عارضه رحم به عقب برگشته به شرایطی گفته می شود که رحم به جای این که در دهانه رحم به سمت جلو قرار بگیرد، به سمت عقب خم می شود.
رحم به عقب برگشته یا رتروورسه در دسته “tilted uterus” قرار می گیرد که عارضه رحم جلو آمده هم جز این دسته است. عارضه رحم جلو آمده به عارضه ای می گویند که رحم به جای این که به سمت عقب برگردد، به سمت جلو متمایل می شود. واژه های زیر نیز به رحم به عقب برگشته اطلاق می شود:
- رحم نوک دار
- retroflexed رحم
- رحم برگشته
- رحم به عقب برگشته
- جا به جایی و یکپارچگی رحم
به خواندن این مقاله از سایت دکتر چک ادامه دهید تا اطلاعات بیشتری درباره این عارضه به دست آورید.
علائم رحم به عقب برگشته
بروز این عارضه در بعضی از خانم ها هیچ نشانه ای ندارد؛ یعنی شما از وجود همچنین شرایطی مطلع نخواهید شد. اما علائم این عارضه شامل موارد زیر می شود:
- احساس درد در قسمت واژن یا پایین کمر در هنگام برقراری رابطه جنسی؛
- احساس درد در هنگام قاعدگی؛
- مشکل در جاگذاری تامپون؛
- زیاد شدن تعداد دفعات ادرار یا احساس فشار در قسمت مثانه؛
- بروز عفونت های مجاری ادراری؛
- بی اختیاری ادرار؛
- جلو آمدن قسمت پایین شکم.
علت رحم رتروورسه
رحم به عقب برگشته یک تغییر استاندارد در آناتومی لگنی است که یک زن با آن به دنیا آمده یا هنگام بلوغ دچارش می شود. تقریبا حدود یک چهارم خانم ها به این شرایط دچار می شوند که به علت عوامل ژنتیکی است.
اما در مواقع دیگر، ممکن است که دلایل دیگری که اغلب با بافت زخم یا چسبندگی لگنی همراه هستند، مسئول بروز این عارضه باشند. این دلایل شامل موارد زیر می شود:
آندومتروز: بافت التیامی زخم یا چسبندگی آندومتریال باعث به عقب برگشتن رحم می شود که اغلب مثل این است که رحم را به آن نقطه با چسب چسبانده باشند.
بافت فیبروز: بافت های فیبروزی رحم باعث چسبندگی، به عقب برگشتن یا بدشکلی رحم می شود.
بیماری التهابی لگنی {PID}: وقتی که این عارضه درمان نشود، جای آن باقی می ماند. تاثیر این عامل مشابه با عارضه آندومتریوز است.
سابقه انجام عمل لگنی: جراحی لگنی باعث بروز بافت التیامی زخم می شود.
سابقه بارداری: در بعضی از موارد، رباط هایی که رحم را در جای اصلی اش نگه می دارند، در هنگام بارداری کش می آیند و به همان حالت هم باقی می مانند. در این حالت امکان دارد که رحم به سمت عقب برگردد.
رحم به عقب برگشته و باروری
به طور معمول، برگشتن رحم به سمت عقب تاثیری بر توانایی باروری خانم نمی گذارد. بلکه این عارضه اغلب با عوامل دیگری همراه است که در این حالت توانایی باروری خانم را تحت تاثیر قرار می دهد. بعضی از این فاکتورها شامل:
- آندومتروز؛
- بیماری التهابی لگنی {PID}؛
- فیبروم.
اغلب آندومتروز و فیبروم قابل درمان هستند یا این که می توان با روش های پزشکی و انجام عمل جراحی وضعیت شان را کنترل کرد.
در صورتی که این عارضه زود تشخیص داده شود، اغلب با مصرف داروهای آنتی بیوتیک قابل درمان است.
اگر نیاز باشد با اجرای روش های درمانی باروری، مثل کاشت درون رحمی {IUI} یا لقاح مصنوعی می توان به این خانم ها کمک کرد تا باردار شوند.
رحم به عقب برگشته و دوران بارداری
معمولا به عقب برگشتن رحم بر ادامه بارداری تاثیری نمی گذارد.
این عارضه در طول سه ماهه اول بارداری فشار بیشتری به مثانه تان وارد می کند که در نتیجه آن، خانم با مشکل بی اختیاری ادرار یا سختی ادرار مواجه خواهد شد. برخی خانم ها دچار کمر درد هم می شوند.
تا وقتی که رحم با بارداری شروع به بزرگ شدن نکند، به سختی می توان با کمک امواج فراصوت وضعیت رحم را مشاهده کرد. در طول سه ماهه اول بارداری پزشک با کمک امواج فراصوت درون رحمی میزان پیشرفت بارداری را بررسی می کند.
در انتهای سه ماهه اول بارداری، بین هفته های 10ام تا 12ام، رحم تان بایستی بزرگ و قدرتمند شده باشد.
در پایان این دوره، رحم تان در خارج از حفره لگنی بالا رفته و دیگر به سمت عقب برنمی گردد. بعضی مواقع، رحم نمی تواند این تغییرها را انجام دهد؛ پس چسبندگی باعث ایجاد این شرایط و باعث قرار گرفتن رحم در داخل حفره لگنی می شود.
اگر رحم به سمت جلو تغییر جهت نداد، خطر سقط جنین بالا می رود. این عارضه با عنوان «رحم حبس شده» شناخته می شود که طبیعی است. در صورتی که این عارضه زودهنگام و سریع تشخیص داده شود، می شود آن را درمان کرد، حالتش را کم کرد یا این که خطر سقط را از بین برد.
اگر باردار هستید و با هر کدام از شرایط زیر مواجه شدید، حتما به پزشک تان اطلاع دهید:
- ناتوانی مستمر در دفع ادرار؛
- احساس درد در قسمت شکم یا مقعدتان؛
- یبوست؛
- بی اختیاری ادرار.
علائم و نشانه های گفته شده گویای حبس شدن رحم است. بعد از انجام آزمایش لگنی یا فراصوت می توان این عارضه را تشخیص داد.
به طور کلی، به عقب برگشتن رحم بر سه ماهه سوم بارداری اثری نمی گذارد. برخی از خانم هایی که با این عارضه دست و پنجه نرم می کنند، بیشتر درد بارداری را در کمر خود احساس می کنند.
رحم به عقب برگشته و رابطه جنسی
به عقب برگشتن رحم معمولا بر رابطه جنسی و لذت ناشی از آن تاثیری نخواهد گذاشت.
البته در بعضی موارد ممکن است باعث بروز درد در هنگام نزدیکی شود. وقتی که در موقعیت های خاصی باشید، این درد را بیشتر احساس می کنید؛ پس با تغییر حالت رابطه جنسی تان، این درد هم کم می شود.
رحم درست در زیر حفره لگنی در راستای تخمدان ها قرار گرفته است. در مواقع برقراری یک رابطه جنسی شدید یا همراه با فشار، نوک آلت تناسلی مردان با دیواره واژن برخورد می کند و به رحم یا تخمدان ها آسیب وارد می کند.
از این رو، فرد احساس درد، کبود شدگی یا پارگی می کند. با تغییر دادن پوزیشن خود در هنگام رابطه جنسی (اگر درد دارید) احتمالا دردتان کمتر خواهد شد. اگر در تمام حالت ها احساس ناراحتی همراه با خونریزی یا بدون خونریزی دارید، حتما با پزشک تان مشورت کنید.
تشخیص این عارضه
پزشک با انجام یک آزمایش معمولی از حفره لگنی متوجه به عقب برگشتن رحم می شود. هر گونه علائمی که باعث نگرانی تان می شود را با پزشک در میان بگذارید.
ممکن است که اول به عقب برگشتگی رحم و سپس بارداری تان مشخص شود؛ زیرا این عارضه را با کمک امواج فراصوت هم می توان شناسایی کرد.
درمان به عقب برگشتگی رحم
در صورتی که هیچ نشانه و علامتی مشاهده نکنید، شاید به درمان هم نیاز نخواهید داشت. اگر هر گونه علامتی را در خود مشاهده کردید یا این که نگران این عارضه بودید، حتما با پزشک تان مشورت کنید. در بیشتر موارد اصلا به درمان نیاز نیست.
ورزش کردن
گاهی اوقات پزشک می تواند بدون استفاده از هر گونه وسیله یا ابزار یا روش پزشکی، رحم تان را تنظیم کند و سر جایش اصلی اش برگرداند. در این صورت، چندین ورزش با هدف قدرتمند کردن رباط ها و تاندون ها وجود دارد که با انجام دادن آن ها، رحم دوباره سر جای اصلی اش قرار خواهد گرفت.
یکی از این ورزش های مناسب، تمرین کگل است. بعضی دیگر از ورزش های موثر شامل موارد زیر می شود:
- کشش زانو تا سینه: روی کمر بخوابید، هر دو زانو را خم کنید و انگشتان پایتان را روی زمین قرار دهید. با هر دو دست به آرامی زانوتان را بلند کنید. 20 ثانیه در همان حالت باقی بمانید، پا را روی زمین بگذارید و این کار را روی زانوی دیگر هم انجام دهید.
- انقباضات لگنی: هدف از انجام این ورزش ها، تقویت ماهیچه های حفره لگنی است. روی کمر دراز بکشید و دست ها را در حالت آرامش روی زمین قرار دهید. باسن تان را از روی زمین بلند کرده و نفس تان را به داخل بکشید و صبر کنید و هنگام بیرون دادن هوا به حالت اول برگردید. این تمرین را 10 تا 15 بار تکرار کنید.
اگر به علت بافت التیامی زخم یا چسبندگی، رحم تان در جایش حبس شده، انجام این تمرین ها هیچ فایده ای نخواهد داشت.
وسیله پساری
وسایل پساری از جنس سیلیکون یا پلاستیک هستند. پساری ها وسایل کوچکی هستند که برای نگه داشتن رحم در موقعیت اصلی اش، آن ها را داخل واژن قرار می دهند.
به صورت دائم یا موقت از این وسایل استفاده می شود. باقی ماندن طولانی مدت آن ها در بدن باعث بروز عفونت می شود.
تکنیک های موجود در جراحی
در برخی از خانم ها تنها با عمل جراحی امکان برگرداندن رحم به موقعیت اصلی اش و کاهش یا تسکین درد وجود دارد. چندین روش به همین منظور وجود دارد که بعضی از آن ها شامل:
روش سوسپانسیون رحم: این نوع از جراحی به روش لاپاراسکوپی، واژنی یا شکمی، انجام می شود.
روش بالا بردن: بالا بردن رحم یک روش لاپاراسکوپی است که انجام آن تقریبا 10 دقیقه زمان می برد.
بررسی اجمالی
اغلب وقتی که رحم به سمت عقب برمی گردد، هیچ علامت و نشانه ای ندارد؛ البته در موقع برقراری رابطه جنسی احساس درد خواهید کرد. در صورت مشاهده هر گونه علامت و نشانه ای، روش های درمانی به کمک تان خواهند آمد.
به ندرت پیش می آید که این عارضه بر قدرت باروری یا بارداری خانم ها تاثیر بگذارد؛ اما معمولا شرایط همراه با این عارضه هستند که تاثیرات شدیدی بر روی قوه باروری آن ها بر جای می گذارند.
منبع: healthline
