کوتاهی قد یک واژه عمومی است که به افرادی اطلاق می شود که قدشان در مقایسه با افراد هم سن خود کمتر باشد. این شرایط برای بزرگسالان هم پیش می آید؛ اما معمولا برای کودکان استفاده می شود.
ممکن است بعضی از افراد از دوستان خود قد کوتاه تر بوده؛ اما مشکلی نداشته باشند؛ در صورتی که قد والدینشان از اندازه میانگین قد آن ها کمتر باشند. فراموش نکنید که عوامل ژنتیکی نقش بسیار مهمی دارند.
البته علت کوتاهی قد گاهی اوقات مشکلات پزشکی است و بیشتر فرزندان با درمان های مناسب می توانند رشد خوبی داشته باشند. این عارضه در بعضی دیگر از افراد ممکن است دائمی باشد.
ارزیابی قد افراد به جمعیتی که فرد در آن به دنیا آمده است بستگی دارد و اندازه دقیق در میان کشورها و چارت رشدی آن ها متفاوت است.
علت کوتاهی قد
سه دلیل اصلی برای کوتاهی قد وجود دارد که شامل تاخیر در رشد اصلی، عوامل ژنتیکی و بیماری می باشد.
تاخیر در رشد اصلی
روند رشد بعضی از کودکان در مقایسه با بقیه کمتر است. این کودکان نسبت به سن شان کوتاه تر هستند و اغلب دیر وارد دوران بلوغ می شوند؛ البته روند رشد این کودکان بعد از توقف رشد دوستان شان ادامه خواهد داشت.
حتما بخوانید: غذای کودک در حال رشد چه غذاهایی باید باشد تا به رشدش کمک کند؟
عوامل ژنتیکی
در صورتی که قد والدین کودک کوتاه باشد، احتمال کوتاه قد بودن کودک هم وجود دارد.
اگر هیچ دلیل پزشکی برای کوتاه قد بودن والدین کودک وجود نداشته باشد، کوتاهی قد کودک شان کاملا بدون مشکل خواهد بود.
بیماری
ابتلا به برخی از بیماری ها باعث کوتاه شدن غیرعادی قد می شود که این بیماری ها به دسته های زیر تقسیم می شوند:
بیماری های غدد درون ریز:
بیماری غدد درون ریز در تولید هورمون و قد تاثیر می گذارد. این بیماری ها عبارتند از:
- ناکارآمدی هورمون رشد (GHD)؛
- هیپوتیروئید (کم کاری تیروئید)؛
- بیماری کوشینگ.
بیماری های مزمن:
برخی از بیماری های مزمن باعث کوتاهی قد کودک شده و در سلامت عمومی کودک تاثیر می گذارد که برخی از آن ها شامل موارد زیر می شوند:
- بیماری قلبی؛
- آسم؛
- بیماری التهاب روده (IBD)؛
- دیابت؛
- مشکلات کلیوی؛
- کم خونی داسی شکل؛
- آرتروز روماتیسمی در نوجوانی (JIA).
شرایط ژنتیکی
شرایط ژنتیکی که در قد کودک تاثیر می گذارند؛ شامل: سندروم داون، سندرم ترنر و سندرم ویلیام است.
بیماری استخوان و اسکلتی
این بیماری ها از جمله: نرمی استخوان و آکندروپلازی در رشد استخوان ها تاثیر گذاشته و قد را کوتاه می کنند.
علاوه بر این، مشکلات دوران بارداری و کمبود مواد مغذی هم در رشد قد کودک تاثیر می گذارند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
تنها پزشک می تواند تشخیص دهد که کوتاهی قد فرزندتان به دلایل پزشکی مربوط می شود. اگر به علت مشکلات پزشکی باشد، درمان آن پروسه ای زمانبر است. از این رو مهم است که به طور مرتب چک آپ دهید.
می توانید قد و سلامت عمومی کودک تان را در خانه هم ارزیابی کنید. برخی از سئوالاتی که می توانید درباره کودکتان از خود بپرسید؛ شامل سوالات زیر می باشد:
- آیا کودک من نسبت به هم کلاسی ها و هم سن های خود کوتاه قدتر است؟
- آیا روند رشد کودکم نزولی شده است؟
- آیا همچنان لباس های پارسال هنوز اندازه اوست؟
- آیا او دائما از این شرایط ناراحت است؟
با آماده کردن جواب برای این سئوالات در تشخیص علت می توانید به پزشک کمک کنید.
کوتاهی قد چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک ابتدا قد، وزن و طول پاهای کودک را اندازه می گیرد و سئوالاتی درباره سابقه پزشکی در خانواده و مربوط به خود کودک می پرسد که شامل این سئوالات می شود:
- میانگین قد نسل های گذشته و فعلی تان چقدر است؟
- آیا سابقه ابتلا به بیماری دارید؟
- بلوغ والدین از چه زمانی آغاز شده است؟
- تولد کودک تان چگونه بوده است؟
- آیا الگویی در رشد کودک تان وجود دارد؟
- رژیم غذایی معمول کودک تان چیست؟
- آیا علائم دیگری وجود دارد؟
در صورتی که پزشک علت کوتاهی قد را عوامل پزشکی تشخیص دهد، آزمایش های زیر را تجویز می کند:
- آزمایش اشعه ایکس از میزان رشد پلاک ها در دست چپ، برای بررسی هماهنگ بودن رشد کودک با سن او؛
- تصویر برداری برای تشخیص ناکارآمدی هورمون رشد؛
- آزمایش شمارش کامل خون برای بررسی هر گونه بیماری خونی؛
- بررسی DNA برای تشخیص سندرم ترنر در دخترها و سایر بیماری های ژنتیکی؛
- آزمایش خون برای بررسی مشکلات تیروئیدی، کبدی، کلیوی و سایر مشکلات؛
- اسکن تصویری برای بررسی احتمال تومور.
روش های درمان کوتاهی قد
با توجه به دلیلی که باعث کوتاهی قد شده است، درمان های متفاوتی هم وجود دارد.
حتما بخوانید: سندرم تونل کارپال و 9 داروی خانگی برای درمان و تسکین درد ناشی از آن
با کمک جایگزینی هورمون تیروئید می توان کم کاری این غده را جبران کرد. تزریق هورمون رشد می تواند ناکار آمدی هورمون رشد و سایر شرایط، مثل: سندرم ترنر و مشکل مزمن کلیه را جبران کند.
کودکانی که به طور طبیعی کوتاه قد هستند را با هیچ روشی نمی توان درمان کرد!
تاثیر طولانی مدت کوتاهی قد
افرادی که به طور طبیعی قدی کوتاه دارند و علت آن بیماری یا مشکلات پزشکی نیست، زندگی عادی و بدون مشکلی خواهند داشت.
کودکانی که دچار مشکلات GHD و سایر مشکلات هورمونی هستند، به طور کلی به قدی متوسط یا مشابه قد والدین خود می رسند؛ البته اگر قبل از دوران بلوغ درمان شوند.
اما کودکانی که مشکلات اسکلتی یا ژنتیکی دارند، تا آخر عمر قدی کوتاه خواهند داشت.
منبع: healthline
علیرضا
سه‌شنبه 12 ژانویه 2021سلام آقای دکتر من کلاس دهم هستم وزنم 60کیلو هستش روز به روز قدم افزایش می‌یافت ولی چند ماهی هستش دیگه رشد نمیکنه
احمدرضا
پنج‌شنبه 24 دسامبر 2020سلام آقای دکتر من قدم ۱۷۲و‌سنم ۱۷قد‌عموم دوتاشون کوتاهن‌و‌یکیشون قدش بلنده داییامم هر‌چهارتاشون قد‌کوتاهن به نظرت من چقدر دیگه‌تا۱۸سالگی‌رشد‌میکنم
Hasti
جمعه 4 دسامبر 2020سلام خسته نباشید.
من ۱۴ سالمه و قدم ۱۶٠ هست در ۸ ماه فقط نیم سانت رشد کردم.
چه کار هایی رو پیشنهاد می کنید تا قدم بلند تر شه آیا می تونم تا ۱۶۸ قد بکشم؟؟ چه چیز هایی رو منع می کنید؟ و انجام ورزش های کششی تا چند سانت به قدم اضافه میکنه؟ ممنونم میشم اگر پاسخ بدید
دکتر یعقوب خوش سیرت
سه‌شنبه 8 دسامبر 2020تغذیه مناسب و پرکالری و عدم استفاده از غذاهای بیرونی مثل فست فودها
ورزش روزمره به خصوص ورزش های هوازی و کششی مثل والیبال ، بسکتبال ، دویدن روزمره
مهم ترین مواردی هستند که میتوانند منجر به رشد مناسب شما شوند
معلوم نیست چقدر منجر به افزایش قد شوند و عدد خاصی رو نمیشه واسش تعیین کرد ولی تا جایی که صفحه های رشد به صورت کامل محو نشوند جای رشد وجود دارد
بهار
پنج‌شنبه 12 نوامبر 2020سلام ببخشید من قدم ۱۵۰ و دو سه ماه دیگه۱۴سالم میشه. دچار روماتیسم مفصلی هستم و قد مامانم۱۶۳و بابام هم۱۶۶،۱۶۷هست.
صفحات رشدم بسته نشده.ایا ممکنه تا۱۶۰رشد کنم؟؟
دکتر یعقوب خوش سیرت
چهارشنبه 18 نوامبر 2020بعله احتمالش وجود دارد
ولی با توجه به کوتاهی قد دوطرفه خانوادگی و مصرف داروهای روماتیسمی احتمالش زیاد نمیباشد
sara
چهارشنبه 21 اکتبر 2020سلام قد من قبلا ۱۷۶ بود حدود یک سال هست که قدم کوتاه شده الان قدم ۱۶۹ شده هر روز دارم کوتاه تر میشم ۴۴ سالمه اگه میشه راهنمایی کنید ممنون از شما
دکتر یعقوب خوش سیرت
چهارشنبه 21 اکتبر 2020احتمالا بخاطر مشکلات مربوط به ستون فقرات و قوز شدن و یا خوابیدن مهره های ستون فقرات روی هم میباشد و باید به یه جراح مغز و اعصاب جهت ام ار ای و سایر بررسی های لازم مراجعه داشته باشید
محمد امین رنگرز
سه‌شنبه 6 اکتبر 2020قد من 159 است قبلا قد من از همه بلند تر بود ولی الآن خیلی کچک تر از همه شدم سنم 14 سال کلاس هشتم و وزنم 85 کیلو همه میگن از وزنته درسته به نظر شما آقای دکتر
دکتر یعقوب خوش سیرت
جمعه 9 اکتبر 2020هنوز جای رشد دارین و خود وزن بالا نیز به علت تولید استروژن باعث کاهش رشدتان میشود
لذا جهت بهتر شدن رشد حتما تغذیه مناسب و ورزش روزانه مدنظر باشد که بعدا حسرت قد مناسب رو نخورین
سمیرا بابازاده
پنج‌شنبه 3 سپتامبر 2020سلام ، من قدم ۱۶۲ هست ، قد همسرم هم ۱۷۰ هست. قد دخترم هم ۱۴۲ هست. دخترم کلاس تکواندو هم میره. به نظرتون قدش کوتاه هست ، یا قدش مناسبه.
خیلی ممنون میشم جواب بدید 🙏🙏🙏
دکتر یعقوب خوش سیرت
جمعه 4 سپتامبر 2020معمولا قد فرزند مابین قد پدر و مادر متغیر میباشد ولی میتواند کمتر یا بیشتر هم باشد و ژنتیک فامیل و تغذیه فرد بسیار اهمیت دارد و تاثیر گذار میباشد و این مربوط به زمانی است که بلوغ فزرند کامل شده باشد
مهدی
دوشنبه 3 آگوست 2020سلام من 14 سالمه قدم 170 است برای شغلی میخوام قدم به 175 برسه یا بیشتر میخوام بدونم تا 18 سالگی قدم به 175 میرسه یا نه و هیچ گونه بیماری خاصی ندارم
دکتر یعقوب خوش سیرت
سه‌شنبه 4 آگوست 2020سلام
بعله حتما رشد خواهید داشت
سعیدی
جمعه 17 آوریل 2020سلام خانم دکتر تقی پور من قدم ۱۷۵ هست خانمم هم قدش خوب هست اما پسر اولمون رشد کافی نداره ۱۴ ساله هست اما به اندازه هشت ونه ساله معلوم میشه از نظر حافضه هم با هم کلاسیهاش ضعیفتر است شب ادراری هم داره چندین مرتبه دکتر هم بردیم ازمایشاتی که دادیم میگفت نرمال هست ولی ما در منطقه ای هستیم که دسترسی به دکتر خوب نداریم اگه میشه راهنماییم کنید چه داروهایی براش بدم
دکتر یعقوب خوش سیرت
یکشنبه 19 آوریل 2020سلام شما حتما باید به فوق تخصص غدد اطفال مراجعه کنید و بررسی کاملتری برای فرزندتان درخواست شود
فوق تخصص غدد اطفال دقیقا کارش همینه و پزشک دیگری برای شما کمک کننده نخواهد بود
رامین
سه‌شنبه 6 اکتبر 2020من ۱۳سالمه و قدم ۱۴۴من میخواستم بگم چه غذا هایی بخورم یا چه کار هایی انجام بدم تا قدم را افزایش بدم
دکتر یعقوب خوش سیرت
جمعه 9 اکتبر 2020غذاهای خانگی اعم از هر گونه مواد مغذی
استفاده از سبزیجات در کنار غذاهای خانگی
تغذیه مرتب و ۳گانه در طی شبانه روز بدون ایجاد وقفه
عدم استفاده از فست فود ها و غذاهای اماده بیرونی که سرشار از انتی اکسیدان ها میباشد
مصرف روزانه ۸ لیوان اب در روز
استفاده از قرص های مولتی ویتامین به صورت روزمره
ورزش روزانه به خصوص ورزش هایی که هوازی میباشد مانند دویدن و پیاده روی و ورزش های کششی که بهترینش برایتان والیبال یا بسکتبال میباشد
فعلا بدنسازی نروید تا زمانی که رشد کامل پیدا کردید
دوری از چاقی به علت اینکه با ایجاد استروژن و کاهش تستوسترون موجب کاهش روند رشدی میشود
مهدی
سه‌شنبه 24 نوامبر 2020سلام ببخشید من ۱۸ سالمه و قدم ۱۶۶ هسته از طب سنتی قرص افزایش قد گرفتم به نظر شما جواب میده یا نع؟ بعد اینکه قد پدرم و عمو هام بلند هسته و من خیلی دوست دارم مثل اونا قد بلند بشم ولی قد دایی هام کوتاه هسته در بچگی هم آسم کودکان داشتم ولی خیلی وقت پیش این مشکل حل شده با نظرتان دلیلش به خاطر آسم در بچگی هسته یا ژنم به دایی هام رفته؟