ونلافاکسین نوعی داروی ضد افسردگی است که معمولا برای درمان افسردگی تجویز می شود. علاوه براین، از این دارو، برای درمان اضطراب و حملات وحشت نیز استفاده می شود.
این دارو، عوارض جانبی داروهای ضد افسردگی معمول را ندارد؛ به همین دلیل، برای غلبه بر افسردگی، یک گزینه مناسب به شمار می رود.
ونلافاکسین به صورت قرص و کپسول در داروخانه ها موجود است و فقط با نسخه پزشک می توانید آن را تهیه کنید.
ونلافاکسین
- اثر بخشی کامل ونلافاکسین، معمولاً 4 تا 6 هفته زمان می برد.
- عوارض جانبی این دارو عبارتند از: احساس بیماری، سردرد، تعریق و خشک شدن دهان. این عوارض جانبی، معمولاً خفیف هستند و پس از چند هفته از بین می روند.
- اگر پزشکتان صلاح بداند که مصرف این قرص را قطع کنید، احتمالاً برای جلوگیری از دچار شدن به عوارض جانبی اضافی، دوز دارو را به تدریج کاهش می دهد.
چه کسانی می تواند و چه کسانی نمی توانند ونلافاکسین مصرف کنند؟
بزرگسالانی که به افسردگی، اضطراب و حملات وحشت دچارند، می توانند ونلافاکسین را طبق دستور پزشکشان مصرف کنند.
اگر به هر کدام از موارد زیر دچار هستید، قبل از مصرف این دارو، پزشکتان را مطلع کنید:
- در گذشته، نسبت به ونلافاکسین یا هر داروی دیگری واکنش آلرژیک داشته اید؛
- به مشکلات قلبی دچارید: مصرف ونلافاکسین می تواند باعث بالا رفتن یا نامنظم شدن ضربان قلب شما شود؛
- قصد بارداری دارید، در حال حاضر باردار هستید و یا به نوزادتان شیر می دهید؛
- به گلوکوم (آب سیاه چشم) دچار هستید: این دارو می تواند باعث افزایش فشار بر چشم های شما شود؛
- صرع دارید یا تحت درمان با شوک الکتریکی هستید: ونلافاکسین می تواند خطر دچار شدن به تشنج را افزایش دهد.
این دارو، ثابت نگه داشتن قند خون را دشوارتر می کند؛ در نتیجه برای مبتلایان به دیابت، خطر ساز است.
بهتر است در هفته های اول درمان با این قرص، قند خونتان را دائما چک کنید و اگر لازم شد، از پزشکتان بخواهید تا داروهای دیابت تان را تغییر دهد.
نحوه و زمان مصرف ونلافاکسین
می توانید ونلافاکسین را یک یا دو بار در روز، طبق توصیه پزشکتان مصرف کنید. بهتر است این دارو را به همراه غذا مصرف کنید تا حالتان وخیم نشود.
چقدر از این دارو باید مصرف کنم؟
دوز شروع ونلافاکسین، معمولا 75 میلی گرم در روز است. ممکن است پزشک بخواهد این مقدار را، به تدریج تا حداکثر 375 میلی گرم در روز افزایش دهد.
اگر به مشکلات کبدی یا کلیوی دچار هستید، به احتمال زیاد، پزشک دوز کمتری را برای شما تجویز می کند.
قرص ها و کپسول های این دارو، به صورت زود آزاد شونده و دیر آزاد شونده موجودند. نحوه مصرف این دارو، به نوع تجویز شما بستگی دارد.
قرص های فوری آزاد شونده این دارو، به محض بلعیدن در معده شما آزاد می شوند. معمولاً دو بار در روز، یکبار صبح و یکبار شب، باید از قرص های زود آزاد شونده 37.5 میلی گرمی استفاده کنید.
قرص ها و کپسول های دیر آزاد شونده، به تدریج در معده و دستگاه گوارشتان آزاد می شوند. این قرص ها، معمولا یکبار در روز با دوز 75 میلی گرمی تجویز می شوند.
بهتر است این قرص را در یک ساعت مشخص مصرف کنید. در صورتی که در خوابیدن مشکل دارید، بهتر است آن را صبح مصرف کنید.
اگر فراموش کردم که ونلافاکسین را مصرف کنم چه باید بکنم؟
اگر گاهی مصرف این دارو را فراموش می کنید، نگران نباشید. بهتر است دوز فراموش شده را کنار بگذارید و دوز بعدی را در زمان معمول مصرف کنید.
یادتان باشد که هیچوقت برای جبران دوز فراموش شده، 2 دوز دارو را به طور هم زمان مصرف نکنید.
اگر معمولا زمان مصرف دارو یادتان می رود، بهتر است از زنگ هشدار گوشی موبایلتان برای یادآوری استفاده کنید یا از یکی از نزدیکانتان بخواهید موعد آن را به شما یادآوری کند.
اگر ونلافاکسین را بیشتر از مقدار توصیه شده پزشک مصرف کردم، چه باید بکنم؟
بدن هر کسی، میزان استقامت متفاوتی دارد. ممکن است شخصی پس از دوبرابر شدن دوز داروهایش، دچار عوارض ناشی از مصرف بیش از حد دارو شود و بدن شخص دیگری، هیچ واکنشی نشان ندهد.
توصیه فوری: در صورتی که به طور تصادفی بیش از حد این دارو را مصرف کرده اید و علائمی مانند موارد زیر داشتید، باید خیلی فوری با 115 تماس بگیرید یا از یکی از نزدیکانتان بخواهید شما را به بیمارستان برساند و بسته این دارو یا بروشور داخل آن را همراهتان ببرید. این علائم شامل موارد زیر می شود:
- احساس خواب آلودگی؛
- ناخوش احوالی (همراه با استفراغ)؛
- تند و سریع شدن ضربان قلب؛
- تشنج.
عوارض ونلافاکسین
این دارو نیز مانند هر داروی دیگری، می تواند باعث بروز عوارض جانبی در مصرف کنندگان شود. البته بسیاری از افراد، پس از مصرف این دارو با هیچ عارضه جانبی مواجه نمی شوند یا عوارض جانبی خفیفی خواهند داشت.
مدتی پس از مصرف این قرص، با عادت کردن بدن به دارو، این عوارض، رفته رفته از بین می روند.
عوارض جانبی شایع ونلافاکسین
از هر 100 نفر، حداقل 1 نفر به این عوارض دچار می شود. پس از مشاهده عوارض جانبی شایع این دارو، می توانید به مصرف آن ادامه دهید.
اگر این عوارض برایتان آزار دهنده هستند یا پس از گذشت چند روز، از بین نرفتند، به پزشک یا داروسازتان اطلاع دهید:
- احساس ناخوش احوالی؛
- سردرد؛
- تعریق؛
- خشک شدن دهان؛
- مشکل در خوابیدن؛
- سرگیجه؛
- احساس خواب آلودگی؛
- یبوست.
عوارض جانبی جدی
از هر 100 نفر، حداکثر 1 نفر به عوارض جانبی جدی ونلافاکسین دچار می شود. در صورتی که هر کدام از علائم زیر را دارید، باید سریعا به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید:
- درد یا فشار در قفسه سینه، تنگی نفس و یا سریع یا نامنظم شدن ضربان قلب؛
- سرگیجه شدید یا غش کردن؛
- خونریزی شدیدی که نمی توانید جلوی آن را بگیرید: به طور مثال بریدگی یا خون دماغ شدن که پس از 10 دقیقه بند نمی آید.
در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر، بلافاصله با پزشکتان تماس بگیرید:
- سردردهای مداوم، سردرگمی و گیجی طولانی مدت، ضعف یا گرفتگی عضلانی طولانی مدت: این علائم، می تواند نشانه کمبود سدیم باشد که در موارد شدید، باعث تشنج می شود؛
- احساس سرخوشی بی دلیل، اشتیاق یا هیجان بیش از حد، یا احساس بی قراری که باعث می شود نتوانید آرام بنشینید یا یکجا بایستید؛
- درد یا ضعف های عضلانی که هیچ دلیل مشخصی ندارد؛
- زرد شدن سفیدی چشم یا پوست: این علائم می تواند نشان دهنده مشکلات کبدی باشد؛
- تغییر در بینایی، مانند: تار شدن دید یا گشاد شدن مردمک چشم ها؛
- استفراغ کردن خون یا استفراغ به رنگ تیره، سرفه کردن خون، خون در مدفوع، سیاه یا قرمز شدن رنگ ادرار: این علائم ممکن است نشان دهنده خونریزی روده باشد؛
- خونریزی لثه یا کوفتگی هایی که بدون دلیل ظاهر می شوند یا بزرگتر می شوند؛
- داشتن فکرهایی درباره خودآزاری یا خودکشی.
در صورتی که هر کدام از موارد زیر را مشاهده کرده اید، بهتر است به پزشکتان مراجعه کنید و به او اطلاع دهید:
- افزایش وزن یا کاهش وزن بدون هیچ دلیلی؛
- تغییر در عادت ماهانه مانند خونریزی شدید، لکه بینی یا خونریزی بین دو دوره.
واکنش آلرژیک جدی
آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک نادر و بسیار خطرناک است. این احتمال وجود دارد که پس از مصرف ونلافاکسین، به این واکنش آلرژیک، دچار شوید. بسیار مهم است که پس از مشاهده علائم زیر، بدون اتلاف وقت، با 155 تماس بگیرید تا برایتان آمبولانس بفرستند و یا از یکی از نزدیکانتان بخواهید، شما را به اورژانس بیمارستان برساند.
- ظاهر شدن جوش و لکه های پوستی که ممکن است با خارش، قرمزی، تورم، تاول یا پوسته پوسته شدن همراه باشند؛
- با صدای خس خس نفس کشیدن؛
- احساس تنگی و گرفتگی در سینه یا گلو؛
- بروز مشکل در تنفس یا صحبت کردن؛
- ورم کردن دهان، صورت، لب ها، زبان یا گلو.
مواردی که در بالا عنوان کردیم، تمامی عوارض جانبی این دارو نیستند. برای آشنا شدن با لیست کامل عوارض جانبی آن، بروشور داخل بسته دارو را مطالعه کنید.
نحوه کنترل عوارض جانبی شایع این دارو
در صورتی که به عوارض جانبی شایع ونلافاکسین دچار شده اید، برای رفع آن ها، می توانید از دستورالعمل زیر استفاده کنید:
احساس ناخوش احوالی: می توانید این قرص را همراه یا بعد از غذا میل کنید. همچنین، از خوردن غذاهای پرچرب یا پرادویه خودداری کنید. اگر پس از چند روز این عارضه رفع نشد، به پزشکتان اطلاع دهید.
سردرد: به اندازه کافی استراحت کنید و مایعات زیادی بنوشید. علاوه براین، باید مصرف الکل را ترک کنید. می توانید با مراجعه به پزشک داروساز، از او بخواهید یک مسکن مناسب را به شما معرفی کند. سردردها معمولا یک هفته بعد از مصرف این دارو از بین می روند. اما اگر مشکل تان برطرف نشد، با پزشکتان صحبت کنید.
خشک شدن دهان: می توانید برای رفع این عارضه، آدامس یا شیرینی های بدون قند بجوید.
سرگیجه: اگر پس از مصرف این دارو، در هنگام ایستادن احساس سرگیجه کردید، سعی کنید تا زمانی که حالتان بهتر نشده، بنشینید و خیلی آهسته از جایتان بلند شوید. در صورتی که سرگیجه تان خیلی شدید است، دراز بکشید تا غش نکنید، سپس می توانید کمی بنشینید تا حالتان بهتر شود. زمانی که سرگیجه دارید یا بدنتان کمی می لرزد، باید از رانندگی یا کار با ابزار آلات خودداری کنید.
احساس خواب آلودگی: در صورتی که پس از مصرف ونلافاکسین، دچار خواب آلودگی شده اید، از رانندگی یا استفاده از ابزار آلات خودداری کنید.
علاوه براین، باید میزان الکل مصرفی تان را کمتر کنید، زیرا مصرف الکل، حس خواب آلودگی را بیشتر می کند. در صورتی که این علائم پس از گذشت یک یا دو هفته از بین نرفت، به پزشکتان مراجعه کنید تا در صورت لزوم، دارو یا دوز مصرفتان را تغییر دهد.
مشکل در خوابیدن: ونلافاکسین را در اوایل صبح مصرف کنید.
یبوست: میوه ها و سبزیجات و غلات سرشار از فیبر را وارد رژیم غذایی تان کنید، و در طول روز، مقدار زیادی آب بنوشید و با پیاده روی یا دویدن، دستگاه گوارشتان را فعال کنید. اگر با انجام این کارها، یبوست تان از بین نرفت، با داروساز یا پزشکتان صحبت کنید.
مصرف ونلافاکسین در بارداری و شیردهی
داشتن بارداری سالم، برای شما و فرزندتان بسیار مهم است. در صورتی که در زمان مصرف ونلافاکسین، متوجه شدید باردار هستید، و یا قصد باردار شدن دارید، با پزشکتان مشورت کنید. بهتر است مصرف دارو را قطع نکنید؛ مگر اینکه پزشکتان به شما بگوید.
در موارد بسیار کمی، دیده شده که مصرف این دارو توسط مادر، باعث بروز مشکلاتی در نوزاد شده است. از طرف دیگر، اگر در دوران بارداری افسردگی شما درمان نشود، ممکن است در آینده، فرزندتان با مشکلات خیلی بیشتری روبرو شود.
در صورتی که پزشک صلاح بداند، این دارو را در دوران بارداری برای سلامت خودتان و جنین تان، مصرف کنید. در این صورت، پزشک باید تمام جوانب مثبت و منفی این دارو را به شما معرفی کند و از شما بخواهد برای انتخاب درمان، تصمیم نهایی را بگیرید.
مصرف این دارو در دوران شیردهی
در صورتی که پزشکتان تایید کرد که کودک شما سالم است، می توانید ونلافاکسین را در دوران شیردهی مصرف کنید.
مقدار کمی از این دارو، از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می شود. اگر مشاهده کردید که کودک شما به اندازه معمول شیر نمی خورد و یا بیش از حد معمول خواب آلود است یا اگر نگرانی دیگری درباره او دارید، می توانید با پزشکتان یا پزشک اطفال مشورت کنید.
اختلالات دارویی این قرص با سایر داروها
مصرف همزمان این دارو با برخی داروها، می تواند احتمال بروز برخی عوارض جانبی را افزایش دهد یا باعث شود که یک یا هر دو دارو، اثرگذاری مناسبی نداشته باشند.
اگر در حال حاضر داروهای زیر را مصرف می کنید، بهتر است قبل از مصرف ونلافاکسین، نام این دارو ها را به پزشکتان بگویید:
- داروهایی که بر روی ضربان قلب تأثیر می گذارند: ونلافاکسین می تواند باعث تند تر یا نامنظم شدن ضربان قلب شود.
- داروهای دیگری که برای درمان افسردگی مصرف می شوند: ممکن است برخی از داروهای ضد افسردگی، با این قرص تداخل ایجاد کنند و باعث بالا رفتن فشار خون شوند.
در مواردی دیده شده که اثرات یک دارو، حتی چند هفته پس از قطع مصرف هم در بدن فرد باقی مانده است.
مصرف همزمان ونلافاکسین با داروهای گیاهی و مکمل ها
در حالی که تحت درمان با این دارو هستید، از مصرف گل راعی خودداری کنید؛ زیرا مصرف همزمان این دو، خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد.
مهم
در صورتی که از داروهای گیاهی، ویتامین ها یا مکمل ها استفاده می کنید، نام آن ها را به پزشک یا داروساز خود بگویید.
پرسش و پاسخ های متداول
اثر گذاری ونلافاکسین به چه صورت است؟
ونلافاکسین در گروه داروهای مهارکننده باز جذب سروتونین و نورآدرنالین یا SNRI قرار دارد. این دارو، با افزایش ترشح سروتونین و نورآدرنالین در مغز، باعث بهتر شدن خلق و خو و درمان افسردگی می شود.
چند وقت پس از مصرف این دارو، حالم بهتر می شود؟
یک هفته بعد از مصرف ونلافاکسین، تغییراتی را در خودتان مشاهده می کنید. البته معمولا بین 4 تا 6 هفته طول می کشد تا اثرات کامل این دارو را احساس کنید؛ زیرا حدود یک هفته طول می کشد تا ونلافاکسین در بدن شما جمع شود و پس از چند هفته، بدن شما با این دارو سازگار شود و به آن عادت کند.
اگر احساس می کنید تغییری در خودتان نمی بینید، مصرف این دارو را قطع نکنید. به این دارو حداقل 6 هفته زمان بدهید تا تاثیر واقعی اش را ببینید.
ونلافاکسین چه احساسی به من خواهد داد؟
داروهای ضد افسردگی مانند ونلافاکسین، به شما کمک می کنند تا روحیات بهتری داشته باشید. علاوه بر این، این دارو باعث بهتر شدن کیفیت خواب و ارتباط با دیگران می شود و اضطرابتان را کمتر می کند.
ونلافاکسین شخصیت شما را تغییر نمی دهد و باعث نمی شود احساس خوشبختی کنید. این دارو به شما کمک می کند خود واقعی تان باشید و به دنبال راه های لذت بردن از زندگی تان باشید.
نباید انتظار داشته باشید که حالتان یک شبه بهتر شود. ممکن است برخی افراد، در چند هفته اول مصرف، به جای اینکه احساس بهتری داشته باشند، احساس بدتری پیدا کنند؛ البته پس از این مدت، رفته رفته حالشان بهتر می شود.
چه مدت باید ونلافاکسین را مصرف کنم؟
احتمالاً چند ماه پس از بهتر شدن، باید مصرف ونلافاکسین را ادامه دهید. اکثر پزشکان توصیه می کنند پس از اینکه افسردگی تان رفع شد، 6 ماه تا 1 سال، از داروهای ضد افسردگی استفاده کنید؛ چرا که توقف ناگهانی داروهای ضد افسردگی، شیمیایی مغز را به هم می ریزد و به بازگشت افسردگی کمک می کند.
آیا مصرف ونلافاکسین برای مدت طولانی بی خطر است؟
مصرف طولانی مدت این دارو، برای اکثر افراد بی خطر است.
این احتمال وجود دارد که تعداد کمی از مصرف کنندگان، دچار عوارض جانبی جنسی مانند مشکلات نعوظ یا میل جنسی پایین شوند. در برخی موارد، این عوارض حتی پس از قطع دارو نیز می تواند ادامه داشته باشد. در صورتی که از این موضوع نگران هستید، با پزشکتان مشورت کنید.
به نظر نمی رسد که عوارض جانبی این دارو، برای چندین ماه یا سال باقی بماند.
چطور می توانم مصرف ونلافاکسین را قطع کنم؟
معمولا پس از 6 ماه، اگر حالتان بهتر شد، پزشک از شما می خواهد که با کم کردن تدریجی دوز ونلافاکسین، مصرف آن را قطع کنید. توقف مصرف دارو، ممکن است چند هفته طول بکشد.
این کار برای جلوگیری از دچار شدن به عوارض جانبی اضافی است. در صورتی که به طور ناگهانی مصرف آن را قطع کنید، امکان دارد دچار عوارض زیر شوید:
- سرگیجه؛
- احساس ناخوش احوالی؛
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست ها یا پاها؛
- مشکل در خوابیدن؛
- زودرنجی یا اضطراب؛
- سردرد؛
- لرزش.
آیا این دارو از سایر داروهای ضد افسردگی بهتر است؟
خیر. این دارو هیچ فرقی با داروهای دیگر افسردگی ندارد. به عبارت دیگر، هر کدام از دارهای ضد افسردگی، برای افراد خاصی مناسب هستند و ممکن است دارویی که برای یک شخص موثر بوده، بر روی شخص دیگر اثری نداشته باشد. اگر بعد از 6 هفته احساس بهبودی نکردید، با پزشکتان صحبت کنید تا در صورت نیاز، دارویتان را تغییر دهد.
آیا به جز درمان دارویی، روش های درمانی دیگری وجود دارد که موثر باشد؟
داروهای ضد افسردگی، فقط یکی از روش های موثر برای درمان افسردگی یا اضطراب هستند. سایر درمان های موثر برای رفع افسردگی عبارتند از:
- گفتاردرمانی (مانند درمان شناختی – رفتاری)؛
- تمرینات ورزشی؛
- خواب شبانه خوب و با کیفیت.
همچنین، می توانید از روش های زیر، برای درمان اضطراب استفاده کنید:
- گفتاردرمانی؛
- عضو شدن در یک گروه خودیاری؛
- استفاده از تکنیک های آرام سازی ذهن و بدن.
انتخاب درمان مناسب شما به موارد زیر بستگی دارد:
- مدت زمانی که با افسردگی یا اضطراب مواجه هستید؛
- موثر بودن یا نبودن درمان های قبلی؛
- میزان پایبند بودن به درمان؛
- عوارض جانبی دارو ها؛
- اولویت ها و انتخاب شما.
اگر به هر یک از این روش های درمانی بالا علاقه دارید، می توانید با پزشکتان درباره آن ها مشورت کنید.
آیا مصرف این قرص روی قدرت باروری تأثیر می گذارد؟
خیر. هیچ مدرکی وجود ندارد که ثابت کند مصرف این دارو، باعث کاهش قدرت باروری در مردان یا زنان می شود. با این حال، این دارو می تواند در چرخه قاعدگی زنان تداخل ایجاد کند.
اگر قصد بارداری دارید، با داروساز یا پزشکتان صحبت کنید تا در صورت نیاز، دارویتان را عوض کنند.
در زمان مصرف ونلافاکسین باید از خوردن چه غذا یا نوشیدنی ای اجتناب کنم؟
در زمان مصرف این دارو می توانید رژیم غذایی تان را ادامه دهید.
آیا بعد از مصرف به کاهش یا افزایش وزن دچار می شوم؟
این دارو می تواند باعث کمتر شدن اشتها شود؛ بنابراین، ممکن است در زمان مصرف این دارو، به کاهش وزن دچار شوید.
در صورتی که در زمان مصرف این قرص، متوجه تغییراتی در وزنتان شدید، بهتر است با پزشک یا داروسازتان مشورت کنید.
آیا ونلافاکسین بر روی رابطه جنسی تأثیر می گذارد؟
بعد از مصرف این قرص، با بالا رفتن روحیه و تمایل دوباره به زندگی و برقراری روابط، رابطه جنسی تان بهتر خواهد شد.
برخی از تأثیرات منفی احتمالی این قرص عبارتند از:
- بروز مشکل در نعوظ یا انزال (در مردان)؛
- خونریزی واژینال (در زنان)؛
- بروز مشکل در ارگاسم؛
- کاهش میل جنسی.
عوارض جانبی جنسی این دارو، معمولاً پس از چند هفته از بین می روند. با این حال، به ندرت دیده شده که این عوارض مدت زمان بیشتری دوام داشته اند و حتی مدتی پس از قطع مصرف دارو نیز ادامه داشته اند.
اگر این موارد برای شما اتفاق افتاد، می توانید با مراجعه به پزشک، راه های رفع آن ها را بررسی کنید.
آیا مصرف ونلافاکسین بر روی داروهای پیشگیری از بارداری تأثیر می گذارد؟
خیر. این دارو بر روی قرص های ترکیبی یا پیشگیری از بارداری اضطراری تأثیری ایجاد نمی کند.
