مطالعات نشان داده اند افرادی که یک بار سابقه حمله قلبی یا سکته مغزی داشته اند، می توانند روزانه از آسپرین استفاده کرده تا از تکرار مجدد این حملات پیشگیری کنند. با این حال، با وجود قیمت ارزان و مزایای آشکاری که این دارو برای پیشگیری از بروز این اتفاقات دارد، کمتر از نیمی از مردم سراسر جهان که یک بار سابقه حمله قلبی یا سکته مغزی داشته اند از این دارو مصرف می کنند. این جملات در اصل یافته های یک مطالعه جدید است که توسط گروهی از محققان در دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن در اس تی لویس و دانشگاه میشیگان انجام شده و در ژورنال جاما منتشر شده است.
آسپرین؛ درباره مطالعه
بیماری های قلبی عروقی، از جمله حمله قلبی و سکته، از اصلی ترین دلایل مرگ و میر در سراسر جهان هستند. چندین مطالعه بین دهه های 1970 تا 1980 انجام شد و محققان به این نتیجه رسیدند که درمان با داروهای ضد پلاکت – از جمله آسپرین – خطر ابتلا به و تجربه مجدد بیماری های قلبی عروقی مانند حمله قلبی و سکته را تا یک چهارم کاهش می دهند. از آن زمان به بعد، محققان به این بیماران توصیه کردند روزانه آسپیرین مصرف کنند. این دارو قیمت ارزانی هم دارد. مردم آمریکا برای خرید آسپرین کودک (81 میلی گرم در هر دوز) ماهانه باید بین 2 تا 8 دلار پرداخت کنند.
به گفته سانگ جون یو، اولین نویسنده، متخصص بیماری های قلبی عروقی در بخش قلبی عروقی دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن، “افرادی که از حملات قلبی و سکته جان سالم به در می برند، معمولا بیشتر در معرض ریسک تجربه دوباره این اتفاقات قرار دارند. در اصل بسیاری از مردم به خاطر تکرار مجدد این بیماری ها جان خودشان را از دست می دهند. آسپرین یک راهکار موثر و نسبتا ارزان قیمت برای کاهش احتمال تکرار این اتفاقات در بیماران مبتلا به بیماری های قلبی عروقی است. با این حال، اکثر افرادی که مصرف این دارو به نفع شان است، آن را مصرف نمی کنند.”
یافته های مطالعه درباره آسپرین
بر اساس گفته یو، در این مطالعه جدید محققان نمی توانند دلیلی برای غفلت در مصرف این دارو پیدا کنند اما قطعا چندین دلیل متفاوت وجود دارد، مانند میزان دسترسی به مراکز خدمات درمانی، عدم اطلاع رسانی مستمر درباره مصرف دارو و این واقعیت که همیشه و در تمام کشورهای دنیا نمی توان آسپرین را بدون داشتن نسخه پزشک خریداری کرد.
این مطالعه نشان می دهد با وجود مزایای زیادی که آسپیرین برای سلامتی دارد، فقط 16.6 درصد از افراد واجد شرایط – افرادی که یک بار حمله قلبی یا سکته را تجربه کرده اند – در کشورهای کم درآمد برای جلوگیری از تکرار حمله قلبی یا سکته قرص آسپرین مصرف می کنند. این رقم برای کشورهایی که درآمدی کم تا متوسط دارند برابر با 24.5 درصد است. در کشورهایی که درآمدشان بیشتر از متوسط است، 51.1 درصد و در کشورهایی که ثروتمند محسوب می شوند مانند آمریکا این رقم برابر با 65 درصد است.
عوامل زیادی وجود دارند که ریسک بروز حملات قلبی و سکته را افزایش می دهند؛ مانند سیگار کشیدن (ترک سیگار با سیگار برقی)، ابتلا به دیابت، تبعیت از یک رژیم غذایی ناسالم، عوامل ژنتیکی، ورزش نکردن، چاقی مفرط (خانم ها دیگر چاق نمی شوند) و حتی آلودگی هوا. آسپرین همانند یک رقیق کننده خون عمل کرده و اجازه نمی دهد سلول های خونی کوچک به نام پلاکت ها به یکدیگر متصل شده و لخته خون ایجاد کنند. مجراهای خونی با این لخته ها مسدود شده و میزان خون غنی از اکسیژن کمتری به اندام های مهم بدن ارسال می شود. وقتی شریان های خونی مسدود شوند، پیامدهای دیگری هم برای انسان دارد، مانند بروز حمله قلبی یا سکته.
ساز و کار مطالعه
این گروه از محققان اطلاعات حاصل از پرسش نامه های سلامتی و بهداشتی در 51 کشور کم درآمد، با درآمد متوسط و درآمد بالا را بررسی کردند. سوال هایی مثل سابقه ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی و مصرف آسپرین در این پرسش نامه ها پرسیده شده بود. 125.505 نفر در این مطالعه حضور داشتند و 10.590 گفتند سابقه ابتلا به این بیماری ها را دارند.
با وجود تلاش های جهانی صورت گرفته در سال های 2011 تا 2023 برای افزایش دسترسی مردم به داروهای مخصوص درمان بیماری های قلبی عروقی – از جمله آسپرین – اما هنوز در مصرف این دارو غفلت می شود.
به گفته یو، “انتظار داشتیم بعد از گذشت 10 سال میزان مصرف آسپرین در میان مردم زیاد شده باشد اما واقعا اینطور نشد. در این مطالعه در اصل درباره یک بیماری تحقیق شد که صرف نظر از کشوری که در آن زندگی می کنید، همه را تحت تاثیر قرار می دهد. باید مزایای مصرف این دارو برای میلیون ها انسان را یادآوری کنیم. در کشورهایی که درآمد متوسط دارند، معمولا زیرساخت های خوبی برای خدمات رسانی به پدر و مادرهایی وجود دارد که با بیماری های اچ آی وی یا سایر بیماری های بومی دست و پنجه نرم می کنند.”
