گرفتگی عضلات صورت به شرایطی گفته می شود که معمولا ماهیچه های سمت چپ صورت، به طور غیر عادی منقبض می شود. افراد هیچ کنترلی بر این انقباضات ندارند و این انقباضات معمولا در هنگام خواب هم ادامه پیدا می کنند.

این گرفتگی ها معمولا دردناک نیستند و سلامتی فرد را تهدید نمی کنند. در شرایط پیشرفته، مثل: هنگام رانندگی، ممکن است چشم ها به هم فشرده شوند و ایجاد خطر کنند.

هم زنان و هم مردان دچار این عارضه می شوند؛ اما معمولا زنان، مخصوصا زنان میانسال، دو برابر بیشتر از مردان به آن دچار می شوند. این شرایط بیشتر در میان آسیایی ها رایج است.

انقباضات عضلات نیمه صورت بسیار نادر هستند و از هر 100.000 نفر، 11 نفر را در بر می گیرد.

انواع گرفتگی عضلات صورت سمت چپ یا راست

انقباضات عضلات نیمه صورت با مشکلات مربوط به عضلات و عصب متفاوت است؛ یعنی اسپاسم ها تنها یک قسمت صورت را درگیر می کنند.

البته تفاوت هایی میان وضعیت معمول و حالت های دیگر این عضلات وجود دارد.

مطالعاتی که بر روی 215 نفر انجام شده است، یافته های زیر را به همراه داشته است:

  • علت 62 درصد از این انقباضات، فشار رگ ها به اعصاب صورت است.
  • علت 18 درصد انقباضاتی هستند که مشابه با انقباضات عضلات نیمه صورت هستند؛ اما در دسته این بیماری قرار نمی گیرند.
  • علت 11 درصد شرایط فلج بل است.
  • 6 درصد این انقباضات ناشی از آسیب دیدن اعصاب صورت است.
  • 2 درصد بقیه هم مربوط به دلایل ارثی است.
  • کمتر از 1 درصد هم ناشی از آسیب مستقیم وارد شده به اعصاب دستگاه گردش خون مغز است.

علائم انقباض عضلات نیمه صورت

اولین علامت این عارضه، انقباض عضلات پلک سمت چپ است که ممکن است به حدی شدید باشد که باعث بسته شدن چشم و سرازیر شدن اشک چشم شود.

علت منقبض شدن عضلات صورت

در صورتی که این مشکل درمان نشود، پیشرفت کرده و عضلات بیشتری را درگیر می کند. حتی ممکن است بر دهان تاثیر گذاشته و آن را کج کند.

حتما بخوانید: پدیده رینود چیست؟ علائم، علت ها و درمان

با گذشت زمان هم به شکل اخم در می آیند. در بعضی از افراد هم دو طرف صورت درگیر می شوند.

علائم دیگر این بیماری شامل: درد گوش، شنیدن صدای وزوز و کلیک در گوش و تغییر میزان شنوایی می باشد. گاهی اوقات کر شدن هم دیده شده است.

حدود 13 درصد از کسانی که در این تحقیق حضور داشتند، شنوایی خود را از دست دادند؛ البته این مورد هیچ ارتباطی با شدت علائم نداشت.

معمولا این علائم در افراد بین 40 تا 50 سال، بیشتر می شود.

دلایل انقباض عضلات یک طرف صورت

دلیل انقباضات عضلات نیمه صورت، آزردگی «عصب جمجمه ای» است. این عصب با نام عصب صورت شناخته می شود و ماهیچه های صورت را کنترل می کند؛ البته اطلاعات درباره حس چشایی از زبان و احساسات در گوش هم توسط این عصب منتقل می شود.

دلایل بالقوه دیگر گرفتگی عضلات صورت عبارت است از:

  • وجود تومور یا ضایعه خوش خیم روی عصب؛
  • وجود دسته های غیرطبیعی رگ های خونی در هنگام تولد؛
  • آسیب دیدن اعصاب.

ارثی بودن این انقباضات هم شناسایی شده است؛ اما خیلی رایج نیستند.

در بعضی از افراد، نخستین نشانه ام اس یا مالتیپل اسکروزیس، انقباض عضلات صورت است. البته این مورد بسیار نادر است و محققان گفته اند که از صدها نفری که ام اس دارند، تنها 1 تا 6 مورد این نشانه را دارند.

تشخیص انقباض عضلات یک طرف صورت

علامت کلیدی این دسته از انقباضات، گرفتگی های صورت است. در این شرایط پزشک فرد را معاینه کرده و سابقه پزشکی او را جویا می شود و بعد شدت و مدت زمان این عارضه را هم اعلام می کند.

سپس با کمک تست های تصویری سعی می کند تا عامل آزاردهنده عصب صورت را شناخته و خطر وجود تومور یا آسیب دیدن مغز را تشخیص دهد. این تست ها شامل موارد زیر می شوند:

  • ام آر آی؛
  • سی تی اسکن؛
  • آنژیوگرافی.

اگر در تست های تصویری نشانه ای از وجود تومور یا آسیب دیدگی وجود نداشته باشد، در نتیجه، فشار ناشی از رگ های خونی عامل این عارضه هستند. در این تست ها نمی توان موقعیت رگ های عامل را تشخیص داد؛ زیرا بسیار کوچک هستند.

حتما بخوانید: علائم افت قند خون؛ خطرات و درمان اورژانسی افت فشار خون

احتمال دارد که انقباض عضلات یک طرف صورت با اختلالات دیگر صورت، اشتباه گرفته شود. این اختلالات باعث انقباض عضلات صورت و پلک می شوند که تنها در یک طرف نیستند و باید حتما پزشک آن ها را تشخیص دهد.

پیشگیری از انقباضات یک طرف صورت

امروزه پزشکان نتوانسته اند هیچ راهی برای پیشگیری از این انقباضات پیدا کنند.

از آن جایی که این انقباض ها ناخود آگاه هستند، تنها راهی که می توان از پیشرفت آن ها جلوگیری کرد، درمان است.

علت لرزش عضلات صورت

مشخص شده است که استرس، خستگی و اضطراب همگی باعث وخیم تر شدن آن می شوند؛ پس بهتر است که این محرک ها را مدیریت کنید.

درمان انقباضات و گرفتگی عضلات صورت

دو راه اصلی برای درمان انقباضات یک طرف صورت وجود دارد که شامل تزریق و عمل جراحی می باشد.

تزریق

با تزریق بوتاکس می توان عضلات صورت را بی حس کرد و جلوی انقباض دوباره را گرفت.

85 تا 95 درصد از مردم می توانند از این روش استفاده کنند؛ اما تاثیرات تزریق بوتاکس بعد از مدتی از بین رفته و 3 تا 6 ماه دیگر دوباره باید تمدید شود.

عمل جراحی

با وجود این که عمل جراحی تهاجمی است، تاثیر آن دائم و سریع است.

در روشی به نام «کاهش تراکم عروق کوچک» جراح تلاش می کند تا رگ آزار دهنده را از اعصاب صورت خارج کرده و پس از قرار دادن پد در عصب، از آن در برابر تراکم در آینده جلوگیری کند.

حتما بخوانید: سرگیجه ناگهانی؛ علت چیست و چگونه درمان می شود؟

گفته شده است که میزان اثربخشی این روش 85 درصد است. جراحی در جوانان و افرادی که در مراحل اولیه بیماری هستند، تاثیر بیشتری دارد.

البته جراحی خطراتی را هم دارد. در یکی از تحقیقات مشخص شده است که 1.5 تا 8 درصد احتمال دارد که فرد بعد از عمل جراحی دچار مشکلات قلبی شود.

فقط با استفاده از دارو نمی توان این عارضه را درمان کرد!

خلاصه مطلب

استرس از مهم ترین عوارض جانبی انقباض عضلات یک طرف صورت است؛ البته با کمک جراحی و تزریق بوتاکس می توانید این عارضه را درمان کنید.

این افراد باید حتما تحت درمان قرار بگیرند. اگر گرفتگی عضلات صورت درمان نشود،شرایط بدتر می شود.

منبع : medicalnewstoday