بورسیت ها کیسه های حاوی مایع سینو ویال هستند که در اطراف استخوان ها، تاندون ها، مفاصل و عضلات وجود دارند که در صورت ملتهب شدن آن ها، فرد به «بورسیت» مبتلا می شود.
اطلاعاتی درباره بورسیت
بورسیت یک بیماری دردناک نسبتا شایعی است که بیشتر افراد معمولا سعی می کنند آن را به صورت خانگی درمان کنند و فقط در مواقع اورژانسی و حاد به پزشک مراجعه می کنند.
در بدن انسان بیش از 150 کیسه بورس وجود دارد که در اطراف مفاصل، استخوان ها، تاندون ها و عضلات قرار گرفته اند و به روان شدن و حرکت آسان مفاصل و استخوان ها کمک می کنند. این کیسه ها حاوی سلول های سینو ویال هستند.
این سلول ها نوعی ماده روان کننده ترشح می کنند که باعث کاهش میزان اصطکاک بین مفاصل می شود و به آسان تر حرکت کردن آن ها کمک می کند.
در صورتی که فرد دچار بورسیت یا التهاب کیسه های بورس شود، نمی تواند به راحتی حرکت کند و در صورت حرکت یا فشار، احساس درد می کند.
عواملی مثل: کار کردن زیاد، آسیب دیدگی های شدید و گاهی عفونت ناشی از نقرس یا آرتریت روماتوئید ممکن است باعث التهاب بورس ها شوند. آرنج تنیس بازان (بورسیت آرنج، در اثر بازی مداوم تنیس) نیز یکی از انواع این بیماری می باشد.
انواع بورسیت
افراد مبتلا به این بیماری، در محل التهاب احساس درد و ناراحتی می کنند. هر کدام از بورس ها در بدن، امکان آسیب دیدگی دارند؛ اما احتمال ایجاد آن در برخی از نقاط بدن بیشتر است. مثل:
- آرنج؛
- مچ پاها؛
- زانو؛
- باسن (عضلات سرینی)؛۰
- لگن؛
- ران.
اگر بورسیت در ناحیه زانو ایجاد شود، اصطلاحا به آن «زانوی روحانی یا زانوی خدمتکاران» می گویند؛ اما اگر در آرنج رخ دهد، اصطلاحا به آن «آرنج تنیس بازان» گفته می شود.
علائم
فردی که دچار بورسیت شده ممکن است یک یا چند تا از علائم زیر را مشاهده کند:
- احساس درد، وقتی که با حرکت کردن و فشار آوردن بیشتر شود؛
- تورم؛
- عدم توانایی در حرکت کردن.
حتما بخوانید: بیماری آرتروز چیست؟ برای درمان آرتروز چه باید کرد؟
اگر بورسیت در اثر عفونت ایجاد شود، به آن «بورسیت سپتیک» می گویند. چنین بیمارانی ممکن است دچار علائم زیر را هم شوند:
- قرمز شدن ناحیه آسیب دیده؛
- گرم شدن ناحیه آسیب دیده.
دلایل ایجاد
عواملی مثل: ضربه خوردن، عفونت یا مشکلات قبلی، ممکن است باعث بروز بورسیت شوند.
ضربه
ضربه خوردن و آسیب دیدن باعث تحریک شدن بافت داخلی کیسه های بورس می شود. طبق نظر پزشکان، بورسیت ناشی از ضربه و جراحت، معمولا مدتی طول می کشد تا علائم خود را نشان می دهد.
در صورتی که مفاصل، تاندون ها و ماهیچه های اطراف بورس های آسیب دیده معمولا بیش از حد استفاده شوند یا انجام حرکات زیاد و مداوم ممکن است باعث بروز چنین آسیب هایی شود.
آرنج تنیس بازان
بورسیت یکی از مشکلات شایع بین بازیکنان تنیس و گلف بازان است. خم شدن مدوام آرنج و زانو باعث بروز آسیب و التهاب بورس ها می شود.
- زانوی خدمتکاران: زانو زدن های مکرر باعث التهاب و تورم بورس ها در ناحیه زانو می شود.
- شانه ها: بالا انداختن مدوام شانه ها یا بالا بردن سر و گردن منجر به بورسیت شانه می شود.
- مچ پا: راه رفتن بیش از حد یا پوشیدن کفش های غیر استاندارد، باعث آسیب مچ پا می شود. این مشکل معمولا در بین اسکیت بازان و ورزش کاران دیده می شود.
- باسن: نشستن طولانی مدت و مداوم روی یک سطح سفت و سخت به مرور زمان باعث بروز بورسیت در این ناحیه می شود. این مورد در بین دوچرخه سواران بیشتر دیده می شود.
- لگن: دوندگان و ورزش کاران رشته دو و میدانی معمولا دچار بورسیت ناحیه ران و لگن، می شوند.
- ران: کشیده شدن عضلات ران و پاها ممکن است منجر به بورسیت ناحیه ران، شود.
عفونت
عفونت هایی که منجر به این بیماری می شوند، معمولا در کیسه های بورس نزدیک پوست به وجود می آیند. مثلا: بورسیت آرنج، زیرا ایجاد خراش روی پوست فرصت خوبی برای ورود باکتری ها به بدن و ایجاد عفونت است.
افراد سالم کمتر دچار چنین عفونت هایی می شوند؛ اما افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند؛ مثل افراد دیابتی، مبتلایان به ایدز و اچ آی وی، بیماران سرطانی که شیمی درمانی می کنند. همچنین افرادی که استروئید و الکل مصرف می کنند، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت و التهاب بورس ها قرار دارند.
بیماران خاص
افرادی که بیماری خاصی مثل: نقرس، آرتریت روماتوئید و اسکلرودرمی دارند، کریستال هایی در داخل کیسه های بورس آن ها تشکیل می شود که بورس را تحریک کرده و منجر به التهاب و تورم آن می شود.
تشخیص
برای تشخیص این بیماری، پزشک ابتدا ناحیه آسیب دیده را معاینه می کند و سپس سوالاتی را در مورد فعالیت های فیزیکی از فرد بیمار می پرسد.
اگر دمای بدن بیمار بیش از حد زیاد باشد یا تب کند، ممکن است پزشک مقداری از مایع اطراف بورس در ناحیه آسیب دیده را برای انجام آزمایش خارج و سپس آن را از نظر میزان عفونت و یا کریستال های داخلش آزمایش کند.
حتما بخوانید: ترک پوستی دست، پا و لب – علت و راه های درمان خانگی
در موارد شدید تر و زمانی که روش های گفته شده نتیجه ای ندهند، پزشک آزمایشات بیشتری را تجویز می کند تا از بروز خطرات دیگر، جلوگیری کند. آزمایشاتی مثل:
- عکس رادیولوژی، برای بررسی وضعیت استخوان ها و شکستگی ها.
- آزمایش خون، برای بررسی آرتریت و روماتوئید.
- سی تی اسکن یا MRI، برای تشخیص پاره شدگی تاندون ها.
درمان بیماری بورسیت
درمان بورسیت به شدت علائم آن بستگی دارد.
درمان خانگی بورسیت آرنج
در بیشتر مواقع می توان بورسیت را در خانه، با مشورت دکتر داروساز و انجام چند تکنیک خانگی درمان کرد. در اینجا برخی از این روش ها اشاره شده است:
محافظت از ناحیه آسیب دیده
قرار دادن یک بالشتک در ناحیه آسیب دیده، از اتصال و تماس بورس های ملتهب جلوگیری می کند و درد را کاهش می دهد.
استراحت کردن
سعی کنید تا حد امکان از حرکت دادن مفاصل آسیب دیده خود داری کنید. در بیشتر موارد بورسیت با استراحت کردن بهبود می یابد.
کمپرس یخ
بسته های یخ را درون یک حوله بگذارید و آن را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید. این کار به کمتر شدن درد و التهاب کمک می کند.
البته می توانید از بسته های سبزی منجمد شده، نیز استفاده کنید. توجه کنید که یخ نباید مستقیما روی پوست تان قرار بگیرد!
بالا نگه داشتن ناحیه آسیب دیده
مثلا اگر زانو یا آرنج تان دچار التهاب بورس شده، آن قسمت را کمی بالا تر نگه دارید. این کار باعث می شود تا خون کمتری در آن ناحیه جمع شود و التهاب آن کاهش یابد.
مصرف مسکن
مصرف دارو های مسکن مثل قرص ایبو پروفن به کاهش درد و التهاب کمک می کند. این قرص معمولا بدون نسخه پزشک هم به فروش می رسند.
درمان پزشکی
در مواقعی که علائم بیمار شدید تر و دردناک تر باشد، از درمان های پزشکی استفاده می کنند.
استروئید ها
گاهی پزشک برای کاهش التهابات، استروئید را به ناحیه آسیب دیده تزریق می کند. استروئید ها باعث مسدود شدن پروستاگلاندین می شوند.
پروستاگلاندین نوعی ماده شیمیایی در بدن است که باعث بروز التهاب می شود. البته نباید در مصرف استروئید ها زیاده روی کرد؛ زیرا با گذشت زمان، باعث افزایش فشار خون و بروز عفونت می شود.
آنتی بیوتیک ها
در صورتی که دچار عفونت باکتریایی شوی، پزشک برای تان آنتی بیوتیک تجویز می کند. این دارو ها را معمولا به صورت خوراکی و قرص مصرف می کنند، اما اگر عفونت شدید باشد به صورت داخل وریدی تزریق می کنند.
التهاب بورس معمولا با روش های گفته شده درمان می شود؛ اما گاهی اوقات، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
بسیاری از افراد سعی می کنند تا این بیماری را به صورت خانگی درمان کنند؛ اما اگر علائم بیماری تان شدید و خطرناک باشد، باید حتما به پزشک مراجعه کنید. این علائم عبارتند از:
- درد مفاصل که مانع از حرکت کردن شود؛
- دردی که بیش از دو هفته ادامه داشته باشد؛
- احساس تیر کشیدن و یا سوزن سوزن شدن ناحیه خاصی از بدن؛
- تورم زیاد، کبودی و قرمز شدن ناحیه آسیب دیده؛
- تب
بورسیت سپتیک نیز ممکن است چنین علائمی داشته باشد که در این صورت حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
پیشگیری
با رعایت نکات زیر می توانید تا حد زیادی از بروز بورسیت جلوگیری کنید.
- محافظت کردن از ناحیه آسیب دیده
اگر زیاد و مکررا زانو می زنید، از پد یا بالشتک مخصوص زانو استفاده کنید. پد یا بالشتک آرنج نیز برای بازیکنان گلف و تنیس مناسب است. دوندگان و یا کسانی که زیاد پیاده روی می کنند، باید کفش های مناسب و استانداردی بپوشند.
حتما بخوانید: بیماری پوستی اگزما چیست؟ چه علائمی دارد و چگونه درمان می شود؟
- در بین انجام کارها، استراحت کنید یا یک وقفه کوتاهی ایجاد کنید
سعی کنید به طور منظم برنامه ای برای استراحت تان تنظیم کنید. همچنین بهتر است حرکات مخصوص نقاط مختلف بدن و ورزش های سبک را نیز انجام دهید.
- وزن تان را متعادل نگه دارید
اضافه وزن و چاقی باعث می شود تا به مفاصل تان فشار زیادی وارد شده و در نتیجه منجر به التهاب بورس ها شود.
- گرم کردن و نرمش کردن قبل از ورزش
بهتر است همیشه قبل از ورزش، 10 تا 15 دقیقه نرمش کنید تا عضلات تان گرم شود. مثلا: آهسته دویدن، راه رفتن و دوچرخه سواری.
- عضلات تان را قوی تر کنید
داشتن عضلات قوی به محافظت از بورس ها کمک می کند. تقویت عضلات در ناحیه های حاوی بورس، مخصوصا در اطراف مفصل ها، از صدمات و ضربه های ناگهانی جلوگیری کرده و باعث افزایش مقاومت بورس ها می شود.
البته توجه کنید که تمرینات و ورزش های تقویت کننده عضلات را باید حتما بعد از بهبودی بورسیت انجام دهید.
تهیه شده توسط تیم ترجمه دکترچک
