عده ای از مردم به صورت طبیعی فشار خون شان پایین است که در علم پزشکی به آن هیپوتنشن می گویند. اما هنگامی که فشار خون بالا به طور ناگهانی به فشار خون پایین تبدیل شود، مسئله نگران کننده ای محسوب می شود و گفته می شود که افت فشار خون بسیار زیاد رخ ساده است.
افت فشار خون احتمالا نشانه ای از وضعیت خوب سلامتی و کم شدن خطر ابتلا به بیماری های قلبی است. اما همیشه هم اینطور نیست. گاهی اوقات اگر این مشکل ادامه داشته باشد یا به طور ناگهانی فشار خون پایین بیاید، باعث بروز علائم نگران کننده و حتی بروز مشکلات جدی برای سلامتی می شود.
در این مقاله از سایت دکتر چک به مواردی در رابطه با افت فشار خون بسیار زیاد و خطرناک اشاره کرده ایم. با ما همراه باشید…
درک افت فشار خون
فشار خون از دو عدد تشکیل شده است: فشار سیستولیک و فشار دیاستولیک. فشار سیستولیک بالا یا اولین عدد بوده و میزان فشار در شریان ها در هنگامی که قلب خون را از قلب به بیرون پمپ می کند، اندازه گیری می کند. فشار دیاستولیک دومین عدد بوده و فشار در شریان ها در هنگامی که قلب از خون پر شده است را نشان می دهد.
اگر فشار خون تان روی 120/80 یا پایین تر باشد، طبیعی محسوب می شود. به طور کلی اگر اعداد نمایش داده شده فشار خون زیر 90/60 میلی متر از مرکوری باشند، به طور غیرطبیعی پایین بوده و به آن افت فشار خون یا هیپوتنشن می گویند. تعدادی از بزرگسالان به طور منظم در محدوده افت فشار خون با فشار خون مواجه می شوند اما هیچ گونه علامتی نداشته و به تناسب نیازی به درمان هم ندارند. البته در موارد جدی این کاهش باعث کاهش ذخیره اکسیژن و مواد مغذی برای مغز و دیگر ارگان های ضروری می شود که در نتیحه باعث بروز شوک به فرد شده و زندگی اش را تهدید می کند.
هر فردی ممکن است این مشکل را تجربه کند اما برخی از گروه های خاص بیشتر این شرایط را تجربه می کنند و نمونه های مختلفی دارد. به طور مثال، افت فشار خون وضعیتی زمانی اتفاق می افتد که بعد از نشستن یا دراز کشیدن به طور ناگهانی بلند می شوید. این نوع از فشار خون بیشتر در میان بزرگسالان رایج است. به طور نرمال، بدن از چندین مکانیسم جبران کننده برخوردار است تا مانع از این شود که در هنگام بلند شدن فشار خون تان پایین بیاید. افت فشار خون وضعیتی برای عده ای از مردم دردسر آفرین است زیرا این عکس العمل ها که در بدن آن ها باید اتفاق بیافتد، رخ نمی دهد.
علائم افت فشار خون بسیار زیاد
تا زمانی که کاهش فشار با یک سری از علائم و نشانه های خاص همراه نباشد، از نظر اکثر پزشکان مسئله نگران کننده ای نیست. این علائم عبارت اند از:
- سرگیجه؛
- ضعف؛
- خستگی مفرط؛
- وجود مشکل در تمرکز؛
- تار شدن دید؛
- حالت تهوع؛
- رنگ پریده و سرد شدن پوست؛
- تنگی نفس.
چه زمانی افت فشار خون می تواند زیاد شود؟
عده ای مردم به طور طبیعی فشار خون شان پایین است و در کل هیچ نشانه ای در خود مشاهده نمی کنند اما در آن دسته از مردم که در گذشته فشار خون شان بالا بوده است، افت ناگهانی فشار خون می تواند سیگنال وجود مشکل در بدن باشد و علائم ذکر شده در قسمت بالا در فرد ظاهر شوند.
معمولا حمله کاهش فشار خون تحت شرایط زیر انجام می شود:
- مدت زمان زیادی است که در تخت خوابیده اید و سپس بلند می شوید؛
- در هفته بیست و چهارم از بارداری خود هستید؛
- مقدار زیادی خون از دست داده اید؛
- آب بدن تان به شدت کم شده است؛
- یک سری از داروهای خاص را مصرف می کنید، مثل داروهای پایین آورنده فشار خون، قلب، بیماری پارکینسون، ضدافسردگی سه حلقه ای یا داروهای مخصوص درمان اختلال در نعوظ؛
- از مشکلات قلبی رنج می برید، مثلا بسیار پایین بودن ضربان قلب، رنج بردن از بیماری دریچه قلبی، حمله قلبی یا نارسایی قلبی؛
- دستگاه غدد درون ریز فرد با مشکلاتی همراه است مثل پرکاری تیروئید، بیماری پاراتیروئید، بیماری ادیسون (یک اختلال مربوط به غده آدرنال)، پایین بودن قند خون یا ابتلا به دیابت؛
- ابتلا به یک عفونت شدید که وارد شریان های خونی شده است؛
- تجربه آنافلاکسی که یک عکس العمل آلرژیک تهدید کننده حیات محسوب می شود؛
- داشتن نوعی اختلال عصبی که بر فشار خون تاثیر می گذارد؛
- کمبود مواد مغذی در بدن، مثلا کم شدن میزان ویتامین B12 و فولیک اسید.
آیا افت فشار خون بسیار زیاد می تواند باعث خستگی تان شود؟
کاهش فشار خون باعث خستگی مفرط می شود؛ حسی از خستگی بیش از اندازه و نداشتن انرژی. میان افت فشار خون و سندرم خستگی مزمن یک ارتباط مستقیم وجود دارد. سندرم خستگی مفرط با خستگی مفرط، احساس درد و تجربه موارد غیرطبیعی در خواب همراه است که اغلب با تلاش کردن بدتر هم می شود.
هیچ نوع راهکار دائم برای درمان این نوع از خستگی مفرط وجود ندارد اما پزشکان توصیه می کنند که مشکل اصلی در بدن درمان شود، مثل اختلال های خواب یا مشکلات روحی روانی. درمان افت فشار خون با ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی و انجام متناسب فعالیت های جسمانی نیز تاثیر مثبت دارند.
افت فشار خون چه زمانی به مراقبت های پزشکی نیاز دارد؟
اگر همیشه این مشکل را تجربه کرده و هیچ گونه علامت خطرناکی در خود مشاهده نمی کنید، معمولا دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. اگر خودتان در خانه هم با دستگاه میزان فشار خون تان را اندازه گیری کردید و کم بود و هیچ گونه علامتی نداشتید، احتمالا نیازی به مراکز درمانی وجود ندارد. طبیعی است که در طول زمان فشار خون بالا رفته و پایین بیاید و معمولا بدن این توانایی را دارد که فشار خون را به میزان نرمال بازگرداند.
هر زمان که احساس کردید فشار خون تان دوباره پایین آمده است یا هیچ گونه توضیح قابل قبولی برای آن نداشتید، باید به بیمارستان بروید.
اگر فشار خون تان به طور ناگهانی افت کند و علائمی مثل سرگیجه را در خودتان مشاهده کنید، بهتر است با پزشک تان صحبت کنید. پزشک می تواند وضعیت را بررسی کرده و وجود یا عدم وجود مشکلات اصلی مثل خونریزی داخلی، ابتلا به عفونت های جدی یا واکنش آلرژیک را مشخص کند.
روش درمان افت فشار خون به دلیل به وجود آورنده آن ارتباط دارد. اقدامات فوری که در این موقع می توانید انجام دهید، عبارت است از:
- دراز کشیده و انگشتان پا در سطح بالاتری از قلب قرار داشته باشند؛
- مایعات بنوشید؛
- از تماس با محرک هایی که باعث افت فشار خون تان می شود خودداری کنید، مثل ایستادن برای مدت طولانی؛.
پس از این پزشک بیماری را معاینه کرد، توصیه می کند این اقدامات را انجام دهد:
- از مصرف مشروبات الکلی پرهیز کنید؛
- رژیم غذایی تان را تنظیم کنید؛
- تنظیم داروهایی که مصرف می کنید؛
- مصرف داروهای بالا برنده فشار خون مثل فلودروکورتیزون و میدودرین؛
- پوشیدن جوراب واریس.
افرادی که شوک مرتبط با افت فشار خون را در خودشان مشاهده می کنند هم باید به اورژانش مراجعه کنند تا جریان خون به ارگان ها به حالت اول و فشار خون به حالت طبیعی بازگردد.
