اگر هر روز صبح با سر درد از خواب بیدار می شوید، باید بگوییم که تنها شما نیستید که از این مسئله رنج می برید و به طور تقریبی از هر 13 انسان، 1 نفر سر درد در صبح را تجربه می کند. معمولا خانم ها بیشتر از آقایان با سر دردهای صبحگاهی مواجه می شوند و بیشتر در جمعیت میان 45 سال تا 64 سال دیده می شود.

چندین اختلال خواب و بیماری وجود دارد که باعث تحریک سردردهای صبحگاهی می شود؛ البته نباید نقش عادت های فردی را هم نادیده بگیریم. از جمله شایع ترین موارد می توان به آپنه خواب، میگرن و نداشتن خواب کافی اشاره کرد.

البته ساییده شدن دندان، مصرف مشروبات الکلی و داروهای خاص نیز باعث می شوند که صبح ها با سر درد از خواب بیدار شوید. گاهی اوقات ترکیبی از اختلال ها یا عادت ها باعث بروز این عارضه می شوند.

در این مقاله از سایت دکتر چک به شایع ترین دلایل سر دردهای صبحگاهی اشاره می کنیم.

چه دلایلی برای سر دردهای صبحگاهی وجود دارد؟

سر دردهای صبحگاهی

وقتی که از خواب بیدار می شوید، قسمت های مغز شروع به بیدار شدن می کنند. هوشیاری مغز نسبت به تغییرات در بدن، صداها و تماس داشتن بیشتر می شود. در این مدت که میزان هوشیاری و حساسیت به بیشترین میزان خود می رسد، بیشتر مستعد درد هستید.

مورد دیگری که باید توجه داشته باشید این است که هیپوتالاموس که در مغز قرار گرفته است، در فرایندهای خواب و ایجاد درد نقش دارد. هیپوتالاموس مسئول تنظیم ریتم شبانه روزی طبیعی و چرخه خواب در بدن است و میزان حساسیت و درد را تعدیل می کند. چنانچه در فعالیت های این غده در زمان خواب تداخل ایجاد شود، توانایی بدن در تحمل درد را تحت تاثیر قرار داده و صبح ها که از خواب بیدار می شوید سر درد دارید؛ حتی اگر در هنگام خواب مشکلی را احساس نکنید.

معمولا برخی از اختلال های خواب باعث تحریک سر دردهای صبحگاهی می شود اما نقش مشکلات احتمالی دیگر را هم نباید نادیده بگیریم.

آپنه خواب

افرادی که به عارضه آپنه خواب مسدود کننده (OSA) مبتلا هستند، در هنگام خواب در فرایند نفس کشیدن تداخل ایجاد شده یا به طور کلی قطع می شود. حدود 2 تا 9 درصد از بزرگسالان به این عارضه مبتلا هستند.

شایع ترین علامت ناشی از آپنه خواب، سر دردهای صبحگاهی می باشد. با وجود این که علت اصلی این سر دردها که با آپنه خواب تحریک می شوند مشخص نیست، اما به بروز علائم دیگر مانند خروپف کردن (که یکی از علائم شایع دیگر آپنه خواب است) دامن می زنند. با مصرف داروهای CPAP می توان این عارضه را درمان کرد. مصرف این داروها باعث کاهش یا از بین بردن سر دردهای صبحگاهی می شود.

خروپف کردن

اول از همه باید به این نکته اشاره کنیم که تمام افرادی که خروپف می کنند لزوما به آپنه خواب مبتلا نیستند. اما در عین حال، خروپف کردن خود عامل بسیاری از سر دردهای صبحگاهی است. اگر میگرن یا اضطراب داشته باشید یا از بی خوابی رنج ببرید، احتمالا بیشتر در معرض سر دردهای صبحگاهی قرار دارید.

شب زنده داری و بی خوابی

با توجه به این که نداشتن خواب کافی یکی از دلایل شایع در تجربه سر دردهای صبحگاهی است، این افراد بیشتر در معرض تجربه سر دردهای صبحگاهی قرار دارند. این دسته از افراد به سختی می توانند به خواب رفته یا به خواب خود ادامه دهند. پس این افراد به اندازه کافی نمی خوابند و همیشه ودر طول روز احساس خستگی می کنند.

ابتلا به اختلال های ریتم شبانه روزی

علت سر درد در صبح ها

میزان سردردهای صبحگاهی در افراد مبتلا به اختلال های ریتم شبانه روزی در افرادی که به اختلال خواب مبتلا نیستند، بیشتر است. زمانی فرد به این اختلال مبتلا می شود که بدن با چرخه خواب و بیداری در 24 ساعت شبانه روز هماهنگ نباشد. در این شرایط، نمی توانید به اندازه کافی استراحت کنید و صبح ها با سردرد از خواب بیدار می شوید.

بیش از اندازه خوابیدن

بیش از اندازه خوابیدن و به طور کلی خوب نخوابیدن، نقش بسزایی در سردردهای صبحگاهی دارد. حتی وقتی که بیش از اندازه چرت بزنید هم با سر درد از خواب بیدار می شوید.

میگرن

میگرن، یا سر دردهای تکرار شونده با شدت متوسط تا شدید، اغلب صبح ها ظاهر می شوند. میگرن اغلب به صورت سر درد شروع شده و کم کم شدت درد بیشتر می شود.

افرادی که به میگرن مبتلا هستند، بیشتر از کم خوابی رنج می برند و وقتی که هم نتوانند به خوبی بخوابند دچار میگرن می شوند. اگر به تازگی وارد دوره بزرگسالی شده اید و سر دردهایتان شروع شده است، باید به پزشک مراجعه کرده تا احتمال ابتلا به میگرن تشخیص داده شود.

دندان قرچه کردن در خواب یا ساییده شدن دندان

دندان قرچه کردن در خواب یا ساییده شدن دندان در سر دردهای صبحگاهی نقش دارد. چنانچه این عادت ادامه داشته باشد، منجر به زوال دندان، درد عضلانی و آسیب دیدگی لثه می شود. دلایلی که باعث می شود فرد در خواب دندان قرچه کند، فرم نادرست فک، استرس و اضطراب، وقفه در خواب، مصرف مشروبات الکلی و قهوه می باشد.

دندان پزشک می تواند این عارضه را تشخیص دهد. راهکارهایی که برای درمان دندان قرچه در خواب وجود دارد اغلب شامل استفاده از محافظ دهان می شود که فرد باید شب ها موقع خواب از آن استفاده کند. ممکن است دندان پزشک برای کنترل درد داروهای خاصی تجویز کرده و توصیه کند که در جلسات درمانی شناختی هم شرکت کنید تا بتوانید استرس و اضطراب خود را کنترل کنید.

تنش

حالت و موقعیت بدن در هنگام خواب باعث بروز تنش شده و بروز سر درد و کم کیفیت شدن خواب را تحریک می کند. توصیه می کنیم که در هنگام خواب از یک بالش دیگر استفاده کرده یا موقعیت بدن در هنگام خواب را تغییر دهید.

کسالت الکلی

مصرف بیش از حد مشروبات الکلی در بعد از ظهر باعث بروز سردردهای شدید در صبح ها می شود. البته باید به این نکته اشاره کنیم که حتی اگر میزان کمی هم مشروبات الکلی مصرف کنید، باز هم کیفیت خواب تحت تاثیر قرار گرفته و صبح ها به چندین دلیل با سردرد از خواب بیدار خواهید شد.

وقتی که مشروبات الکلی مصرف می کنید زودتر از روزهای معمول خواب تان می برد اما خواب راحتی نخواهید داشت و اغلب صبح ها هم زودتر بیدار می شوید. از دیگر تاثیرات مصرف مشروبات الکلی می توان به زیاد شدن دفعات دفع ادرار و کم آبی بدن اشاره کرد. وقتی که میزان آب در بدن کم شود، باعث بروز سردرد می شود. مورد دیگری که باید به آن اشاره کنیم، تاثیر مشروبات الکلی بر میگرن است که باعث تحریک این عارضه می شود.

مصرف دارو یا مکمل های خاص

درمان سر درد صبحگاهی

یکی از عوارض جانبی ناشی از مصرف داروهای بدون نسخه و تجویزی، سردرد است. در حالی که برای کم تر شدن سردرد قرص مصرف می کنید، درواقع به چرخه مزمن این عارضه کمک کرده اید. حتی اگر دارو مصرف نکنید هم باز صبح ها با سردرد از خواب بیدار می شوید.

از جمله داروهایی که باعث بروز سردرد می شوند می توان به این موارد اشاره کرد:

  • افیون ها
  • تریپتان
  • داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
  • آسپرین
  • استامینوفن/ پاراستامول
  • داروهای ضد اضطراب.

چگونه سردرد صبحگاهی را درمان کنیم؟

اگر هر روز صبح که از خواب بیدار می شوید سردرد دارید، درباره علت آن با پزشک صحبت کنید. توصیه می کنیم که علائم و نشانه هایی که مشاهده می کنید و همین طور عادت های خوابی خود را یادداشت کرده و در اختیار پزشک قرار دهید. با این کار، پزشک می تواند عامل اصلی تحریک کننده را تشخیص داده و یک برنامه در اختیارتان قرار دهد.