معمولا نوزادان موقع بازی یا به عنوان بخشی از فرآیند برقراری ارتباط، سرشان را تکان می دهند. حتی کودکان بزرگ تر با تکان دادن سرشان سعی می کنند تا جواب سئوالی را بدهند یا اینکه با اطرافیان شان ارتباط برقرار کنند. با وجود اینکه این کار پدیده ای عادی است، گاهی اوقات تکان دادن سر نوزاد می تواند اختلالات عصب شناختی یا مربوط به رشد را نشان دهد.

چه دلایل طبیعی برای تکان دادن سر نوزاد وجود دارد؟

اگر دیدید که کودک تان هنگام سر تکان دادن سالم و سر حال است، پس جای نگرانی نیست. در این قسمت به چندین دلیل معمول برای تکان دادن سر کودک اشاره می کنیم:

ارتقاء مهارت های حرکتی

زمانی که ماهیچه های گردن نوزادتان رشد می کنند، او سعی می کند تا توانایی بالا نگه داشتن و حرکت دادن سرش را امتحان کند که بخشی از فرآیند یک رشد طبیعی است. معمولا در پایان ماه اول، کودکان شروع به تکان دادن سرشان می کنند. قبل از دو ماهگی وقتی روی شکم خوابیده اند، می توانند سرشان را بلند کنند. اوایل به دلیل این که ماهچه های کنترل کننده سر در حال رشد هستند، این حرکات نامنظم است.

آرام کردن خودشان

علت تکان دادن سر نوزاد به طرفین در خواب به قصد آرام کردن خودشان است. احتمالا نوزادان برای آرام کردن خودشان سرشان را به طرفین تکان می دهند که روش طبیعی برای خوابیدن  است. اگر توجه کنید متوجه می شوید که نوزاد کوچک تان قبل از خواب این کار را انجام می دهد.

هنگام شیر خوردن

در هنگام شیر خوردن هم نوزادان سرشان را تکان می دهند تا سرشان محکم روی پستان قرار بگیرند؛ این اولین حرکت سر است که آن ها انجام می دهند.

تکان خوردن سر کودک

در هنگام شیر خوردن هم این کار را به علت خوشحالی و هیجان شان انجام می دهند. درست است که نوزاد می تواند سرش را به طرفین تکان دهد و از سرش حمایت کند، تا سه ماهگی باید هنگام شیر خوردن حواس تان به سرشان باشد.

هنگام بازی و عمل متقابل

یکی دیگر از مواقعی که کودکان در ماه های اول سرشان را تکان می دهند و یک موقعیت عادی محسوب می شود، برای نشان دادن عکس العمل است. اگر توجه کنید می بینید که این تکان ها هنگام خوشحالی آن ها بیشتر می شود.

حتما بخوانید: علت آبریزش چشم کودکان چیست؟ چگونه درمان می شود؟

برقراری ارتباط

نوزادان با تکان دادن سرشان سعی می کنند تا بدون کلام با بقیه ارتباط برقرار کنند. همین طور که سن شان بیشتر می شود، در کنار سر تکان دادن، صداهایی هم تولید می کنند تا احساسات شان را نشان دهند یا اینکه چیزی درخواست می کنند.

چه دلایل غیر طبیعی برای تکان دادن سر نوزادان وجود دارد؟

در صورتی که تکان دادن سر با علائم و نشانه های جسمانی و رفتاری دیگری همراه باشد، به علت مشکلات مربوط به رشد یا بیماری های خاص پزشکی است؛ مانند:

عفونت گوش یا تجمع مواد مایع در گوش میانی

زمانی که گوش عفونت می کند یا این که مواد مایع در گوش میانی نوزاد جمع می شوند، باعث درد یا ناراحتی آن ها می شود که اغلب با تب، گریه کردن و دیگر نشانه های بیماری همراه است. یکی دیگر از نشانه های عفونت گوش میانی نوزاد ، فشار دادن گوش، همراه با تکان دادن سرشان است.

اختلال طیف اوتیسم

نوزادانی که اوتیسم دارند، سرشان را بی اختیار تکان می دهند. حرکت سرشان مشابه با زمانی است که فرد آهنگ گوش می دهد و سرش را تکان می دهد. kdc اغلب با این اختلال همراه است. در این صورت باید ویژگی های رفتاری همراه با آن را هم بررسی کنید:

  • پاسخ ندادن به صدا؛
  • عکس العمل نشان ندادن در هنگام صدا زدن اسمش؛
  • لبخند نزدن یا برقرار نکردن ارتباط چشمی.

تشخیص زود هنگام اوتیسم در نوزادان به بهبود کیفیت زندگی شان کمک می کند؛ زیرا هر چه زودتر تحت درمان قرار بگیرند، استرس والدینشان هم کمتر می شود.

صرع میوکلونیک آستاتیک

تکان دادن یا گرفتگی میوکلونیک سر در هنگام بیماری صرع در نوزاد دیده می شود که به خاطر اختلالات جدی عصب شناختی است.

لرزش چشم

لرزش چشم نوعی اختلال است که نوزاد به سرعت سرش را همراه با حرکات سریع چشمی تکان می دهند که به آن «نیستاگموس» می گویند. گاهی اوقات هم سرشان را در حالت غیرعادی نگه می دارند. لرزش چشم اغلب بین چهار ماهگی تا یک سالگی دیده می شود و بعدها بهبود می یابد.

تکان های دائمی سر در هنگام خواب

این که نوزاد در هنگام خواب سرش را به طور دائم تکان دهد، نشانه اختلال حرکتی (RMD) است. اختلال حرکتی نوعی اختلال عصب شناختی با حرکات سریع ماهیچه های بزرگ قبل یا در حین خواب است که به طور ویژه در نوزادان دیده می شود.

کودک

در این اختلال علاوه بر اینکه نوزاد سر و گردنش را تکان می دهد و علائم زیر هم مشاهده می شوند:

  • حرکت سر مشابه با زمانی که فرد آهنگ گوش می دهد و سرش را تکان می دهد؛
  • تکان دادن بدن؛
  • گردش سر.

احتمالا این نوع اختلال نوعی بیماری ژنتیکی است؛ زیرا اغلب در خانواده ها و در میان دوقلوها دیده می شود. اگر احتمال می دهید که نوزادتان به این نوع اختلال مبتلا شده، به مراکز درمانی مراجعه کنید.

حتما بخوانید: 12 علت کمبود وزن نوزاد و راه های پیشگیری از آن

چه زمانی باید به مراکز درمانی مراجعه کنیم؟

در صورتی که هر کدام از شرایط زیر را همراه با تکان دادن سر مشاهده کردید، به مراکز درمانی مراجعه کنید:

  • عکس العمل ضعیف نشان دادن به والدین و اطرافیان؛
  • حرکات چشمی غیر عادی؛
  • حرکت سر (مشابه زمانی که فرد آهنگ گوش می دهد و سرش را تکان می دهد) باعث ریزش موها یا آسیب دیدگی شود؛
  • زیاد شدن تکان های سر در هنگام اضطراب؛
  • سعی کند به خودش آسیب بزند؛
  • تاخیر در رشد؛
  • واکنش نشان ندادن به صداها؛
  • تکان دادن سر بعد از دو سالگی.

چگونه می توان مانع تکان دادن سر نوزاد شد؟

مهمترین علت تکان خوردن سر نوزاد را در قسمت بالا خدمتتان توضیح دادیم. گاهی اوقات تکان دادن سر باعث سرگیجه و گم کردن جهت در نوزادان می شود و نتیجه آن هم، افتادن روی زمین است. همین طور احتمال برخورد با تخت خواب، میز یا دیوار را هم افزایش می دهد.

می توانید راهکارهای زیر را انجام دهید تا مانع از تکان دادن سر در نوزاد خود شوید:

  • اگر نوزادتان قبل از خواب سرش را تکان دهد، سعی کنید قبل از خواب راه دیگری برای آرام کردنش پیدا کنید.
  • اگر این تکان ناشی از استرس یا آشفتگی باشد، بهتر است که فضای اتاق را آرام کنید.
  • ماساژ دادن کودک به او آرامش می دهد.
  • اگر متوجه شدید که کودک سرش را به نشانه عصبانیت تکان می دهد، هرگز به خواسته هایش توجه نکنید! اگر به رفتارش توجه کنید او رفتارش را بدتر می کند.

معمولا تکان دادن سر در کودکان مرحله مهمی از رشد طبیعی آن ها محسوب می شود؛ اما اگر این حرکات بسیار زیاد یا بسیار کم شود، نشانه بروز مشکلات جدی است.

اگر به این تکان ها شک دارید، بهتر است تشخیص را برعهده پزشک بگذارید. از حرکات کودکتان عکس بگیرید و به پزشک نشان دهید.

 

منبع: momjunction