سندرم رامسی هانت که به آن هرپس زوستر اوتیکوس هم می گویند، زمانی فرد را هدف قرار می دهد که ویروس واریسلا زوستر (زونا) مجددا فعال شده و در سراسر اعصاب صورت در نزدیکی گوش داخلی شروع به پخش شدن کند.
در ابتلا به آبله مرغان و زونا هم همین ویروس دخیل است. راهکارهایی که برای درمان این سندرم وجود دارند شامل مصرف داروهای ضد ویروس و کورتیکواستروئیدها می شود.
در این مقاله از سایت دکتر چک تمام اطلاعاتی که درباره سندرم رامسی هانت و ویروس واریسلا زوستر نیاز دارید را در اختیارتان قرار می دهیم. علاوه بر این، به روش های درمان و پیشگیری، دلایل ابتلا و نشانه ها نیز می پردازیم.
سندرم رامسی هانت چیست؟
از همین ابتدا باید بگوییم که سندرم رامسی هانت خودش از پیامدهای ورود ویروس واریسلا زوستر به بدن است. این ویروس باعث بروز یک سری از عفونت ها از جمله آبله مرغان و زونا می شود.
به سندرم رامسی هانت، هرپس زوستر اوتیکوس و سندرم رامسی هانت نوع 2 هم می گویند.
اگر در دوران کودکی آبله مرغان گرفته باشید، ویروسی که عامل آن بوده است، یعنی واریسلا زوستر تا چندین سال در اعصاب باقی مانده و غیرفعال است. زمانی که این ویروس دوباره در اعصاب صورت فعال شده و شروع به کار کند، می گویند فرد به سندرم رامسی هانت مبتلا شده است.
در نتیجه ابتلا به این سندرم، اعصاب صورت فلج شده و فرد مجبور به تحمل گوش دردهای خیلی شدید است. علاوه بر این، این سندرم با ایجاد راش در صورت، گوش یا دهان نیز همراه است.
این سندرم چه افرادی را هدف قرار می دهد؟
هر فردی که به آبله مرغان یا زونا مبتلا شده باشد از دست این سندرم و ویروس در امان نخواهد بود. معمولا بیشتر شاهد این هستیم که افراد با 60 سال سن یا بیشتر به این سندرم مبتلا می شوند.
با این که خیلی کم دیده می شود نوزادان و کودکان هم به این سندرم مبتلا شوند اما در چندین کودک سه ساله این سندرم مشاهده شده است.
افرادی که دچار نقص سیستم ایمنی هستند، بیشتر در معرض ابتلا قرار داشته و معمولا علائم شدیدتری را مشاهده می کنند. حتی احتمال بهبودی در آن ها نیز کم تر است.
دلایل ابتلا به این سندرم
همان طور که در قسمت بالا هم اشاره کردیم، افرادی که به آبله مرغان یا زونا مبتلا شده باشند، ممکن است به این سندرم هم مبتلا شوند زیرا ویروس واریسلا زوستر از بدن خارج نشده و می تواند تا چندین سال به صورت غیرفعال به بقای خود ادامه دهد.
گاهی اوقات، این ویروس بعد از چند سال دوباره فعال شده و فرد به بیماری زونا مبتلا می شود و جوش هایی ایجاد می شوند که حسابی درد دارند.
سندرم رامسی هانت چه علائمی دارد؟
علائم و نشانه های این سندرم عبارت اند از:
- متوجه نشدن مزه غذاها یا تغییر در احساس مزه ها؛
- بروز راش های قرمز بر روی زبان، سقف دهان، گوش داخلی یا بیرونی و پرده گوش که با درد همراه هستند؛
- سرگیجه؛
- بیمار به سختی می تواند یکی از چشم هایش را ببندد؛
- گوش دردهای مستمر؛
- ضعیف شدن صورت در سمتی که گوش آسیب دیده است؛
- کم شدن شنوایی در گوش آسیب دیده؛
- وز وز کردن گوش؛
- حالت های چهره تغییر می کنند؛
- خشک شدن چشم ها و دهان؛
- اضطراب اجتماعی که دلیل آن طبیعی نبودن صورت است؛
- افتادگی صورت.
از آن جایی که سندرم رامسی هانت معمولا اعصاب یک طرف صورت را درگیر می کند، علائم این بیماری را معمولا فقط در یک طرف صورت مشاهده می کنید.
آیا سندرم رامسی هانت مسری است؟
خیر، این سندرم مسری نیست اما اگر به این بیماری مبتلا می شوید، به این معنی است که ویروس واریسلا زوستر در داخل بدن تان وجود دارد.
اگر فرد دیگری به موادی که از جوش های فرد بیمار خارج می شوند دست بزند، اگر این فرد تاکنون آبله مرغان نگرفته باشد یا واکسن آبله مرغان زده باشد، احتمالا آبله مرغان می گیرد.
با توجه به این که افرادی که سیستم ایمنی بدن شان ضعیف است بیشتر در خطر هستند، بهتر است تا زمان از بین رفتن کامل جوش ها با دیگران در ارتباط نباشید.
توصیه می کنیم ارتباط خود را در این مدت با این افراد قطع کنید:
- افرادی که تاکنون آبله مرغان نگرفته اند یا واکسن آبله مرغان زده اند؛
- افرادی که سیستم ایمنی بدن شان ضعیف است؛
- کودکان تازه متولد شده؛
- خانم های باردار.
چگونه این سندرم را تشخیص می دهند؟
پزشک با معاینه فیزیکی می تواند این عارضه را تشخیص دهد. وی درباره تاریخچه پزشکی و علائمی که مشاهده کرده اید سوال می پرسد.
از آن جایی که تمام علائم این بیماری به یک باره و همزمان دیده نمی شوند، تشخیص آن سخت می شود. در این شرایط پزشک از بیمار می خواهد یک سری آزمایش انجام دهد.
از بزاق، خون یا مایع این جوش ها نمونه برداری می شود. پاتولوژیست نمونه را با هدف مشاهده ویروس واریسلا زوستر زیر میکروسکوپ بررسی می کند.
با این که ضروری نیست اما احتمالا پزشک بخواهد آزمایش ام آر آی هم انجام دهید. هدف از این آزمایش این است که مطمئن شوند علائمی که مشاهده می کنید به بیماری ها یا اختلالات دیگر مربوط نیستند.
روش درمان سندرم رامسی هانت یا هرپس زوستر اوتیکوس
برای درمان این سندرم باید چندین دارو مصرف کرد. پزشک این داروها را برای بیمار تجویز می کند:
- داروهای ضدویروس به منظور درمان عفونت یا کاهش علائم که شامل اسیکلوویر یا والاسیکلوویر می شود.
- داروهای کورتیکواستروئیدی به منظور کاهش التهاب اعصاب، مانند پردنیزولون.
- داروهای مسکن به منظور کاهش درد.
- چندین داروی دیگر به منظور تسکین سرگیجه.
- داروهای ضدتشنج مانند کاربامازپین.
راهکار طبیعی که برای درمان این سندرم وجود دارند، استفاده از کمپرس سرد به منظور کاهش درد است. می توانید از چشم بند هم استفاده کنید.
اگر نمی توانید چشم ها را ببندید، احتمالا به خاطر التهاب اعصاب قرنیه آسیب دیده اند. در این شرایط باید اشک مصنوعی یا روان کننده های چشم استفاده شود تا چشم خشک نشود.
اگر صورت به طور کامل فلج شده باشد، پزشک روش جراحی را انتخاب می کند. بیمار با انجام جراحی از شر فشاری که روی صورتش است خلاص می شود.
مدت زمان بهبودی
شدت فلج صورت عامل تعیین کننده در مدت زمان بهبودی است. اگر آسیب زیادی به اعصاب وارد نشده باشد، علائم بعد از گذشت چند هفته تا چند ماه برطرف می شوند. اما نباید فراموش کنید که یک سال زمان می برد تا کامل اوضاع مرتب شود.
در صورتی که اعصاب صورت آسیب بیشتری دیده باشند، شانس ریکاوری خیلی کم تر می شود. با این که مصرف داروهای ضدویروس تاثیر زیادی دارد اما شانس ریکاوری در صورتی بیشتر می شود که بلافاصله بعد از مشاهده علائم و حداکثر تا سه روز برای درمان اقدام کنید.
حدود 70 درصد از بیماران مبتلا به سندرم رامسی هانت بعد از درمان تقریبا حالشان خوب می شود. البته این را هم نباید فراموش کنید که حتی گاهی اوقات با وجود اقدام برای درمان فوری، باز هم صورت به طور کلی فلج شده یا بیمار شنوایی اش را از دست می دهد.
آیا امکان بازگشت دوباره سندرم وجود دارد؟
با این که خیلی کم پیش می آید اما احتمالا ابتلای دوباره به این سندرم وجود دارد. علت آن هم این است که ویروس واریسلا زوستر تا آخر عمر در اعصاب به بقای خودش ادامه می دهد.
ابتلا به این سندرم چه عواقب احتمالی در بر دارد؟
اگر بلافاصله بعد از شروع علائم برای درمان اقدام شود، بیمار با عواقب و پیامدهای زیادی دست و پنجه نرم نخواهد کرد. البته حتی بعضی از بیماران با وجود درمان فوری باز هم شنوایی شان را از دست می دهند.
تاخیر در درمان به منزله فلج شدن کامل صورت و نداشتن کنترل بر حرکات صورت مثل پلک زدن است. حتی بعضی از بیماران به سختی می توانند چشم هایشان را ببندند و در این شرایط، قرنیه آسیب دیده و به طبع آن فرد با چشم درد و مشکلات بینانی مواجه می شود.
بعضی از بیماران تا مدت ها و حتی بعد از ناپدید شدن علائم هم درد دارند. در این شرایط ویروس به اعصاب دیگر، مثل مغز و نخاع رسیده و باعث بروز سردرگمی، بی حالی، کمر درد، ضعف بازوها و پاها و سردرد می شود. در این شرایط، بیمار باید آزمایش نمونه برداری پونکسیون کمری را انجام داده تا قسمت های آسیب دیده دستگاه عصبی مشخص شوند.
آیا راهی برای پیشگیری وجود دارد؟
امروزه معمولا کودکان در برابر آبله مرغان واکسینه می شوند و به طبع آن، احتمال ورود ویروس آبله مرغان به بدن خیلی کم می شود.
به افرادی که 50 سال یا بیشتر سن دارند نیز توصیه می شود واکسن زونا بزنند تا احتمال ابتلا به سندرم رامسی هانت کم تر شود.
