وقتی کودکان به چپ چشمی دچار می شوند، هر کدام از چشمان شان یک سمت را نگاه می کنند. طبیعی است که بسیاری از کودکان سه تا چهار ماه این مشکل را داشته باشند؛ اما مشکل بعضی از آنها جدی تر است. با این وصف، چگونه باید چپ چشمی در کودکان را تشخیص دهیم و علت های آن را بدانیم؟ در این مقاله از دکتر چک، انواع چپ چشمی، دلایل آن، نشانه ها و راه های درمان آن را بررسی می کنیم.
نشانه ها و علائم چپ چشمی در کودکان
بسیار طبیعی است که خیلی از کودکان در ماه های اول زندگی شان این مشکل شوند؛ چرا که آنها در این زمان، در حال یادگیری هستند. با وجود این، تا سه چهار ماهگی یاد می گیرند که روی یک خط متمرکز شوند و مستقیم نگاه کنند.
علائم این عارضه عبارت اند از:
- چشم شان به داخل می چرخد.
- چشم شان به سمت بیرون می چرخد.
- چشم شان چپ می شود.
- یک چشم شان بسته می شود.
- هر چشم شان به یک سمتی نگاه می کند.
- برای نگاه کردن به اشیا، سرشان را می چرخانند یا کج می کنند.
دوبینی یک مشکل مشابه با چپ چشمی است؛ اما کودکان نمی توانند با آن کنار بیایند. اگر فکر می کنید که کودک شما دچار این مشکل شده است، به پزشک مراجعه کنید.
آیا این عارضه در کودکان عادی است؟
چپ چشمی می تواند در هر سنی اتفاق بیفتد؛ اما در دوران نوزادی و کودکی شایع تر است.
چرا کودکان دچار این عارضه می شوند؟
دلیل ابتدایی چپ چشمی مشکل عضلات چشم است. این مسئله به خاطر یک یا چند دلیل زیر اتفاق می افتد:
– ماهیچه های آسیب دیده در چشم ها: هر چشم شش ماهیچه دارد که با کمک آنها حرکت خود را کنترل می کند. همه این دوازده ماهیچه در هر دو چشم باید هماهنگ با یکدیگر کار کنند تا در یک زمان روی یک شیء تمرکز کنند. اما بعضی وقت ها ماهیچه ها خوب کار نمی کنند؛ به همین دلیل، یک چشم به سمت دیگری می چرخد.
حتما بخوانید: علت خشکی پوست نوزاد و راهکار های خانگی درمان آن
– عصب های آسیب دیده یا ناقص: سه عصب جمجمه در کنترل ماهیچه های چشم تاثیر می گذارند. آسیب یا نقص در هر کدام از این ماهیچه ها ممکن است به چپ چشمی منجر شود.
– مشکلات عصبی: اگر مغز در کنترل عصب ها و ماهیچه های خود مشکل داشته باشد، چپ چشمی اتفاق می افتد.
عوامل خطرناک در زیاد شدن مدت چپ چشمی در کودکان
- وراثت ممکن است در بروز این مشکل تأثیر داشته باشد. کودکانی که در میان اعضای خانواده خود کسانی را دارند که به چپ چشمی مبتلا هستند، بیشتر از دیگران در معرض این مشکل قرار دارند؛
- مصرف داروهای خاص مثل: داروهای هیدروسفالی یا فلج مغزی خطر این عارضه را بیشتر می کند؛
- آسیب به چشم یا اطراف آن؛
- کودکانی که زود به دنیا می آیند؛ (به احتمال بیشتری با مشکل چپ چشمی مواجه خواهند شد)
- مصرف بعضی از داروها در دوران بارداری منجر به این عارضه در کودک می شود. برای مثال، مصرف آسپرین با دوز بالا در دوران بارداری باعث افزایش ابتلا به چپ چشمی نوزاد می شود؛
- سیگار کشیدن در دوران بارداری احتمالاَ باعث چپ چشمی در نوزادان می شود.
تشخیص چپ چشمی
اگر کودک شما کمتر از سه ماه دارد، پزشک باید صبر کند تا او چهار ماهه شود و بعد روی او آزمایش انجام دهد. اگر علائم تا این مشکل او از سه تا چهار ماهگی بیشتر شد، پزشک باید این آزمایش ها را انجام دهد:
۱. آزمایش Hirschberg که یک آزمایش ساده و سریع است و برای مشخص کردن این مشکل در کودکان طراحی شده است.
در این آزمایش نور کمی به چشمان کودکان تابیده می شود. پزشک انعکاس نور را روی مردمک هر چشم می بیند. اگر کودک چپ چشم نباشد، نور در هر دو چشمش به یک نقطه مشابه می رسد. اما اگر چشمان کودک تا به تا باشد، جای انعکاس نور در هر دو چشم یکسان نخواهد بود.
۲. پزشک یک چشم کودک را می بندد و کودک باید با چشم دیگر روی یک شیء، مثل: یک اسباب بازی رنگی تمرکز کند. اگر چشم مستقیماَ به شیء نگاه نکند و به داخل، بیرون، بالا یا پاین جسم بچرخد، او دچار چپ چشمی است.
در صورت نیاز، آزمایش های بیشتری از او گرفته می شود. با یک متخصص کودک مشورت کنید تا این عارضه چشمی کودک شما را درمان کند.
درمان این مشکل در کودکان
چپ چشمی که در سه تا چهار ماهگی رخ می دهد، باید درمان شود تا از مشکلات چشم در آینده پیش گیری گردد.
- چشمی که سالم است را با یک چشم بند برای چند ساعت در روز در طول طی چند هفته یا چند ماه ببندید تا مغز مجبور شود از چشم آسیب دیده استفاده کند. این کار به کنترل ماهیچه های چشم و ثابت شدن دید طبیعی چشم کمک می کند.
- در بعضی از کودکان، چپ چشمی با استفاده از لنزهای مناسب درمان می شود.
- اگر روش های دیگر وضعیت چشم را بهتر نکرد، باید عمل جراحی انجام گیرد. عمل جراحی می تواند روی ماهیچه های چشم تأثیر مستقیم بگذارد و آنها را درمان کند.
- در صورتی که عصب های آسیب دیده باعث چپ چشمی کودکان شده باشند، هم به عمل جراحی نیاز است.
پیش بینی چپ چشمی
اگر می بینید که کودک تان دچار این مشکل شده، بهتر است خیلی زود به دنبال درمان آن باشید. چون اگر این مشکل درمان نشود، باعث ایجاد مشکلات بعدی می شود که عبارتند از:
تاربینی: تاربینی باعث می شود دید کودک شما در یک یا هر دو چشم کم شود و حساسیت این چشم ها کاهش یابد. اگر چپ چشمی هر چه زودتر درمان شود، این مسئله خیلی زود برطرف می شود.
حتما بخوانید: علت خروپف کردن نوزاد چیست و کی خطرناک است؟
Impaired stereopsis: زمانی که هر دو چشم به یک شیء نگاه می کنند، در مغز یک عمقی از تصویر آن شیء شکل می گیرد. در صورتی که چپ چشمی درمان نشود، میزان عمق دید در مغز کمتر می شود و کودک به مشکلات دید بیشتری دچار می گردد.
در موارد کمی، این عارضه برای مدتی طولانی باعث مشکلاتی مثل آب مروارید، کوری تدریجی و شکل گیری تومور چشم، عصب یا مغز می شود.
انواع چپ چشمی
در اثر این مشکل، چشم ها به
۱. داخل؛
۲. بیرون؛
۳. بالا؛
۴. پایین چشم حرکت می کنند.
حرکت مردمک چشم از شایع ترین انواع چپ چشمی در میان کودکان است. این نوع از چپ چشمی خود انواع کمی دارد:
۱. چپ چشمی در دوران کودکی
این مشکل با وراثت رابطه مستقیمی دارد و معمولاَ تا سن شش ماهگی ادامه پیدا می کند.
اگر چه در بسیاری از کودکان سالم هم دیده می شود، در میان کودکانی که به هیدرو سفالی و فلج مغزی مبتلا هستند، هم زیاد دیده می شود. این نوع به معنی تابه تایی کامل چشم نیست. در این عارضه، فاصله بین دو چشم کودک زیاد است و پوست اضافی بین دو چشم شان شکل می گیرد.
هر چه کودک بزرگتر می شود، دیدش بهتر می شود و حالت صورتش بهتر شکل می گیرد.
2. اسکروتومی تطبیقی
این مشکل در بیشتر مواقع تا دو تا سه ماهگی درمان می شود و بیشتر در میان کودکانی شایع است که دوربین هستند و اشیای نزدیک را به راحتی نمی بینند.
در این نوع اختلال، چشم های کودک در زمان نگاه کردن به اشیای نزدیک چپ می شود.
این نوع از چپ چشمی براساس بعضی از ویژگی های پزشکی به موارد زیر تقسیم می شوند:
- این مشکل ادامه دارد یا بینابین است و به تداوم آن بستگی دارد.
- فرد یک طرف را نگاه می کند و هر دو چشم همزمان به یک چیز نگاه نمی کنند.
- نگاه فرد متناوب می شود.
سوالات پرتکرار
۱. آیا چپ چشمی کودک من بیشتر می شود؟
اگر این عارضه بعد از چهار ماهگی ادامه پیدا کند، احتمال دارد که بیشتر شود و باید درمان دارویی صورت گیرد. برای درمان حتما به پزشک مراجعه کنید.
۲. آیا چپ چشمی باعث تأخیر در رشد کودک می شود؟
مطالعات نشان داده است که این بیماری می تواند در نشستن، چهار دست و پا رفتن، ایستادن و راه رفتن کودک مشکلاتی را به وجود آورد.
حتما بخوانید: تکان دادن سر نوزاد به چه معناست و او از شما چه میخواهد؟
هر چقدر که کودک بزرگتر شود، چپ چشمی او روی اعتماد به نفس اش تأثیر بیشتری می گذارد. اگر سریع این مشکل را درمان کنید، چپ چشمی کودک به خوبی بهبود می یابد و این مشکل خود به خود حل می شود.
