آبسه پوستی که به آن جوش یا کورک نیز گفته می شود، برآمدگی است که در داخل یا زیر سطح پوست ظاهر می شود. این برآمدگی معمولاً مملو از چرک یا مایع شفاف است و به طور معمول ناشی از عفونت باکتریایی می باشد.

ممکن است آبسه پوستی در هر قسمت از بدن ظاهر شود. ولی بیشتر در پشت، بر روی صورت، قفسه سینه یا باسن ایجاد می شوند. آبسه های پوستی همچنین در نواحی مثل ساعد یا کشاله ران شایع ترند.

اکثر آبسه های پوستی بی ضرر هستند و حتی بدون درمان هم از بین می روند. کرم ها و داروهای بدون نسخه (OTC) ممکن است در افزایش سرعت بهبودی این آبسه ها موثر باشند. در مواردی نیاز به تخلیه آبسه است. در صورت عدم درمان و بی توجهی به آن، آبسه می تواند منجر به مشکلات جدی تری مثل فیستول مقعدی شود که یکی از عوارض پیشرفت آبسه در ناحیه نشیمنگاهی می باشد.

علل شایع آبسه پوستی

مهمترین علل ایجاد آبسه عبارتند از:

  • باکتریها : استافیلوکوک شایع ترین علت باکتریایی آبسه های پوستی است. آبسه پوستی می تواند نتیجه یک عفونت باکتریایی باشد و باکتری ها از طریق فولیکول مو یا از طریق زخم یا جراحتی وارد بدن می شوند. اگر مبتلا به این عفونت باکتریایی هستید، در معرض خطر بیشتری قرار دارید. تماس نزدیک با فردی که دارای این عفونت است و یا ابتلا به بیماری مزمن پوستی مانند آکنه یا اگزما می تواند خطر بروز این بیماری را در فرد افزایش دهد.
  • سیستم ایمنی ضعیف : سیستم ایمنی ضعیف به طور مثال در بیماران مبتلا به عفونت HIV و دیابت  می تواند خطر آبسه را افزایش دهد.
  • بهداشت ضعیف
  • فولیکولهای موی آلوده : فولیکولهای موی آلوده یا فولیکولیت ممکن است باعث ایجاد آبسه ها در فولیکول شود. اگر موهای موجود در فولیکول به دام افتاده و نتوانند از بین بروند پوست آلوده میشود.
  • فولیکولهای مو به دام افتاده یا برگشت مو: برگشت مو به داخل پوست باعث ایجاد کیسه ای حاوی مو بر روی سطح پوست می گردد که تخت عنوان بیماری کیست مویی شناخته میشود. این وضعیت می تواند موجب عفونت و آبسه گردد.
  • فولیکولیت : این بیماری نیز ممکن است بعد از گذراندن وقت در استخر یا وان آب داغ ایجاد شود و به آبسه منجر شود.

علائم

آبسه اغلب به صورت برجستگی، شبیه جوش روی پوست ظاهر می شود. با این حال، می تواند به مرور زمان رشد کرده و شبیه یک کیست پر از مایع شود. بسته به علت، آبسه ممکن است علائم دیگری نیز داشته باشد. این علائم شامل موارد زیر میشود:

  • تب
  • حالت تهوع
  • لرز
  • تورم
  • ضایعات روی پوست
  • ملتهب شدن پوست
  • تخلیه مایع از آبسه
  • درد

تشخیص

معمولاً یک جوش چرکی کوچک نیازی به نگرانی و مراجعه به پزشک ندارد. اما اگر در شرایط زیر قرار دارید، بهتر است با یک پزشک در این مورد مشورت نمایید.

  • کودکان زیر 6 سال و بزرگسالان بالای 65 سال
  • افرادی با سیستم ایمنی ضعیف
  • بیمارانی که به تازگی پیوند عضو انجام داده اند.
  • بیمارانی که در مراحل شیمی درمانی به سر می برند.
  • آبسه پوستی روی صورت یا ستون فقرات ایجاد شده است.
  • آبسه بزرگ است و ظرف دو هفته بهبود حاصل نشده.
  • تب دارید.
  • به نظر می رسد که آبسه به قسمتهای دیگر بدن سرایت کرده است.
  • آبسه دردناک شده است.
  • اندام شما متورم است.
  • پوست شما در اطراف آبسه متورم یا به شدت قرمز است.

برای تشخیص پزشک تاریخچه پزشکی شما را بررسی کرده و معاینه جسمی انجام می دهد، تا علت آبسه را کشف نماید. در مواردی نمونه ای از آبسه دریافت می شود تا مورد آزمایش و بررسی قرار گیرد.

عوارض آبسه پوستی

در بعضی موارد، آبسه ممکن است عوارض جدی ایجاد کند. به خصوص اگر نسبت به درمان آنها بی توجه باشید. مهمترین عارضه ای که در اثر بی توجهی بروز می کند، فیستول مقعدی است. فیستول مسیر غیر طبیعی میان دو عضو از بدن است که در پیشروی عفونت و عدم درمان آبسه ایجاد میشود. دیگر عوارض این بیماری شامل موارد زیر است:

  • گسترش عفونت، به مغز یا نخاع
  • مسمومیت خون یا سپسیس
  • اندوکاردیت، عفونت پوشش داخلی قلب
  • توسعه بیماری یا  آبسه های جدید
  • مرگ بافت در ناحیه آبسه
  • عفونت حاد استخوان یا استئومیلیت
  • فیستول مقعدی

درمان آبسه پوستی

انواع روش های درمان آبسه عبارتند از :

درمان خانگی

معمولاً می توانید آبسه را در خانه درمان کنید. موثرترین روش استفاده از گرما و قرار دادن کمپرس گرم روی آبسه است.

اعمال گرما می تواند به کوچک شدن و تخلیه این زائده کمک کند. برای این منظور می توانید یک حوله را در آب گرم خیس کرده و بر روی موضع قرار دهید و یا کمپرس های گرم آماده را با آب جوش  پر کرده و روی موضع قرار دهید.

تخلیه آبسه

اگر آبسه با استفاده از روشهای خانگی بهبود نیافت، به پزشک مراجعه کنید تا آبسه را تخلیه نماید. برای تخلیه آبسه، پزشک از داروهای بی حسی استفاده کرده و سپس آبسه را باز می کند تا مایعات داخل آن را تخلیه کند. بعد از تخلیه آبسه، پزشک زخم را ضدعفونی کرده و پانسمان می کند. بعد از درمان نیز پزشک مصرف آنتی بیوتیک را تجویز می کند تا از آلودگی زخم جلوگیری شود.

برای تخلیه آبسه حتما از پزشک کمک بگیرید و خودسرانه دست به چنین عملی نزنید، زیرا ممکن است نتوانید عفونت را به طور کامل تخلیه کرده و موجب تشدید و گسترش بیماری شوید.

آنتی بیوتیک ها

موارد جدی آبسه های پوستی نیز به طور کلی با آنتی بیوتیک درمان می شوند. در صورت دارا بودن هر یک از موارد زیر، پزشک ممکن است آنتی بیوتیکی مانند دیکلوسین سیلین یا سفالکسین تجویز کند:

  • آبسه روی صورت باشد.
  • بیش از یک آبسه داشته باشید.
  • سیستم ایمنی بدن به خطر بیفتد.

پیشگیری

مطمئناً راهکار قطعی برای پیشگیری وجود ندارد، با این حال، روش هایی وجود دارد که احتمال ابتلا به عفونت را به حداقل می رساند. برای به حداقل رساندن خطر ابتلا به عفونت موارد زیر را به یاد داشته باشید:

  • دستان خود را مرتباً بشویید.
  • تمام بریدگی ها و حتی ضایعات کوچک روی پوست را با آب وصابون شسته و از یک پماد ضد باکتری بر روی آنها استفاده کنید.
  • بریدگی ها و زخم های خود را پانسمان کنید.
  • بهتر است وسایل شخصی مانند حوله، بشقاب، تیغ، تجهیزات ورزشی، آرایش و لباس را در دسترس دیگران قرار ندهید.

اطلاعات کامل تر از آبسه های پوستی که در انگلیسی Boil نامیده می شود را می توانید در سایت wikipedia مطالعه نمایید.