فشار خون متغیر وقتی رخ میدهد که فشار خون فرد به صورت مکرر بین مقادیر طبیعی و بالا نوسان پیدا می­کند. در حالیکه متفاوت بودن فشارخون در طول روز امری طبیعی است، اما در افرادی که مبتلا به عارضه­ ی فشارخون متغیر هستند،  فشار خون به طرز چشمگیری نوسان پیدا می­کند.

در این مقاله از وبسایت دکتر چک به بررسی این موارد خواهیم پرداخت: فشارخون متغیر چیست؟ علائم فشارخون متغیر چیست؟ چه عواملی باعث بروز آن می­شود؟ و چگونه می­توان از آن پیشگیری کرد. همچنین، به شما پیشنهاد می­ کنیم که چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید.

کلمه labile به چیزی اشاره دارد که می­ تواند به صورت خود به خود و سریع تغییر پیدا کند. فشار خون بالا یعنی فشار خون130/80 میلی متر جیوه یا بیشتر. فشارخون متغیر وقتی رخ می‌دهد که فشار خون فرد به طور مداوم در محدوده­ ی طبیعی قرار ندارد و بالا نیست.

علائم فشار خون متغیر

علائم فشار خون متغیر

هرچند، همه ­ی افرادی که به عارضه فشار خون متغیر مبتلا هستند، علائمی ندارند، اما ممکن است که با این علائم مواجه شوند:

علت فشار خون متغیر

اضطراب و استرس ممکن است باعث بروز فشار خون متغیر شود. دریافت اخبار ناخوشایند یا انتظار نتایج امتحان از عواملی است که باعث بروز استرس و اضطراب می­شود. بسیاری از عوامل دیگر نیز می­ توانند روی فشار خون تأثیر بگذارند، این عوامل عبارتند از:

  • سن؛
  • مصرف نمک زیاد؛
  • مصرف بیش از حد کافئین؛
  • مصرف برخی از داروها؛
  • نوشیدن الکل؛
  • مصرف مواد مخدر.

بیماری­هایی که باعث فشار خون متغییر می شوند

چند مشکل دیگر مشابه فشار خون متغیر وجود دارد که در آن فشار خون از مقدار طبیعی بیشتر در نوسان است.

سندروم روپوش سفید یا فشارخون بالای کاذب

سندروم روپوش سفید یا فشارخون بالای کاذب (WCH) وضعیتی است که در آن فشار خون فرد به دلایلی دچار نوسان می­شود. به عنوان مثال، ممکن است که فقط فشارخون هنگامی افزایش پیدا کند که فرد به پزشک مراجعه می­کند. اگر فردی WCH داشته باشد، هنگام سنجش فشارخون فرد توسط پزشک متخصص ممکن است که مقدار فشارخون واقعی را بادقت نشان ندهد.

فشار خون مخفی

فشار خون مخفی

فشارخون مخفی، نقطه مقابل سندروم روپوش سفید یا فشارخون کاذب است. وضعیتی که در آن میزان فشار خون فرد هنگامی که فرد در مطب پزشک است در محدوده ­ی طبیعی قرار دارد، اما ممکن است در سایر مواقع بالاتر باشد. در افراد مبتلا به فشارخون مخفی، فشار خون که در مراکز درمانی از افراد گرفته می ­شود، کمتر از متوسط ​​فشار خون واقعی فرد است.

فشارخون حمله ای

بیماری مشابه فشار خون متغیر، فشارخون حمله ای است. فشارخون حمله ای ممکن است باعث شود که فشار خون فرد به طرز چشمگیری بین مقادیر طبیعی و بالا در نوسان باشد. طبق تحقیق انجام شده در سال2009، در حالیکه فشارخون متغیر اغلب به دلایل خاص و به علت حوادث استرس زا رخ می دهد، به نظر میرسد که فشار خون متغیر هم به صورت تصادفی اتفاق می افتد.

علاوه بر این، فشار خون متغیر می­ تواند با علامت یا بدون علامت باشد، در حالی که فشارخون حمله ای معمولاً با این علائم همراه است:

فشار خون حمله ای با احساسات سرکوب شده ارتباط دارد که ممکن است به ضربه­ ی احساسی شدید قبلی ارتباط داشته باشد. طبق تحقیقات صورت گرفته در مقاله، برخی از افرادی که دچار فشارخون متغیر هستند، ممکن است قادر به کنترل احساسات خود نباشند. در حدود 2٪ از افراد مبتلا به فشار خون حمله ای، علت بروز این نوع فشارخون به علت وجود توموری به نام  فئوکروموسیتوماست.

درمان فشار خون متغیر

مشاوره آنلاین پزشکی

در حال حاضر برای درمان فشارخون متغیر هیچ روش خاصی وجود ندارد. در عوض، متخصصان ممکن است اقداماتی در زمینه ­ی کمک به فرد و برای کاهش سطح استرس و اضطراب انجام دهند. پزشک ممکن است که به صورت کوتاه مدت، داروهای ضداضطراب را برای افراد تجویز کند تا فرد فقط در صورت مشاهده­ ی علائم اضطراب، این داروها را مصرف کند. این داروها عبارتند از:

  • آلپرازولام (زاناکس)؛
  • کلونازپام (کلونوپین)؛
  • دیازپام (والیوم)؛
  • لورازپام (آتیوان).

مصرف این داروها معمولاً در عرض یک ساعت به کاهش علائم اضطراب کمک می­  کند؛ اما مصرف طولانی مدت آنها توصیه نمی­ شود؛ زیرا هرچقدر فرد این داروها را مصرف می­کند، اثربخشی آنها کمتر می­ شود.

طبق هشدارهای سازمان بهداشت جهانی (WHO)، مصرف این داروها به مدت بیش از 4 هفته اعتیادآور است. بنابراین، مصرف این داروها یک روش درمانی کوتاه مدت به شمار می رود. از طرف دیگر، پزشک ممکن است داروهای ضداضطراب را به صورت طولانی مدت برای فرد تجویز کند تا به صورت روزانه از بروز اضطراب در فرد جلوگیری شود. این داروها عبارتند از:

  • سرترالین (زولوفت)؛
  • پاروکستین (Paxil)؛
  • اسکیتالوپرام (لکساپرو)؛
  • سیتالوپرام (Celexa) .

افرادی که دچار فشار خون متغیر هستند ممکن است بخواهند خودشان در منزل فشارخون خود را کنترل کنند. استفاده از دستگاه فشار خون برای افرادی که فشارخون متغیر دارند، مناسب است؛ چون افراد می ­توانند بدون مراجعه به پزشک و به صورت دوره ای فشارخون خود را به صورت دقیق اندازه گیری کنند.

عوارض فشارخون متغیر

عوارض فشارخون متغیر

یک مطالعه در سال 2015 ارتباط بین فشار خون متغیر و افزایش خطرات قلبی عروقی را نشان داده است. فشارخون متغیر باعث بروز مشکلات زیر می­ شود:

  • پیشرفت بیماری کرونر قلب؛
  • سکته مغزی؛
  • نارسایی قلبی.

تشخیص

برای تشخیص فشارخون متغیر، هیچ معیار مشخصی وجود ندارد. معمولاً، افراد به نوسانات فشار خون دچار می شوند و مشخص نیست که چه موقع این نوسانات به فشار خون متغیر تبدیل می­ شود.

اگر فردی علاوه بر فشار خون متغیر، سندروم روپوش سفید یا فشارخون بالای کاذب را نیز داشته باشد، ممکن است که پزشک فکر کند که این فرد به جای فشارخون متغیر، فشارخون ثابت دارد.

اگر پزشک شک داشته باشد که ممکن است فرد فشار خون متغیر داشته باشد، ممکن است استفاده از دستگاه کنترل فشار خون در منزل را پیشنهاد کند.

اگر دستگاه نشان می‌دهد که فشار خون فرد در حد طبیعی است، ممکن است پزشک تحقیقات بیشتری را برای رد مشکل فشار خون متغیر انجام دهد. پزشک ممکن است به فرد توصیه کند که 24 ساعت تحت درمان سرپایی قرار بگیرد و پزشک فشار خون فرد را بررسی کند تا ببیند که فرد فشار خون متغیر دارد یا خیر.

در این روش، دستگاهی به فرد متصل می­ شود و اطلاعات مختلفی از بدن مانند زمانی که صرف خواب می ­کند، ساعت خوردن وعده غذایی، و مدت انجام تمرین ورزشی را ثبت می­ کند. این روش می­تواند تصویر بهتری از نوسان فشارخون در طول روز را به پزشک ارائه دهد.

پیشگیری

شخصی که قصد دارد خطر ابتلا به فشار خون متغیر را به حداقل برساند باید نکات زیر را در نظر بگیرد:

  • تلاش برای کنترل سطح استرس، اجتناب از مواجه با موقعیت استرس زا یا یادگیری نحوه مدیریت موثرتر استرس؛
  • مدیریت سطح اضطراب آنها با تمرین یوگا و سایر روشهای آرام سازی، یا از طریق داروهای تجویز شده؛
  • ترک سیگار؛
  • محدود کردن مقدار نمک؛
  • محدود کردن میزان الکل؛
  • اجتناب از مصرف داروهای تجویز شده یا داروهای خاص.
  • اگر فردی سندروم روپوش سفید یا فشارخون بالای کاذب داشته باشد، می­تواند قبل از مراجعه به پزشک تمرین مدیتیشن برای کاهش استرس را انجام دهد تا قبل از اینکه پزشک فشارخون وی را بگیرد، احساس آرامش داشته باشد.

دورنما

هنگامی که فشار خون فرد به علت بیماری فشار خون متغیر افزایش پیدا می ­کند، معمولاً افراد به غیر از علائم بالقوه همراه با آن، با مشکل دیگری نیز مواجه نخواهند شد. فشار خون آنها احتمالاً پس از مدت زمان کوتاهی به سطح طبیعی برمی­گردد. با این حال، شواهدی وجود دارد که نشان می­  دهد فشارخون خون متغیر و فشارخونی که به صورت طولانی مدت درمان نشده، باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری ­های مختلف می شود.

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم

به این علت که فشارخون متغیر در صورت عدم درمان باعث به خطر افتادن سلامتی می­ شود و از آنجا که تشخیص این بیماری دشوار است، کنترل فشارخون به صورت مرتب اهمیت زیادی دارد. متخصص می­تواند فشار خون فرد را بررسی کند، یا اینکه شخص یک دستگاه فشار خون بخرد و مرتباً فشارخون خود را در منزل کنترل کند.

خلاصه

افزایش موقت میزان فشار خون می­تواند تاثیر منفی روی عملکرد بدن فرد داشته باشد. افزایش منظم فشارخون ممکن است باعث فشارآوردن به قلب شود و در نتیجه خطر مرگ را  افزایش بدهد. به همین علت، کنترل فشارخون حائز اهمیت است و اگر بیش از حد طبیعی باشد، باید به دنبال درمان آن باشید. به این علت که فشار خون بالا اغلب ناشی از اضطراب است، بنابراین مدیریت اضطراب اهمیت زیادی دارد. درمان­های خانگی مانند مدیتیشن می­تواند به کاهش اضطراب کمک کند و همچنین فرد باید به متخصص مراجعه و از کمک وی بهره ببرد.

منبع