اصطلاح “غذا همان دارو است” به دوران بقراط برمی گردد و در اصل به این معنی است که تمام خوراکی ها مستقیما سلامت عمومی بدن را تحت تاثیر قرار می دهند. آرتروز یکی از عارضه های رایجی است که مردم زیادی با آن دست به گریبان هستند و نشانه آن، التهاب مفاصل است. در بیماری آرتروز، ارتباط خیلی مهمی بین مواد خوراکی و سلامت مفاصل وجود دارد زیرا می دانیم با خوردن کدام خوراکی ها می توانیم التهاب را کم کرده و با این بیماری مبارزه کنیم (خوشبختانه خودتان هم می توانید برای درمان آرتروز در خانه دست به کار شوید).
آرتروز؛ بهترین رژیم های غذایی موجود برای سلامت مفاصل و استخوان
محققان یک لیست از رژیم های غذایی موثر در مبارزه با آرتروز ارائه کرده اند که در ادامه آن را بررسی می کنیم.
رژیم غذایی دش
در رتبه اول این لیست، رژیم غذایی دش (DASH) قرار دارد که به این صورت است:
“رژیم غذایی دش در اصل یک رژیم غذایی متعادل، منعطف و سالم برای قلب است که موسسه ملی قلب، ریه و خون ارائه دهنده آن است.”
درمان آرتروز با رژیم غذایی مدیترانه ای
در رتبه دوم این لیست، رژیم غذایی مدیترانه ای (Mediterranean) قرار دارد. این رژیم به این صورت است:
“این رژیم غذایی در اصل برگرفته از شیوه خورد و خوراک مردمان کشورهای حاشیه دریای مدیترانه در گذشته است. غذاهای تهیه شده از سبزیجات، حبوبات، لوبیا، آجیل و خشکبار، غذاهای دریایی، گوشت های کم چربی و چربی های اشباع نشده که از طریق روغن زیتون خالص جذب بدن می شوند، جایگاه خاصی در این رژیم غذایی دارند.”
رژیم غذایی فلکسترین
رتبه سوم به رژیم غذایی فلکسترین (Flexitarian) اختصاص دارد و در توضیح آن آمده است:
“اگر بخواهید از رژیم غذایی فلکسترین تبعیت کنید، برای این که از مزایای گیاه خواری برای سلامتی برخوردار شوید الزاما نیازی به حذف گوش نیست. رژیم غذایی فلکسترین با نام رژیم نیمه گیاه خواری نیز شناخته می شود.”
آرتروز و رژیم غذایی ضد التهاب دکتر ویل
رتبه چهارم به رژیم غذایی ضد التهاب دکتر ویل (Dr. Weil’s Inflammatory Diet) تعلق دارد که به این صورت است:
“این رژیم غذایی ضد التهابی متشکل از انواع خوراکی هایی است که برای سلامتی مفید هستند و علاوه بر این، خوراکی های فراوری نشده، پروتئین ها با چربی اندک، چربی های امگا 3 و خوراکی های سرشار از آنتی اکسیدان مانند میوه ها و سبزیجات جایگاه ویژه ای در این رژیم دارند. تمام خوراکی های نام برده، ضد التهاب هستند.”
رژیم غذایی مایند
رژیم غذایی مایند (MIND)، در رتبه پنجم این لیست قرار گرفته و توضیح آن به این صورت است:
“رژیم غذایی مایند که ترکیبی از رژیم های مدیترانه ای و دش بوده و فرایند تحلیل اعصاب را به تاخیر می اندازد، در اصل خوراکی هایی از هر دو رژیم غذایی در آن وجود دارد که برای سلامت مغز مفید هستند.”
رژیم غذایی اورنیش
رژیم غذایی آخر نیز رژیم اورنیش (Ornish) است که به این صورت است:
“این رژیم بهترین گزینه برای مبارزه با بیماری های قلبی است اما افرادی که از این رژیم غذایی تبعیت می کنند، می توانند آن را طبق اهداف خود شخصی سازی کنند؛ مثلا فرقی ندارد که می خواهید وزن کم کنید، فشار خون را پایین آورده یا از ابتلا به سرطان پیشگیری کنید، در هر صورت این رژیم مناسب شما است.”
آرتروز چیست؟
آرتروز به بیش از 100 نوع تقسیم شده و دلایل ابتلا و روش های درمان هر کدام متفاوت است. پوکی استخوان (درمان پوکی استخوان با تغذیه) و رماتیسم مفصلی از شایع ترین نمونه های آرتروز هستند که هر دو باعث التهاب مفاصل می شوند. علائم این دو بیماری که از خفیف تا شدید هستند شامل ورم، احساس درد، سفتی و کاهش میزان حرکات یک سری از مفاصل خاص می شود. وقتی فرد به آرتروز مزمن مبتلا می شود، به خاطر درد مزمن ناشی از این بیماری نمی تواند کارهای مهم روزانه را انجام دهد.
آیا با رژیم غذایی می توان روند پیشرفت آرتروز را متوقف کرد؟ به گفته سونیا آنجلون، متخصص تغذیه در منطقه سن فرانسیسکو و سخنگوی آکادمی رژیم غذایی و خوراک شناسی، “پزشکان برای بیماران مبتلا به آرتروز داروهای قدرتمندی تجویز می کنند که قطعا ضروری است اما تغییراتی در رژیم غذایی هم باید ایجاد شود.”
از این رو، اکثر پزشکان به بیماران مبتلا به آرتروز توصیه می کنند تغییراتی در سبک زندگی شان ایجاد کنند تا بیماری پیشرفت نکند. از جمله پیشنهادات آن ها، تبعیت از یک رژیم غذایی متعادل است که با کمک آن بتوان علائم این بیماری را کنترل کرد.
دکتر آمیش جی دیو، متخصص رماتولوژی و رماتیسم می گوید، “عوامل زیادی در سبک زندگی وجود دارند که نقشی مستقیم در این بیماری دارند و ما نمی توانیم با تجویز دارو آن ها را کنترل کنیم. اما وقتی بیماران یک رژیم غذایی درست داشته باشند، ورزش کنند، خوب بخوابند و استرس شان را کنترل کنند، تاثیر این داروها خیلی بیشتر می شود.”
چه چیزهایی نخوریم؟
مطالعات زیادی نشان می دهند مصرف یک سری از خوراکی های خاص مثل کربوهیدرات و خوراکی های سرشار از چربی های اشباع شده، قند و نمک، شدت التهاب و به طبع آن، درد مزمن را بیشتر می کنند.
طبق توصیه پزشکان، برای پیشگیری از پیشرفت این بیماری نباید خوراکی های حاوی قند افزوده، کربوهیدرات های تصفیه شده (موجود در نان سفید و برنج سفید)، گوشت قرمز، غذاهای سرخ شده، مشروبات الکلی، لبنیات، گلوتن و خوراکی های شور را مصرف کنیم.
