یکی از علائم معمول یبوست، درد شکم است. شاید شما هم به درد شکم و یبوست دچار شده اید و برایتان سوال پیش آمده که این عارضه به چه دلیل بروز می کند و چطور می توانید آن را درمان کنید؟ درد شکم و یبوست علت های زیادی می تواند داشته باشد. در برخی مواقع، به دلیل داشتن سبک زندگی نا سالم به آن دچار می شویم و در برخی مواقع، به دلیل مشکلات جسمانی یا ابتلا به بعضی بیماری ها، آن را تجربه می کنیم.

افراد در هر سن و جنسی دچار یبوست می شوند و این مشکل، مختص قشر خاصی نیست. گزارش ها نشان می دهد ک از هر 100 نفر بزرگسال، حداقل 16 نفر علائم یبوست را تجربه می کنند.

در این مقاله از سایت دکتر چک، قصد داریم علائم درد شکم و یبوست را معرفی کنیم و به بررسی علت های آن بپردازیم. در پایان، گزینه های درمانی را معرفی می کنیم تا با آشنایی کامل از درمان، بتوانید این مشکل را بر طرف کنید. با ما همراه باشید…

درد شکم و یبوست نشانه چیست؟

درد شکم و یبوست نشانه چیست؟

ابتدا علائم این مشکل را بررسی می کنیم:

علائم یبوست

NIDDK (موسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی) یبوست را اینطور تعریف می کند که فرد در طول هفته، کمتر از سه بار دفع مدفوع داشته باشد.

علائم دیگر یبوست عبارتند از:

  • درد شکم؛
  • مشکل یا درد در هنگام دفع مدفوع؛
  • سفت، خشک یا توده ای بودن مدفوع؛
  • احساس خالی نبودن روده پس از دفع مدفوع.

علائم درد شکم

هر فردی ممکن است درد شکم متفاوتی را تجربه کند. نوع، شدت و مدت زمان درد از هر فرد به فرد دیگر متفاوت است. هنگامی که یبوست دارید، درد شکم به صورت های زیر بروز می کند:

  • وجود درد مبهم در معده؛
  • گرفتگی و پیچ خوردن شکم همراه با درد؛
  • نفخ یا گاز بیش از حد معمول؛
  • نداشتن اشتها و میل به غذا.

علت های احتمالی درد شکم و یبوست

درد شکم و یبوست ممکن است به دلایل زیادی رخ دهد:

رژیم غذایی نا سالم

حتما شنیده اید که پزشکان همواره تاکید می کنند که در رژیم غذایی تان، فیبر زیادی بگنجانید! خب! این توصیه همیشگی چندان هم بی دلیل نیست. داشتن رژیم غذایی کم فیبر، خطر ابتلا به درد شکم و یبوست را افزایش می دهد. فیبر غذایی برای اینکه دفع مدفوع راحت تری داشته باشید لازم است. در واقع، فیبر می تواند حجم و نرمی مدفوع را بیشتر کند و همین امر، سبب می شود که مدفوع راحت تر از روده عبور کند و از بدن خارج شود.

هر چه فیبر بیشتری در رژیم غذایی تان داشته باشید، تعداد دفعات دفع مدفوع بیشتری خواهید داشت.

هر فرد باید روزانه بین 25 تا 31 گرم فیبر مصرف کند. البته، اگر کلا در طول روز فیبر مصرف نمی کنید، باید به تدریج فیبر را به رژیم غذایی تان اضافه کنید. این توصیه به این دلیل است که ایجاد تغییرات ناگهانی یا شدید در رژیم غذایی نیز می تواند حرکات روده شما را مختل کند. آشامیدن آب کافی نیز برای رفع یبوست ضروری است. نوشیدن آب زیاد باعث نرم شدن مدفوع می شود و به روده ها کمک می کند تا مواد اضافی را راحت تر دفع کنند.

استرس و اضطراب زیاد

ارتباط عجیب و ناشناخته ای بین سیستم عصبی و دستگاه گوارش وجود دارد. حتی به تازگی برخی محققان اعلام کرده اند که دستگاه گوارش, سیستم عصبی جداگانه ای برای خود دارد. تحقیقات نشان می دهد که استرس و اضطراب می تواند باکتری های روده را تحت تاثیر قرار داده و منجر به مشکلات روده شود و حرکات روده را مختل کند.

افسردگی و سایر اختلالات خلقی و داشتن سبک زندگی ناسالم، باعث ایجاد استرس می شود و می توانند باعث ایجاد شکم درد و یبوست در برخی افراد شود.

داروها و مکمل ها

مصرف برخی از داروها و مکمل های غذایی، می توانند باعث ایجاد یا بدتر شدن درد شکم و یبوست شود. برخی از این دارو ها عبارتند از:

  • آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم و کلسیم؛
  • آنتی کولینرژیک ها؛
  • داروهای ضد اسپاسم؛
  • داروهای ضد تشنج؛
  • مسدود کننده های کانال کلسیم؛
  • دیورتیک ها؛
  • داروهای مخدر برای تسکین درد؛
  • برخی از داروهای ضد افسردگی؛

همچنین، مصرف مکمل های معدنی آهن و کلسیم نیز ممکن است باعث ایجاد درد شکم و یبوست شود.

نداشتن فعالیت فیزیکی

فعالیت بدنی و ورزش کردن، می تواند به تقویت ماهیچه های شکم و روده ها کمک کند و باعث شود حرکات روده منظم شود. در نتیجه، اگر همیشه بی تحرک باشید و ورزش خاصی نداشته باشید، به احتمال زیاد دچار درد شکم و یبوست خواهید شد.

تحقیقات نشان داده افرادی که مبتلا به درد شکم و یبوست بودند، با انجام ورزش منظم و روزانه، توانستند این مشکل را رفع کنند.

ضعف عضلات لگن

علت درد شکم و یبوست

ماهیچه های کف لگن، نگه دارنده روده، مثانه و رحم هستند. هر چه این ماهیچه ها ضعیف تر شوند، دفع مدفوع برای فرد دشوارتر می شود. علاوه براین، افرادی که ماهیچه های کف لگن ضعیف تری دارند، ممکن است دچار مشکلات ادراری هم بشوند.

عواملی که باعث ضعف ماهیچه های کف لگن می شوند عبارتند از:

  • بالا رفتن سن و کمتر شدن تحرک؛
  • زایمان و بارداری؛
  • چاقی بیش از حد؛
  • فشار مداومی که بر اثر یبوست طولانی مدت وارد شده؛

بیماری سلیاک

افرادی که به بیماری سلیاک دچار هستند، بدنشان تحمل خوردن گلوتن را ندارد. گلوتن پروتئینی است که به طور طبیعی در گندم، جو و چاودار وجود دارد.

از هر 100 نفر در جهان 1 نفر به این بیماری مبتلا است. در صورتی که یکی از افراد خانواده به این بیماری مبتلا باشد، شانس ابتلای افراد دیگر خانوداه بیشتر است.

زمانی که فرد مبتلا به بیماری سلیاک غذای حاوی گلوتن می خورد، در اثر واکنش های خود ایمنی بدن، روده کوچک او آسیب می بیند و ممکن است دچار طیف وسیعی از بیماری های سیستم گوارشی شود. با این حال، این علائم گوارشی در افراد مختلف متفاوت است.

برخی از علائم بیماری سلیاک عبارتند از:

  • درد یا گرفتگی عضلات شکم؛
  • اسهال مزمن؛
  • یبوست؛
  • نفخ و گاز بیش از حد معمول؛
  • تهوع و استفراغ؛
  • کاهش وزن شدید؛
  • خستگی مفرط.

سندرم روده تحریک پذیر (IBS)

سندرم روده تحریک پذیر یک بیماری مزمن گوارشی است که فرد مبتلا به آن، دچار چندین علائم گوارشی مختلف می شود و ممکن است این علائم، به صورت تکی یا دسته ای بروز کنند. البته سندرم روده تحریک پذیر باعث تغییر یا اختلال در سلول ها یا بافت های روده نمی شود و فقط در عملکرد آن اختلال ایجاد می کند.

حدود 10 الی 15 درصد از مردم جهان به این بیماری دچار هستند.

علائم شایع IBS عبارتند از:

  • درد و گرفتگی شکم؛
  • یبوست، اسهال یا هر دو (هر کدام در دوره های زمانی خاصی رخ می دهند)؛
  • احساس نفخ و گاز زیاد؛
  • وجود خلط سفید در مدفوع.

تاکنون پزشکان و محققان نتوانستند علت دقیق بروز IBS را پیدا کنند؛ اما استرس، عدم تعادل هورمونی و حساسیت های غذایی می تواند علائم این بیماری را تشدید کند.

بیماری التهابی روده (IBD)

بیماری التهابی روده، اصطلاحی برای چندین بیماری مزمن گوارشی، از جمله بیماری کرون و کولیت اولسروز است. این بیماری باعث بروز التهاب در دستگاه گوارش می شود و به بافت های روده آسیب وارد کند. خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در افرادی که مبتلا به IBD هستند، بیشتر از سایر افراد است.

IBD می تواند باعث بروز اسهال مکرر و خونی شود، اما گاهی اوقات نیز می تواند باعث درد شکم و یبوست شود. سایر علائم بیماری التهابی روده عبارتند از:

  • درد و گرفتگی شکم؛
  • خستگی مفرط؛
  • نداشتن میل و اشتها نسبت به غذا؛
  • تهوع و استفراغ؛
  • کاهش وزن شدید.

سرطان روده بزرگ

سرطان روده بزرگ اصطلاحی است که برای سرطان روده بزرگ یا راست روده استفاده می شود. خطر ابتلا به این سرطان، تقریباً 1 در 24 برای زنان و 1 در 22 برای مردان است.

برخی از علائم و نشانه های سرطان روده بزرگ عبارتند از:

  • تغییر مداوم در عادات روده، مانند ابتلا به یبوست یا اسهال؛
  • درد و گرفتگی شکم؛
  • وجود خون یا مخاط در مدفوع؛
  • تغییر در قوام مدفوع؛
  • احساس خالی نشدن روده پس از دفع مدفوع؛
  • ضعف و خستگی شدید؛
  • کاهش وزن شدید.

سایر مشکلات روده که باعث درد شکم و یبوست می شود

برخی از مشکلات روده که می توانند منجر به درد شکم و یبوست شوند عبارتند از:

شقاق مقعدی: پارگی در بافت مقعد؛

انسداد روده: این مشکل خطرناک که ممکن است زندگی فرد را به خطر بیندازد، در اثر مسدود شدن روده با شی یا چسبندگی روده اتفاق می افتد؛

دیورتیکولیت: التهاب دیورتیکول، باعث ایجاد کیست های کوچک در دیواره روده می شود.

آسیب ها و اختلالات مغزی یا نخاعی

شکم درد همراه با یبوست

نخاع و مغز توانایی کنترل دفع مدفوع را دارند. در نتیجه، هر صدمه یا شرایطی که باعث آسیب به مغز و نخاع شود، می تواند باعث ایجاد درد شکم و یبوست شود.

برای مثال، در برخی مواقع که فرد دچار آسیب مغزی شده، زمانی که احتیاج به دفع مدفوع دارد، هیچ حسی را تجربه نمی کند و یا اختیار دفع مدفوعش را از دست می دهد.

صدمات مغز و نخاع می تواند ناشی از عوامل زیر باشد:

  • آسیب تروماتیک؛
  • اسکلروز چندگانه؛
  • بیماری پارکینسون؛
  • سکته مغزی.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که استفاده از داروهای خانگی و تغییر در شیوه زندگی، باعث برطرف شدن درد شکم و یبوست نشد، باید به پزشک مراجعه کنید تا عوامل احتمالی دیگر را بررسی کند.

زمانی که افراد زیر به درد شکم و یبوست دچار می شوند، باید به پزشک مراجعه کنند:

  • سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ را دارند؛
  • در خارج کردن گاز از شکم مشکل دارند؛
  • در مدفوعشان خون مشاهده می کنند یا خونریزی مقعدی دارند؛
  • تب دارند؛
  • در قسمت پایین کمرشان درد احساس می کنند؛
  • خستگی مداوم دارند؛
  • درد یا حساسیت شدید یا مداوم شکمی دارند؛
  • در مدت زمان کمی، کاهش وزن بدون دلیل و شدید داشتند؛
  • به طور مکرر دچار استفراغ می شوند.

درمان درد شکم و یبوست

در بسیاری از موارد، می توانید درد شکم و یبوست را با درمان های خانگی یا تغییر در شیوه زندگی برطرف کنید. اگر تمام این راهکار ها را امتحان کردید و تغییری حاصل نشد، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشکان معمولا داروهای ضد یبوست را توصیه می کنند و در موارد شدید (مثلا گرفتگی روده)، ممکن است به جراحی نیاز باشد.

در قسمت زیر، می خواهیم درمان های خانگی درد شکم و یبوست را معرفی کنیم:

درمان های خانگی و تغییر در شیوه زندگی برای رفع درد شکم و یبوست

انجام کار های زیر، می تواند به رفع یا جلوگیری از درد شکم و یبوست کمک کند:

  • خوردن غذاهای سرشار از فیبر مانند میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات؛
  • نوشیدن مقدار زیادی آب در طول روز؛
  • انجام ورزش منظم روزانه؛
  • مصرف مکمل های پروبیوتیک برای متعادل سازی باکتری های روده؛
  • عقب نینداختن دفع مدفوع به محض احساس اجابت مزاج؛
  • عجله نکردن در زمان دفع مدفوع (مطمئن شوید تمام مدفوع از بدن خارج شده است)؛
  • انجام تمرینات کف لگن برای تقویت عضلات کف لگن و کمک به دفع مدفوع و جلوگیری از بی اختیاری ادرار؛

بهترین قرص درد شکم و یبوست

بهترین قرص درد شکم و یبوست

چندین دارو وجود دارد که می توانید آن ها را بدون داشتن نسخه از داروخانه ها تهیه کرده و مصرف کنید.

برخی از این دارو ها عبارتند از:

  • مکمل های حاوی فیبر مانند Citrucel، FiberCon و Metamucil؛
  • نرم کننده های مدفوع مانند Colace و Docusate؛
  • محرک های روده مانند Milk of Magnesia و Miralax؛
  • روان کننده های روده، مانند روغن های معدنی (روغن زیتون و …)؛
  • ملین های محرک مانند Correctol و Dulcolax؛

برخی داروهایی که باید توسط پزشک و با توجه به شرایط بیمار تجویز شوند عبارتند از لوبی پروستون، لیناکلوتید، پلکاناتید و پروکالوپرید است. مصرف این دارو ها بدون تشخیص و تجویز پزشک خطرناک است.

عمل جراحی برای درمان درد شکم و یبوست

اگر فرد به دلیل مشکلات فیزیکی مانند انسداد روده یا مشکلات عضلانی روده ها دچار درد شکم و یبوست شده باشد و نسبت به دارو ها واکنش مثبتی نشان ندهد، ممکن است پزشکان جراحی را برای او توصیه کند. با این حال، جراحی معمولا آخرین گزینه درمانی است که توصیه می شود.

سخن پایانی

در حال حاضر، با تغییر در سبک زندگی و مصرف بیش از اندازه گوشت و مواد غذایی فرآوری شده، یبوست به یکی از شایع ترین مشکلات گوارشی تبدیل شده است. این بیماری معمولا با درد شکم همراه است و در موارد شدید، زندگی و کار فرد را مختل می کند.

در صورتی که به این عارضه دچار هستید، باید ریشه مشکل را پیدا کنید. آیا با مصرف زیاد سبزیجات و فیبر همچنان هم این مشکل را دارید؟ آیا با نوشیدن آب کافی هنوز هم دچار یبوست می شوید؟ آیا با مصرف ملین ها و ورزش منظم روزانه مشکلتان بر طرف نشده است؟ اگر تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی باعث رفع این مشکل نشد، زمان آن رسیده که به پزشک مراجعه کنید تا علت بروز این عارضه را متوجه شوید.

پزشک می تواند موضوع را بررسی کند، علت را تشخیص دهد و دوره درمانی مناسب شما را تجویز کند.

 

منبع