گاهی اوقات، ممکن است زنان احساس کنند که واژنشان خشک تر از حد معمول شده است و به دنبال آن، به علائمی مانند: درد، سوزش یا خارش دچار شوند. خشکی واژن ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد.
برخی از این دلایل عبارتند از: تغییرات هورمونی و عدم تعادل باکتری های خوب و بد واژن.
در دکتر چک، می خواهیم عواملی که باعث خشکی واژن و احساس سفتی می شوند را معرفی کنیم و راه های درمان آن را به شما بیاموزیم. با ما همراه باشید…
دلایل سفتی و خشکی واژن
ابتلا به واژینیت میتواند علت خشک بودن واژن باشد
واژینیت همان التهاب داخلی واژن است که علائم آزار دهنده ای به همراه دارد. این بیماری به دلیل به هم خوردن تعادل باکتری ها و مخمرهایی که در داخل واژن زندگی می کنند، رخ می دهد.
به طور متوسط، از هر 3 زن، یک نفر حداقل یکبار در عمرش به واژینیت مبتلا می شود. این بیماری در هر سنی می تواند زنان را درگیر کند؛ اما معمولا بعد از سن بلوغ، احتمال ابتلا به آن افزایش می یابد.
برخی از علائم این بیماری عبارتند از:
- خشکی واژن؛
- خارش واژن؛
- دردناک شدن، متورم یا ترک خوردن پوست اطراف واژن؛
- مشاهده ترشحات واژن که رنگ، بو و غلظت غیر عادی دارد؛
- درد و سوزش هنگام ادرار کردن یا در زمان برقراری رابطه جنسی؛
- خونریزی اندک از واژن که به «لکه بینی» معروف است.
برخی از عوامل ایجاد تغییرات باکتریایی درون واژن عبارتند از:
- مصرف آنتی بیوتیک ها؛
- عفونت؛
- تمیز کردن بیش از اندازه واژن با شوینده ها و صابون های شیمیایی؛
- استفاده بیش از حد از دوش واژینال؛
- رابطه جنسی؛
- بارداری یا شیردهی؛
- یائسگی.
دوش واژینال
برخی از زنان، چند بار در روز از دوش واژینال استفاده می کنند و تصور می کنند این کار برای سلامتی شان مفید است.
درون واژن سالم، باکتری های خوب و بد وجود دارد و این باکتری ها با هم تعادل دارند. این تعادل باعث به وجود آمدن محیط اسیدی در واژن می شود و از واژن در برابر عفونت ها و آلودگی ها محافظت می کند.
حتما بخوانید: عفونت ادراری چیست ؟ 19 داروی خانگی برای جلوگیری و درمان عفونت ادراری
حتما بخوانید: درمان عفونت واژن با مترونیدازول
با این حال، بسیاری از متخصصان مراقبت های بهداشتی توصیه می کنند که زنان از دوش واژینال خودداری کنند؛ زیرا استفاده از دوش واژینال که معمولا با صابون ها و مواد شیمیایی انجام می شود، تعادل باکتریایی واژن را بر هم می زند.
دوش واژینال در اکثر مواقع، باعث خشکی و سوزش واژن می شود.
واژینیسموس ( انقباض غیر عادی مهبل)
انقباض غیر عادی مهبل معمولا در زمان رابطه جنسی، معاینه پزشک و یا قرار دادن تامپون خود را نشان می دهد و علائمی نظیر درد و سفت شدن عضلات واژن دارد.
برخی از علائم این مشکل عبارتند از:
- تنگی ناگهانی واژن؛
- گرفتگی عضلات واژن؛
- درد یا سوزش در مهبل.
واژینیسموس یک بیماری قابل درمان است و پزشک برای درمان بیمار، ترکیبی از روش های درمانی مانند درمان های جسمی و روانی را به کار می برد.
یائسگی
پس از ورود به دوران یائسگی، سطح استروژن بدن زنان کاهش پیدا می کند. این کاهش سطح استروژن می تواند باعث دچار شدن به «آتروفی واژن» شود که در طی آن، پوشش واژن نازک تر و خشک تر شده و انعطاف پذیری کمتری پیدا می کند.
بسیاری از زنان در دوران یائسگی، علائم مختلفی را مشاهده می کنند که پزشکان به آن «سندرم دستگاه تناسلی یائسگی (GSM)» می گویند.
برخی علائم GSM عبارتند از:
- سوزش و خارش واژن؛
- ابتلا به عفونت های واژینال و عفونت های دستگاه مجاری ادراری؛
- تکرر ادرار؛
- خشکی و درد واژن در حین رابطه جنسی؛
- خونریزی بعد از رابطه جنسی، که به دلیل آسیب پذیر بودن بافت واژن اتفاق می افتد.
زایمان و شیردهی
سطح استروژن بدن زنان، پس از زایمان به طرز چشمگیری کاهش می یابد. استروژن باعث کاهش شیردهی می شود؛ به همین دلیل، بدن مادران شیرده، ترشح این هورمون را کاهش می دهد.
کمبود استروژن باعث نازک تر و غیر کششی شدن بافت واژن می شود. علاوه بر این، واژن خشک تر می شود و نسبت به حالت عادی رطوبت کمتری دارد.
این علائم موقتی هستند و به محض عادی شدن سطح هورمون استروژن، از بین می روند.
تستسترون
زنانی که می خواهند تغییر جنسیت دهند و هورمون تستوسترون مصرف می کنند، ممکن است دچار خشکی واژن و سفت شدن بافت آن می شوند.
حتما بخوانید: علت افتادگی رحم و راه های پیشگیری و درمان خانگی
سندرم شوگرن
این سندرم یک بیماری خود ایمنی است که بر روی قسمت هایی از بدن که کارشان تولید مایعات است، تاثیر منفی می گذارد. افرادی که مبتلا به سندرم شوگرن هستند، ممکن است دچار خشکی واژن شوند.
درمان و مدیریت خشکی واژن
درمان های مؤثری برای این شرایط وجود دارد. اینکه کدام درمان مناسب شماست، به علائم و علل خشکی واژن تان بستگی دارد.
به همین دلیل، بهتر است قبل از خود درمانی، به پزشک یا متخصص زنان مراجعه کنید تا او علت دقیق مشکلتان را تشخیص دهد و درمان مناسب را در پیش بگیرد.
ممکن است یک فرد به بیش از یک راهکار درمانی برای رفع مشکلش نیاز داشته باشد. در ادامه با برخی ازین راهکار ها آشنا می شویم…
معاشقه قبل از رابطه جنسی
در ابتدای واژن، دو غده به نام غدد «بارتولین» وجود دارد. پس از تحریک جنسی، این غده ها برای کمک به مقاربت جنسی، مواد مرطوب کننده ای تولید می کنند.
در صورتی که قبل از برقراری رابطه جنسی، فرد برانگیخته نشده باشد، دچار خشکی واژن می شود و ممکن است رابطه جنسی دردناکی داشته باشد. برای این منظور، بهتر است قبل از برقراری رابطه جنسی، زمانی را برای معاشقه در نظر بگیرید.
روان کننده های مخصوص
روان کننده ها محصولاتی هستند که برای افرادی که این مشکل را دارند، مناسبند و می توانند قبل از رابطه جنسی از آن ها استفاده کنند. این روان کننده ها، پوشش لغزنده ای بر روی واژن درست می کنند که خشکی را برطرف کرده و اصطکاک پوست در حین رابطه جنسی را کاهش می دهد.
یادتان باشد که به جای خرید روان کننده های مبتنی بر روغن، روان کننده های مبتنی بر آب را تهیه کنید؛ زیرا روان کننده های روغنی می توانند باعث سوزش واژن شوند.
خانم های یائسه یا کسانی که به تازگی زایمان کرده اند، باید از روان کننده های مبتنی بر سیلیکون استفاده کنند.
می توانید این روان کننده ها را بدون نسخه پزشک از اکثر داروخانه ها تهیه کنید یا به صورت آنلاین سفارش دهید.
مرطوب کننده های واژن
مرطوب کننده های واژن محصولاتی هستند که به طور خاص، برای درمان خشکی و سفتی واژن طراحی شده اند. این مرطوب کننده ها pH واژن را کاهش می دهند و محیط آن را سالم نگه می دارند.
زنان می توانند هر 2 یا 3 روز یک بار، از این مرطوب کننده ها استفاده کنند. از آنجایی که اثر مرطوب کننده های واژن تا 2 روز باقی می ماند، دیگر نیازی به استفاده مجدد از آنها قبل از رابطه جنسی وجود ندارند.
مرطوب کننده های واژن را می توانید در بیشتر داروخانه ها و بدون نسخه پزشک تهیه کنید.
راهکارهای پزشکی
چندین روش درمانی وجود دارد که ممکن است پزشکتان برای درمان این مشکل و علائم مرتبط با آن تجویز کند.
درمان با دوز پایین استروژن
در این روش، دوز کمی از استروژن را به طور مستقیم به مهبل وارد می کنند.
زنانی که به مشکل خشکی و سفتی واژن دچار می شوند، می توانند استروژن را به صورت پماد های واژن، حلقه های واژن یا قرص های واژینال در ناحیه مورد نظر استعمال کنند.
استروژن آتروفی واژن، خشکی و سوزش را کاهش می دهد و آن را درمان می کند.
هورمون درمانی سیستمیک با دوز بالاتر
هورمون درمانی سیستمیک با دوز بالاتر (SHT) شامل: استفاده از قرص ها، چسب های پوستی یا اسپری های موضعی می شود که استروژن را وارد جریان خون می کند. از این طریق، استروژن به سمت اندام ها و بافت های مختلف بدن حرکت می کند.
این روش برای کسانی که از عوارضی مانند گرگرفتگی یا سایر عوارض یائسگی را دارند، مناسب است.
درمان های آرامش بخش و صحبت درمانی
افرادی که به انقباض غیر عادی واژن دچار می شوند، باید زمانی که در معرض عوامل استرس زا یا فشارهای روحی و روانی قرار می گیرند، خودشان را کنترل و استرس و فشار روحی شان را مدیریت کنند.
حتما بخوانید: علت کمبود پروژسترون چیست؟ علائم و راه های درمان
پزشک برای این دسته از افراد، درمان های آرامش بخش یا نوعی صحبت درمانی را توصیه کند. این روش های درمانی، ممکن است به کاهش سفت شدن خودکار عضلات پایین لگن و ترس از درد کمک کنند.
علاوه بر این، این افراد می توانند برای بهبود کنترل عضلات پایین لگن خود، به یک فیزیوتراپیست مراجعه کنند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در برخی از مواقع، عواملی که باعث ایجاد این شرایط می شوند، جدی هستند و فرد باید برای درمان و رفع این مشکلات، به پزشک متخصص مراجعه کند؛ بنابراین، اگر از عادی بودن علائمتان مطمئن نیستید، بهتر است به پزشک زنان مراجعه کنید.
همچنین، اگر با وجود استفاده از درمان های خانگی، خشکی و سفتی واژنتان از بین نرفت، بهتر است خود درمانی را متوقف و به پزشک مراجعه کنید.
خلاصه مطلب
علت های زیادی برای خشکی واژن و سفتی آن وجود دارد. این عوامل شامل: تغییرات هورمونی و تغییر در تعادل باکتری های خوب و بد در واژن می شوند.
درمان های خانگی زیادی برای رفع این مشکل وجود دارد و می توانید به میل خودتان، از یکی از آن ها استفاده کنید.
در صورتی که این مشکلتان با درمان های خانگی رفع نشد، به دکتر زنان مراجعه کنید؛ زیرا ممکن است این مشکلات به دلیل ابتلا به یک نوع بیماری خاص باشد و در این صورت، برای درمان آن حتما باید از دارو استفاده کنید.
اگر نیاز به پزشک دارید ولی نمی توانید به صورت حضوری به پزشک مراجعه کنید حتما از خدمات مشاوره آنلاین پزشکی پزشک لاین استفاده کنید.
ترجمه شده توسط تیم تحریریه دکترچک
