کوتاهی قد یک واژه عمومی است که به افرادی اطلاق می شود که قدشان در مقایسه با افراد هم سن خود کمتر باشد. این شرایط برای بزرگسالان هم پیش می آید؛ اما معمولا برای کودکان استفاده می شود.

ممکن است بعضی از افراد از دوستان خود قد کوتاه تر بوده؛ اما مشکلی نداشته باشند؛ در صورتی که قد والدینشان از اندازه میانگین قد آن ها کمتر باشند. فراموش نکنید که عوامل ژنتیکی نقش بسیار مهمی دارند.

البته علت کوتاهی قد گاهی اوقات مشکلات پزشکی است و بیشتر فرزندان با درمان های مناسب می توانند رشد خوبی داشته باشند. این عارضه در بعضی دیگر از افراد ممکن است دائمی باشد.

ارزیابی قد افراد به جمعیتی که فرد در آن به دنیا آمده است بستگی دارد و اندازه دقیق در میان کشورها و چارت رشدی آن ها متفاوت است.

علت کوتاهی قد

سه دلیل اصلی برای کوتاهی قد وجود دارد که شامل تاخیر در رشد اصلی، عوامل ژنتیکی و بیماری می باشد.

تاخیر در رشد اصلی

روند رشد بعضی از کودکان در مقایسه با بقیه کمتر است. این کودکان نسبت به سن شان کوتاه تر هستند و اغلب دیر وارد دوران بلوغ می شوند؛ البته روند رشد این کودکان بعد از توقف رشد دوستان شان ادامه خواهد داشت.

حتما بخوانید: غذای کودک در حال رشد چه غذاهایی باید باشد تا به رشدش کمک کند؟

عوامل ژنتیکی

در صورتی که قد والدین کودک کوتاه باشد، احتمال کوتاه قد بودن کودک هم وجود دارد.

اگر هیچ دلیل پزشکی برای کوتاه قد بودن والدین کودک وجود نداشته باشد، کوتاهی قد کودک شان کاملا بدون مشکل خواهد بود.

درمان کوتاهی قد

بیماری

ابتلا به برخی از بیماری ها باعث کوتاه شدن غیرعادی قد می شود که این بیماری ها به دسته های زیر تقسیم می شوند:

بیماری های غدد درون ریز:

بیماری غدد درون ریز در تولید هورمون و قد تاثیر می گذارد. این بیماری ها عبارتند از:

  • ناکارآمدی هورمون رشد (GHD)؛
  • هیپوتیروئید (کم کاری تیروئید)؛
  • بیماری کوشینگ.
بیماری های مزمن:

برخی از بیماری های مزمن باعث کوتاهی قد کودک شده و در سلامت عمومی کودک تاثیر می گذارد که برخی از آن ها شامل موارد زیر می شوند:

  • بیماری قلبی؛
  • آسم؛
  • بیماری التهاب روده (IBD)؛
  • دیابت؛
  • مشکلات کلیوی؛
  • کم خونی داسی شکل؛
  • آرتروز روماتیسمی در نوجوانی (JIA).

شرایط ژنتیکی

شرایط ژنتیکی که در قد کودک تاثیر می گذارند؛ شامل: سندروم داون، سندرم ترنر و سندرم ویلیام است.

بیماری استخوان و اسکلتی

این بیماری ها از جمله: نرمی استخوان و آکندروپلازی در رشد استخوان ها تاثیر گذاشته و قد را کوتاه می کنند.

علاوه بر این، مشکلات دوران بارداری و کمبود مواد مغذی هم در رشد قد کودک تاثیر می گذارند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

تنها پزشک می تواند تشخیص دهد که کوتاهی قد فرزندتان به دلایل پزشکی مربوط می شود. اگر به علت مشکلات پزشکی باشد، درمان آن پروسه ای زمانبر است. از این رو مهم است که به طور مرتب چک آپ دهید.

می توانید قد و سلامت عمومی کودک تان را در خانه هم ارزیابی کنید. برخی از سئوالاتی که می توانید درباره کودکتان از خود بپرسید؛ شامل سوالات زیر می باشد:

  • آیا کودک من نسبت به هم کلاسی ها و هم سن های خود کوتاه قدتر است؟
  • آیا روند رشد کودکم نزولی شده است؟
  • آیا همچنان لباس های پارسال هنوز اندازه اوست؟
  • آیا او دائما از این شرایط ناراحت است؟

با آماده کردن جواب برای این سئوالات در تشخیص علت می توانید به پزشک کمک کنید.

چرا قد رشد نمی کند؟

کوتاهی قد چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک ابتدا قد، وزن و طول پاهای کودک را اندازه می گیرد و سئوالاتی درباره سابقه پزشکی در خانواده و مربوط به خود کودک می پرسد که شامل این سئوالات می شود:

  • میانگین قد نسل های گذشته و فعلی تان چقدر است؟
  • آیا سابقه ابتلا به بیماری دارید؟
  • بلوغ والدین از چه زمانی آغاز شده است؟
  • تولد کودک تان چگونه بوده است؟
  • آیا الگویی در رشد کودک تان وجود دارد؟
  • رژیم غذایی معمول کودک تان چیست؟
  • آیا علائم دیگری وجود دارد؟

در صورتی که پزشک علت کوتاهی قد را عوامل پزشکی تشخیص دهد، آزمایش های زیر را تجویز می کند:

  • آزمایش اشعه ایکس از میزان رشد پلاک ها در دست چپ، برای بررسی هماهنگ بودن رشد کودک با سن او؛
  • تصویر برداری برای تشخیص ناکارآمدی هورمون رشد؛
  • آزمایش شمارش کامل خون برای بررسی هر گونه بیماری خونی؛
  • بررسی DNA برای تشخیص سندرم ترنر در دخترها و سایر بیماری های ژنتیکی؛
  • آزمایش خون برای بررسی مشکلات تیروئیدی، کبدی، کلیوی و سایر مشکلات؛
  • اسکن تصویری برای بررسی احتمال تومور.

روش های درمان کوتاهی قد

با توجه به دلیلی که باعث کوتاهی قد شده است، درمان های متفاوتی هم وجود دارد.

حتما بخوانید: سندرم تونل کارپال و 9 داروی خانگی برای درمان و تسکین درد ناشی از آن

با کمک جایگزینی هورمون تیروئید می توان کم کاری این غده را جبران کرد. تزریق هورمون رشد می تواند ناکار آمدی هورمون رشد و سایر شرایط، مثل: سندرم ترنر و مشکل مزمن کلیه را جبران کند.

کودکانی که به طور طبیعی کوتاه قد هستند را با هیچ روشی نمی توان درمان کرد!

تاثیر طولانی مدت کوتاهی قد

افرادی که به طور طبیعی قدی کوتاه دارند و علت آن بیماری یا مشکلات پزشکی نیست، زندگی عادی و بدون مشکلی خواهند داشت.

کودکانی که دچار مشکلات GHD و سایر مشکلات هورمونی هستند، به طور کلی به قدی متوسط یا مشابه قد والدین خود می رسند؛ البته اگر قبل از دوران بلوغ درمان شوند.

اما کودکانی که مشکلات اسکلتی یا ژنتیکی دارند، تا آخر عمر قدی کوتاه خواهند داشت.

منبع: healthline