تنهایی احساسی است که مردم تمام جهان با آن مواجه می شوند. این احساس تا جایی مخرب است که مانند یک نقص جسمانی روی ما تاثیر خواهد گذاشت. در حالی که سال جدید شروع شده، از بین رفتن حس جنب و جوش روزهای تعطیل بعضی وقت ها باعث می شود تا ما احساس پوچی و انزوا کنیم. از این رو، ما چگونه می توانیم با این احساس تنهایی مقابله کنیم؟
در این مقاله از سایت دکتر چک به راهکارهایی اشاره می کنیم که با کمک آن ها می توان با احساس تنهایی که بعضی از ما بعد از تعطیلات با آن مواجه می شویم، مقابله کرد.
مطالعات مختلف در خصوص احساس تنهایی
به عقیده نویسنده آمریکایی، فنی هو، تنهایی “یک همراه ناخوانده و غیر مخلوق” است که می تواند “بدون این که متوجه آن شویم” در وجود ما رخنه کند.
روان شناسان اغلب تعریف های مختلفی برای تنهایی ارائه کرده اند و معمولا با توجه به دوره تنهایی، آن را به چندین دسته تقسیم کرده اند.
با این وجود، آنچه اهمیت دارد این است که بیشتر متخصصین با این مسئله موافق هستند که اگرچه تنهایی یک تجربه مشترک در میان انسان هاست، یک احساس آسیب زا و ناخواسته است که نه تنها بر سلامت روانی مان که حتی بر جسم مان، نیز تاثیر می گذارد.
در مطالعاتی که به تازگی انجام شده، به این نکته اشاره شده است که احساس تنهایی بر عملکردهای سیستم ایمنی بدن تاثیر می گذارد، به کیفیت خواب آسیب می زند و ما را در معرض خطر ابتلا به بیماری های قلبی قرار می دهد.
در مطالعه ای که سال گذشته انجام شد، آورده شده است که تنهایی بیشتر از هر عامل دیگری خطر مرگ و میر زودرس را افزایش می دهد.
حتما بخوانید: با تنهایی در دوران قرنطینه ی کرونا چه کنیم؟
در آمریکا یک بررسی بر روی بزرگسالانی انجام شد که 45 سال یا بیشتر داشتند. در نهایت مشخص شد که تقریبا یک سوم از آن ها خود را “تنها” تعریف کرده اند.
علاوه بر این، مطالعه ای که بر روی نوجوانان و کودکان انجام شد هم نشان داد که درصد قابل توجهی از آن ها که بین 17 تا 25 سال داشند، با تنهایی دست به گریبان بودند.
از طرفی، در مطالعه دیگری که انجام شد و در رسانه ها توجه را به خود جلب کرد، مشخص شد که 35 سال، سنی است که اقایان در آن احساس تنهایی می کنند. به طور خلاصه، در نتیجه این تحقیقات معلوم می شود که تنهایی در تمام سنین وجود دارد و سن خاصی برای تنهایی تعریف نمی شود.
اعتراف به تنهایی و مقابله با آن
جان تی کاسیوپو، دانشمند روان شناس در دانشگاه شیکاگو، IL، در مباحث تنهایی، دلیل تجربه تنهایی، چگونگی مقابله با این حس و این که چگونه بر ما تاثیر می گذارد تخصص دارد.
در مصاحبه ای که وی با TED داشته، به این نکته اشاره می کند که در جامعه ما مبحث شخصی گرایی و کارایی فردی بیشتر رواج یافته است که در نتیجه این شرایط، افراد به سمت منزوی شدن سوق داده می شوند و در عین حال از اعتراف به این حس خودداری می کنند.
پروفسور تی کاسیوپو در صحبت های خود توضیح داده است: «معمولا برای تان پیش آمده که کسی درباره تنهایی خودش صحبت کند. دلیل آن این است که این حس نوعی حس شرم آور تلقی می شود. معادل آن در حوزه روان شناسی یعنی که فرد در زندگی اش یک بازنده یا فردی ضعیف است. متاسفانه این یک حس واقعی و درست است؛ چرا که به این معناست که احتمالا ما بیشتر احساس تنهایی را انکار می کنیم. تنهایی درواقع چیزی بیشتر از انکار احساس گرسنگی، تشنگی یا درد نیست».
پروفسور دنیل کاسیوپو به این نکته اشاره می کند که وقتی به شدت تنها باشیم، به سمت استفاده از راهکارهای کاملا بی فایده کشیده می شویم؛ مانند این که بیشتر انزوا را ترجیح می دهیم. بنابراین اولین قدم برای مبارزه با تاثیر منفی این احساس این است که تشخیص دهیم که تنها هستیم.دوم اطلاع از این واقعیت است که تنهایی بر مغز، جسم و رفتارتان تاثیر می گذارد».
او عنوان کرده است : « این که به عنوان یکی از اعضا جامعه احساس منزوی بودن کنیم، بسیار خطرناک است. در این شرایط مغز ما وارد حالت خودحفاظتی می شود. در نتیجه این حالت، بر افکار و رفتارمان در برابر دیگران تاثیرهای ناخواسته و ناشناخته ای خواهد گذاشت».
به توصیه پروفسور کاسیوپو، به محض این که از احساسات خود مطلع شدیم و به این درک رسیدیم که این احساسات به شدت بر روی سلامت روانی و جسمانی مان و همین طور رفتارمان، تاثیر می گذارد، باید با تقویت روابط اجتمایی و حتی ایجاد روابط جدید با احساس تنهایی خود مقابله کنیم.
وی در ادامه اظهار کرد که می توانید با افرادی که به آن ها اعتماد دارید، یعنی کسانی که محرم اسرار شما هستند و متقابلا شما نیز به آن ها اعتماد دارید، روابط صمیمانه ایجاد کنید. تنها کاری که برای بهبود روابط خود باید انجام دهید این است که لحظات خوبی را با دوستان و اعضا خانواده خود سپری کنید.
از این رو، شکل گیری یک رابطه باعث می شود که به بخشی بزرگ تر از خودتان ملحق شوید. به راستی چرا نباید در کارهایی حضور داشته باشید که باعث خوشحالی و لذت تان می شود؟
عدم فعالیت در رسانه های اجتماعی
احتمالا وقتی که تنها هستید اولین راهکاری که برای مقابله با این حس به ذهن تان می رسد، رسانه های اجتماعی است. گزینه خوبی است؛ چون هم سریع انجام می شود و هم بسیار راحت است. با این وجود، مطالعات مختلف نشان داده است که با وجود این که شبکه های آنلاین این توهم که با یک دیگر در ارتباط هستیم را به ما القا می کنند، در حقیقت ما را تنهاتر و گوشه گیر تر می کنند.
مقاله ای که در سال گذشته در مجله آمریکایی طب پیشگیری به چاپ رسیده بود، به این نکته اشاره می کرد که کاربران رسانه های اجتماعی بیشتر از افرادی احساس تنهایی می کنند که تنها زمان های محدودی را به این رسانه ها اختصاص می دهند.
در کتاب Alone Together نیز روان شناس عمومی، شری ترکل، به این مورد اشاره می کند که ایجاد رابطه از طریق رسانه های اجتماعی باعث می شود تا ما در زندگی های معمولی خود از یک دیگر دورتر شویم.
ترکل این طور توضیح داده است: «سطح توقع ما از تکنولوژی بالا و از یک دیگر پایین است. من از خودم می پرسم که چرا این گونه است؟ و به باور من، علت آن این است که تکنولوژی برای ما فضایی محسوب می شود که ما بیشتر آسیب پذیر می شویم. ما تنها هستیم اما از صمیمیت نیز می ترسیم».
اگر می خواهیم یک شبکه ارتباطی واقعی که از ما حمایت می کند برای خود ایجاد کنیم تا کمک کند که احساس تنهایی را در نقطه خفه کنیم، باید نگاه خود را از کامپیوتر و موبایل خود برداریم و به جای آن به فکر ایجاد روابط مستحکم با اعضا خانواده، دوستان و دیگران باشیم.
حتما بخوانید: استرس و بی خوابی؛ آیا استرس بر خواب تاثیر می گذارد؟
یکی دیگر از روان شناسان با نام «گوی وینچ» نیز توصیه می کند که با ترس ها و بلاتکلیفی های خود روبرو شویم و اولین قدمی که باید برداریم، ایجاد ارتباط یا برقراری مجدد رابطه با دیگران است. به توصیه وی، زمانی که با دیگران در ارتباط هستیم، بیشتر پیام های مثبت ارسال می کنیم. علاوه بر این، باید چهارچوب های زمانی مشخصی برای رویدادهای اجتماعی هم ایجاد کنیم.
به طور مثال، ارسال پیامی با این مضمون «دلم برایت تنگ شده، یک شنبه هفته آینده برای قهوه خوردن هم دیگر را ملاقات کنیم؟» مسلما تاثیر بیشتری در مقایسه با این پیام خواهند گذاشت «نمی دونم که ما هنوز دوست هم محسوب میشیم یا نه».
براساس گفته های هلنا بلکلوند واسلینگ، از دانشگاه پزشکی State University of New York Upstate در سیکاروس، یکی دیگر از دلایلی که گفته می شود رابطه رو در رو بهتر از روابط آنلاین است، این است که انسان ها به روابط جسمانی نیاز دارند تا همواره احساس راحتی کنند و با یک دیگر در ارتباط باشند.
مسلما منظورمان این نیست که در خیابان به هر فردی که دیدید دست بدهید؛ بلکه منظورمان این است که دست پدر و مادر یا فرزند یا دوست مان را بگیریم؛ چرا که این کار تاثیر معجزه آسایی بر بهبود سلامت روانی مان دارد. لمس کردن، یکی از ابزارهای موثر برای برقراری ارتباط نیز به شمار می رود که وضعیت احساسی مان را به شخص روبرو منتقل می کند.
داشتن حیوانات خانگی
در حالی که این روزها نمی توانیم با یک دیگر در ارتباط باشیم، در بعضی از مطالعات پیشنهاد شده است که برای خود حیوانات خانگی خریداری کنیم.
مطالعه ای که در سال گذشته انجام شده به این نتیجه رسیده است که داشتن سگ در کم کردن خطر مرگ زودرس، علی الخصوص در میان افرادی که تنها زندگی می کنند، تاثیر زیادی دارد. افرادی که تنها زندگی می کنند، پر خطرترین گروهی هستند که از فرط تنهایی ضعیف می شوند.
حتما بخوانید: استرس دارید ؟ شاید وقت گذراندن با حیوانات کمکتان کند
علاوه بر این، در یکی دیگر از مطالعات نیز مشخص شد که مهارت های ارتباطی، اجتماعی و همین طور حضور در فعالیت های اجتماعی در افرادی که یک حیوان خانگی دارند، بیشتر است.
صحبت کردن درباره حیوانات شیوه خوبی برای شروع یک مکالمه است و در عین حال نگهداری از حیوانات خانگی، انسان را به داشتن تحرک تشویق می کند. وقتی حیوان خانگی خود را برای پیاده روی یا مراجعه به مطب دام پزشک بیرون ببرید، این کار فرصتی فراهم می کند تا شما با افراد جدید آشنا شوید.
اگر به نظرتان خرید حیوانات خانگی با جثه های بزرگ، مثل سگ یا گربه، هزینه بیشتری دارد یا آزار دهنده است، توصیه می کنیم که به گزینه های ارزان قیمت تر و در عین حال کوچک فکر کنید؛ مثلا ماهی، حلزون یا همستر.
مطالعه ای که در سال 2016 انجام شد، نشان داد که وقتی به افراد بزرگسال توصیه می شود که از حیوانات خانگی مراقبت کنند، میزان افسردگی شان کمتر می شود. از وقتی که آزمایش مراقبت از حیوانات شروع شد و پس از گذشت تنها 8 هفته، شاهد رشد زیادی در عملکردهای شناختی این گروه بودیم.
راهکار دیگری که پیش روی تان قرار دارد، کار کردن به صورت داوطلبانه در مکان هایی است که از حیوانات مراقبت می کنند. حتی می توانید وقتی که دوستان یا آشنایان در تعطیلات به سر می برند نیز از حیوانات خانگی شان مراقبت کنید. با این کار نه تنها از مزایای گفته شده بهره مند می شوید، بلکه روابطه اجتماعی تان نیز تقویت می شود.
از یک دید دیگر به قضیه نگاه کنید
اگر هیچ راهی برای فرار از تنهایی به ذهن تان نمی رسد، توصیه می کنیم که از این تنهایی به نفع خود استفاده کنید و آن را به فرصت تبدیل کنید. واقعا چرا وقتی که تنها هستید، از این فرصت برای شناخت بهتر خودتان، دور کردن استرس و ارتقا مهارت های فعلی یا یادگیری کارهای جدید استفاده نکنید؟
در یکی از مطالعاتی که در همین زمینه با مشارکت روان شناس بالینی امی روکاچ انجام شد، معلوم شد که “پذیرش و تفکر” تنها راهی است که می توان تاثیرات ناخوشایند و منفی تنهایی را به فرصت های خوب تبدیل کرد.
نویسندگان این مقاله، این شیوه را این گونه بیان کرده اند: «استفاده از فرصت های موجود و شناخت ترس ها، آرزوها و نیازها آشکارترین ابزار موجود برای مقابله با تنهایی است».
به عقیده روکاچ و همکارش، وقتی که یاد می گیریم تا به استقبال تنهایی برویم و از آن به نفع خود استفاده کنیم، هم از شر تنهایی و هم از تاثیرات منفی آن در امان خواهیم بود.
«نتایج مطالعه فعلی نشان داده است که به استقبال تنهایی رفتن می تواند به مقابله موثر با ناراحتی و درد ناشی از تنهایی کمک کند؛ چرا که در نتیجه این کار، دیگر با خودمان کلنجار نمی رویم تا این تنهایی را انکار کنیم. پس آن را به عنوان یک حقیقت، و گاهی اوقات به عنوان یک حالت انسانی که راهی برای پیشگیری از آن وجود ندارد، می پذیریم».
در کتاب “Addressing Loneliness”، دانشمندان دانشگاه تل آویو در اسرائیل، نیز توصیه کرده اند که مدیتیشن در این زمینه تاثیر بسزایی دارد؛ چرا که مدیتیشن احساس تنهایی درونی را با کم کردن عملکردهای شناختی نا هنجار کاهش می دهد.
در نهایت باید بگوییم که اگر تنها هستید و احساس تنهایی آزارتان می دهد، فکر بدی نیست که یک لیوان چای برای خود دم کنید، یک موسیقی آرامش بخش گوش دهید و اول از همه با خودتان رابطه دوستانه ای برقرار کنید.
ترکل در صحبت خود با TED توصیه کرده است: «به تنهایی از زاویه خوب نگاه کنید. این که یاد بگیریم با خودمان راحت باشیم کمک می کند تا با تنهایی مان مقابله کنیم و روابط مان با دیگران را نیز بهبود ببخشیم».
