، سندرم گیلن باره و فلج اطفال دارد.
وقتی علائم گفته شده را مشاهده کردید و به برای تشخیص پیش پزشک رفتید، او درباره علائمی که مشاهده می کنید و تاریخچه ابتلا به بیماری یک سری سوال می پرسد و می خواهد که چندین آزمایش هم انجام دهید.
این آزمایش ها شامل موارد زیر می شود:
- تست عصب شناختی؛
- ام آر آی از نخاع و مغز به منظور بررسی تغییرات ایجاد شده در ماده خاکستری ستون فقرات. با انجام این آزمایش به صورت قطعی می توان ابتلا به میلیت حاد شل را تایید کرد؛
- انجام تست پونکسیون کمری برای بررسی مایع مغزی نخاعی تا اگر نشانه ای از التهاب وجود دارد، مشخص شود؛
- انجام تست هایی برای بررسی واکنش اعصاب؛
- انجام تست هایی برای بررسی واکنش عضلات مثل الکترومیوگرافی.
- احتمالا پزشک خودش معاینه جسمانی هم انجام می دهد.
پیشگیری از ابتلا به میلیت حاد شل
هیچ راه قطعی برای پیشگیری از ابتلا به این عارضه وجود ندارد اما با پیشگیری از ابتلا به عفونت های ویروسی می توانید خطر ابتلا به میلیت حاد شل را هم کم کنید.
توصیه می کنیم با رعایت این موارد از خودتان یا فرزندتان در برابر ابتلا به عفونت های ویروسی محافظت کنید:
- تا می توانید دست تان را با آب و صابون بشویید.
- با دست های کثیف به صورت تان دست نزنید.
- با افراد بیمار تماس نداشته باشید.
- سطوحی که زیاد به آن ها دست می زنید را به طور منظم تمیز کنید.
- وقتی کودک تان مریض است، اجازه ندهید از خانه بیرون برود.
چه فرقی بین میلیت حاد شل و سندرم گیلن باره وجود دارد؟
میلیت حاد شل و سندرم گیلن باره هر دو از عارضه های عصب شناختی نادر هستند که باعث ضعف عضلانی می شوند اما قطعا یک سری تفاوت هم با هم دارند.
در سندرم گیلن باره، سیستم ایمنی واکنش نشان داده و عصب های ترجیحی آسیب می بینند. عصب های ترجیحی مسئول اتصال سیستم عصبی مرکزی (مغز و ستون فقرات) به اندام ها و ارگان های پایین بدن هستند. میلیت حاد شل بر ماده خاکستری نخاع اثر می گذارد.
ضعف عضلانی در این سندرم معمولا از انگشتان پا و پاها شروع شده و به قسمت های دیگر بدن می رسد اما ضعف عضلانی در میلیت حاد شل هم ممکن است از پاها شروع شود هم از بازوها.
تفاوت دیگری که وجود دارد: سندرم گیلن باره معمولا بزرگسالان با بیش از 40 سال سن را هدف قرار می دهد اما میلیت حاد شل معمولا در نوزادان دیده می شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر هر کدام از علائم گفته شده را مشاهده کردید، باید فورا به مراکز درمانی بروید زیرا این علائم خیلی زود ناپدید شده و آن موقع هم پزشک نمی تواند به طور دقیق بیماری را تشخیص دهد.
حتی ممکن است لازم شود بیمار بستری شود. پس دست دست نکنید!
چشم انداز مبتلایان به میلیت حاد شل
هنوز مطالعات زیادی در این زمینه انجام نشده است تا وضعیت این بیماران در آینده را مشخص کند اما معمولا اکثر مبتلایان با فیزیوتراپی و به مرور زمان حال شان بهتر می شود.
کمتر از ده درصد از مبتلایان به میلیت حاد شل به طور کلی خوب می شوند. البته شواهد نشان می دهند که کودکان مبتلا احتمالا بعد از گذشت یک سال تا حدودی حال شان بهتر می شود اما باز هم ضعف عضلانی از بین نمی رود.
خلاصه ای بر میلیت حاد شل
میلیت حاد شل یک عارضه خطرناک اما نادر عصب شناختی است که عمدتا در کودکان دیده می شود.
پزشکان دلیل اصلی ابتلا به آن را نمی داند اما بعضی شواهد نشان می دهند که انتروویروس ها در این بین نقش پررنگی دارند.
میلیت حاد شل درمان قطعی ندارد و پزشکان با چندین روش سعی می کنند حال بیماران را بهتر کنند اما فایده چندان زیادی ندارد.
منابع:
clevelandclinic ، mayoclinic ، medicalnewstoday
