پارگی رحم ، پاره شدن ناگهانی رحم است که باعث می شود تا جنین در اواخر بارداری یا انجام زایمان به درون حفره شکمی لیز بخورد.
افراد کمی به این حالت دچار می شوند (کمتر از 1 درصد خانم های باردار) و عواقب خطرناکی را تجربه میکنند. با وجود این که این عارضه برای همه اتفاق نمی افتد، پارگی یا سوراخی کوچک در رحم، در دوران بارداری یا زایمان، کافی است تا جان مادر و جنین را به خطر بیندازد.
اگر در حین زایمان، پارگی رحم اتفاق بیفتد، پزشک باید سریعا اقدام کند و از این رو احتمال زنده ماندن جنین بیشتر خواهد شد.
به خواندن این مقاله ادامه دهید تا درباره دلایل، خطرات، علائم و نشانه های پارگی رحم و نحوه پیشگیری از این عارضه، اطلاعات به دست آورید…
چه دلایلی باعث پارگی رحم می شوند؟
معمولا در حین زایمان، پارگی در قسمت زخم بهبود یافته اتفاق می افتاد و زخم آن قسمت باز می شود.
خانم هایی به این عارضه دچار می شوند که بعد سزارین، زایمان طبیعی انجام دهند. ممکن است زیاد شدن فشار در کانال تولد رخ دهد؛ زیرا در هنگام زایمان جنین از این کانال عبور می کند.
حتما بخوانید: 3 ماه اول بارداری ؛ 14 توصیه مهم که در این دوران باید انجام دهید
زمانی که فشار وارده زیاد شود، باعث می شود، به بافت زخم که از جراحی قبلی باقی مانده و خوب شده است، فشار وارد کند و منجر به پارگی درون رحم شود و همین باعث خونریزی زیاد، فشرده سازی بند ناف و آسیب دیدن جفت می شود.
عواملی که خطر پارگی رحم را بیشتر می کنند
- عمل سرازین در گذشته؛
- عمل طبیعی بعد از سزارین؛
- جراحی فیبروز که با نام «میومکتومی» هم شناخته می شود؛
- جراحی ترمیم رحم (خارج کردن قسمتی از رحم، خارج کردن دیواره رحم یا ترمیم رحمی که به شدت آسیب دیده است)؛
- بیشتر بودن شاخص بودن (BMI) از 30؛
- القاء زایمان به صورت پزشکی.
زمانی که رحم پاره می شود، سلامت جنین به خطر می افتد. به محض این که پزشک تشخیص داد که رحم مادر پاره شده، سریعا باید با عمل سزارین بچه را از رحم خارج کرد.
علائم و نشانه های پارگی رحم در هنگام بارداری یا زایمان چیست؟
پاره شدن رحم ممکن است که کامل یا ناقص باشد: در پارگی ناقص، پریتونیوم که در زیر رحم قرار دارد، هیچ صدمه ای نمی بیند؛ اما در پارگی کامل رحم، تمام محتویات رحم خارج می شوند. شدت علائم و نشانه هایی که مادر مشاهده می کند به نوع و مدت پارگی بستگی دارد.
علائم و نشانه های پارگی رحم در هنگام بارداری یا زایمان شامل موارد زیر می شود:
- افزایش ضربان قلب؛
- کاهش فشار خون؛
- درد شدید شکمی؛
- خونریزی شدید واژن؛
- احساس درد شدید در هنگام انقباضات؛
- بازگشت سر بچه به داخل کانال تولد؛
- متورم شدن قسمت زیر استخوان شرمگاهی؛
- درد ناگهانی در قسمت بافت قبلی رحم؛
- ضربان قلب غیرعادی کشنده؛
- شکست روند طبیعی زایمان.
در صورتی که هر کدام از این علائم را مشاهده کردید، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
چگونه می توان پاره شدن رحم را تشخیص داد؟
بیشتر علائمی که در بالا توضیح دادیم تنها به پارگی رحم مربوط نمی شوند و همین امر باعث می شود که تشخیص این عارضه سخت شود. تنها بعد از «لاپارتومی» می توان علت را تشخیص داد.
در جراحی لاپارتومی، دیواره شکمی را باز می کنند. معمولا اگر پزشک علائمی را مبنی بر استرس کشنده، مشاهده کند و شک کند که رحم پاره شده است، سریعا لاپارتومی انجام می دهد.
حتما بخوانید: علت درد و فشار واژن در بارداری چیست؟ آیا درمان می شود؟
با توجه به افزایش غیر طبیعی ضربان و کم شدن حرکات بیوفیزیکی، می توان استرس کشنده را تشخیص داد. بعضی از پزشک ها این حالت را با کمک دستگاه فشار درون رحمی، تشخیص می دهند. با وجود این، باز هم توصیه می کنند که زایمان سریعا انجام شود تا از بروز عواقب بعدی جلوگیری گردد.
در هنگام بارداری یا زایمان، چگونه پارگی رحم را درمان می کنند؟
زمانی که پزشک تشخیص دهد رحم مادر پاره شده است، زایمان به صورت سزارین انجام می شود. اگر هر گونه نشانه ای مبنی بر استرس کشنده دیده شود؛ مثل: افزایش غیر طبیعی ضربان قلب و کم شدن حرکات جنین، عمل سزارین را توصیه می کند.
در صورت نیاز، مواد مایع و خون به مادر تزریق می شود. در حین زایمان، مشخص می شود که رحم مادر پاره شده و باید با عمل جراحی ترمیم شود. اگر مادر دچار خونریزی کشنده شود، پزشک «هیسترکتومی (خارج کردن رحم)» را توصیه می کند.
در این شرایط، پزشک نوزاد را به قسمت مراقبت از کودکان بر اساس وضعیت خاص، منتقل می کند و مادر هم تحت عمل جراحی قرار می گیرد تا رحم او را ترمیم یا به طور کلی خارج کنند.
آیا در دوران بارداری می توان از پارگی رحم جلوگیری کرد؟
در حقیقت این پارگی در هنگام عمل سزارین برنامه ریزی شده، رخ می دهد. اگر مادر باید زایمان طبیعی انجام دهد، نمی توان از این عارضه جلوگیری کرد.
در قسمت بعد به چندین سئوال متداول جواب داده ایم…
پرسش و سئوال های متداول
1. آیا در طول بارداری می توان پارگی رحم را پیش بینی کرد؟
در دوره های آخر بارداری، زمانی که برای اندازه گیری ضخامت رحم آزمایش فراصوت یا ام آر آی انجام می دهید، پزشک بررسی می کند که جای زخم تا چه اندازه تحمل فشار را دارد. البته باید بگوییم که عموما برای بررسی حالت های غیر عادی این آزمایش ها انجام می شود؛ مثل: وارونه بودن جفت.
برای بررسی یا پیش بینی احتمالی پاره شدن رحم از این آزمایش ها نمی توان استفاده کرد.
2. آیا پارگی رحم به مادر و جنین آسیبی وارد می کند؟
اگر پارگی رحم را به موقع درمان کنند، مادر هیچ آسیبی نمی بیند؛ اما احتمالا عواقب شدیدی را، مثل: محروم شدن جنین از اکسیژن، به همراه خواهد داشت. این احتمال در عمل سزارین خطر کمتری دارد.
3. آیا امکان بارداری بعد از این پارگی وجود دارد؟
بله، احتمال بارداری وجود دارد؛ اما بارداری خطر پارگی دوباره رحم را بیشتر می کند و امکان بارداری با آسیب های زیادی همراه است. البته پزشک توصیه می کند که اگر سابقه پارگی رحم را در آخرین بارداری خود داشته اید، بعد از عمل سزارین، حتما زایمان طبیعی انجام دهید.
4. باز کردن رحم چیست؟
باز کردن رحم نوعی پارگی ناکامل است که در آن دیواره رحم به اندازه ای نازک می شود که می توان جنین را از داخل ماهیچه های نازک رحم مشاهده کرد.
حتما بخوانید: مصرف الکل در بارداری تا چه اندازه خطرناک است؟
زمانی مادر به این حالت دچار می شود که پوشش دیواره رحم، به نام «پریمتریوم» آسیب ندیده باشد؛ اما لایه های داخلی («میومتریوم» و «اندومتریوم») پاره شده باشند.
معمولا به دلیل استرس، این عارضه به پارگی رحم ختم می شود. با این شرایط، خطر پارگی رحم در بارداری های مرتب زیاد می شود. در این حالت پزشکان توصیه می کنند که بستن لوله های رحمی انجام شود تا از بروز عواقب پارگی رحم جلوگیری گردد.
اگر پزشک باور دارد که پارگی رحم در زایمان طبیعی، مشکلی ایجاد نمی کند، انجام آن ایرادی ندارد. در این باره با پزشک خود مشورت کنید و تمام اطلاعات ضروری خود، از قبیل: سابقه پزشکی با جزییات یا زایمان ها و جراحی های اخیر خود را در اختیار او قرار دهید. بهتر است که به پزشکان با تجربه و آموزش دیده مراجعه کنید تا شانس یک بارداری موفقیت آمیز را به دست آورید.
منبع: momjunction
