کاهش ۱۰ کیلوگرم در ۱۰ روز، هر چقدر که دوست دارید غذا بخورید و همچنان وزن کم کنید، روزی یک سایز از سایز لباس خود کم کنید! اینها همه ادعای تبلیغاتی هستند و اگر این جملات را باور کنید، کاهش وزن سریع در کوتاه مدت، ممکن است برای شما آسان به‌نظر برسد.
این روزها شاهد هستیم که رژیم‌های لاغری و حتی مکمل‌های کاهش وزن نوید بدنی لاغرتر می‌دهند که این اتفاق در کمترین زمان ممکن رخ می‌دهد. حتی بسیاری از افراد در سراسر این کره خاکی برای دنبال کردن بسیاری از رژیم‌های لاغری، میلیون‌ها تومان هزینه می‌کنند. تنها در آمریکا، دنبال کنندگان رژیم‌های لاغری سالانه ۳۳ میلیارد دلار برای رژیم‌های لاغری و محصولات کاهش وزن هزینه می‌کنند.
آیا تمام رژیم‌های لاغری کوتاه مدت معجزه می‌کنند و منجر به کاهش وزن سریع میشوند؟ آیا می‌توان تمام این رژیم‌ها را ایمن دانست؟ و خطرات کاهش وزن سریع چیست؟ در این مقاله نگاهی به برخی ادعاهای کاهش وزن سریع و همچنین شواهد موجود در مورد این رژیم‌ها خواهیم انداخت.
کاهش وزن سریع چیست؟
بسیاری از برندها و توسعه‌دهندگان رژیم‌های کوتاه مدت، وعده «کاهش وزن سریع» می‌دهند و پایبند بودن به این مدل رژیم‌ها بسیار دشوار است. رژیم‌های لاغری کوتاه مدت و برنامه‌ی کاهش وزن سریع آنها، به این صورت است که در آن به مدت چند هفته بیش از ۵ کیلوگرم در هفته وزن کم می‌کنید. اکثر برنامه‌های کاهش وزن سریع به این دسته‌بندی ها تقسیم میشوند:
- رژیم‌های گرسنگی
- قرص‌ها و مکمل‌های لاغری
- رژیم‌های بسیار کم کالری (VLCD)
- کرم‌ها و دستگاه‌های دیگر
آیا لاغری در مدت زمان کوتاه کاربردی است؟
وقتی به دنبال کاهش وزن و لاغری هستیم، بیشتر ما دوست داریم که این اتفاق سریع رخ دهد. در این باره، این پزشک شما است که باید تصمیم بگیرد که آیا معروف ترین رژیم های لاغری که هستند باعث کاهش وزن سریع در شما میشوند یا خیر و یا حتی این مدل رژیم‌ها برای بدن شما ایمن است یا خیر. در بیشتر رژیم‌های لاغری کوتاه مدت، چیزی که واقعا باعث چربی‌سوزی می‌شود قرص یا نوع غذا نیست. کاهش وزن، معمولا ترکیبی از کاهش کالری دریافتی همراه با ورزش است.
خطرات کاهش وزن سریع با رژیم‌های کوتاه مدت چیست؟
کاهش وزن سریع با کمک رژیم‌های لاغری کوتاه مدت، باعث ایجاد برخی نیازهای فیزیکی در بدن می‌شود. اما این مدل رژیم‌ها خطراتی را برای بدن دارند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سنگ کیسه صفرا، که در ۱۲ تا ۲۵ درصد از افراد رخ می‌دهد، یکی از عوارض جدی رژیم‌های کوتاه مدت و محدودکننده است که به‌واسطه آن مقدار زیادی وزن را طی چند ماه از دست می‌دهید.
- کم آبی بدن که با نوشیدن مایعات زیاد می‌توان از آن جلوگیری کرد.
- سوءتغذیه، که معمولاً ناشی از عدم مصرف پروتئین کافی در مدت زمان کوتاه در زمان رژیم است.
- عدم تعادل الکترولیت، که گاهی اوقات می‌تواند عاملی تهدید کننده برای زندگی باشد.
عوارض کاهش وزن سریع با رژیم‌های کوتاه مدت
سایر عوارض کاهش وزن سریع با رژیم‌های لاغری کوتاه مدت عبارت‌اند از:
- سردرد
- تحریک‌پذیری
- خستگی
- سرگیجه
- یبوست
- بی نظمی در قاعدگی
- ریزش مو
- از دست دادن عضلات
خطرات کاهش وزن سریع با زمان صرف‌شده در رژیم غذایی افزایش می‌یابد. در برخی از این رژیم‌ها مصرف پروتئین محدود می‌شود و این می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
آیا رژیم‌های لاغری کوتاه مدت همیشه ایده خوبی برای لاغری هستند؟
قبل از شروع هر رژیم لاغری ساده، حتما با پزشک خود مشورت کنید. پزشکان می‌توانند با کمک یک متخصص تغذیه، راهنمایی‌هایی در مورد برنامه‌ای که برای شخص شما به‌طور خاص کار می‌کند، ارائه دهند.
رژیم غذایی بسیار کم کالری (VLCD) ممکن است انتخاب مناسبی برای برخی از افراد چاق باشد که در حال حاضر با مشکلات سلامتی جدی مانند دیابت، کلسترول بالا یا فشار خون بالا مواجه هستند. اینها افرادی هستند که شاخص توده بدنی (BMI) بیشتر از ۳۰ دارند. اما ممکن است همین رژیم برای دیگر افراد کار نکند.
کاهش وزن برای رسیدن به وزن سالم می‌تواند خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان از جمله سرطان سینه و همچنین سرطان تخمدان، روده بزرگ و پانکراس را کاهش دهد. اما رژیم‌های بسیار محدودکننده نیز باید با احتیاط انتخاب شوند. پایبند بودن به این مدل رژیم‌ها سخت است و در صورت ادامه دادن آنها، منجر به برخی مشکلات سلامتی در بدن میشوند. کاهش چشمگیر کالری می‌تواند باعث از دست دادن توده عضلانی و همچنین چربی شود و همچنین متابولیسم و فرآیند کالری‌سوزی در بدن شما را کُند می‌کند.
در برخی رژیم‌های لاغری کوتاه مدت، کل گروه‌های غذایی از وعده‌های روزانه حذف میشوند که این امر، منجر به برخی مشکلات مانند موارد زیر می‌شود:
- یبوست
- خستگی
- از دست دادن تراکم استخوان
- تضعیف سیستم ایمنی بدن
- ریزش مو
با اینکه رژیم‌های لاغری سریع عوارض بسیاری دارند، اما چاقی نیز همین‌طور است. به همین دلیل، رژیم‌های غذایی بسیار کم کالری (VLCD) یک گزینه کاهش وزن معقول برای افراد چاق هستند که برای هدف خاصی مانند جراحی لاغری نیاز به کاهش وزن سریع دارند.
رژیم‌های غذایی بسیار کم کالری، معمولا تحت نظر پزشک به بیماران ارائه میشوند که مدت زمان آن نیز چند هفته است. در این رژیم ممکن است هزینه‌ی زیادی بابت وعده‌های غذایی خاص پرداخت کنید، اما این وعده‌های به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که تمام مواد مغذی را دریافت خواهید کرد. رژیم‌های غذایی بسیار کم کالری منجر به کاهش وزن بین ۱۵ تا ۲۵ درصد وزن بدن در ۱۲ هفته میشوند. این میزان کاهش وزن برای کسانی است که مدت زمان رژیم را به پایان می‌رسانند، اما معمولا ۲۵٪ تا ۵۰٪ از مردم این رژیم‌ها را به پایان نمی‌رسانند و با قطع رژیم، وزن به سرعت باز می‌گردد. بنابراین اکثر متخصصان می‌گویند که بهتر است رویکرد پایدارتری برای کاهش وزن، شبیه به رژیم‌های غذایی معمولی مانند رژیم مدیترانه ای 30 روزه داشته باشیم. رژیم مدیترانه‌ای که از انواع رژیم برای لاغر شدن است، سبکی از غذا خوردن است که بر مصرف غذاهای گیاهی و حداقل فرآوری شده تاکید دارد. مواد غذایی در این رژیم شامل انواع میوه، سبزیجات، آجیل، حبوبات، غلات کامل از جمله ماکارونی و نان سبوس‌دار، روغن زیتون و مقدار کمی ماهی، تخم مرغ، لبنیات و گوشت می‌شود. همان‌طور که از نام آن پیداست،
اکثر افرادی که به دنبال کاهش وزن سریع با رژیم‌های لاغری کوتاه مدت هستند، معمولاً این کار را به تنهایی انجام می‌دهند و اغلب هدفی کوتاه مدت برای این کار دارند که از جمله آن می‌توان به آماده کردن بدن برای پوشیدن یک لباس خاص یا رسیدن به اندامی عالی برای یک سفر اشاره کرد.
گرسنگی دادن به بدن مطمئنا ایده خوبی نیست. اما اگر بدن سالمی دارید، یک دوره کوتاه و شدید برای محدود کردن کالری دریافتی، احتمالا به شما آسیب نمی‌رساند. شما باید به پزشک خود بگویید که به دنبال چه هستید و حتما پروتئین را در رژیم غذایی خود بگنجانید (۷۰ تا ۱۰۰ گرم در روز). در این مدت زمان نیز، حتما مولتی ویتامین مصرف کنید و غذاهای سرشار از پتاسیم (گوجه فرنگی، پرتقال و موز) بخورید.
همچنین، به یاد داشته باشید که رژیم‌های غذایی به ندرت به شما کمک می‌کنند تا وزن پایدار و سالمی داشته باشید و اکثر مردم بعد از پایان دوران رژیم، برگشت وزن تجربه می‌کنند.
کلام پایانی
در سال‌های گذشته، روز به روز به تعداد رژیم‌های لاغری افزوده میشوند که بسیاری از آنها وعده‌ی کاهش وزن سریع در کوتاه مدت می‌دهند. اگر چاقی سلامت شما را تحت تاثیر قرار داده، کاهش وزن سریع با کمک برخی رژیم‌ها ممکن است انتخاب مناسبی باشد. اما در کل، برای انتخاب از میان این مدل رژیم‌های لاغری و دستیابی به یک برنامه غذایی سالم همراه با ورزش، بهتر است ابتدا با پزشک و متخصص تغذیه خود مشورت کنید.
