نابهنجاری دو رحمی بودن یک عارضه بسیار نادر است که وقتی نوزاد دختر در رحم مادرش است، به آن مبتلا می شود. درواقع، هر رحم ابتدا دو لوله کوچک به نام مجرای مولرین است. مادامی که این مجراها رشد می کنند، به یک دیگر ملحق شده و یک رحم را شکل می دهند.

در موارد نادر، این لوله ها هر کدام یک رحم را تشکیل داده و باعث دو رحمی شدن نوزاد دختر می شوند.

رحم برخی از خانم ها یک دهانه رحم دارد؛ اما در برخی از خانم ها برای هر کدام از رحم آن ها، یک دهانه رحم وجود دارد.

اغلب واژن خانم هایی که دچار این عارضه هستند، توسط یک غشاء نازک به دو قسمت جداگانه تقسیم می شود.

شرایط حامله شدن برای این نوع خانم ها کاملا فراهم است؛ البته خطر سقط جنین یا زایمان زودتر از موعد این مادرها را تهدید می کند.

احتمالا واژه UTERUS DIDELPHYS را هم شنیده اید که به معنای دو رحمی بودن است. گاهی اوقات این واژه را با رحم تقسیم شده یا رحم قلبی شکل اشتباه می گیرند.

نابهنجاری دو رحمی چه علائم و نشانه هایی دارد؟

کاملا طبیعی است که خانم ها هیچ علامت و نشانه ای دال بر دو رحمی بودن را در خود مشاهده نکنند. وقتی که پزشک مشغول انجام آزمایش لگنی است، این نابهنجاری را تشخیص می دهد. البته زمانی که پزشک قصد دارد  تا علت سقط جنین های مکرر را متوجه شود، تشخیص می دهد که این بیماری عامل این سقط های مکرر است.

خانمی که علاوه بر دو رحم، دو واژن دارد، حتی بعد از استفاده از تامپون هم خونریزی های قاعدگی دارد. دلیل آن هم این است که این خانم تامپون را فقط در یکی از واژن ها قرار داده است؛ اما همچنان خونریزی از واژن دیگر ادامه دارد.

چه دلایلی باعث دو رحمی شدن می شود؟

دو رحمی بودن یک نابهنجاری شناختی است. منظور این است که موقع رشد جنین این نابهنجاری پیش می آید و در نهایت نوزادان دختر با این عارضه متولد می شود.

گفته شد که این عارضه وقتی اتفاق می افتد که دو لوله نامبرده نتوانند به یک دیگر ملحق شوند و در عوض هر کدام به عنوان یک رحم مستقل رشد کنند. البته علت اصلی این نابهنجاری مشخص نیست.

حتما بخوانید: رحم به عقب برگشته یا رتروورسه چیست؟ علت و درمان

احتمال دارد که نوعی رابطه ژنتیکی وجود داشته باشد و به سابقه خانوادگی فرد برگردد.

چگونه این ناهنجاری را تشخیص می دهند؟

عکس دو رحمی

در هنگام انجام آزمایش لگنی، پزشک متوجه می شود که دو رحم دارید یا این که فرم رحم تان عادی نیست. وقتی که پزشک متوجه وجود دو رحم شود، توصیه می کند آزمایش هایی انجام دهید تا شرایطتان را بررسی کند.

البته وقتی که چندین بار دچار جنین سقط شدید هم به توصیه پزشک باید این آزمایش ها انجام دهید. در هر دو حالت، آزمایش های یکسانی انجام می شود.

آزمایش فراصوت

در آزمایش فراصوت، با کمک امواج صوتی با فرکانس بالا  تصاویری از محیط داخلی بدن گرفته می شود.

سونوگرافیست چند تکه ژله خنک را در انتهای وسیله ای قرار می دهد که به آن ترانسفورماتور {transducer} می گویند، سپس دستگاه را روی شکم می گذارد تا بتواند فرم و شکل رحم را مشاهده کند.

در صورتی که لازم باشد تا تصویر واضح و مشخص از درون رحم دیده شود، پزشک توصیه می کند تا آزمایش فراصوت درون رحمی انجام دهید. در این آزمایش، دستگاه ترانسفورماتور را وارد واژن می کنند.

سونوهیستوتروگرام

یکی دیگر از آزمایش های فراصوت، سونوهیستوتروگرام نام دارد؛ اما تفاوت این آزمایش با آزمایش قبلی در این است که اول لوله باریکی داخل واژن می گذارند که از این طریق مواد مایع به درون رحم فرستاده می شود.

پزشک بعد از این آزمایش می تواند وجود هر گونه ناهنجاری را در اندازه و شکل رحم تشخیص دهد .

اسکن ام آر آی {MRI}

در ام آر آی از میدان های مغناطیسی و امواج رادیویی برای تولید تصاویر مقطعی از بدن استفاده می شود. برای انجام این آزمایش، خانم در داخل نوعی ماشین، شبیه یک تونل بزرگ، دراز می کشد. با این که این اسکن هیچ دردی ندارد، تا حدودی روی اعصاب فرد تاثیر می گذارد.

هیستروسالپینگوگرافی ( عکس رنگی از رحم)

در این آزمایش یک رنگ را از طریق دهانه رحم، وارد رحم می کنند. مادامی که این رنگ از مسیرها رد می شود، پزشک با کمک امواج ایکس قادر خواهد بود تا اندازه و حالت رحم تان را بررسی کند.

درمان بیماری دو رحمی

می توان با کمک عمل جراحی هم این نوع نابهنجاری را درمان کرد؛ اما به ندرت.

خانم هایی که دو رحم دارند اما در عین حال هیچ گونه علامت و نشانه ای مشاهده نمی کنند، به درمان این نابهنجاری نیاز ندارند.

حتما بخوانید: رحم تحریک پذیر و انقباضات آن چه علتی دارد و درمان چیست؟

از طرف دیگر، خانم هایی که بدون داشتن هیچ دلیلی دچار  مکرر سقط جنین های مکرر می شوند، تحت جراحی قرار می گیرند. احتمال دارد که با کمک عمل جراحی بتوان به این خانم ها در خصوص یک بارداری موفق کمک کرد.

در  خانم هایی که دو رحم و دو واژن دارند، پزشک با انجام عمل جراحی سعی می کند تا غشاء جدا کننده در واژن شان را از بدنشان خارج کند. این کار تولد نوزاد را آسان تر خواهد کرد.

 دو رحمی بودن چه تاثیری بر بارداری می گذارد؟

دو رحمی در بارداری

معمولا این ناهنجاری هیچ مشکلی برای باردار شدن به وجود نمی آورد. گاهی اوقات به خاطر شکل رحم که رویان در آن قرار دارد، سقط جنین اتفاق می افتد.

علاوه بر این، چون رحم این دسته از خانم ها کوچک تر است، در نهایت منجر به زایمان زودتر از موعد می شود.

اگر باردار و در عین حال دچار عارضه دو رحمی هستید، پزشک از نزدیک بارداری تان را زیر نظر می گیرد تا از سلامت جسمانی جنین به طور کامل مطلع شود.

اگر پزشک علائمی ببیند که نشان از  وضعیت نامناسب جنین باشد،  توصیه می کند تا زودتر از طریق سزارین {c-section} ، زایمان انجام شود.

حتما بخوانید: علت درد رحم در اوایل بارداری چیست؟

اگر چندین بار سقط جنین داشتید، پزشک با کمک عمل جراحی سعی می کند تا شانس شما برای دوباره باردار شدن را بالا ببرد.

آیا این بیماری عواقبی در پی خواهد داشت؟

مقدار خونریزی عادت ماهانه این خانم ها بسیار زیاد است. و وقتی که نتوانند این شرایط را کنترل کنند، باید از پزشک کمک بگیرند.

نابهنجاری های مربوط به مجرای مولرین باعث می شود تا دیگر مجراهایی که مسئول رشد جنین هستند( مجرای ولفین) هم تحت تاثیر قرار بگیرند.

ناهنجاری مجرای ولفین باعث بروز مشکلاتی برای کبد می شود. 15 تا 30 درصد از خانم هایی که دو رحمی هستند، با این عارضه مواجه خواهند شد.

تعداد بسیار کمی از خانم ها که دو رحمی هستند، نمی توانند باردار شوند.

خلاصه مطلب

بسیار مهم است که به این نکته توجه داشته باشید که عارضه دو رحمی یک شرایط بسیار نادر است و در بیشتر موارد اصلا مشخص نمی شود؛ زیرا به طور کلی، هیچ مشکلی ایجاد نمی کند.

اگر شما هم یکی از خانم هایی هستید که به خاطر این شرایط دچار سقط جنین می شوید، پزشک با کمک عمل جراحی می تواند این مشکلتان را برطرف کند.

اگر تنها مدت کمی بعد از تشخیص بارداری تان، دو رحمی بودن تان مشخص شود، باید با پزشک مشورت کنید تا به خوبی تحت مراقبت قرار بگیرید و وضعیت تان بررسی شود تا مطمئن شوید که وضعیت خود و نوزادتان کاملا مطلوب و مناسب است.

پرسش و پاسخ

شانس دو قلو باردار شدن باداشتن دو رحم بیشتر می شود؟

خیر، اینطور نیست. بررسی مطالعات نشان داده است که احتمال داشتن دوقلو در عین داشتن دو رحم امکان پذیر است اما نرخ باروری همچنان بسیار پایین تر از خانم هایی با رحم سالم است.

در این حالت، خطر سقط جنین، رشد نامناسب جنین در رحم و بالغ نشدن زیاد می شود. تحقیقات آشکار می کنند که شانس تولد جنین نابالغ در خانم هایی که دو رحم دارند تا 45 درصد افزایش می یابد.

 

منبع: healthline