به تازگی مقاله ای با موضوع سرایت استرس منتشر شده است و نشان می دهد که با مشاهده استرس در دیگران، میزان هورمون استرس مثل کورتیزول در بدن فرد مقابل زیاد می شود.
یافته های این مطالعه در مدیریت و کنترل استرس، به ویژه در محیط کار، بسیار مفید هستند.
سرایت استرس؛ پیش زمینه
وقتی که فردی مضطرب را می بینید، حتی اگر خودتان هم کاری استرس زا انجام ندهید، باز گاهی اوقات دچار استرس می شوید.
مثلا فردی را در نظر بگیرید که مشغول ارائه پروژه است. کف دست هایش عرق کرده، ضربان قلب او بالا رفته و دچار تپش قلب شده است. ناخودآگاه خودتان هم این حالات را تجربه می کنید.
منظور از سرایت استرس چیست؟
سرایت استرس به این معنی است که یک نفر دچار استرس شده است و به طبع آن، فیزیولوژی، رفتار و میزان استرس اطرافیان او هم تحت تاثیر قرار می گیرد. حتی اگر اطرافیان این فرد کار استرس زا انجام نداده باشند هم این حالت را تجربه می کنند.
مکانیسم های اجتماعی و بیولوژیکی مثل فرومون و سرنخ های اجتماعی در بروز این حالت نقش دارند.
سرایت استرس بیشتر در محیط کار دیده می شود و منبع اصلی بروز استرس در محیط کار، مدیران و سران شرکت هستند. این مسئله به شدت بازدهی و سلامت قلب کارکنان را تحت تاثیر قرار می دهد.
اندازه گیری این حالت
روش های زیادی برای اندازه گیری سرایت استرس وجود دارد؛ مثل اندازه گیری هورمون های استرس یا ضربان قلب، مشاهده رفتار و تصویر برداری از اعصاب.
البته این گروه از محققان یک روش استاندارد برای اندازه گیری این حالت ارائه کرده اند.
آن ها شرکت کنندگان را به دو گروه تقسیم کردند. یک دسته مستقیما در معرض عامل استرس زا قرار گرفتند و از شرکت کنندگان دسته دوم خواسته شد تا ناظر بر مصاحبه کاری دیگران باشند. سپس محققان ضربان قلب و نمونه بزاق گروه دوم را در بازه های زمانی مختلف جمع آوری کردند.
اثرات سرایت استرس
شرکت کنندگانی که شاهد سناریوهای استرس زا بودند، میزان کورتیزول بزاق، ضربان قلب و آلفا آمیلاز بزاق آن ها بسیار بیشتر شده بود. البته میزان آلدوسترون بزاق آن ها تغییری نکرده بود.
تفاوت میزان کورتیزول و آلفا آمیلاز بزاق شرکت کنندگان دو گروه بسیار ناچیز بود. جالب است که وقتی شرکت کنندگان گروه دوم شاهد انجام کارهای استرس زا توسط شرکت کنندگان گروه اول بودند، میزان ضربان قلب شان زیاد نشد؛ اما بعد از این که کار تمام شد، ضربان قلب آن ها هم بالا رفت.
این مسائل نشان می دهد که استرس در شرکت کنندگان گروه دوم با تاخیر پردازش می شود.
نتیجه گیری
به طور کلی، یافته های این مطالعه نشان می دهد که اگر یک نفر دچار استرس شود، میزان هورمون های استرس مثل کورتیزول در بدن اطرافیان او هم زیاد شده و بر رفتارشان تاثیر می گذارد.
