کیست گانگلیون یا برآمدگی مچ دست توده ای گرد و پر از مایعات است که در اکثر مواقع بر روی تاندون یا مفاصل به وجود می آید. معمولا این کیست ها بر روی مچ دست یا دست دیده می شوند؛ اما احتمال به وجود آمدن آن بر روی مچ پا و پا هم وجود دارد.

محتویات داخل کیست های گانگلیون از مواد ژلاتینی است و می توانند تا اندازه حداکثر 2 اینچ رشد کنند. بعضی از کیست ها را می توان بر روی پوست مشاهده کرد؛ اما برخی از آن ها به قدری کوچک هستند که با چشم دیده نمی شوند.

نکته مهمی که باید در مورد این کیست ها بدانید این است که این کیست ها سرطانی نیستند و معمولا عادی و بی ضرر هستند و در اکثر موارد خود به خود و بدون درمان از بین می روند. 

علائم کیست گانگلیون چیست؟

علائم این کیست عبارتند از:

  • ناراحتی؛
  • درد؛
  • وجود توده قابل مشاهده.

در صورتی که کیست روی پا یا مچ پا باشد، ممکن است در هنگام راه رفتن یا پوشیدن کفش، احساس ناراحتی و درد داشته باشید. اگر کیست گانگلیون نزدیک عصب باشد، ممکن است علائم زیر را ایجاد کند:

  • از دست دادن تحرک در اطراف کیست؛
  • بی حسی؛
  • درد؛
  • احساس سوزن سوزن شدن و تیر کشیدن جزئی.
حتما بخوانید: علت بی حسی دست ها چیست ؟ چگونه درمان می شود ؟

برخی از کیست های گانگلیونی با گذشت زمان بزرگتر یا برخی کوچکتر می شوند.

چه عواملی باعث ایجاد کیست گانگلیون می شوند؟

کیست های گانگلیون و مایع ژلاتینی درون آن
مایع ژلاتینی در مفصل یا اطراف تاندون های مچ دست باعث به وجود آمدن کیست گانگلیون شده است.

کیست های گانگلیون به دلیل جمع شدن مایع ژلاتینی در مفصل یا اطراف تاندون های دست، مچ دست، پا و مچ پا به وجود می آیند.

جمع شدن مایع ممکن است به دلیل آسیب دیدگی و ضربه، جراحت یا حرکت بیش از حد مفاصل اتفاق بیفتد؛ اما در اکثر موارد، دلیل به وجود آمدن آن مشخص نیست.

کیست های گانگلیون بیشتر در زنان و افرادی که دائما مچ دستانشان تحت فشار قرار می گیرد ( ژیمناستیک کارها)، ایجاد می شود.

کیست گانگلیون چگونه تشخیص داده می شود؟

در اولین مراجعه، پزشک محل توده را بررسی می کند. سپس در مورد سابقه پزشکی، مدت زمانی که توده در بدنتان قرار دارد و همچنین علائمتان سؤال می کند.

در صورتی که پزشک نتواند توده را مشاهده کند یا زمانی که پزشک بخواهد ماهیت آن را شناسایی کند، آزمایش های تصویر برداری مانند: اشعه ایکس، سونوگرافی یا MRI را توصیه می کند.

علاوه بر این، ممکن است پزشک بخواهد یک نمونه از مایع موجود در کیست را برای بررسی در آزمایشگاه استخراج کند.

کیست گانگلیون چگونه درمان می شود؟

همان طور که در بالا اشاره کردیم، کیست های گانگلیون معمولا بدون هیچ درمانی از بین می روند. در صورتی که فرد درد یا ناراحتی ندارد، نیازی به درمان دارویی یا جراحی در او دیده نمی شود.

حتما بخوانید: علائم بیماری آرنج تنیس بازان چیست؟ علت ابتلا، تشخیص، پیشگیری و درمان

ممکن است پزشک به شما توصیه کند که نکات زیر را رعایت کنید:

  • از حرکات تکراری دست و مچ خودداری کنید؛
  • مچ بند طبی بپوشید؛ زیرا بی حرکتی مچ در اکثر مواقع باعث کوچک تر شدن کیست می شود؛
  • در صورتی که کیست بر روی پا یا مچ پایتان قرار دارد، از کفش هایی استفاده کنید که به کیست برخورد نمی کنند.

در صورتی که کیست گانگلیون باعث ایجاد درد زیاد یا کم تحرکی شود و فرد نتواند کارهای روزانه اش را ادامه دهد، پزشک ممکن است از روش «آسپیراسیون» استفاده کند. در این روش درمانی، مایعات درون کیست را با سرنگ از کیست خارج می کنند.

روش آسپیراسیون برای درمان کیست گانگلیون

اگر درمان های دیگر مؤثر نباشد و کیست همچنان سر جای خود باقی بماند، از روش جراحی به عنوان آخرین راه حل استفاده می کنند.

حتی در صورت برداشتن کیست با روش جراحی، هم ممکن است کیست دوباره ایجاد شود.

منبع