آهن یکی از مواد معدنی بسیار مهم در بدن است که برای بسیاری از عملکردهای مهم بدن ضروری است به طوری که بسیار از عملکردهای حیاتی بدن مثل تولید هموگلوبین خون و یا تولید پروتئین بسیار مهم است. به طوری که کمبود آهن می‌تواند به شکل جدی باعث کمخونی شود.
با توجه به تاثیر بسیار زیاد قرص آهن روی تولید هموگلوبین و تولید سلول‌های خونی بسیاری از افراد قرص آهن یا مکمل آهن را همان مکمل کمخونی می‌دانند که این موضوع تا حدی درست است. این موضوع باعث شده تا بسیاری از بانوان به دلیل داشتن کمخونی به مصرف قرص آهن روی بیاورند اما مشکل زمانی مشخص می‌شود که مردان ضرورت مصرف قرص آهن در آقایان را نادیده می‌گیرند.
در این بخش به ضرورت مصرف قرص آهن در آقایان می‌پردازیم تا مردانی که نیاز به مصرف مکمل کم خونی مثل قرص ویتامین B12 یا قرص آهن دارند بتوانند مکمل مورد نیاز خود را مصرف کنند. در ادامه با ما همراه باشید.
قرص آهن چیست؟
قرص آهن نوعی مکمل غذایی از دسته مکمل کم خونی است که برای افزایش سطح آهن در بدن استفاده می‌شود. آهن یک ماده معدنی است که برای بسیاری از عملکردهای بدن ضروری است، اما در درجه اول برای تولید هموگلوبین، پروتئینی در گلبول‌های قرمز خون که اکسیژن را از ریه‌ها به بافت‌ها می‌رساند. آهن همچنین برای عملکرد آنزیم‌ها و تولید پروتئین بسیار مهم است.
کمبود آهن یکی از شایع‌ترین کمبودهای تغذیه ای است. کمبود آهن می‌تواند منجر به شرایطی مانند کم خونی فقر آهن شود که با علائمی مانند خستگی، ضعف، رنگ پریدگی پوست، ضربان قلب نامنظم و مشکلات شناختی همراه است.
آهن در غذاها به دو صورت وجود دارد: آهن هِم و غیرهِم. آهن هِم که در غذاهای حیوانی مانند گوشت قرمز، ماهی و مرغ یافت می‌شود کهراحت‌تر توسط بدن جذب می‌شود. آهن غیر هِم که در غذاهای گیاهی مانند عدس، لوبیا و اسفناج یافت می‌شود، کمتر جذب می‌شود.
با این حال، مصرف رژیم غذایی ممکن است همیشه کافی نباشد، به ویژه برای کسانی که در معرض خطر کمبود آهن هستند.
در چنین مواردی، مکمل‌های آهن مانند قرص آهن ممکن است توسط یک پزشک یا متخصص توصیه شود.
ضرورت مصرف قرص آهن
اهمیت آهن در بدن انسان
آهن نقش اساسی در انتقال اکسیژن در بدن دارد. در واقع آهن یک جزء مهم هموگلوبین است، پروتئینی در گلبول‌های قرمز خون که به اکسیژن در ریه‌ها متصل می‌شود و آن را به بافت‌های سراسر بدن می‌رساند.
بدون آهن کافی، بدن نمی‌تواند گلبول‌های قرمز سالم کافی برای انتقال موثر اکسیژن تولید کند که این مشکل منجر به کم خونی فقر آهن می‌شود.
آهن به عملکرد طبیعی سیستم ایمنی کمک می‌کند. از رشد و تمایز سلول‌های ایمنی، از جمله لنفوسیت‌ها، که گلبول‌های سفید خون هستند که نقش مهمی در پاسخ‌های ایمنی دارند، پشتیبانی می‌کند. آهن کافی برای عملکرد مناسب سیستم ایمنی ضروری است و کمبود آهن می‌تواند ایمنی را مختل کند.
علاوه بر این، آهن در متابولیسم انرژی نقش دارد. این قابلیت در زنجیره انتقال الکترون، فرآیندی که ATP، حامل انرژی اولیه در سلول‌ها را تولید می‌کند، درگیر است. آهن ناکافی می‌تواند تولید انرژی را مختل کند و منجر به احساس خستگی و کاهش عملکرد فیزیکی شود.
علاوه بر این، آهن برای سنتز DNA، ماده ژنتیکی در همه سلول‌ها ضروری است. کمبود آهن می‌تواند سنتز DNA و تقسیم سلولی را مختل کند و بر رشد و ترمیم سلول‌ها و بافت‌ها تأثیر بگذارد.
مکمل‌های آهن و نقش آنها
علیرغم نیاز بدن به آهن، بسیاری از افراد برای تامین آهن مورد نیاز روزانه خود تنها از طریق رژیم غذایی تلاش می‌کنند. برخی از افراد از جمله زنان باردار، زنان در حال قاعدگی، نوزادان و افرادی با شرایط پزشکی خاصی که باعث از دست دادن آهن یا اختلال در جذب می‌شوند، در معرض خطر ابتلا به کم خونی ناشی از فقر آهن هستند. در این موارد، مصرف مکمل‌های آهن می‌تواند ضروری باشد.
مکمل‌های آهن می‌توانند به طور موثری از کم خونی ناشی از فقر آهن پیشگیری و آن را درمان کند و به افزایش تولید گلبول‌های قرمز خون و افزایش سطح هموگلوبین کمک کنند.
مکمل آهن می‌تواند از عملکرد سیستم ایمنی حمایت کند. با اصلاح کمبود آهن، مکمل‌ها می‌توانند رشد و تمایز سلول‌های ایمنی را تقویت کرده و مقاومت بدن را در برابر عفونت‌ها افزایش دهند.
کم خونی ناشی از فقر آهن چیست؟
همان طور که در بالا به آن اشاره شد، آهن یک ماده معدنی ضروری برای عملکردهای متعدد بدن انسان است که مهم‌ترین آن تولید هموگلوبین، پروتئینی در گلبول‌های قرمز خون است که اکسیژن را از ریه‌ها به بافت‌های سراسر بدن منتقل می‌کند. آهن برای حفظ سلامت پوست، مو و ناخن ضروری است.
کمبود آهن شایع‌ترین کمبود تغذیه ای در سراسر جهان است که تقریباً 2 میلیارد نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که بدن آهن کافی برای تولید گلبول‌های قرمز کافی نداشته باشد.
کمبود آهن می‌تواند ناشی از چندین موقعیت از جمله دریافت ناکافی آهن به دلیل رژیم غذایی نامناسب، افزایش نیاز به آهن در مراحل خاصی از زندگی مانند بارداری و شرایطی باشد که باعث از دست دادن خون می‌شود، مانند دوره‌های قاعدگی شدید یا خونریزی داخلی.
علائم کمبود آهن اغلب در ابتدا نامحسوس است، اما می‌تواند در طول زمان بدتر شود که شامل خستگی، ضعف، پوست رنگ پریده، درد قفسه سینه، سرگیجه، سردی دست‌ها و پاها و ناخن‌های شکننده می‌شود.
تشخیص کمبود آهن شامل آزمایش خون برای بررسی سطح گلبول‌های قرمز و هموگلوبین است
کمبود آهن معمولاً با رفع علت زمینه‌ای و جایگزینی آهن از طریق مکمل‌ها یا تغییرات رژیم غذایی درمان می‌شود.
دلایل کم خونی ناشی از فقر آهن چیست؟
کمبود آهن در رژیم غذایی
کمبود آهن در رژیم غذایی زمانی رخ می‌دهد که دریافت یا جذب آهن برای تامین نیازهای بدن ناکافی باشد. اگر رژیم غذایی فرد به اندازه کافی غذاهای غنی از آهن مانند گوشت بدون چربی، صدف، لوبیا، یا غلات غنی شده با آهن نداشته باشد، ممکن است کمبود آهن اتفاق بیفتد.
عدم جذب آهن
علاوه بر این، برخی از عوامل غذایی می‌توانند جذب آهن را مهار کنند، مانند مصرف بیش از حد چای یا قهوه، یا رژیم غذایی سرشار از فیتات یا کلسیم.
افرادی که دارای محدودیت‌های غذایی هستند، مانند گیاهخواران و گیاهخواران، ممکن است خطر بیشتری برای کمبود آهن در رژیم غذایی داشته باشند، زیرا آهن گیاهی (آهن غیر هم) در مقایسه با آهن از منابع حیوانی (آهن هِم) به راحتی توسط بدن جذب می‌شود.
کمبود عملکردی آهن
کمبود آهن عملکردی، شکلی از کمبود آهن است که کمتر رایج است و زمانی رخ می‌دهد که بدن ذخایر آهن کافی داشته باشد اما نتواند به طور موثر از آن برای تولید هموگلوبین استفاده کند.
کم خونی در مردان بر اثر کمبود آهن
علائم کمبود آهن در مردان
علائم کمبود آهن در مردان اغلب می‌تواند نامحسوس باشد، به این معنی که می‌توان آنها را به راحتی نادیده گرفت یا به شرایط دیگر نسبت داد. علائم اولیه ممکن است شامل خستگی، ضعف و رنگ پریدگی باشد که همه ناشی از کاهش توانایی خون برای حمل اکسیژن به دلیل کمبود آهن است.
با پیشرفت بیماری، علائم دیگری ممکن است آشکار شود. این موارد می‌تواند شامل ناخن‌های شکننده، میل غیرعادی به مواد غیر غذایی مانند یخ یا خاک (معروف به پیکا)، زبان زخم یا ملتهب، سردرد و سرگیجه و تنگی نفس باشد.
در موارد شدید، کمبود آهن می‌تواند منجر به کم خونی ناشی از فقر آهن شود که با علائمی مانند افزایش ضربان قلب، درد قفسه سینه و کاهش وزن غیرقابل توضیح همراه است.
علل کمبود آهن در مردان
دلایل متعددی برای کمبود آهن در مردان وجود دارد. یکی از رایج‌ترین آنها نارسایی رژیم غذایی است که در آن مصرف غذاهای غنی از آهن برای رفع نیازهای بدن ناکافی است.
خونریزی گوارشی، اغلب ناشی از شرایطی مانند زخم معده یا بواسیر نیز می‌تواند منجر به کمبود آهن شود. همچنین مشکلاتی مانند سندرم‌های سوء جذب مثل بیماری سلیاک، که در آن بدن قادر به جذب موثر آهن از رژیم غذایی نیست.
برخی از مردان نیز ممکن است به دلیل فعالیت بدنی شدید در معرض خطر ابتلا به کمبود آهن باشند. ورزش شدید و منظم می‌تواند از دست دادن آهن از طریق تعریق را افزایش دهد و آسیب جزئی به بافت‌های عضلانی نیز می‌تواند منجر به خونریزی کمی شود.
ضرورت قرص آهن در مردان
درمان اولیه کمبود آهن افزایش دریافت آهن و جذب آهن است. این اقدام اغلب از طریق اصلاح رژیم غذایی قابل دستیابی است. غذاهای غنی از آهن عبارتند از: گوشت قرمز، مرغ، ماهی، لوبیا و غذاهای غنی شده با آهن مانند غلات و نان.
با این حال، توجه به این نکته مهم است که جذب آهن می‌تواند تحت تأثیر سایر اجزای رژیم غذایی باشد. به عنوان مثال، ویتامین C می‌تواند جذب آهن را افزایش دهد، بنابراین مصرف غذاها یا نوشیدنی‌های غنی از ویتامین C همراه با وعده‌های غذایی می‌تواند مفید باشد.
برای مردانی که نمی‌توانند نیاز آهن خود را تنها از طریق رژیم غذایی تامین کنند، مکمل‌های آهن توصیه شود. مکمل آهن معمولاً با معده خالی مصرف می‌شوند تا جذب را به حداکثر برسانند.
در مواردی که مکمل‌های خوراکی بی اثر باشد یا تحمل نشود، ممکن است از درمان با آهن وریدی استفاده شود. این شامل تزریق مستقیم آهن به جریان خون، دور زدن سیستم گوارشی به طور کلی است.
اگر کمبود آهن به دلیل یک بیماری زمینه ای خاص، مانند خونریزی گوارشی یا سندرم سوء جذب باشد، برای درمان موثر کمبود آهن نیز باید این وضعیت مدیریت شود.
انواع مکمل آهن برای مردان
انواع مختلفی از مکمل‌های آهن موجود است که رایج‌ترین آنها سولفات آهن، فروس گلوکونات، فومارات آهن و پلی ساکارید آهن است.
فروس سولفات
به دلیل میزان بالای آهن و سرعت جذب بالای آن، رایج‌ترین شکل توصیه شده است. دوز معمول بزرگسالان برای کمبود آهن 325 میلی گرم (حاوی حدود 65 میلی گرم آهن عنصری) است که دو تا سه بار در روز مصرف می‌شود.
فروس گلوکونات
این فرم اغلب برای افرادی استفاده می‌شود که عوارض جانبی دستگاه گوارش را با سایر اشکال آهن تجربه می‌کنند. دوز توصیه شده 325 میلی گرم (حاوی حدود 38 میلی گرم آهن عنصری) است که دو تا سه بار در روز مصرف شود.
فروس فومارات
این نوع دارای محتوای آهن بالایی است و معمولاً با دوز 325 میلی گرم (حاوی 106 میلی گرم آهن عنصری) یک تا دو بار در روز مصرف می‌شود.
پلی ساکارید آهن
این نوع آهن است که برای معده راحت‌تر است و عوارض جانبی کمتری ایجاد می‌کند. دوز معمولی بزرگسالان برای کمبود آهن 150 میلی گرم (حاوی 50 میلی گرم آهن عنصری) یک بار در روز است.
آهن کربونیل
این نوع آهن بی خطرتر در نظر گرفته می‌شود زیرا کندتر جذب می‌شود. این اغلب در مواردی استفاده می‌شود که کودکان ممکن است مکمل‌های آهن بزرگسالان را بخورند، زیرا احتمال آسیب کمتری وجود دارد.
دستورالعمل استفاده از مکمل آهن برای آقایان
صرف نظر از شکل و نوع مکمل، مکمل‌های آهن باید با معده خالی و معمولاً حدود یک ساعت قبل از غذا مصرف شوند تا جذب حداکثری داشته باشند.
با این حال، در صورت بروز ناراحتی معده، می‌توان آنها را با مقدار کمی غذا یا بعد از غذا مصرف کرد. از مصرف مکمل‌های آهن همراه با محصولات لبنی، آنتی اسیدها یا چای/قهوه خودداری کنید زیرا می‌توانند جذب آهن را به میزان قابل توجهی کاهش دهند.
بهترین مکمل آهن برای مردان
هنگام انتخاب مکمل آهن باید چندین فاکتور را در نظر گرفت تا بتوان بهترین مکمل آهن برای مردان را انتخاب کرد.
مردان معمولاً نسبت به زنان به آهن کمتری نیاز دارند. این ویژگی به دلیل عدم از دست دادن خون است که زنان در طول قاعدگی تجربه می‌کنند. به طور کلی مردان در معرض خطر کمتری برای کمبود آهن هستند.
دوما برای مردانی که به مکمل آهن نیاز دارند، انتخاب فرمی که هم موثر و هم قابل تحمل باشد بسیار مهم است. سولفات آهن به دلیل محتوای بالای آهن عنصری و فراهمی زیستی، اغلب انتخاب خط اول است. با این حال، اگر عوارض جانبی گوارشی نگران کننده باشد، شکلی مانند آهن کربونیل یا کلات اسید آمینه آهن ممکن است مناسب‌تر باشد.
سوما مردان همیشه باید قبل از شروع مکمل آهن با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنند، زیرا آهن بیش از حد می‌تواند مضر باشد.
