در این مقاله از سایت دکتر چک می خواهیم به آخرین دستاورد پزشکی در زمینه ارتباط میان رژیم غذایی و ژنتیک اشاره کنیم.
ژنتیک و انتخاب های غذایی: سازوکار مطالعه
در یکی از اولین مطالعات گسترده درباره ژن های مربوط به عادت های غذایی، دانشمندان توانستند تقریبا 500 ژن را پیدا کنند که مستقیما در ارتباط با غذایی هستند که می خوریم. این یافته ها در اصل یک گام مهم به سمت استفاده از ژنتیک فرد برای ایجاد شگردهای غذایی است تا با کمک این شگردها بتوانیم وضعیت سلامت جسمانی فرد را بهبود داده یا جلوی بیمار شدن او را بگیریم.
به گفته جوآن کول، دکتر، رهبر تیم تحقیقاتی و دستیار پروفسور در مدرسه پزشکی کولورادو، “بعضی از ژن هایی که شناسایی کردیم به مسیرهای حسی – از جمله مسیرهای مربوط به مزه، بو و بافت – مربوط هستند و احتمالا واکنش پاداشی در مغز را افزایش می دهند. به این خاطر که این ژن ها یک سری مسیر مشخص داشته و این که فرد به یک غذای مشخص علاقه داشته باشد یا نه را تحت تاثیر قرار می دهند، از آن ها برای تهیه پروفایل های ژنتیکی حسی می توان استفاده کرد تا یک رژیم غذایی با غذاهای مورد علاقه فرد تهیه کنیم.”
کول در ادامه صحبت هایش می گوید، “فاکتورهای محیطی مانند فرهنگ، وضعیت اجتماعی اقتصادی و میزان دسترسی به مواد غذایی تاثیر قابل توجهی بر خوراکی هایی دارند که مصرف می کنیم. از آن جایی که ژنتیک در مقایسه با سایر عوامل محیطی نقش بسیار کمتری در غذاهای مصرفی مان دارد، باید صدها هزار انسان را مورد مطالعه قرار می دادیم تا اثرات ژنتیک در مقایسه با سایر عوامل محیطی را بررسی می کردیم.”
با این 10 خوراکی کلسترول خود را کم کنید
ابزارهای استفاده شده
دانشمندان برای انجام این مطالعه از بیوبانک انگلیس استفاده کردند؛ این بیوبانک اطلاعات 500.000 نفر را در خود جای داده است و به کمک آن می توان مطالعه همبستگی سراسر فنوم را انجام داد و ژن هایی را شناسایی کرد که بیش از هر عامل مربوط به سلامتی یا سبک زندگی دیگر، با رژیم غذایی ارتباط قابل توجهی دارند.
دانشمندان از مطالعات همبستگی سراسر فنوم نیز برای یافتن ارتباطات میان انواع ژن مربوط به علاقمندی و طیفی وسیع از ویژگی ها و رفتارهای انسانی، از جمله غذاهای موجود در رژیم غذایی، استفاده کردند.
چالش های موجود
چالشی که در مسیر شناسایی ژن های مربوط به رژیم غذایی وجود دارد، عوامل زیاد دیگری می باشند که با غذاهای مصرفی انسان در ارتباط هستند، مثل فاکتورهای مربوط به سلامتی مانند کلسترول بالا یا وزن یا حتی وضعیت اجتماعی اقتصادی فرد.
دانشمندان در این مطالعه جدید از روش های محاسباتی استفاده کردند تا اثرات مستقیم انواع ژن بر رژیم غذایی را بررسی کرده و آن ها را از اثرات غیرمستقیم جدا کنند. یک نمونه از اثرات غیرمستقیم، فرد مبتلا به دیابت است که باید قند و شکر کمتری مصرف کند.
بهترین رژیم لاغری چه ویژگیهایی دارد؟
نتایج این مطالعه
دانشمندان در این آزمایش به این نتیجه رسیدند که حدود 300 ژن به طور مستقیم به غذاهایی که می خوریم و تقریبا 200 ژن به الگوهای غذایی که باعث می شوند غذاها را در کنار هم دیگر مصرف کنیم – مثلا مصرف ماهی یا میوه – ارتباط دارند.
کول می گوید، “این مطالعه نشان داد الگوهای غذایی اثرات ژنتیکی غیرمستقیم بیشتری دارند. به بیان ساده تر، این الگوها با فاکتورهای زیاد دیگری در ارتباط هستند.”
حتی از این یافته های جدید می توان برای انتخاب غذاهایی استفاده کرد که متناسب با ژنتیک فرد هستند.
موضوعات مور مطالعه در آینده درباره ژنتیک و رژیم غذایی
اگر بخواهیم فعالیت های کول را خلاصه کنیم، باید بگوییم او مشغول مطالعه بر روی ژن هایی است که به تازگی مشخص شده با رژیم غذایی در ارتباط هستند و او می خواهد طرز کار این ژن ها را بهتر درک کرده و حتی ژن های دیگری را شناسایی کند که اثر مستقیم بر غذاهای مورد علاقه مان دارند. مثلا او می خواهد جواب این سوال را پیدا کند مبنی بر این که اگر برنامه غذایی مخصوص کاهش وزن با توجه به ژنتیک مراجعه کننده تهیه شود، آیا باعث می شود او کاملا از برنامه تبعیت کند یا نه.
میزان کالری‌های مورد نیاز در رژیم غذایی سالم که بهتر است بدانید!
وی در ادامه می گوید، “اگر به این نتیجه برسیم که یک ژن خاص مسئول رمزگذاری گیرنده حس بویایی در بینی باعث می شود فرد علاقه بیشتری به میوه داشته باشد و واکنش پاداشی در مغز را تقویت کند، در این صورت می توانیم از مطالعات انجام شده درباره این گیرنده استفاده کرده تا ترکیبات طبیعی یا غیرطبیعی که به آن متصل می شوند را شناسایی کنیم. در ادامه نیز می توانیم این مسئله را بررسی کنیم که اگر یکی از این ترکیبات را به رژیم غذایی سالم فرد اضافه کنیم، آیا باعث می شود علاقه او به این غذاها بیشتر شود یا نه؟”
