درماتیت هرپتی فرم باعث بروز برآمدگی ها و دانه هایی می شود که با خارش و سوزش همراه هستند و علت آن هم حساسیت نسبت به گلوتن است که باعث افزایش واکنش دستگاه ایمنی بدن می شود.
اگر به بیماری سلیاک مبتلا باشید، احتمال ابتلا به درماتیت هرپتی فرم بیشتر می شود. با این که برآمدگی های ناشی از این بیماری شبیه به هرپس هستند اما در اصل پای بیماری هرپس در میان نیست. این عارضه را باید با مصرف دارو و تبعیت از یک رژیم غذایی فاقد گلوتن برطرف کنید.
در این مقاله از سایت دکتر چک می خواهیم درباره بیماری درماتیت هرپتی فرم، علائم و نشانه ها، دلایل ابتلا، روش های درمان و مطالب مفید دیگر صحبت کنیم.
درماتیت هرپتی فرم چه عارضه ای است؟
درماتیت هرپتی فرم نوعی بیماری مزمن و بلند مدت بوده که باعث بروز برآمدگی ها و دانه هایی بر روی سطح پوست به خاطر داشتن حساسیت نسبت به گلوتن ایجاد می شود که حسابی می خارند و می سوزند. گلوتن در اکثر غذاها و مواد خوراکی مثل گندم، جو و دانه چاودار پیدا می شود.
اکثر بیمارانی که به این عارضه مبتلا می شوند، همزمان به بیماری سلیاک هم مبتلا هستند اما یا علائم گوارشی مثل اسهال، کم شدن وزن و مشکلات شکمی را دارند یا ندارند.
علت آن هم این است که وقتی این دو بیماری همزمان فرد را هدف قرار می دهند، بیماری سلیاک معمولا هیچ نشانه ای از خودش بروز نمی دهد.
البته الزاما به این معنی نیست که همزمان باید هر دو بیماری را داشته باشید و ممکن است بدون این که بیماری سلیاک داشته باشید، به درماتیت هرپتی فرم مبتلا شوید.
آیا ویروس هرپس نقشی در ابتلا به این عارضه دارد؟
خیر، ویروس هرپس عامل ابتلا به درماتیت هرپتی فرم نیست. منظور از واژه “درماتیت”، “التهاب پوست است.”
منظور از “هرپتی فرم” هم جوش ها و دانه هایی هستند که شباهت زیادی به جای زخم های ناشی از هرپس دارند. تنها شباهت و ارتباطی که میان این دو عارضه وجود دارد، اسامی و ظاهرشان است!
چه افرادی هدف حملات درماتیت هرپتی فرم قرار می گیرند؟
مهم نیست زن هستید یا مرد، پیر هستید یا جوان، احتمالا روزی هدف این بیماری قرار می گیرید. البته یک دسته از مردم بیشتر مستعد ابتلا به درماتیت هرپتی فرم هستند که شامل گروه های زیر می شوند:
- افراد بین 30 تا 40 سال؛
- افرادی که به بیماری سلیاک مبتلا هستند؛
- افرادی که رابطه خانوادگی درجه یک با بیماران مبتلا به درماتیت هرپتی فرم یا بیماری سلیاک دارند؛
- افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری های خود ایمنی مثل کم خونی، بیماری تیروئید، پیسی، دیابت نوع یک، طاسی منطقه ای و بیماری ادیسون دارند؛
- نژادهای اروپای شمالی.
ممکن است کودکان، افراد سیاه پوست و ساکنان آفریقا و آسیا هم به این بیماری مبتلا شوند اما خیلی کم پیش می آید.
علائم درماتیت هرپتی فرم
اولین نشانه ای که با آن مواجه می شوید احساس سوزش یا خارش در قسمت های مشخصی از پوست است.
بعد از آن هم با برآمدگی و جوش های کوچک و قرمز رنگ برخورد می کنید. این جوش ها حسابی می خارند و چندین شکل ظاهری داشته که به این صورت می توانید آن ها را تشخیص دهد:
- شبیه جوش هستند؛
- دانه های پر شده با مواد مایع؛
- دانه هایی که شبیه کهیر هستند؛
- دانه های برجسته.
حتی ممکن است این جوش ها و دانه ها را با اگزما اشتباه بگیرید. اما این جوش ها را در قسمت های زیر مشاهده می کنید:
- آرنج ها؛
- زانوها؛
- فرق سر؛
- باسن؛
- کمر؛
- شانه ها.
البته ممکن است این جوش ها در قسمت های دیگر بدن هم دیده شود، مثل گردن، صورت یا حتی کشاله ران اما معمولا همزمان در هر دو طرف صورت ایجاد می شوند.
تقریبا بین یک تا دو هفته زمان می برد تا این جوش ها خوب شوند اما متاسفانه جای آن ها را جوش های جدید می گیرند.
از آن جایی که این جوش ها در حقیقت ناشی از واکنش نشان دادن دستگاه ایمنی بدن نسبت به گلوتن مصرفی است، همین آسیب ها به روده کوچک هم وارد می شود و شما هم با یک سری مشکلات گوارشی مواجه می شوید.
این مشکلات گوارشی عبارت اند از:
گاهی اوقات درماتیت هرپتی فرم حتی میناهای دندان را هم هدف قرار می دهد. در گذر زمان شاهد ناپدید شدن و ظاهر شدن دوباره این علائم خواهید بود. متاسفانه باید این را بگوییم که بعد از ابتلا به این بیماری دیگر راهی برای نجات نخواهید داشت!
فاکتورهای خطرناک و دلایل ابتلا به درماتیت هرپتی فرم
اگر به بیماری سلیاک مبتلا باشید و همزمان غذاهای حاوی گلوتن مصرف کنید، یک نوع آنتی بادی به نام IgA در روده ها در واکنش نسبت به پاسخ های ایمنی بدن تولید می شود.
این ماده شیمیایی وارد جریان خون شده و در این رگ های خونی در زیر پوست انباشته می شود و جوش زدن را تحریک می کند.
این عارضه بیشتر از خانم ها در آقایان دیده می شود و حتی ممکن است از طریق پدر و مادر یا حتی خواهر و برادرتان هم این بیماری را دریافت کنید.
پزشکان این عارضه را چگونه تشخیص می دهند؟
پزشک بعد از معاینه بدنی متوجه می شود به این عارضه مبتلا شده است و برای این که با صراحت بیشتری تایید کند، می خواهد چندین آزمایش انجام دهید.
این آزمایش ها عبارت اند از:
بافت برداری از پوست
پزشک یک نمونه از پوست جمع آوری و بررسی کرده تا ببیند شواهدی از این بیماری وجود دارد یا نه.
آزمایش خون
معمولا در بدن بیماران مبتلا به بیماری سلیاک دو نوع آنتی بادی پیدا می شود: آنتی اندومیزیال و آنتی تیشو ترنسگلوتامینیس.
اگر در جواب آزمایش مشخص شود این دو آنتی بادی در خون وجود دارند و بافت برداری از پوست هم ابتلا به این عارضه را تایید کند، پس احتمالا بیماری سلیاک هم دارید.
پزشک برای این که با قطعیت بگوید همزمان به بیماری سلیاک هم مبتلا شده اید، می خواهد بافت برداری از روده هم انجام دهید.
روش های درمان و راهکارهای خانگی
متاسفانه این را باید بگوییم که هیچ راهی برای درمان درماتیت هرپتی فرم وجود ندارد اما با مصرف یک سری از داروها می توانید جوش ها و دانه ها را درمان کنید.
احتمالا دکتر قرص دهانی داپسون را تجویز می کند. با مصرف این دارو در عرض یک تا سه روز از شر خارش و این دانه ها خلاص می شوید. احتمالا پزشک یک کرم موضعی کورتیکو استروئیدی مخصوص تسکین خارش هم تجویز می کند.
اگر در جواب آزمایش ها مشخص شود بیماری سلیاک دارید، پزشک مصرف گلوتن را برای تان ممنوع می کند.
البته یک ترکیب رایج در نمک هم وجود دارد به نام لودین که باعث می شود در بعضی از موارد علائم ناشی از بیماری وخیم تر شوند. پس کلا نباید نمک مصرف کنید.
این بیماران باید حتما از یک رژیم غذایی فاقد گلوتن تبعیت کنند اما این فقط بخشی از راهکار است. در اکثر موارد باید همزمان دارو هم مصرف کرده تا کاملا خوب شوید.
به جز تبعیت از یک رژیم غذایی فاقد گلوتن دیگر هیچ راهکار خانگی دیگری برای درمان این عارضه وجود ندارد.
بیماری های درماتیت هرپتی فرم و سلیاک چه عواقبی به دنبال دارند؟
به ویژه زمانی که بیمار همزمان به بیماری سلیاک هم مبتلا می شود، باید خودش را برای این پیامدها و عواقب آماده کند:
- آفت دهان و بیماری التهاب گوشه لب؛
- خشکی پوست، ناخن و ایجاد تغییرات غیرطبیعی در مو؛
- مشکلات مربوط به دندان مثل نازک شدن مینای دندان؛
- مشکلات عصب شناختی مثل آتاکسی، پلی نورپاتی، صرع؛
- مشکلات قلبی مثل پریکاردیت حاد و کاردیومیوپاتی؛
- چندین بار سقط جنین؛
- چرب شدن کبد که به خاطر بر هم خوردن نظم فعالیت های کبد است؛
- لنفوم غیر هاجکین که بر روده ها و سایر قسمت های بدن تاثیر می گذارد.
خطر ابتلا به لنفوم غیر هاجکین در مبتلایان به درماتیت هرپتی فرم شش تا ده برابر بیشتر است. اگر حسابی و با جدیت از رژیم غذایی فاقد گلوتن تبعیت کنید این مشکل نادر اما خطرناک پیش نمی آید.
علاوه بر این، معمولا بعد از گذشت پنج سال از تشخیص بیماری درماتیت هرپتی فرم و تبعیت از رژیم غذایی فاقد گلوتن، شواهد ناشی از ابتلا به این لنفوم آشکارتر می شوند.
آیا درماتیت هرپتی فرم مسری است؟
خیر، هر زمان که بدن نسبت به گلوتن مصرفی از طریق غذاها واکنش نشان دهد به این بیماری مبتلا می شوید.
آیا این عارضه باعث ریزش مو می شود؟
درماتیت هرپتی فرم مستقیما باعث ریزش مو نمی شود اما اگر همزمان به بیماری سلیاک هم مبتلا شوید خطر ریزش مو بیشتر می شود.
منابع:
