علت خروپف کردن نوزاد چیست و کی خطرناک است؟

خروپف کردن یکی از مشکلات عادی و رایجی است که بسیاری از مردم با آن مواجه می شوند. خروپف کردن در حقیقت نفس کشیدن با سر و صداست که صدایی مانند خرخر کردن ایجاد می کند. اما حتی کودکان و نوزادان هم ممکن است خروپف کنند. به راستی خروپف کردن نوزاد چه دلیلی دارد؟

در این مقاله از دکتر چک درباره دلایل احتمالی خروپف کردن نوزادان، خرخر کردن معمول و راهکارهای مقابله با آن اطلاعاتی در اختیارتان قرار خواهیم داد.

آیا خروپف کردن و خرخر کردن کودکان عادی است؟

بله، خروپف کردن و خرخر کردن در بیشتر کودکان، از جمله نوزادان تازه متولد شده امری عادی است. از هر 10 کودک، 1 نفر تقریبا هر شب خروپف می کند.

زمانی که مجرای هوایی در دهان مسدود یا تنگ شود باعث می شود که هوایی استنشاقی بافت های گلو را به لرزش درآورده و خروپف ایجاد کند.

ماهیچه های کودک، از جمله ماهیچه های گردن، در طول شب آرام هستند و فشار وارد شدن به دیواره عقبی مجراهای هوایی باعث خروپف کردن آن ها می شود؛ البته این فرایند خیلی هم ساده نیست.

آکادمی بیماری های کودکان در آمریکا به والدین توصیه کرده است که مراقب الگو خروپف کردن نوزادشان باشند؛ زیرا گاهی اوقات این کار برای تشخیص و تجزیه مشکلات اساسی سلامت ضروری است؛ البته در صورتی که مشکلی وجود داشته باشد.

نکته: یکی دیگر از صداهایی که نوزاد از خود تولید می کند، خرخر کردن است که دلیل آن هم مسدود شدن مجراهای هوایی است که نوزاد را اذیت می کند. خرخر کردن مکمل خروپف کردن است.

خروپف کردن و خرخر کردن کودکان چه دلایلی دارد؟

تعداد دفعات و احتمال خروپف کردن و خرخر کردن نوزاد با بزرگ شدن او از بین می رود. با وجود این، این وضعیت ممکن است به خاطر شرایط غیرعادی خاص و نشانه ای مبنی بر انجام فوریت های پزشکی باشند.

بعضی از دلایل آن شامل موارد زیر می شود:

مسدود شدن مجراهای بینی

از آن جایی که نوزادان هنوز نمی توانند موکوس را از بینی شان خارج کنند، مسدود شدگی مجراهای بینی در میان آن ها امری رایج است. به دلیل شرایط غیر عادی ساختاری بدن آن ها، هم مجراهای بینی مسدود می شوند. گاهی اوقات این شرایط ممکن است در نوزادان کمتر دیده شود؛ اما در عین حال خطری جدی تلقی می شود؛ مثل «آترزی کوآن».

حتما بخوانید: تکان دادن سر نوزاد به چه معناست و او از شما چه میخواهد؟

آترزی کوآن یک شرایط موروثی است که در آن ساختارهای استخوانی یا غضروفی باعث مسدود شدن مجرای بینی می شود که در نتیجه آن، جریان هوا در بینی پراکنده می شود و خروپف در نوزاد را ایجاد می کند.

همین طور، یک حالت دیگر هم وجود دارد که به آن «انحراف تیغه بینی» می گویند که در این حالت، یکی از مجراهای بینی صاف است، در حالی که مجرا دیگر انحراف دارد و باعث باریک شدن یکی از مجراها می شود و در نهایت خروپف کردن و خرخر کردن را به همراه خواهد داشت.

علائم: در صورتی که مجرای بینی کودک تان مسدود شده باشد، نمی تواند به راحتی نفس بکشد و همیشه آبریزش بینی دارد و وقتی که بینی اش گرفته باشد، راهی جز نفس کشیدن از دهان ندارد.

درمان: برای درمان این عارضه می توان عمل جراحی انجام داد. به این صورت که پزشک با جراحی ساختار استخوانی که مجرای بینی را مسدود کرده، خارج می کند.

در صورتی که استخوان را نتوان خارج کرد، سوراخی درون آن ایجاد می کنند و با قرار دادن استنت از رشد مجدد آن جلوگیری می کنند.

همین طور با عمل جراحی انحراف نوک بینی را نیز درمان کرده و مجراهای هوایی بینی را به راحتی صاف می کنند. وقتی که موکوس مسیر بینی را مسدود می کند، پزشک با کمک پمپ بینی می تواند آن را خارج سازد.

سرما خوردگی و بیرون آمدن آب از دهان

سرما خوردگی باعث تجمع موکوس در مجرا بینی، گرفتگی و مسدود شدن بینی شده و نتیجه آن خروپف کردن نوزاد مخصوصا در خواب می شود.

همچنین، چون بزاق تولیدی کودکانی که در حال دندان درآوردن هستند، بسیار زیاد است، هنگامی که روی کمرشان خوابیده اند، به حفره بینی شان چکه می کند و باعث خروپف کردن شان می شود.

علائم: اگر کودکتان سرما خورده باشد، نشانه های دیگر سرما خوردگی، مثل: آبریزش بینی و احتمالا تب خفیف هم دارد. اگر این علائم به علت دندان در آوردنش باشد، آب زیادی هم از دهانش بیرون می آید.

درمان: با توصیه پزشک از پمپ های ساده بینی و محلول آب نمک برای درمان گرفتگی بینی نوزاد استفاده کنید.

آسم و آلرژی

علاوه بر موارد ذکر شده در بالا، آسم و آلرژی هم می توانند باعث تحریک خروپف و خرخر کردن شوند؛ اگرچه که این دو مورد تنها نشانه های ابتلا به آسم نیستند.

آسم ارتباط مستقیم با آلرژی های تنفسی دارد؛ در نتیجه، آلرژی هایی که باعث تحریک آسم می شوند، خروپف ایجاد می کنند.

علائم: در صورتی که علت خروپف کردن ابتلا به آسم باشد، کودک علائم دیگر این بیماری مثل: تنگی نفس و خستگی سریع در هنگام بازی کردن را هم از خود بروز خواهد داد.

درمان: آسم هیچ راه درمان قطعی ندارد؛ اما پس از مصرف داروهای تنفسی به راحتی قابل کنترل است.

بزرگ شدن لوزه ها یا آدنوئید

عفونت کردن آدنوئید یا لوزه ها بر مجراهای هوایی فشار وارد می کند، این عفونت باعث آپنه خواب می شود.

آدنوئید و لوزه ها هر دو بخشی از سیستم لنفاوی هستند؛ سیستم لنفاوی نقش مهمی در محافظت از سیستم تنفسی در برابر عفونت ها برعهده دارد؛ اما خودش در برابر عفونت ها بی دفاع است.

آدنوئید یا لوزه های عفونت کرده، بزرگ می شوند و مجراهای باریک بینی را مسدود می کنند و باعث خروپف و خرخر کردن می شوند.

علائم: لوزه هایی که اندازه شان بزرگ شده است، می توانند به راحتی در قسمت جانبی گلو، داخل دهان کودک قرار بگیرند.

آدنوئید را از داخل دهان نمی توان تشخیص داد و بزرگ شدن آن را با علائمی مثل: تنفس مزمن از راه دهان، باز بودن فک و به سختی نفس کشیدن از راه بینی، تشخیص می دهند. با کمک آزمایش اشعه ایکس می توان آدنوئید بزرگ شده را مشاهده کرد.

درمان: عفونت آدنوئید و لوزه ها را با مصرف داروهای آنتی بیوتیک می توان درمان کرد؛ اما زمانی که عفونت جدی باشد، با کمک عمل جراحی باید بافت را از بدن خارج کرد.

آپنه خواب مسدود کننده

آپنه خواب مسدود کننده پیشروترین دلیل خروپف کردن نوزادان در هنگام خواب است. وقتی که تمام یا بخشی از مجراهای هوایی کودک مسدود شود، بخش جلویی مجرای هوایی به بخش پشتی فشار وارد می کند؛ در نتیجه، نوزاد به آپنه خواب مسدود کننده مبتلا می شود. در این صورت وقتی که هوا از مجرای هوایی رد می شود، بافت های گردن را به لرزه درآورده و باعث خروپف می شود.

اغلب، تجمع موکوس در مجراهای هوایی کودک یا وجود مشکلات دیگر، مثل آدنوئید یا لوزه های بزرگ شده باعث آپنه خواب می شوند.

علائم: یکی از علائم آپنه خواب، خروپف کردن های روزانه است.

در این حالت کودک شب ها حداقل یک بار از خواب بیدار می شود، با دهان باز نفس می کشد و احساس خفگی می کند. گاهی اوقات آپنه خواب با خروپف کردن همراه است.

در طول روز هم کودک به شدت خواب آلود به نظر می رسد، حتی هیچ علامت دیگری که نشانه بیماری باشد از خود بروز نمی دهد.

درمان: از آن جایی که مغز کودکان در حال رشد است، حتی برای چندین ثانیه هم نمی تواند کمبود اکسیژن را تحمل کند؛ بنابراین، درمان این عارضه به مراقبت های فوری پزشکی نیاز دارد.

حتما بخوانید: علت آبریزش چشم کودکان چیست؟ چگونه درمان می شود؟

وقتی که به مراکز درمانی مراجعه کنید، پزشک دلایل اساسی آپنه خواب (مسدود شدگی، موکوس و دیگر نشانه ها) را تشخیص می دهد و سپس روش درمانی را توصیه می کند.

تنها در چندین حالت است که پزشک عمل جراحی را توصیه می کند. در مورد این عارضه، معمولا خروپف کردن بدون هیچ روش درمانی برطرف می شود.

اختلالات ژنتیکی، عصبی و عضلانی

احتمال دارد که کودک به دلیل وضعیت ضعیف ماهیچه و ویژگی های صورت اش که ناشی از اختلالات ژنتیکی است، شروع به خروپف کردن کند؛ مثل: مبتلایان به سندرم داون.

بروز این وضعیت باعث بزرگ شدن زبان، صاف شدن بینی و کوچک شدن فک می شود که همگی در تنگ کردن مجراهای هوایی نقش دارند.

بعضی از اختلالات عصبی و عضلانی، مثل: دیستروفی عضلانی یا فلج مغزی باعث شل شدن ماهیچه های زبان شده و درنتیجه، باعث می شود که زبان به عقب دهان برود و مجرای هوایی را مسدود کند.

علائم: احتمالا کودک علائم دیگری از این اختلالات ژنتیکی، عصبی و عضلانی را از خود بروز خواهد داد؛ زیرا خروپف کردن به تنهایی، خود یک علامت پیشرو برای این اختلالات به شمار نمی رود.

درمان: معمولا هیچ راهی برای درمان این اختلالات وجود ندارد؛ اما والدین با آموزش دیدن می توانند علائم آن را کنترل کنند.

پزشک به طور موثر می تواند هر کدام از این شرایط را تشخیص دهد. به محض این که دوره درمانی نوزادتان شروع شد، باید دارو را سر وقت به او دهید.

اما گاهی اوقات صدایی که مشابه خروپف کردن است، ممکن است چیز دیگری باشد؛ یعنی صدا مثل خروپف کردن باشد؛ اما در حقیقت خروپف نباشد. در قسمت بعد به این مورد اشاره کرده ایم…

چه زمانی این صدا مثل خروپف کردن است اما خروپف نیست؟

گاهی اوقات به نظر می رسد که کودک خروپف می کند؛ اما این صدا از گلویش تولید می شود. به این شرایط سوت تنفسی (استریدور) می گویند که واژه ای پزشکی برای نفس کشیدن همراه با سروصداست. دلایل زیر می توانند در سوت تنفسی نقش داشته باشند:

لارنگومالاسی که یک شرایط ارثی غالب است، در سوت تنفسی نقش دارد؛ به این صورت که خطوط غضروفی نرم که حنجره بالایی را به طرف بالا برده، به داخل تا می شوند که در نهایت روی مجرای هوایی می افتند.

معمولا کودک با سروصدا نفس می کشد و صدایی شبیه به خروپف کردن تولید می کند. این صدا از حنجره، جایی که هوا به دلیل مسدود شدگی باعث لرزش بافت شده، ایجاد می شود.

علائم: علامت اصلی لارنگومالاسی تنفس پر سروصدا و صداهایی بلند مثل خروپف کردن از گلو در زمان خوابیدن نوزاد است. حتی کودک هنگام نفس کشیدن خس خس هم می کند و هنگام شیر خوردن یا بعد از آن نیز خروپف می کند.

علت این صداها، ناتوانی کودک در انجام همزمان بلع و نفس کشیدن است؛ زیرا حنجره در قسمت بالاتری در گردنش قرار گرفته است.

زمانی که حنجره مسدود شود، باعث ایجاد صداهایی در هنگام نفس کشیدن نوزاد در حین شیر خوردن می شود. این نکته را به یاد داشته باشید که به این صدا نمی توان کاملا خروپف کردن گفت؛ زیرا در مقایسه با زمان خروپف کردن، لرزش ها در قسمت بسیار پایین تر مجرای هوایی احساس می شوند.

درمان: لارنگومالاسی اغلب خود به خود بهبود می یابد و در بیشتر مواقع هیچ نیازی به مراقبت های درمانی ندارد.

علاوه بر اینکه، این عارضه ارثی است، رفلاکس اسید مری باعث تحریک آن می شود که در این حالت اسید برگشته شده باعث التهاب غضروف حنجره شده و در نهایت باعث افتادگی و ایجاد مانع در مسیر نفس کشیدن می شود.

در این صورت پزشک پس از درمان رفلاکس اسید، التهاب وابسته به نای را درمان می کند.

در موارد وخیم باید نوعی عمل جراحی به نام سوپراگلوتوپلاستی انجام شود. در این نوع جراحی، بافتی که تا خورده را درست کرده و فضا بیشتری برای عبور هوا ایجاد می کنند.

از آن جایی که این شرایط همگی به نوعی به مراقبت های پزشکی نیاز دارد، در بعضی از شرایط خاص که باید کودک تان را سریعا به مراکز درمانی ببرید.

زمان مراجعه به مراکز درمانی

در قسمت زیر به بعضی از موقعیت هایی اشاره می کنیم که در صورت مشاهده آن ها باید سریعا کودک تان را به مراکز درمانی ببرید:

• وقتی که نفس کشیدن نوزاد نامنظم است: اگر تنفس کودک در هنگام خروپف کردن برای چندین ثانیه متوقف شود، مشکلی جدی در حال رخ دادن است و در این حالت نباید منتظر ماند تا خروپف کردن خود به خود تمام شود!

این که نوزاد نفس نکشد، حتی برای چندین ثانیه، اثرات بد و شدیدی بر روی اندام های داخلی او خواهد گذاشت.

• وقتی که کودک همواره و همیشه هنگام خواب خروپف و خرخر کند: خروپف و خرخر کردن تا حدودی عادی است؛ اما اگر همیشه موقع خواب خروپف کنند و برای چندین هفته و چندین ماه ادامه داشته باشد.

این شرایط ممکن است نشانه وجود یک مشکل اساسی در بدنش باشد.

• وقتی که صدای خروپف و خرخر کردن خیلی کم یا خیلی زیاد باشد: مطمئنا وقتی که صدای خروپف کردن آن قدر بلند باشد که گوشتان را اذیت کند، اصلا عادی نیست.

از طرف دیگر، صدای کم هم طبیعی نیست؛ پس در این حالت برای درمان کودکتان باید به پزشک مراجعه کنید.

• وقتی که خروپف کردن باعث تداخل با خواب می شود: اگر خروپف کردن کودک تان را بیدار کند یا این که اجازه ندهد خوابی راحت و پیوسته داشته باشد، در این حالت بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

راهکارهای کنترل خروپف و خرخر کردن در نوزاد

در این قسمت از این مقاله قصد داریم تا راهکارهای پایه ای را به شما بیاموزیم که با انجام آن ها بتوانید خروپف و خرخر کردن نوزادتان را کنترل کنید:

وضعیت خواب کودکتان را درست کنید: بهترین کاری که برای کنترل خروپف و خرخر کردن می توانید انجام دهید، تنظیم حالت خواب کودک تان است.

معمولا به بزرگسالان توصیه می شود تا روی پهلوهایشان بخوابند تا خروپف نکنند؛ اما به این حالت خوابیدن برای کودکان درست نیست! پس حواستان باشد که بهترین حالت برای کودک، خوابیدن روی کمرش است.

حتما بخوانید: چه چیزهایی باعث کوتاهی قد میشود؟

وقتی که کودک روی کمر بخوابد، می توانید سرشان را به یک طرف کج کنید تا احتمال گرفتگی مجرا هوایی اش کم شود. در چندین نوبت سر کودک را به سمت دیگر خم کنید.

مواد آلرژی زا را از او دور کنید: اگر محیط خواب کودک تان تمیز باشد، کودک با مواد آلرژی زا بالقوه که باعث سرما خوردگی، آلرژی و دیگر مشکلات تنفسی و در نتیجه، ایجاد خروپف و خرخر کردن می شوند، تماس نخواهد داشت. اتاق خواب کودک را به خوبی تمیز کنید.

اگر محیط اتاق خشک است، از دستگاه رطوبت ساز استفاده کنید: خشکی هوا باعث آزار مجراهای هوایی رو به رشد کودک می شود و حتی اگر هوا خیلی خشک باشد، می توانید از دستگاه رطوبت ساز استفاده کنید.

این دستگاه ها، بخار آب را به هوا پمپ می کنند تا سطح رطوبت باعث به راحتی نفس کشیدن نوزاد شود.

این کار خروپف و خرخر کردن نوزاد را برطرف نمی کند؛ اما به تنفس او کمک خواهد کرد.

از قطره یا آسپیراتورهای آب نمک استفاده کنید: اگر آبریزش کودک باعث خروپف کردن او شده، بهتر است که زودتر بینی اش را تمیز کنید.

برای تمیز کردن بینی نوزادتان می توانید از قطره های آب نمک استفاده کنید: البته مصرف این قطره ها تنها با دستور پزشک امکان پذیر است.

سرنگ های بالب بینی یا آسپیراتورها هم موکوس را از بین می برند؛ به این صورت که مجرای بینی نوزاد را باز کرده و او را از شر خروپف کردن خلاص می کنند.

هرگز از داروهای بدون نسخه مخصوص خروپف کردن برای کودک تان استفاده نکنید!

برخی از خروپف کردن ها عادی است؛ اما اگر مزمن باشد و هر روز پر سروصداتر شود، باید کودک تان را به مراکز درمانی ببرید. اقدام به موقع از بروز عواقب خطرناک جلوگیری خواهد کرد.

منبع: momjunction